Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya

    ੪. ਕਾਮਗੁਣਸੁਤ੍ਤਂ

    4. Kāmaguṇasuttaṃ

    ੧੧੭. ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇવ ਮੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਮ੍ਬੋਧਾ ਅਨਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸੇવ ਸਤੋ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘ਯੇਮੇ ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣਾ ਚੇਤਸੋ ਸਮ੍ਫੁਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬਾ ਅਤੀਤਾ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾ વਿਪਰਿਣਤਾ, ਤਤ੍ਰ ਮੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਬਹੁਲਂ ਗਚ੍ਛਮਾਨਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁ વਾ ਅਪ੍ਪਂ વਾ ਅਨਾਗਤੇਸੁ’। ਤਸ੍ਸ ਮਯ੍ਹਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘ਯੇਮੇ ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣਾ ਚੇਤਸੋ ਸਮ੍ਫੁਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬਾ ਅਤੀਤਾ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾ વਿਪਰਿਣਤਾ, ਤਤ੍ਰ ਮੇ ਅਤ੍ਤਰੂਪੇਨ ਅਪ੍ਪਮਾਦੋ ਸਤਿ ਚੇਤਸੋ ਆਰਕ੍ਖੋ ਕਰਣੀਯੋ’। ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਮ੍ਪਿ ਯੇ ਤੇ ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣਾ ਚੇਤਸੋ ਸਮ੍ਫੁਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬਾ ਅਤੀਤਾ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾ વਿਪਰਿਣਤਾ, ਤਤ੍ਰ વੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਬਹੁਲਂ ਗਚ੍ਛਮਾਨਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁ વਾ ਅਪ੍ਪਂ વਾ ਅਨਾਗਤੇਸੁ। ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਮ੍ਪਿ ਯੇ ਤੇ ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣਾ ਚੇਤਸੋ ਸਮ੍ਫੁਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬਾ ਅਤੀਤਾ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾ વਿਪਰਿਣਤਾ, ਤਤ੍ਰ વੋ ਅਤ੍ਤਰੂਪੇਹਿ ਅਪ੍ਪਮਾਦੋ ਸਤਿ ਚੇਤਸੋ ਆਰਕ੍ਖੋ ਕਰਣੀਯੋ। ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸੇ ਆਯਤਨੇ વੇਦਿਤਬ੍ਬੇ ਯਤ੍ਥ ਚਕ੍ਖੁ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਰੂਪਸਞ੍ਞਾ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਸੇ ਆਯਤਨੇ વੇਦਿਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰… ਯਤ੍ਥ ਜਿવ੍ਹਾ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਰਸਸਞ੍ਞਾ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਸੇ ਆਯਤਨੇ વੇਦਿਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰… ਯਤ੍ਥ ਮਨੋ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਧਮ੍ਮਸਞ੍ਞਾ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਸੇ ਆਯਤਨੇ વੇਦਿਤਬ੍ਬੇ’’ਤਿ। ਇਦਂ વਤ੍વਾ ਭਗવਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ વਿਹਾਰਂ ਪਾવਿਸਿ।

    117. ‘‘Pubbeva me, bhikkhave, sambodhā anabhisambuddhassa bodhisattasseva sato etadahosi – ‘yeme pañca kāmaguṇā cetaso samphuṭṭhapubbā atītā niruddhā vipariṇatā, tatra me cittaṃ bahulaṃ gacchamānaṃ gaccheyya paccuppannesu vā appaṃ vā anāgatesu’. Tassa mayhaṃ, bhikkhave, etadahosi – ‘yeme pañca kāmaguṇā cetaso samphuṭṭhapubbā atītā niruddhā vipariṇatā, tatra me attarūpena appamādo sati cetaso ārakkho karaṇīyo’. Tasmātiha, bhikkhave, tumhākampi ye te pañca kāmaguṇā cetaso samphuṭṭhapubbā atītā niruddhā vipariṇatā, tatra vo cittaṃ bahulaṃ gacchamānaṃ gaccheyya paccuppannesu vā appaṃ vā anāgatesu. Tasmātiha, bhikkhave, tumhākampi ye te pañca kāmaguṇā cetaso samphuṭṭhapubbā atītā niruddhā vipariṇatā, tatra vo attarūpehi appamādo sati cetaso ārakkho karaṇīyo. Tasmātiha, bhikkhave, se āyatane veditabbe yattha cakkhu ca nirujjhati, rūpasaññā ca nirujjhati, se āyatane veditabbe…pe… yattha jivhā ca nirujjhati, rasasaññā ca nirujjhati, se āyatane veditabbe…pe… yattha mano ca nirujjhati, dhammasaññā ca nirujjhati, se āyatane veditabbe’’ti. Idaṃ vatvā bhagavā uṭṭhāyāsanā vihāraṃ pāvisi.

    ਅਥ ਖੋ ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਚਿਰਪਕ੍ਕਨ੍ਤਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਇਦਂ ਖੋ ਨੋ, ਆવੁਸੋ, ਭਗવਾ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਉਦ੍ਦੇਸਂ ਉਦ੍ਦਿਸਿਤ੍વਾ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਅવਿਭਜਿਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ વਿਹਾਰਂ ਪવਿਟ੍ਠੋ – ‘ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸੇ ਆਯਤਨੇ વੇਦਿਤਬ੍ਬੇ ਯਤ੍ਥ ਚਕ੍ਖੁ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਰੂਪਸਞ੍ਞਾ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਸੇ ਆਯਤਨੇ વੇਦਿਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰… ਯਤ੍ਥ ਜਿવ੍ਹਾ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਰਸਸਞ੍ਞਾ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਸੇ ਆਯਤਨੇ વੇਦਿਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰… ਯਤ੍ਥ ਮਨੋ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਧਮ੍ਮਸਞ੍ਞਾ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਸੇ ਆਯਤਨੇ વੇਦਿਤਬ੍ਬੇ’ਤਿ। ਕੋ ਨੁ ਖੋ ਇਮਸ੍ਸ ਭਗવਤਾ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਉਦ੍ਦੇਸਸ੍ਸ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਅવਿਭਤ੍ਤਸ੍ਸ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥਂ વਿਭਜੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ?

    Atha kho tesaṃ bhikkhūnaṃ acirapakkantassa bhagavato etadahosi – ‘‘idaṃ kho no, āvuso, bhagavā saṃkhittena uddesaṃ uddisitvā vitthārena atthaṃ avibhajitvā uṭṭhāyāsanā vihāraṃ paviṭṭho – ‘tasmātiha, bhikkhave, se āyatane veditabbe yattha cakkhu ca nirujjhati, rūpasaññā ca nirujjhati, se āyatane veditabbe…pe… yattha jivhā ca nirujjhati, rasasaññā ca nirujjhati, se āyatane veditabbe…pe… yattha mano ca nirujjhati, dhammasaññā ca nirujjhati, se āyatane veditabbe’ti. Ko nu kho imassa bhagavatā saṃkhittena uddesassa uddiṭṭhassa vitthārena atthaṃ avibhattassa vitthārena atthaṃ vibhajeyyā’’ti?

    ਅਥ ਖੋ ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਅਯਂ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਸਤ੍ਥੁ ਚੇવ ਸਂવਣ੍ਣਿਤੋ, ਸਮ੍ਭਾવਿਤੋ ਚ વਿਞ੍ਞੂਨਂ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਨਂ। ਪਹੋਤਿ ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਇਮਸ੍ਸ ਭਗવਤਾ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਉਦ੍ਦੇਸਸ੍ਸ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਅવਿਭਤ੍ਤਸ੍ਸ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥਂ વਿਭਜਿਤੁਂ। ਯਂਨੂਨ ਮਯਂ ਯੇਨਾਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮੇਯ੍ਯਾਮ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਪਟਿਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਮਾ’’ਤਿ।

    Atha kho tesaṃ bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘ayaṃ kho āyasmā ānando satthu ceva saṃvaṇṇito, sambhāvito ca viññūnaṃ sabrahmacārīnaṃ. Pahoti cāyasmā ānando imassa bhagavatā saṃkhittena uddesassa uddiṭṭhassa vitthārena atthaṃ avibhattassa vitthārena atthaṃ vibhajituṃ. Yaṃnūna mayaṃ yenāyasmā ānando tenupasaṅkameyyāma; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ ānandaṃ etamatthaṃ paṭipuccheyyāmā’’ti.

    ਅਥ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਯੇਨਾਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਆਨਨ੍ਦੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦਿਂਸੁ । ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ ਕਥਂ ਸਾਰਣੀਯਂ વੀਤਿਸਾਰੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਏਤਦવੋਚੁਂ –

    Atha kho te bhikkhū yenāyasmā ānando tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā āyasmatā ānandena saddhiṃ sammodiṃsu . Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū āyasmantaṃ ānandaṃ etadavocuṃ –

    ‘‘ਇਦਂ ਖੋ ਨੋ, ਆવੁਸੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਭਗવਾ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਉਦ੍ਦੇਸਂ ਉਦ੍ਦਿਸਿਤ੍વਾ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਅવਿਭਜਿਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ વਿਹਾਰਂ ਪવਿਟ੍ਠੋ – ‘ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸੇ ਆਯਤਨੇ વੇਦਿਤਬ੍ਬੇ ਯਤ੍ਥ ਚਕ੍ਖੁ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਰੂਪਸਞ੍ਞਾ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਸੇ ਆਯਤਨੇ વੇਦਿਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰… ਯਤ੍ਥ ਜਿવ੍ਹਾ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ , ਰਸਸਞ੍ਞਾ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਸੇ ਆਯਤਨੇ વੇਦਿਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰… ਯਤ੍ਥ ਮਨੋ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਧਮ੍ਮਸਞ੍ਞਾ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਸੇ ਆਯਤਨੇ વੇਦਿਤਬ੍ਬੇ’ਤਿ। ਤੇਸਂ ਨੋ, ਆવੁਸੋ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਅਚਿਰਪਕ੍ਕਨ੍ਤਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘ਇਦਂ ਖੋ ਨੋ, ਆવੁਸੋ, ਭਗવਾ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਉਦ੍ਦੇਸਂ ਉਦ੍ਦਿਸਿਤ੍વਾ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਅવਿਭਜਿਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ વਿਹਾਰਂ ਪવਿਟ੍ਠੋ – ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸੇ ਆਯਤਨੇ વੇਦਿਤਬ੍ਬੇ ਯਤ੍ਥ ਚਕ੍ਖੁ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਰੂਪਸਞ੍ਞਾ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਸੇ ਆਯਤਨੇ વੇਦਿਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰… ਯਤ੍ਥ ਜਿવ੍ਹਾ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਰਸਸਞ੍ਞਾ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ ਸੇ ਆਯਤਨੇ વੇਦਿਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰… ਯਤ੍ਥ ਮਨੋ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਧਮ੍ਮਸਞ੍ਞਾ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਸੇ ਆਯਤਨੇ વੇਦਿਤਬ੍ਬੇ’ਤਿ। ਕੋ ਨੁ ਖੋ ਇਮਸ੍ਸ ਭਗવਤਾ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਉਦ੍ਦੇਸਸ੍ਸ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਅવਿਭਤ੍ਤਸ੍ਸ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥਂ વਿਭਜੇਯ੍ਯਾਤਿ? ਤੇਸਂ ਨੋ, ਆવੁਸੋ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘ਅਯਂ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਸਤ੍ਥੁ ਚੇવ ਸਂવਣ੍ਣਿਤੋ, ਸਮ੍ਭਾવਿਤੋ ਚ વਿਞ੍ਞੂਨਂ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਨਂ। ਪਹੋਤਿ ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਇਮਸ੍ਸ ਭਗવਤਾ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਉਦ੍ਦੇਸਸ੍ਸ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਅવਿਭਤ੍ਤਸ੍ਸ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥਂ વਿਭਜਿਤੁਂ। ਯਂਨੂਨ ਮਯਂ ਯੇਨਾਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮੇਯ੍ਯਾਮ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਪਟਿਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਮਾ’ਤਿ। વਿਭਜਤਾਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ’’ਤਿ।

    ‘‘Idaṃ kho no, āvuso ānanda, bhagavā saṃkhittena uddesaṃ uddisitvā vitthārena atthaṃ avibhajitvā uṭṭhāyāsanā vihāraṃ paviṭṭho – ‘tasmātiha, bhikkhave, se āyatane veditabbe yattha cakkhu ca nirujjhati, rūpasaññā ca nirujjhati, se āyatane veditabbe…pe… yattha jivhā ca nirujjhati , rasasaññā ca nirujjhati, se āyatane veditabbe…pe… yattha mano ca nirujjhati, dhammasaññā ca nirujjhati, se āyatane veditabbe’ti. Tesaṃ no, āvuso, amhākaṃ acirapakkantassa bhagavato etadahosi – ‘idaṃ kho no, āvuso, bhagavā saṃkhittena uddesaṃ uddisitvā vitthārena atthaṃ avibhajitvā uṭṭhāyāsanā vihāraṃ paviṭṭho – tasmātiha, bhikkhave, se āyatane veditabbe yattha cakkhu ca nirujjhati, rūpasaññā ca nirujjhati, se āyatane veditabbe…pe… yattha jivhā ca nirujjhati, rasasaññā ca nirujjhati se āyatane veditabbe…pe… yattha mano ca nirujjhati, dhammasaññā ca nirujjhati, se āyatane veditabbe’ti. Ko nu kho imassa bhagavatā saṃkhittena uddesassa uddiṭṭhassa vitthārena atthaṃ avibhattassa vitthārena atthaṃ vibhajeyyāti? Tesaṃ no, āvuso, amhākaṃ etadahosi – ‘ayaṃ kho āyasmā ānando satthu ceva saṃvaṇṇito, sambhāvito ca viññūnaṃ sabrahmacārīnaṃ. Pahoti cāyasmā ānando imassa bhagavatā saṃkhittena uddesassa uddiṭṭhassa vitthārena atthaṃ avibhattassa vitthārena atthaṃ vibhajituṃ. Yaṃnūna mayaṃ yenāyasmā ānando tenupasaṅkameyyāma; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ ānandaṃ etamatthaṃ paṭipuccheyyāmā’ti. Vibhajatāyasmā ānando’’ti.

    ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਆવੁਸੋ, ਪੁਰਿਸੋ ਸਾਰਤ੍ਥਿਕੋ ਸਾਰਗવੇਸੀ ਸਾਰਪਰਿਯੇਸਨਂ ਚਰਮਾਨੋ ਮਹਤੋ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ…ਪੇ॰… વਿਭਜਤਾਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਅਗਰੁਂ ਕਰਿਤ੍વਾਤਿ।

    ‘‘Seyyathāpi, āvuso, puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa…pe… vibhajatāyasmā ānando agaruṃ karitvāti.

    ‘‘ਤੇਨਹਾવੁਸੋ , ਸੁਣਾਥ, ਸਾਧੁਕਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਥ; ਭਾਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਮਾવੁਸੋ’’ਤਿ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਆਨਨ੍ਦਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸੁਂ। ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਏਤਦવੋਚ –

    ‘‘Tenahāvuso , suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato ānandassa paccassosuṃ. Āyasmā ānando etadavoca –

    ‘‘ਯਂ ਖੋ વੋ, ਆવੁਸੋ, ਭਗવਾ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਉਦ੍ਦੇਸਂ ਉਦ੍ਦਿਸਿਤ੍વਾ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਅવਿਭਜਿਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ વਿਹਾਰਂ ਪવਿਟ੍ਠੋ – ‘ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸੇ ਆਯਤਨੇ વੇਦਿਤਬ੍ਬੇ ਯਤ੍ਥ ਚਕ੍ਖੁ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਰੂਪਸਞ੍ਞਾ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਸੇ ਆਯਤਨੇ વੇਦਿਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰… ਯਤ੍ਥ ਮਨੋ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਧਮ੍ਮਸਞ੍ਞਾ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਸੇ ਆਯਤਨੇ વੇਦਿਤਬ੍ਬੇ’ਤਿ। ਇਮਸ੍ਸ ਖ੍વਾਹਂ, ਆવੁਸੋ, ਭਗવਤਾ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਉਦ੍ਦੇਸਸ੍ਸ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਅવਿਭਤ੍ਤਸ੍ਸ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਆਜਾਨਾਮਿ। ਸਲ਼ਾਯਤਨਨਿਰੋਧਂ ਨੋ ਏਤਂ, ਆવੁਸੋ, ਭਗવਤਾ ਸਨ੍ਧਾਯ ਭਾਸਿਤਂ – ‘ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸੇ ਆਯਤਨੇ વੇਦਿਤਬ੍ਬੇ, ਯਤ੍ਥ ਚਕ੍ਖੁ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਰੂਪਸਞ੍ਞਾ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਸੇ ਆਯਤਨੇ વੇਦਿਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰… ਯਤ੍ਥ ਮਨੋ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਧਮ੍ਮਸਞ੍ਞਾ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਸੇ ਆਯਤਨੇ વੇਦਿਤਬ੍ਬੇ’ਤਿ। ਅਯਂ ਖੋ, ਆવੁਸੋ, ਭਗવਾ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਉਦ੍ਦੇਸਂ ਉਦ੍ਦਿਸਿਤ੍વਾ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਅવਿਭਜਿਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ વਿਹਾਰਂ ਪવਿਟ੍ਠੋ – ‘ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸੇ ਆਯਤਨੇ વੇਦਿਤਬ੍ਬੇ ਯਤ੍ਥ ਚਕ੍ਖੁ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਰੂਪਸਞ੍ਞਾ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਸੇ ਆਯਤਨੇ વੇਦਿਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰… ਯਤ੍ਥ ਮਨੋ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਧਮ੍ਮਸਞ੍ਞਾ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਸੇ ਆਯਤਨੇ વੇਦਿਤਬ੍ਬੇ’ਤਿ। ਇਮਸ੍ਸ ਖ੍વਾਹਂ, ਆવੁਸੋ, ਭਗવਤਾ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਉਦ੍ਦੇਸਸ੍ਸ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਅવਿਭਤ੍ਤਸ੍ਸ ਏવਂ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਆਜਾਨਾਮਿ। ਆਕਙ੍ਖਮਾਨਾ ਚ ਪਨ ਤੁਮ੍ਹੇ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤੋ ਭਗવਨ੍ਤਂਯੇવ ਉਪਸਙ੍ਕਮਥ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਥ। ਯਥਾ વੋ ਭਗવਾ ਬ੍ਯਾਕਰੋਤਿ ਤਥਾ ਨਂ ਧਾਰੇਯ੍ਯਾਥਾ’’ਤਿ।

    ‘‘Yaṃ kho vo, āvuso, bhagavā saṃkhittena uddesaṃ uddisitvā vitthārena atthaṃ avibhajitvā uṭṭhāyāsanā vihāraṃ paviṭṭho – ‘tasmātiha, bhikkhave, se āyatane veditabbe yattha cakkhu ca nirujjhati, rūpasaññā ca nirujjhati, se āyatane veditabbe…pe… yattha mano ca nirujjhati, dhammasaññā ca nirujjhati, se āyatane veditabbe’ti. Imassa khvāhaṃ, āvuso, bhagavatā saṃkhittena uddesassa uddiṭṭhassa vitthārena atthaṃ avibhattassa vitthārena atthaṃ ājānāmi. Saḷāyatananirodhaṃ no etaṃ, āvuso, bhagavatā sandhāya bhāsitaṃ – ‘tasmātiha, bhikkhave, se āyatane veditabbe, yattha cakkhu ca nirujjhati, rūpasaññā ca nirujjhati, se āyatane veditabbe…pe… yattha mano ca nirujjhati, dhammasaññā ca nirujjhati, se āyatane veditabbe’ti. Ayaṃ kho, āvuso, bhagavā saṃkhittena uddesaṃ uddisitvā vitthārena atthaṃ avibhajitvā uṭṭhāyāsanā vihāraṃ paviṭṭho – ‘tasmātiha, bhikkhave, se āyatane veditabbe yattha cakkhu ca nirujjhati, rūpasaññā ca nirujjhati, se āyatane veditabbe…pe… yattha mano ca nirujjhati, dhammasaññā ca nirujjhati, se āyatane veditabbe’ti. Imassa khvāhaṃ, āvuso, bhagavatā saṃkhittena uddesassa uddiṭṭhassa vitthārena atthaṃ avibhattassa evaṃ vitthārena atthaṃ ājānāmi. Ākaṅkhamānā ca pana tumhe āyasmanto bhagavantaṃyeva upasaṅkamatha; upasaṅkamitvā etamatthaṃ puccheyyātha. Yathā vo bhagavā byākaroti tathā naṃ dhāreyyāthā’’ti.

    ‘‘ਏવਮਾવੁਸੋ’’ਤਿ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਆਨਨ੍ਦਸ੍ਸ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚੁਂ –

    ‘‘Evamāvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato ānandassa paṭissutvā uṭṭhāyāsanā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ –

    ‘‘ਯਂ ਖੋ ਨੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਉਦ੍ਦੇਸਂ ਉਦ੍ਦਿਸਿਤ੍વਾ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਅવਿਭਜਿਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ વਿਹਾਰਂ ਪવਿਟ੍ਠੋ – ‘ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸੇ ਆਯਤਨੇ વੇਦਿਤਬ੍ਬੇ ਯਤ੍ਥ ਚਕ੍ਖੁ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਰੂਪਸਞ੍ਞਾ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਸੇ ਆਯਤਨੇ વੇਦਿਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰… ਯਤ੍ਥ ਜਿવ੍ਹਾ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਰਸਸਞ੍ਞਾ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਸੇ ਆਯਤਨੇ વੇਦਿਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰… ਯਤ੍ਥ ਮਨੋ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਧਮ੍ਮਸਞ੍ਞਾ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਸੇ ਆਯਤਨੇ વੇਦਿਤਬ੍ਬੇ’ਤਿ, ਤੇਸਂ ਨੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਅਚਿਰਪਕ੍ਕਨ੍ਤਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘ਇਦਂ ਖੋ ਨੋ, ਆવੁਸੋ , ਭਗવਾ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਉਦ੍ਦੇਸਂ ਉਦ੍ਦਿਸਿਤ੍વਾ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਅવਿਭਜਿਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ વਿਹਾਰਂ ਪવਿਟ੍ਠੋ – ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸੇ ਆਯਤਨੇ વੇਦਿਤਬ੍ਬੇ ਯਤ੍ਥ ਚਕ੍ਖੁ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਰੂਪਸਞ੍ਞਾ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਸੇ ਆਯਤਨੇ વੇਦਿਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰… ਯਤ੍ਥ ਮਨੋ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਧਮ੍ਮਸਞ੍ਞਾ ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਸੇ ਆਯਤਨੇ વੇਦਿਤਬ੍ਬੇ’ਤਿ। ‘ਕੋ ਨੁ ਖੋ ਇਮਸ੍ਸ ਭਗવਤਾ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਉਦ੍ਦੇਸਸ੍ਸ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਅવਿਭਤ੍ਤਸ੍ਸ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥਂ વਿਭਜੇਯ੍ਯਾ’ਤਿ? ਤੇਸਂ ਨੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘ਅਯਂ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਸਤ੍ਥੁ ਚੇવ ਸਂવਣ੍ਣਿਤੋ, ਸਮ੍ਭਾવਿਤੋ ਚ વਿਞ੍ਞੂਨਂ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਨਂ। ਪਹੋਤਿ ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਇਮਸ੍ਸ ਭਗવਤਾ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਉਦ੍ਦੇਸਸ੍ਸ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਅવਿਭਤ੍ਤਸ੍ਸ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥਂ વਿਭਜਿਤੁਂ। ਯਂਨੂਨ ਮਯਂ ਯੇਨਾਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮੇਯ੍ਯਾਮ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਪਟਿਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਮਾ’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਮਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਯੇਨਾਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਮ੍ਹ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹ। ਤੇਸਂ ਨੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਆਨਨ੍ਦੇਨ ਇਮੇਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ, ਇਮੇਹਿ ਪਦੇਹਿ, ਇਮੇਹਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇਹਿ ਅਤ੍ਥੋ વਿਭਤ੍ਤੋ’’ਤਿ।

    ‘‘Yaṃ kho no, bhante, bhagavā saṃkhittena uddesaṃ uddisitvā vitthārena atthaṃ avibhajitvā uṭṭhāyāsanā vihāraṃ paviṭṭho – ‘tasmātiha, bhikkhave, se āyatane veditabbe yattha cakkhu ca nirujjhati, rūpasaññā ca nirujjhati, se āyatane veditabbe…pe… yattha jivhā ca nirujjhati, rasasaññā ca nirujjhati, se āyatane veditabbe…pe… yattha mano ca nirujjhati, dhammasaññā ca nirujjhati, se āyatane veditabbe’ti, tesaṃ no, bhante, amhākaṃ acirapakkantassa bhagavato etadahosi – ‘idaṃ kho no, āvuso , bhagavā saṃkhittena uddesaṃ uddisitvā vitthārena atthaṃ avibhajitvā uṭṭhāyāsanā vihāraṃ paviṭṭho – tasmātiha, bhikkhave, se āyatane veditabbe yattha cakkhu ca nirujjhati, rūpasaññā ca nirujjhati, se āyatane veditabbe…pe… yattha mano ca nirujjhati, dhammasaññā ca nirujjhati, se āyatane veditabbe’ti. ‘Ko nu kho imassa bhagavatā saṃkhittena uddesassa uddiṭṭhassa vitthārena atthaṃ avibhattassa vitthārena atthaṃ vibhajeyyā’ti? Tesaṃ no, bhante, amhākaṃ etadahosi – ‘ayaṃ kho āyasmā ānando satthu ceva saṃvaṇṇito, sambhāvito ca viññūnaṃ sabrahmacārīnaṃ. Pahoti cāyasmā ānando imassa bhagavatā saṃkhittena uddesassa uddiṭṭhassa vitthārena atthaṃ avibhattassa vitthārena atthaṃ vibhajituṃ. Yaṃnūna mayaṃ yenāyasmā ānando tenupasaṅkameyyāma; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ ānandaṃ etamatthaṃ paṭipuccheyyāmā’ti. Atha kho mayaṃ, bhante, yenāyasmā ānando tenupasaṅkamimha; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ ānandaṃ etamatthaṃ paṭipucchimha. Tesaṃ no, bhante, āyasmatā ānandena imehi ākārehi, imehi padehi, imehi byañjanehi attho vibhatto’’ti.

    ‘‘ਪਣ੍ਡਿਤੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਆਨਨ੍ਦੋ; ਮਹਾਪਞ੍ਞੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਆਨਨ੍ਦੋ! ਮਂ ਚੇਪਿ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਪਟਿਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਥ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਤਂ ਏવਮੇવਂ ਬ੍ਯਾਕਰੇਯ੍ਯਂ ਯਥਾ ਤਂ ਆਨਨ੍ਦੇਨ ਬ੍ਯਾਕਤਂ। ਏਸੋ ਚੇવੇਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ। ਏવਞ੍ਚ ਨਂ ਧਾਰੇਯ੍ਯਾਥਾ’’ਤਿ। ਚਤੁਤ੍ਥਂ।

    ‘‘Paṇḍito, bhikkhave, ānando; mahāpañño, bhikkhave, ānando! Maṃ cepi tumhe, bhikkhave, etamatthaṃ paṭipuccheyyātha, ahampi taṃ evamevaṃ byākareyyaṃ yathā taṃ ānandena byākataṃ. Eso cevetassa attho. Evañca naṃ dhāreyyāthā’’ti. Catutthaṃ.







    Related texts:



    ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੪. ਕਾਮਗੁਣਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 4. Kāmaguṇasuttavaṇṇanā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੪. ਕਾਮਗੁਣਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 4. Kāmaguṇasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact