| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
៤. កាមគុណសុត្តវណ្ណនា
4. Kāmaguṇasuttavaṇṇanā
១១៧. ចេតសោតិ ករណេ សាមិវចនំ។ ចិត្តេន សំផុសនំ នាម អនុភវោតិ អាហ ‘‘ចិត្តេន អនុភូតបុព្ពា’’តិ។ ឧតុត្តយានុរូបតាវសេន បាសាទត្តយំ, តំ វសេន តិវិធនាដកភេទោ។ មនោរម្មតាមត្តេន កាមគុណំ កត្វា ទស្សិតំ, ន កាមវសេន។ ន ហិ អភិនិក្ខមនតោ ឧទ្ធំ ពោធិសត្តស្ស កាមវិតក្កា ភូតបុព្ពា។ តេនាហ មារោ បាបិមា –
117.Cetasoti karaṇe sāmivacanaṃ. Cittena saṃphusanaṃ nāma anubhavoti āha ‘‘cittena anubhūtapubbā’’ti. Ututtayānurūpatāvasena pāsādattayaṃ, taṃ vasena tividhanāṭakabhedo. Manorammatāmattena kāmaguṇaṃ katvā dassitaṃ, na kāmavasena. Na hi abhinikkhamanato uddhaṃ bodhisattassa kāmavitakkā bhūtapubbā. Tenāha māro pāpimā –
‘‘សត្ត វស្សានិ ភគវន្តំ, អនុពន្ធិំ បទាបទំ;
‘‘Satta vassāni bhagavantaṃ, anubandhiṃ padāpadaṃ;
ឱតារំ នាធិគច្ឆិស្សំ, សម្ពុទ្ធស្ស សតីមតោ’’តិ។ (សុ. និ. ៤៤៨);
Otāraṃ nādhigacchissaṃ, sambuddhassa satīmato’’ti. (su. ni. 448);
មេត្តេយ្យោ នាមាតិអាទិ អនាគតារម្មណទស្សនមត្តំ, ន ពោធិសត្តស្ស ឯវំ ឧប្បជ្ជតីតិ។ អត្តា បិយាយិតព្ពរូបោ ឯតស្សាតិ អត្តរូបោ, ឧត្តរបទេ បុរិមបទលោបេនាតិ ‘‘អត្តនោ ហិតកាមជាតិកេនា’’តិ អត្ថោ វុត្តោ។ អត្តរូបេនាតិ វា បីតិសោមនស្សេហិ គហិតសភាវេន តុដ្ឋបហដ្ឋេន ឧទគ្គុទគ្គេន។ អប្បមាទោតិ អប្បមជ្ជនំ កុសលធម្មេសុ អខណ្ឌការិតាតិ អាហ ‘‘សាតច្ចកិរិយា’’តិ។ អវោស្សគ្គោតិ ចិត្តស្ស កាមគុណេសុ អវោស្សជ្ជនំ បក្ខន្ទិតុំ អប្បទានំ។ បុរិមោ វិកប្បោ កុសលានំ ធម្មានំ ករណវសេន ទស្សិតោ, បច្ឆិមោ អកុសលានំ អករណវសេន។ ទ្វេ ធម្មាតិ អប្បមាទោ សតីតិ ទ្វេ ធម្មា។ អប្បមាទោ សតិ ច តថា បវត្តា ចត្តារោ កុសលធម្មក្ខន្ធា វេទិតព្ពា។ កត្តព្ពាតិ បវត្តេតព្ពា។
Metteyyo nāmātiādi anāgatārammaṇadassanamattaṃ, na bodhisattassa evaṃ uppajjatīti. Attā piyāyitabbarūpo etassāti attarūpo, uttarapade purimapadalopenāti ‘‘attano hitakāmajātikenā’’ti attho vutto. Attarūpenāti vā pītisomanassehi gahitasabhāvena tuṭṭhapahaṭṭhena udaggudaggena. Appamādoti appamajjanaṃ kusaladhammesu akhaṇḍakāritāti āha ‘‘sātaccakiriyā’’ti. Avossaggoti cittassa kāmaguṇesu avossajjanaṃ pakkhandituṃ appadānaṃ. Purimo vikappo kusalānaṃ dhammānaṃ karaṇavasena dassito, pacchimo akusalānaṃ akaraṇavasena. Dve dhammāti appamādo satīti dve dhammā. Appamādo sati ca tathā pavattā cattāro kusaladhammakkhandhā veditabbā. Kattabbāti pavattetabbā.
តស្មិំ អាយតនេតិ តស្មិំ និព្ពានសញ្ញិតេ ការណេ បដិវេធេ។ តំ ការណន្តិ ឆន្នំ អាយតនានំ ការណំ។ សឡាយតនំ និរុជ្ឈតិ ឯត្ថាតិ សឡាយតននិរោធោ វុច្ចតិ និព្ពានំ។ តេនាហ ‘‘និព្ពានំ។ តំ សន្ធាយា’’តិអាទិ។ និព្ពានស្មិន្តិ និព្ពានម្ហិ។
Tasmiṃ āyataneti tasmiṃ nibbānasaññite kāraṇe paṭivedhe. Taṃ kāraṇanti channaṃ āyatanānaṃ kāraṇaṃ. Saḷāyatanaṃ nirujjhati etthāti saḷāyatananirodho vuccati nibbānaṃ. Tenāha ‘‘nibbānaṃ. Taṃ sandhāyā’’tiādi. Nibbānasminti nibbānamhi.
កាមគុណសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Kāmaguṇasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៤. កាមគុណសុត្តំ • 4. Kāmaguṇasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៤. កាមគុណសុត្តវណ្ណនា • 4. Kāmaguṇasuttavaṇṇanā
