Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / ఇతివుత్తక-అట్ఠకథా • Itivuttaka-aṭṭhakathā

    ౭. కామయోగసుత్తవణ్ణనా

    7. Kāmayogasuttavaṇṇanā

    ౯౬. సత్తమే కామయోగయుత్తోతి పఞ్చకామగుణికో రాగో కామయోగో, తేన యుత్తో కామయోగయుత్తో, అసముచ్ఛిన్నకామరాగస్సేతం అధివచనం. రూపారూపభవేసు ఛన్దరాగో భవయోగో, తథా ఝాననికన్తి సస్సతదిట్ఠిసహగతో చ రాగో, తేన యుత్తో భవయోగయుత్తో, అప్పహీనభవరాగోతి అత్థో. ఆగామీతి బ్రహ్మలోకే ఠితోపి పటిసన్ధిగ్గహణవసేన ఇమం మనుస్సలోకం ఆగమనసీలో. తేనేవాహ ‘‘ఆగన్తా ఇత్థత్త’’న్తి. మనుస్సత్తభావసఙ్ఖాతం ఇత్థభావం ఆగమనధమ్మో , మనుస్సేసు ఉపపజ్జనసీలోతి అత్థో. కామఞ్చేత్థ కామయోగో ఇత్థత్తం ఆగమనస్స కారణం. యో పన కామయోగయుత్తో, సో ఏకన్తేన భవయోగయుత్తోపి హోతీతి దస్సనత్థం ‘‘కామయోగయుత్తో, భిక్ఖవే, భవయోగయుత్తో’’తి ఉభయమ్పి ఏకజ్ఝం కత్వా వుత్తం.

    96. Sattame kāmayogayuttoti pañcakāmaguṇiko rāgo kāmayogo, tena yutto kāmayogayutto, asamucchinnakāmarāgassetaṃ adhivacanaṃ. Rūpārūpabhavesu chandarāgo bhavayogo, tathā jhānanikanti sassatadiṭṭhisahagato ca rāgo, tena yutto bhavayogayutto, appahīnabhavarāgoti attho. Āgāmīti brahmaloke ṭhitopi paṭisandhiggahaṇavasena imaṃ manussalokaṃ āgamanasīlo. Tenevāha ‘‘āgantā itthatta’’nti. Manussattabhāvasaṅkhātaṃ itthabhāvaṃ āgamanadhammo , manussesu upapajjanasīloti attho. Kāmañcettha kāmayogo itthattaṃ āgamanassa kāraṇaṃ. Yo pana kāmayogayutto, so ekantena bhavayogayuttopi hotīti dassanatthaṃ ‘‘kāmayogayutto, bhikkhave, bhavayogayutto’’ti ubhayampi ekajjhaṃ katvā vuttaṃ.

    కామయోగవిసంయుత్తోతి ఏత్థ అసుభజ్ఝానమ్పి కామయోగవిసంయోగో, తం పాదకం కత్వా అధిగతో అనాగామిమగ్గో ఏకన్తేనేవ కామయోగవిసంయోగో నామ, తస్మా తతియమగ్గఫలే ఠితో అరియపుగ్గలో ‘‘కామయోగవిసంయుత్తో’’తి వుత్తో. యస్మా పన రూపారూపభవేసు ఛన్దరాగో అనాగామిమగ్గేన న పహీయతి, తస్మా సో అప్పహీనభవయోగత్తా ‘‘భవయోగయుత్తో’’తి వుత్తో. అనాగామీతి కామలోకం పటిసన్ధిగ్గహణవసేన అనాగమనతో అనాగామీ. కామయోగవిసంయోగవసేనేవ హి సద్ధిం అనవసేసఓరమ్భాగియసంయోజనసముగ్ఘాతేన అజ్ఝత్తసంయోజనాభావసిద్ధితో ఇత్థత్తం అనాగన్త్వా హోతి, తత్థ పరినిబ్బాయీ అనావత్తిధమ్మో. యస్స పన అనవసేసం భవయోగో పహీనో, తస్స అవిజ్జాయోగాదిఅవసిట్ఠకిలేసాపి తదేకట్ఠభావతో పహీనా ఏవ హోన్తీతి , సో పరిక్ఖీణభవసంయోజనో ‘‘అరహం ఖీణాసవో’’తి వుచ్చతి. తేన వుత్తం ‘‘కామయోగవిసంయుత్తో, భిక్ఖవే, భవయోగవిసంయుత్తో అరహం హోతి ఖీణాసవో’’తి. ఏత్థ చ కామయోగవిసంయోగో అనాగామీ చతుత్థజ్ఝానస్స సుఖదుక్ఖసోమనస్సదోమనస్సప్పహానం వియ, తతియమగ్గస్స దిట్ఠివిచికిచ్ఛాసీలబ్బతపరామాససంయోజనపరిక్ఖయో వియ చ చతుత్థమగ్గస్స వణ్ణభణనత్థం వుత్తోతి దట్ఠబ్బం. పఠమపదేన సోతాపన్నసకదాగామీహి సద్ధిం సబ్బో పుథుజ్జనో గహితో, దుతియపదేన పన సబ్బో అనాగామీ, తతియపదేన అరహాతి అరహత్తనికూటేన దేసనం నిట్ఠాపేసి.

    Kāmayogavisaṃyuttoti ettha asubhajjhānampi kāmayogavisaṃyogo, taṃ pādakaṃ katvā adhigato anāgāmimaggo ekanteneva kāmayogavisaṃyogo nāma, tasmā tatiyamaggaphale ṭhito ariyapuggalo ‘‘kāmayogavisaṃyutto’’ti vutto. Yasmā pana rūpārūpabhavesu chandarāgo anāgāmimaggena na pahīyati, tasmā so appahīnabhavayogattā ‘‘bhavayogayutto’’ti vutto. Anāgāmīti kāmalokaṃ paṭisandhiggahaṇavasena anāgamanato anāgāmī. Kāmayogavisaṃyogavaseneva hi saddhiṃ anavasesaorambhāgiyasaṃyojanasamugghātena ajjhattasaṃyojanābhāvasiddhito itthattaṃ anāgantvā hoti, tattha parinibbāyī anāvattidhammo. Yassa pana anavasesaṃ bhavayogo pahīno, tassa avijjāyogādiavasiṭṭhakilesāpi tadekaṭṭhabhāvato pahīnā eva hontīti , so parikkhīṇabhavasaṃyojano ‘‘arahaṃ khīṇāsavo’’ti vuccati. Tena vuttaṃ ‘‘kāmayogavisaṃyutto, bhikkhave, bhavayogavisaṃyutto arahaṃ hoti khīṇāsavo’’ti. Ettha ca kāmayogavisaṃyogo anāgāmī catutthajjhānassa sukhadukkhasomanassadomanassappahānaṃ viya, tatiyamaggassa diṭṭhivicikicchāsīlabbataparāmāsasaṃyojanaparikkhayo viya ca catutthamaggassa vaṇṇabhaṇanatthaṃ vuttoti daṭṭhabbaṃ. Paṭhamapadena sotāpannasakadāgāmīhi saddhiṃ sabbo puthujjano gahito, dutiyapadena pana sabbo anāgāmī, tatiyapadena arahāti arahattanikūṭena desanaṃ niṭṭhāpesi.

    గాథాసు ఉభయన్తి ఉభయేన, కామయోగేన, భవయోగేన చ సంయుత్తాతి అత్థో. సత్తా గచ్ఛన్తి సంసారన్తి పుథుజ్జనా సోతాపన్నా సకదాగామినోతి ఇమే తివిధా సత్తా కామయోగభవయోగానం అప్పహీనత్తా గచ్ఛన్తి సంసారన్తి. తతో ఏవ జాతిమరణగామినో హోన్తి. ఏత్థ ఏకబీజీ, కోలంకోలో, సత్తక్ఖత్తుపరమోతి తీసు సోతాపన్నేసు సబ్బముదు సత్తక్ఖత్తుపరమో, సో అట్ఠమం భవం న నిబ్బత్తేతి, అత్తనో పరిచ్ఛిన్నజాతివసేన పన సంసరతి, తథా ఇతరేపి. సకదాగామీసుపి యో ఇధ సకదాగామిమగ్గం పత్వా దేవలోకే ఉప్పజ్జిత్వా పున ఇధ నిబ్బత్తతి, సో అత్తనో పరిచ్ఛిన్నజాతివసేనేవ సంసరతి. యే పన సకదాగామినో వోమిస్సకనయేన వినా తత్థ తత్థ దేవేసుయేవ మనుస్సేసుయేవ వా నిబ్బత్తన్తి, తే ఉపరిమగ్గాధిగమాయ యావ ఇన్ద్రియపరిపాకా పునప్పునం ఉప్పజ్జనతో సంసరన్తియేవ. పుథుజ్జనే పన వత్తబ్బమేవ నత్థి సబ్బభవసంయోజనానం అపరిక్ఖీణత్తా. తేన వుత్తం –

    Gāthāsu ubhayanti ubhayena, kāmayogena, bhavayogena ca saṃyuttāti attho. Sattā gacchanti saṃsāranti puthujjanā sotāpannā sakadāgāminoti ime tividhā sattā kāmayogabhavayogānaṃ appahīnattā gacchanti saṃsāranti. Tato eva jātimaraṇagāmino honti. Ettha ekabījī, kolaṃkolo, sattakkhattuparamoti tīsu sotāpannesu sabbamudu sattakkhattuparamo, so aṭṭhamaṃ bhavaṃ na nibbatteti, attano paricchinnajātivasena pana saṃsarati, tathā itarepi. Sakadāgāmīsupi yo idha sakadāgāmimaggaṃ patvā devaloke uppajjitvā puna idha nibbattati, so attano paricchinnajātivaseneva saṃsarati. Ye pana sakadāgāmino vomissakanayena vinā tattha tattha devesuyeva manussesuyeva vā nibbattanti, te uparimaggādhigamāya yāva indriyaparipākā punappunaṃ uppajjanato saṃsarantiyeva. Puthujjane pana vattabbameva natthi sabbabhavasaṃyojanānaṃ aparikkhīṇattā. Tena vuttaṃ –

    ‘‘కామయోగేన సంయుత్తా, భవయోగేన చూభయం;

    ‘‘Kāmayogena saṃyuttā, bhavayogena cūbhayaṃ;

    సత్తా గచ్ఛన్తి సంసారం, జాతిమరణగామినో’’తి.

    Sattā gacchanti saṃsāraṃ, jātimaraṇagāmino’’ti.

    కామే పహన్త్వానాతి కామరాగసఙ్ఖాతే కిలేసకామే అనాగామిమగ్గేన పజహిత్వా. ఛిన్నసంసయాతి సముచ్ఛిన్నకఙ్ఖా, తఞ్చ ఖో సోతాపత్తిమగ్గేనేవ. వణ్ణభణనత్థం పన చతుత్థమగ్గస్స ఏవం వుత్తం. అరహన్తో హి ఇధ ‘‘ఛిన్నసంసయా’’తి అధిప్పేతా. తేనేవాహ ‘‘ఖీణమానపునబ్భవా’’తి. సబ్బసో ఖీణో నవవిధోపి మానో ఆయతిం పునబ్భవో చ ఏతేసన్తి ఖీణమానపునబ్భవా. మానగ్గహణేన చేత్థ తదేకట్ఠతాయ లక్ఖణవసేన వా సబ్బో చతుత్థమగ్గవజ్ఝో కిలేసో గహితోతి. ఖీణమానతాయ చ సఉపాదిసేసా నిబ్బానధాతు వుత్తా హోతి, ఖీణపునబ్భవతాయ అనుపాదిసేసా. సేసం సువిఞ్ఞేయ్యమేవ.

    Kāme pahantvānāti kāmarāgasaṅkhāte kilesakāme anāgāmimaggena pajahitvā. Chinnasaṃsayāti samucchinnakaṅkhā, tañca kho sotāpattimaggeneva. Vaṇṇabhaṇanatthaṃ pana catutthamaggassa evaṃ vuttaṃ. Arahanto hi idha ‘‘chinnasaṃsayā’’ti adhippetā. Tenevāha ‘‘khīṇamānapunabbhavā’’ti. Sabbaso khīṇo navavidhopi māno āyatiṃ punabbhavo ca etesanti khīṇamānapunabbhavā. Mānaggahaṇena cettha tadekaṭṭhatāya lakkhaṇavasena vā sabbo catutthamaggavajjho kileso gahitoti. Khīṇamānatāya ca saupādisesā nibbānadhātu vuttā hoti, khīṇapunabbhavatāya anupādisesā. Sesaṃ suviññeyyameva.

    సత్తమసుత్తవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Sattamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / ఇతివుత్తకపాళి • Itivuttakapāḷi / ౭. కామయోగసుత్తం • 7. Kāmayogasuttaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact