| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / मिलिन्दपञ्हपाळि • Milindapañhapāḷi |
६. कम्मजादिपञ्हो
6. Kammajādipañho
६. ‘‘भन्ते नागसेन, कतमे एत्थ कम्मजा, कतमे हेतुजा, कतमे उतुजा, कतमे न कम्मजा, न हेतुजा, न उतुजा’’ति? ‘‘ये केचि, महाराज, सत्ता सचेतना, सब्बे ते कम्मजा; अग्गि च सब्बानि च बीजजातानि हेतुजानि; पथवी च पब्बता च उदकञ्च वातो च, सब्बे ते उतुजा; आकासो च निब्बानञ्च इमे द्वे अकम्मजा अहेतुजा अनुतुजा। निब्बानं पन, महाराज, न वत्तब्बं कम्मजन्ति वा हेतुजन्ति वा उतुजन्ति वा उप्पन्नन्ति वा अनुप्पन्नन्ति वा उप्पादनीयन्ति वा अतीतन्ति वा अनागतन्ति वा पच्चुप्पन्नन्ति वा चक्खुविञ्ञेय्यन्ति वा सोतविञ्ञेय्यन्ति वा घानविञ्ञेय्यन्ति वा जिव्हाविञ्ञेय्यन्ति वा कायविञ्ञेय्यन्ति वा, अपि च, महाराज, मनोविञ्ञेय्यं निब्बानं, यं सो सम्मापटिपन्नो अरियसावको विसुद्धेन ञाणेन पस्सती’’ति। ‘‘रमणीयो, भन्ते नागसेन, पञ्हो सुविनिच्छितो निस्संसयो एकन्तगतो, विमति उप्पच्छिन्ना, त्वं गणिवरपवरमासज्जा’’ति।
6. ‘‘Bhante nāgasena, katame ettha kammajā, katame hetujā, katame utujā, katame na kammajā, na hetujā, na utujā’’ti? ‘‘Ye keci, mahārāja, sattā sacetanā, sabbe te kammajā; aggi ca sabbāni ca bījajātāni hetujāni; pathavī ca pabbatā ca udakañca vāto ca, sabbe te utujā; ākāso ca nibbānañca ime dve akammajā ahetujā anutujā. Nibbānaṃ pana, mahārāja, na vattabbaṃ kammajanti vā hetujanti vā utujanti vā uppannanti vā anuppannanti vā uppādanīyanti vā atītanti vā anāgatanti vā paccuppannanti vā cakkhuviññeyyanti vā sotaviññeyyanti vā ghānaviññeyyanti vā jivhāviññeyyanti vā kāyaviññeyyanti vā, api ca, mahārāja, manoviññeyyaṃ nibbānaṃ, yaṃ so sammāpaṭipanno ariyasāvako visuddhena ñāṇena passatī’’ti. ‘‘Ramaṇīyo, bhante nāgasena, pañho suvinicchito nissaṃsayo ekantagato, vimati uppacchinnā, tvaṃ gaṇivarapavaramāsajjā’’ti.
कम्मजादिपञ्हो छट्ठो।
Kammajādipañho chaṭṭho.
