| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā |
੭. ਕਮ੍ਮਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
7. Kammakathāvaṇṇanā
ਕਮ੍ਮਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
Kammakathāvaṇṇanā
੨੩੪. ਇਦਾਨਿ ਤਸ੍ਸਾ ਹੇਤੁਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਚਯਭੂਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੇਨ ਕਥਿਤਾਯ ਕਮ੍ਮਕਥਾਯ ਅਪੁਬ੍ਬਤ੍ਥਾਨੁવਣ੍ਣਨਾ। ਤਤ੍ਥ ਅਹੋਸਿ ਕਮ੍ਮਂ ਅਹੋਸਿ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕੋਤਿਆਦੀਸੁ ਅਤੀਤਭવੇਸੁ ਕਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਤੀਤਭવੇਸੁਯੇવ વਿਪਕ੍ਕવਿਪਾਕਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ‘‘ਅਹੋਸਿ ਕਮ੍ਮਂ ਅਹੋਸਿ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕੋ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਸ੍ਸੇવ ਅਤੀਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮવੇਦਨੀਯਸ੍ਸ ਉਪਪਜ੍ਜવੇਦਨੀਯਸ੍ਸ ਚ ਪਚ੍ਚਯવੇਕਲ੍ਲੇਨ ਅਤੀਤਭવੇਸੁਯੇવ ਅવਿਪਕ੍ਕવਿਪਾਕਞ੍ਚ ਅਤੀਤੇਯੇવ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਸ੍ਸ ਚ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮવੇਦਨੀਯਉਪਪਜ੍ਜવੇਦਨੀਯਅਪਰਪਰਿਯਾਯવੇਦਨੀਯਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅવਿਪਕ੍ਕવਿਪਾਕਞ੍ਚ ਗਹੇਤ੍વਾ ਅਹੋਸਿ ਕਮ੍ਮਂ ਨਾਹੋਸਿ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕੋਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਤੀਤਸ੍ਸੇવ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅવਿਪਕ੍ਕવਿਪਾਕਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਭવੇ ਪਚ੍ਚਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ વਿਪਚ੍ਚਮਾਨਂ વਿਪਾਕਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਅਹੋਸਿ ਕਮ੍ਮਂ ਅਤ੍ਥਿ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕੋਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਤੀਤਸ੍ਸੇવ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤવਿਪਾਕਕਾਲਸ੍ਸ ਚ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਭવੇ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਅવਿਪਚ੍ਚਮਾਨਂ વਿਪਾਕਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਅਹੋਸਿ ਕਮ੍ਮਂ ਨਤ੍ਥਿ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕੋਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਤੀਤਸ੍ਸੇવ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ વਿਪਾਕਾਰਹਸ੍ਸ ਅવਿਪਕ੍ਕવਿਪਾਕਸ੍ਸ ਅਨਾਗਤੇ ਭવੇ ਪਚ੍ਚਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ વਿਪਚ੍ਚਿਤਬ੍ਬਂ વਿਪਾਕਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਅਹੋਸਿ ਕਮ੍ਮਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕੋਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਤੀਤਸ੍ਸੇવ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤવਿਪਾਕਕਾਲਸ੍ਸ ਚ ਅਨਾਗਤਭવੇ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਚ ਅવਿਪਚ੍ਚਿਤਬ੍ਬਂ વਿਪਾਕਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਅਹੋਸਿ ਕਮ੍ਮਂ ਨ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕੋਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਏવਂ ਅਤੀਤਕਮ੍ਮਂ ਅਤੀਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਾਗਤવਿਪਾਕਾવਿਪਾਕવਸੇਨ ਛਧਾ ਦਸ੍ਸਿਤਂ।
234. Idāni tassā hetusampattiyā paccayabhūtaṃ kammaṃ dassentena kathitāya kammakathāya apubbatthānuvaṇṇanā. Tattha ahosi kammaṃ ahosi kammavipākotiādīsu atītabhavesu katassa kammassa atītabhavesuyeva vipakkavipākaṃ gahetvā ‘‘ahosi kammaṃ ahosi kammavipāko’’ti vuttaṃ. Tasseva atītassa kammassa diṭṭhadhammavedanīyassa upapajjavedanīyassa ca paccayavekallena atītabhavesuyeva avipakkavipākañca atīteyeva parinibbutassa ca diṭṭhadhammavedanīyaupapajjavedanīyaaparapariyāyavedanīyassa kammassa avipakkavipākañca gahetvā ahosi kammaṃ nāhosi kammavipākoti vuttaṃ. Atītasseva kammassa avipakkavipākassa paccuppannabhave paccayasampattiyā vipaccamānaṃ vipākaṃ gahetvā ahosi kammaṃ atthi kammavipākoti vuttaṃ. Atītasseva kammassa atikkantavipākakālassa ca paccuppannabhave parinibbāyantassa ca avipaccamānaṃ vipākaṃ gahetvā ahosi kammaṃ natthi kammavipākoti vuttaṃ. Atītasseva kammassa vipākārahassa avipakkavipākassa anāgate bhave paccayasampattiyā vipaccitabbaṃ vipākaṃ gahetvā ahosi kammaṃ bhavissati kammavipākoti vuttaṃ. Atītasseva kammassa atikkantavipākakālassa ca anāgatabhave parinibbāyitabbassa ca avipaccitabbaṃ vipākaṃ gahetvā ahosi kammaṃ na bhavissati kammavipākoti vuttaṃ. Evaṃ atītakammaṃ atītapaccuppannānāgatavipākāvipākavasena chadhā dassitaṃ.
ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਭવੇ ਕਤਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮવੇਦਨੀਯਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਇਧੇવ વਿਪਚ੍ਚਮਾਨਂ વਿਪਾਕਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਅਤ੍ਥਿ ਕਮ੍ਮਂ ਅਤ੍ਥਿ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕੋਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਸ੍ਸੇવ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯવੇਕਲ੍ਲੇਨ ਇਧ ਅવਿਪਚ੍ਚਮਾਨਞ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਇਧ ਅવਿਪਚ੍ਚਮਾਨਞ੍ਚ વਿਪਾਕਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਅਤ੍ਥਿ ਕਮ੍ਮਂ ਨਤ੍ਥਿ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕੋਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸੇવ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਉਪਪਜ੍ਜવੇਦਨੀਯਸ੍ਸ ਚ ਅਪਰਪਰਿਯਾਯવੇਦਨੀਯਸ੍ਸ ਚ ਅਨਾਗਤਭવੇ વਿਪਚ੍ਚਿਤਬ੍ਬਂ વਿਪਾਕਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਅਤ੍ਥਿ ਕਮ੍ਮਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕੋਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸੇવ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਉਪਪਜ੍ਜવੇਦਨੀਯਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯવੇਕਲ੍ਲੇਨ ਅਨਾਗਤਭવੇ ਅવਿਪਚ੍ਚਿਤਬ੍ਬਞ੍ਚ ਅਨਾਗਤਭવੇ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਪਰਪਰਿਯਾਯવੇਦਨੀਯਸ੍ਸ ਅવਿਪਚ੍ਚਿਤਬ੍ਬਞ੍ਚ વਿਪਾਕਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਅਤ੍ਥਿ ਕਮ੍ਮਂ ਨ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕੋਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਏવਂ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਕਮ੍ਮਂ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਾਗਤવਿਪਾਕਾવਿਪਾਕવਸੇਨ ਚਤੁਧਾ ਦਸ੍ਸਿਤਂ।
Paccuppannabhave katassa diṭṭhadhammavedanīyassa kammassa idheva vipaccamānaṃ vipākaṃ gahetvā atthi kammaṃ atthi kammavipākoti vuttaṃ. Tasseva paccuppannassa kammassa paccayavekallena idha avipaccamānañca diṭṭheva dhamme parinibbāyantassa idha avipaccamānañca vipākaṃ gahetvā atthi kammaṃ natthi kammavipākoti vuttaṃ. Paccuppannasseva kammassa upapajjavedanīyassa ca aparapariyāyavedanīyassa ca anāgatabhave vipaccitabbaṃ vipākaṃ gahetvā atthi kammaṃ bhavissati kammavipākoti vuttaṃ. Paccuppannasseva kammassa upapajjavedanīyassa paccayavekallena anāgatabhave avipaccitabbañca anāgatabhave parinibbāyitabbassa aparapariyāyavedanīyassa avipaccitabbañca vipākaṃ gahetvā atthi kammaṃ na bhavissati kammavipākoti vuttaṃ. Evaṃ paccuppannakammaṃ paccuppannānāgatavipākāvipākavasena catudhā dassitaṃ.
ਅਨਾਗਤਭવੇ ਕਾਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਨਾਗਤਭવੇ વਿਪਚ੍ਚਿਤਬ੍ਬਂ વਿਪਾਕਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਕਮ੍ਮਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕੋਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਸ੍ਸੇવ ਅਨਾਗਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯવੇਕਲ੍ਲੇਨ ਅવਿਪਚ੍ਚਿਤਬ੍ਬਞ੍ਚ ਅਨਾਗਤਭવੇ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅવਿਪਚ੍ਚਿਤਬ੍ਬਞ੍ਚ વਿਪਾਕਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਕਮ੍ਮਂ ਨ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕੋਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਏવਂ ਅਨਾਗਤਕਮ੍ਮਂ ਅਨਾਗਤવਿਪਾਕਾવਿਪਾਕવਸੇਨ ਦ੍વਿਧਾ ਦਸ੍ਸਿਤਂ। ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਏਕਤੋ ਕਤ੍વਾ ਦ੍વਾਦਸવਿਧੇਨ ਕਮ੍ਮਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਹੋਤਿ।
Anāgatabhave kātabbassa kammassa anāgatabhave vipaccitabbaṃ vipākaṃ gahetvā bhavissati kammaṃ bhavissati kammavipākoti vuttaṃ. Tasseva anāgatassa kammassa paccayavekallena avipaccitabbañca anāgatabhave parinibbāyitabbassa avipaccitabbañca vipākaṃ gahetvā bhavissati kammaṃ na bhavissati kammavipākoti vuttaṃ. Evaṃ anāgatakammaṃ anāgatavipākāvipākavasena dvidhā dassitaṃ. Taṃ sabbaṃ ekato katvā dvādasavidhena kammaṃ dassitaṃ hoti.
ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਠਤ੍વਾ ਤੀਣਿ ਕਮ੍ਮਚਤੁਕ੍ਕਾਨਿ ਆਹਰਿਤ੍વਾ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ – ਤੇਸੁ ਹਿ વੁਤ੍ਤੇਸੁ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਪਾਕਟਤਰੋ ਭવਿਸ੍ਸਤੀਤਿ। ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਞ੍ਹਿ ਕਮ੍ਮਂ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮવੇਦਨੀਯਂ ਉਪਪਜ੍ਜવੇਦਨੀਯਂ ਅਪਰਪਰਿਯਾਯવੇਦਨੀਯਂ ਅਹੋਸਿਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ। ਤੇਸੁ ਏਕਜવਨવੀਥਿਯਂ ਸਤ੍ਤਸੁ ਚਿਤ੍ਤੇਸੁ ਕੁਸਲਾ વਾ ਅਕੁਸਲਾ વਾ ਪਠਮਜવਨਚੇਤਨਾ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮવੇਦਨੀਯਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ। ਤਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇવ ਅਤ੍ਤਭਾવੇ વਿਪਾਕਂ ਦੇਤਿ। ਤਥਾ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਂ ਪਨ ‘‘ਅਹੋਸਿ ਕਮ੍ਮਂ ਨਾਹੋਸਿ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕੋ, ਨ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕੋ’’ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਤਿਕਸ੍ਸ વਸੇਨ ਅਹੋਸਿਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਅਤ੍ਥਸਾਧਿਕਾ ਪਨ ਸਤ੍ਤਮਜવਨਚੇਤਨਾ ਉਪਪਜ੍ਜવੇਦਨੀਯਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ। ਤਂ ਅਨਨ੍ਤਰੇ ਅਤ੍ਤਭਾવੇ વਿਪਾਕਂ ਦੇਤਿ। ਤਥਾ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਂ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ ਅਹੋਸਿਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਪਨ ਪਞ੍ਚਜવਨਚੇਤਨਾ ਅਪਰਪਰਿਯਾਯવੇਦਨੀਯਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ। ਤਂ ਅਨਾਗਤੇ ਯਦਾ ਓਕਾਸਂ ਲਭਤਿ, ਤਦਾ વਿਪਾਕਂ ਦੇਤਿ। ਸਤਿ ਸਂਸਾਰਪ੍ਪવਤ੍ਤਿਯਾ ਅਹੋਸਿਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤਿ।
Imasmiṃ ṭhāne ṭhatvā tīṇi kammacatukkāni āharitvā vuccanti – tesu hi vuttesu ayamattho pākaṭataro bhavissatīti. Catubbidhañhi kammaṃ diṭṭhadhammavedanīyaṃ upapajjavedanīyaṃ aparapariyāyavedanīyaṃ ahosikammanti. Tesu ekajavanavīthiyaṃ sattasu cittesu kusalā vā akusalā vā paṭhamajavanacetanā diṭṭhadhammavedanīyakammaṃ nāma. Taṃ imasmiṃyeva attabhāve vipākaṃ deti. Tathā asakkontaṃ pana ‘‘ahosi kammaṃ nāhosi kammavipāko, na bhavissati kammavipāko, natthi kammavipāko’’ti imassa tikassa vasena ahosikammaṃ nāma hoti. Atthasādhikā pana sattamajavanacetanā upapajjavedanīyakammaṃ nāma. Taṃ anantare attabhāve vipākaṃ deti. Tathā asakkontaṃ vuttanayeneva ahosikammaṃ nāma hoti. Ubhinnaṃ antare pana pañcajavanacetanā aparapariyāyavedanīyakammaṃ nāma. Taṃ anāgate yadā okāsaṃ labhati, tadā vipākaṃ deti. Sati saṃsārappavattiyā ahosikammaṃ nāma na hoti.
ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ ਕਮ੍ਮਂ ਯਗ੍ਗਰੁਕਂ ਯਬ੍ਬਹੁਲਂ ਯਦਾਸਨ੍ਨਂ ਕਟਤ੍ਤਾ વਾ ਪਨ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਕੁਸਲਂ વਾ ਹੋਤੁ ਅਕੁਸਲਂ વਾ, ਗਰੁਕਾਗਰੁਕੇਸੁ ਯਂ ਗਰੁਕਂ ਮਾਤੁਘਾਤਾਦਿਕਮ੍ਮਂ વਾ ਮਹਗ੍ਗਤਕਮ੍ਮਂ વਾ, ਤਦੇવ ਪਠਮਂ વਿਪਚ੍ਚਤਿ। ਤਥਾ ਬਹੁਲਾਬਹੁਲੇਸੁਪਿ ਯਂ ਬਹੁਲਂ ਹੋਤਿ ਸੁਸੀਲ੍ਯਂ વਾ ਦੁਸ੍ਸੀਲ੍ਯਂ વਾ, ਤਦੇવ ਪਠਮਂ વਿਪਚ੍ਚਤਿ। ਯਦਾਸਨ੍ਨਂ ਨਾਮ ਮਰਣਕਾਲੇ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਤਕਮ੍ਮਂ વਾ ਕਤਕਮ੍ਮਂ વਾ। ਯਞ੍ਹਿ ਆਸਨ੍ਨਮਰਣੇ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਕਾਤੁਂ વਾ, ਤੇਨੇવ ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ। ਏਤੇਹਿ ਪਨ ਤੀਹਿ ਮੁਤ੍ਤਂ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਲਦ੍ਧਾਸੇવਨਂ ਕਟਤ੍ਤਾ વਾ ਪਨ ਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਤੇਸਂ ਅਭਾવੇ ਤਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਆਕਡ੍ਢਤਿ।
Aparampi catubbidhaṃ kammaṃ yaggarukaṃ yabbahulaṃ yadāsannaṃ kaṭattā vā pana kammanti. Tattha kusalaṃ vā hotu akusalaṃ vā, garukāgarukesu yaṃ garukaṃ mātughātādikammaṃ vā mahaggatakammaṃ vā, tadeva paṭhamaṃ vipaccati. Tathā bahulābahulesupi yaṃ bahulaṃ hoti susīlyaṃ vā dussīlyaṃ vā, tadeva paṭhamaṃ vipaccati. Yadāsannaṃ nāma maraṇakāle anussaritakammaṃ vā katakammaṃ vā. Yañhi āsannamaraṇe anussarituṃ sakkoti kātuṃ vā, teneva upapajjati. Etehi pana tīhi muttaṃ punappunaṃ laddhāsevanaṃ kaṭattā vā pana kammaṃ nāma hoti. Tesaṃ abhāve taṃ paṭisandhiṃ ākaḍḍhati.
ਅਪਰਂ વਾ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ ਕਮ੍ਮਂ ਜਨਕਂ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭਕਂ ਉਪਪੀਲ਼ਕਂ ਉਪਘਾਤਕਨ੍ਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਜਨਕਂ ਨਾਮ ਕੁਸਲਮ੍ਪਿ ਹੋਤਿ ਅਕੁਸਲਮ੍ਪਿ। ਤਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯਂ ਪવਤ੍ਤੇਪਿ ਰੂਪਾਰੂਪવਿਪਾਕਂ ਜਨੇਤਿ। ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭਕਂ ਪਨ ਜਨੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਅਞ੍ਞੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਦਿਨ੍ਨਾਯ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯਾ ਜਨਿਤੇ વਿਪਾਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਸੁਖਦੁਕ੍ਖਂ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭੇਤਿ, ਅਦ੍ਧਾਨਂ ਪવਤ੍ਤੇਤਿ। ਉਪਪੀਲ਼ਕਂ ਅਞ੍ਞੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਦਿਨ੍ਨਾਯ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯਾ ਜਨਿਤੇ વਿਪਾਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਸੁਖਦੁਕ੍ਖਂ ਪੀਲ਼ੇਤਿ ਬਾਧਤਿ, ਅਦ੍ਧਾਨਂ ਪવਤ੍ਤਿਤੁਂ ਨ ਦੇਤਿ। ਉਪਘਾਤਕਂ ਪਨ ਕੁਸਲਮ੍ਪਿ ਅਕੁਸਲਮ੍ਪਿ ਸਮਾਨਂ ਅਞ੍ਞਂ ਦੁਬ੍ਬਲਕਮ੍ਮਂ ਘਾਤੇਤ੍વਾ ਤਸ੍ਸ વਿਪਾਕਂ ਪਟਿਬਾਹਿਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ વਿਪਾਕਸ੍ਸ ਓਕਾਸਂ ਕਰੋਤਿ। ਏવਂ ਪਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਕਤੇ ਓਕਾਸੇ ਤਂ વਿਪਾਕਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਨਾਮ વੁਚ੍ਚਤਿ।
Aparaṃ vā catubbidhaṃ kammaṃ janakaṃ upatthambhakaṃ upapīḷakaṃ upaghātakanti. Tattha janakaṃ nāma kusalampi hoti akusalampi. Taṃ paṭisandhiyaṃ pavattepi rūpārūpavipākaṃ janeti. Upatthambhakaṃ pana janetuṃ na sakkoti, aññena kammena dinnāya paṭisandhiyā janite vipāke uppajjanakasukhadukkhaṃ upatthambheti, addhānaṃ pavatteti. Upapīḷakaṃ aññena kammena dinnāya paṭisandhiyā janite vipāke uppajjanakasukhadukkhaṃ pīḷeti bādhati, addhānaṃ pavattituṃ na deti. Upaghātakaṃ pana kusalampi akusalampi samānaṃ aññaṃ dubbalakammaṃ ghātetvā tassa vipākaṃ paṭibāhitvā attano vipākassa okāsaṃ karoti. Evaṃ pana kammena kate okāse taṃ vipākaṃ uppannaṃ nāma vuccati.
ਇਤਿ ਇਮੇਸਂ ਦ੍વਾਦਸਨ੍ਨਂ ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਰਞ੍ਚ વਿਪਾਕਨ੍ਤਰਞ੍ਚ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕਞਾਣਸ੍ਸੇવ ਯਾਥਾવਸਰਸਤੋ ਪਾਕਟਂ ਹੋਤਿ ਅਸਾਧਾਰਣਂ ਸਾવਕੇਹਿ। વਿਪਸ੍ਸਕੇਨ ਪਨ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਰਂ વਿਪਾਕਨ੍ਤਰਞ੍ਚ ਏਕਦੇਸਤੋ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਂ। ਤਸ੍ਮਾ ਅਯਂ ਮੁਖਮਤ੍ਤਦਸ੍ਸਨੇਨ ਕਮ੍ਮવਿਸੇਸੋ ਪਕਾਸਿਤੋਤਿ।
Iti imesaṃ dvādasannaṃ kammānaṃ kammantarañca vipākantarañca buddhānaṃ kammavipākañāṇasseva yāthāvasarasato pākaṭaṃ hoti asādhāraṇaṃ sāvakehi. Vipassakena pana kammantaraṃ vipākantarañca ekadesato jānitabbaṃ. Tasmā ayaṃ mukhamattadassanena kammaviseso pakāsitoti.
੨੩੫. ਏવਂ ਸੁਦ੍ਧਿਕਕਮ੍ਮવਸੇਨ ਪਠਮવਾਰਂ વਤ੍વਾ ਤਦੇવ ਕਮ੍ਮਂ ਦ੍વਿਧਾ વਿਭਜਿਤ੍વਾ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਾਦਿਯੁਗਲવਸੇਨ ਦਸਹਿ ਪਰਿਯਾਯੇਹਿ ਅਪਰੇ ਦਸ વਾਰਾ વੁਤ੍ਤਾ। ਤਤ੍ਥ ਆਰੋਗ੍ਯਟ੍ਠੇਨ ਕੁਸਲਂ, ਅਨਾਰੋਗ੍ਯਟ੍ਠੇਨ ਅਕੁਸਲਂ, ਇਦਂ ਦੁਕਂ ਜਾਤਿવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਕੁਸਲਮੇવ ਰਾਗਾਦਿਦੋਸਸਂਯੋਗੇਨ ਸਾવਜ੍ਜਂ, ਕੁਸਲਂ ਤਦਭਾવੇਨ ਅਨવਜ੍ਜਂ। ਅਕੁਸਲਂ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ, ਕਣ੍ਹਾਭਿਜਾਤਿਹੇਤੁਤ੍ਤਾ વਾ ਕਣ੍ਹਂ, ਕੁਸਲਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ, ਸੁਕ੍ਕਾਭਿਜਾਤਿਹੇਤੁਤ੍ਤਾ વਾ ਸੁਕ੍ਕਂ। ਕੁਸਲਂ ਸੁਖવੁਦ੍ਧਿਮਤ੍ਤਾ ਸੁਖੁਦ੍ਰਯਂ, ਅਕੁਸਲਂ ਦੁਕ੍ਖવੁਦ੍ਧਿਮਤ੍ਤਾ ਦੁਕ੍ਖੁਦ੍ਰਯਂ। ਕੁਸਲਂ ਸੁਖਫਲવਤ੍ਤਾ ਸੁਖવਿਪਾਕਂ, ਅਕੁਸਲਂ ਦੁਕ੍ਖਫਲવਤ੍ਤਾ ਦੁਕ੍ਖવਿਪਾਕਨ੍ਤਿ ਏવਮੇਤੇਸਂ ਨਾਨਾਕਾਰੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ।
235. Evaṃ suddhikakammavasena paṭhamavāraṃ vatvā tadeva kammaṃ dvidhā vibhajitvā kusalākusalādiyugalavasena dasahi pariyāyehi apare dasa vārā vuttā. Tattha ārogyaṭṭhena kusalaṃ, anārogyaṭṭhena akusalaṃ, idaṃ dukaṃ jātivasena vuttaṃ. Akusalameva rāgādidosasaṃyogena sāvajjaṃ, kusalaṃ tadabhāvena anavajjaṃ. Akusalaṃ aparisuddhattā, kaṇhābhijātihetuttā vā kaṇhaṃ, kusalaṃ parisuddhattā, sukkābhijātihetuttā vā sukkaṃ. Kusalaṃ sukhavuddhimattā sukhudrayaṃ, akusalaṃ dukkhavuddhimattā dukkhudrayaṃ. Kusalaṃ sukhaphalavattā sukhavipākaṃ, akusalaṃ dukkhaphalavattā dukkhavipākanti evametesaṃ nānākāro veditabboti.
ਕਮ੍ਮਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Kammakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Paṭisambhidāmaggapāḷi / ੭. ਕਮ੍ਮਕਥਾ • 7. Kammakathā
