Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మిలిన్దపఞ్హపాళి • Milindapañhapāḷi |
౪. కమ్మనానాకరణపఞ్హో
4. Kammanānākaraṇapañho
౪. రాజా ఆహ ‘‘భన్తే నాగసేన, కేన కారణేన మనుస్సా న సబ్బే సమకా, అఞ్ఞే అప్పాయుకా, అఞ్ఞే దీఘాయుకా, అఞ్ఞే బహ్వాబాధా అఞ్ఞే అప్పాబాధా, అఞ్ఞే దుబ్బణ్ణా, అఞ్ఞే వణ్ణవన్తో, అఞ్ఞే అప్పేసక్ఖా, అఞ్ఞే మహేసక్ఖా, అఞ్ఞే అప్పభోగా, అఞ్ఞే మహాభోగా, అఞ్ఞే నీచకులీనా, అఞ్ఞే మహాకులీనా, అఞ్ఞే దుప్పఞ్ఞా, అఞ్ఞే పఞ్ఞవన్తో’’తి?
4. Rājā āha ‘‘bhante nāgasena, kena kāraṇena manussā na sabbe samakā, aññe appāyukā, aññe dīghāyukā, aññe bahvābādhā aññe appābādhā, aññe dubbaṇṇā, aññe vaṇṇavanto, aññe appesakkhā, aññe mahesakkhā, aññe appabhogā, aññe mahābhogā, aññe nīcakulīnā, aññe mahākulīnā, aññe duppaññā, aññe paññavanto’’ti?
థేరో ఆహ ‘‘కిస్స పన, మహారాజ, రుక్ఖా న సబ్బే సమకా, అఞ్ఞే అమ్బిలా, అఞ్ఞే లవణా, అఞ్ఞే తిత్తకా, అఞ్ఞే కటుకా, అఞ్ఞే కసావా, అఞ్ఞే మధురా’’తి? ‘‘మఞ్ఞామి, భన్తే, బీజానం నానాకరణేనా’’తి. ‘‘ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, కమ్మానం నానాకరణేన మనుస్సా న సబ్బే సమకా, అఞ్ఞే అప్పాయుకా, అఞ్ఞే దీఘాయుకా, అఞ్ఞే బహ్వాబాధా, అఞ్ఞే అప్పాబాధా, అఞ్ఞే దుబ్బణ్ణా, అఞ్ఞే వణ్ణవన్తో, అఞ్ఞే అప్పేసక్ఖా, అఞ్ఞే మహేసక్ఖా, అఞ్ఞే అప్పభోగా, అఞ్ఞే మహాభోగా, అఞ్ఞే నీచకులీనా, అఞ్ఞే మహాకులీనా, అఞ్ఞే దుప్పఞ్ఞా, అఞ్ఞే పఞ్ఞవన్తో. భాసితమ్పేతం మహారాజ భగవతా – ‘కమ్మస్సకా, మాణవ, సత్తా కమ్మదాయాదా కమ్మయోనీ కమ్మబన్ధూ కమ్మప్పటిసరణా, కమ్మం సత్తే విభజతి యదిదం హీనప్పణీతతాయా’’’తి.
Thero āha ‘‘kissa pana, mahārāja, rukkhā na sabbe samakā, aññe ambilā, aññe lavaṇā, aññe tittakā, aññe kaṭukā, aññe kasāvā, aññe madhurā’’ti? ‘‘Maññāmi, bhante, bījānaṃ nānākaraṇenā’’ti. ‘‘Evameva kho, mahārāja, kammānaṃ nānākaraṇena manussā na sabbe samakā, aññe appāyukā, aññe dīghāyukā, aññe bahvābādhā, aññe appābādhā, aññe dubbaṇṇā, aññe vaṇṇavanto, aññe appesakkhā, aññe mahesakkhā, aññe appabhogā, aññe mahābhogā, aññe nīcakulīnā, aññe mahākulīnā, aññe duppaññā, aññe paññavanto. Bhāsitampetaṃ mahārāja bhagavatā – ‘kammassakā, māṇava, sattā kammadāyādā kammayonī kammabandhū kammappaṭisaraṇā, kammaṃ satte vibhajati yadidaṃ hīnappaṇītatāyā’’’ti.
‘‘కల్లోసి, భన్తే నాగసేనా’’తి.
‘‘Kallosi, bhante nāgasenā’’ti.
కమ్మనానాకరణపఞ్హో చతుత్థో.
Kammanānākaraṇapañho catuttho.