Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పఞ్చపకరణ-అట్ఠకథా • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
౧౩. కమ్మపచ్చయనిద్దేసవణ్ణనా
13. Kammapaccayaniddesavaṇṇanā
౧౩. కమ్మపచ్చయనిద్దేసే కమ్మన్తి చేతనాకమ్మమేవ. కటత్తా చ రూపానన్తి కమ్మస్స కటత్తా ఉప్పన్నరూపానం. కమ్మపచ్చయేనాతి అనేకానమ్పి కప్పకోటీనం మత్థకే అత్తనో ఫలం ఉప్పాదేతుం సమత్థేన నానాక్ఖణికకమ్మపచ్చయేనాతి అత్థో. కుసలాకుసలఞ్హి కమ్మం అత్తనో పవత్తిక్ఖణే ఫలం న దేతి. యది దదేయ్య, యం మనుస్సో దేవలోకూపగం కుసలకమ్మం కరోతి, తస్సానుభావేన తస్మింయేవ ఖణే దేవో భవేయ్య. యస్మిం పన ఖణే తం కతం, తతో అఞ్ఞస్మిం ఖణే అవిజ్జమానమ్పి కేవలం కటత్తాయేవ దిట్ఠేవ ధమ్మే ఉపపజ్జే వా అపరే వా పరియాయే అవసేసపచ్చయసమాయోగే సతి ఫలం ఉప్పాదేతి నిరుద్ధాపి పురిమసిప్పాదికిరియా వియ కాలన్తరే పచ్ఛిమసిప్పాదికిరియాయ. తస్మా నానాక్ఖణికకమ్మపచ్చయోతి వుచ్చతి. చేతనా సమ్పయుత్తకానం ధమ్మానన్తి యా కాచి చేతనా అత్తనా సమ్పయుత్తకానం ధమ్మానం. తంసముట్ఠానానన్తి ఇమినా పటిసన్ధిక్ఖణే కటత్తారూపమ్పి గణ్హాతి. కమ్మపచ్చయేనాతి ఇదం సహజాతచేతనం సన్ధాయ వుత్తం. కుసలాదీసు హి యా కాచి సహజాతచేతనా సేసధమ్మానం చిత్తపయోగసఙ్ఖాతేన కిరియాభావేన ఉపకారికా హోతి. తస్మా సహజాతకమ్మపచ్చయోతి వుచ్చతి. అయం తావేత్థ పాళివణ్ణనా.
13. Kammapaccayaniddese kammanti cetanākammameva. Kaṭattā ca rūpānanti kammassa kaṭattā uppannarūpānaṃ. Kammapaccayenāti anekānampi kappakoṭīnaṃ matthake attano phalaṃ uppādetuṃ samatthena nānākkhaṇikakammapaccayenāti attho. Kusalākusalañhi kammaṃ attano pavattikkhaṇe phalaṃ na deti. Yadi dadeyya, yaṃ manusso devalokūpagaṃ kusalakammaṃ karoti, tassānubhāvena tasmiṃyeva khaṇe devo bhaveyya. Yasmiṃ pana khaṇe taṃ kataṃ, tato aññasmiṃ khaṇe avijjamānampi kevalaṃ kaṭattāyeva diṭṭheva dhamme upapajje vā apare vā pariyāye avasesapaccayasamāyoge sati phalaṃ uppādeti niruddhāpi purimasippādikiriyā viya kālantare pacchimasippādikiriyāya. Tasmā nānākkhaṇikakammapaccayoti vuccati. Cetanā sampayuttakānaṃ dhammānanti yā kāci cetanā attanā sampayuttakānaṃ dhammānaṃ. Taṃsamuṭṭhānānanti iminā paṭisandhikkhaṇe kaṭattārūpampi gaṇhāti. Kammapaccayenāti idaṃ sahajātacetanaṃ sandhāya vuttaṃ. Kusalādīsu hi yā kāci sahajātacetanā sesadhammānaṃ cittapayogasaṅkhātena kiriyābhāvena upakārikā hoti. Tasmā sahajātakammapaccayoti vuccati. Ayaṃ tāvettha pāḷivaṇṇanā.
అయం పన కమ్మపచ్చయో అత్థతో చతుభూమికచేతనామత్తమేవ. సో హి జాతిభేదతో కుసలో అకుసలో విపాకో కిరియాతి చతుధా భిజ్జతి. తత్థ కుసలో భూమితో కామావచరాదివసేన చతుధా భిజ్జతి. అకుసలో ఏకధావ విపాకో చతుధా, కిరియా తిధావాతి ఏవమేత్థ నానప్పకారభేదతో విఞ్ఞాతబ్బో వినిచ్ఛయో.
Ayaṃ pana kammapaccayo atthato catubhūmikacetanāmattameva. So hi jātibhedato kusalo akusalo vipāko kiriyāti catudhā bhijjati. Tattha kusalo bhūmito kāmāvacarādivasena catudhā bhijjati. Akusalo ekadhāva vipāko catudhā, kiriyā tidhāvāti evamettha nānappakārabhedato viññātabbo vinicchayo.
ఏవం భిన్నే పనేత్థ సహజాతా కామావచరకుసలచేతనా పఞ్చవోకారే అత్తనా సమ్పయుత్తధమ్మానఞ్చేవ చిత్తసముట్ఠానరూపస్స చ, చతువోకారే సమ్పయుత్తక్ఖన్ధానఞ్ఞేవ సహజాతకమ్మపచ్చయో హోతి. ఉప్పజ్జిత్వా నిరుద్ధా పన అత్తనో విపాకానం ఖన్ధానం కటత్తా చ రూపానం నానాక్ఖణికకమ్మపచ్చయేన పచ్చయో హోతి. సా చ ఖో పఞ్చవోకారేయేవ, న అఞ్ఞత్థ. సహజాతా రూపావచరకుసలచేతనా అత్తనా సమ్పయుత్తధమ్మానఞ్చేవ చిత్తసముట్ఠానరూపానఞ్చ ఏకన్తేనేవ సహజాతకమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. ఉప్పజ్జిత్వా నిరుద్ధా పన అత్తనో విపాకానఞ్చేవ కటత్తారూపానఞ్చ నానాక్ఖణికకమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. అరూపావచరా పన లోకుత్తరా చ సహజాతా కుసలచేతనా పఞ్చవోకారే అత్తనా సమ్పయుత్తధమ్మానఞ్చేవ చిత్తసముట్ఠానరూపానఞ్చ, చతువోకారే సమ్పయుత్తక్ఖన్ధానఞ్ఞేవ సహజాతకమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. ఉప్పజ్జిత్వా నిరుద్ధా పనేసా దువిధాపి అత్తనో అత్తనో విపాకక్ఖన్ధానఞ్ఞేవ నానాక్ఖణికకమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. సహజాతా అకుసలచేతనా పఞ్చవోకారే అత్తనా సమ్పయుత్తక్ఖన్ధానఞ్చేవ చిత్తసముట్ఠానరూపానఞ్చ చతువోకారే అరూపక్ఖన్ధానఞ్ఞేవ సహజాతకమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. ఉప్పజ్జిత్వా నిరుద్ధా పన విపాకక్ఖన్ధానఞ్చేవ కటత్తారూపానఞ్చ నానాక్ఖణికకమ్మపచ్చయేన పచ్చయో.
Evaṃ bhinne panettha sahajātā kāmāvacarakusalacetanā pañcavokāre attanā sampayuttadhammānañceva cittasamuṭṭhānarūpassa ca, catuvokāre sampayuttakkhandhānaññeva sahajātakammapaccayo hoti. Uppajjitvā niruddhā pana attano vipākānaṃ khandhānaṃ kaṭattā ca rūpānaṃ nānākkhaṇikakammapaccayena paccayo hoti. Sā ca kho pañcavokāreyeva, na aññattha. Sahajātā rūpāvacarakusalacetanā attanā sampayuttadhammānañceva cittasamuṭṭhānarūpānañca ekanteneva sahajātakammapaccayena paccayo. Uppajjitvā niruddhā pana attano vipākānañceva kaṭattārūpānañca nānākkhaṇikakammapaccayena paccayo. Arūpāvacarā pana lokuttarā ca sahajātā kusalacetanā pañcavokāre attanā sampayuttadhammānañceva cittasamuṭṭhānarūpānañca, catuvokāre sampayuttakkhandhānaññeva sahajātakammapaccayena paccayo. Uppajjitvā niruddhā panesā duvidhāpi attano attano vipākakkhandhānaññeva nānākkhaṇikakammapaccayena paccayo. Sahajātā akusalacetanā pañcavokāre attanā sampayuttakkhandhānañceva cittasamuṭṭhānarūpānañca catuvokāre arūpakkhandhānaññeva sahajātakammapaccayena paccayo. Uppajjitvā niruddhā pana vipākakkhandhānañceva kaṭattārūpānañca nānākkhaṇikakammapaccayena paccayo.
కామావచరరూపావచరతో విపాకచేతనా అత్తనా సమ్పయుత్తధమ్మానం పవత్తే చిత్తసముట్ఠానరూపానం, పటిసన్ధియం కటత్తారూపానఞ్చ సహజాతకమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. అరూపావచరవిపాకచేతనా అత్తనా సమ్పయుత్తధమ్మానఞ్ఞేవ సహజాతకమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. లోకుత్తరవిపాకచేతనా పఞ్చవోకారే అత్తనా సమ్పయుత్తధమ్మానఞ్చేవ చిత్తసముట్ఠానరూపస్స చ, చతువోకారే అరూపస్సేవ సహజాతకమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. తేభూమికా కిరియచేతనా పఞ్చవోకారే సమ్పయుత్తధమ్మానఞ్చేవ చిత్తసముట్ఠానరూపస్స చ సహజాతకమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. యా పనేత్థ ఆరుప్పే ఉప్పజ్జతి, సా అరూపధమ్మానఞ్ఞేవ సహజాతకమ్మపచ్చయేన పచ్చయోతి ఏవమేత్థ పచ్చయుప్పన్నతోపి విఞ్ఞాతబ్బో వినిచ్ఛయోతి.
Kāmāvacararūpāvacarato vipākacetanā attanā sampayuttadhammānaṃ pavatte cittasamuṭṭhānarūpānaṃ, paṭisandhiyaṃ kaṭattārūpānañca sahajātakammapaccayena paccayo. Arūpāvacaravipākacetanā attanā sampayuttadhammānaññeva sahajātakammapaccayena paccayo. Lokuttaravipākacetanā pañcavokāre attanā sampayuttadhammānañceva cittasamuṭṭhānarūpassa ca, catuvokāre arūpasseva sahajātakammapaccayena paccayo. Tebhūmikā kiriyacetanā pañcavokāre sampayuttadhammānañceva cittasamuṭṭhānarūpassa ca sahajātakammapaccayena paccayo. Yā panettha āruppe uppajjati, sā arūpadhammānaññeva sahajātakammapaccayena paccayoti evamettha paccayuppannatopi viññātabbo vinicchayoti.
కమ్మపచ్చయనిద్దేసవణ్ణనా.
Kammapaccayaniddesavaṇṇanā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / అభిధమ్మపిటక • Abhidhammapiṭaka / పట్ఠానపాళి • Paṭṭhānapāḷi / (౨) పచ్చయనిద్దేసో • (2) Paccayaniddeso