| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಕಙ್ಖಾವಿತರಣೀ-ಅಭಿನವ-ಟೀಕಾ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
೯. ಕಮ್ಮಪ್ಪಟಿಬಾಹನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
9. Kammappaṭibāhanasikkhāpadavaṇṇanā
ಧಮ್ಮಿಕಾನನ್ತಿ ಧಮ್ಮೇನ ವಿನಯೇನ ಸತ್ಥುಸಾಸನೇನ ಕತತ್ತಾ ಧಮ್ಮೋ ಏತೇಸು ಅತ್ಥೀತಿ ಧಮ್ಮಿಕಾನಿ, ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಿಕಾನಂ। ಕಮ್ಮಾನನ್ತಿ ಚತುನ್ನಂ ಸಙ್ಘಕಮ್ಮಾನಂ। ತೇನಾಹ ‘‘ಧಮ್ಮೇನಾ’’ತಿಆದಿ। ತತ್ಥ ಧಮ್ಮೇನಾತಿ ಭೂತೇನ ವತ್ಥುನಾ। ವಿನಯೇನಾತಿ ಚೋದನಾಯ ಚೇವ ಸಾರಣಾಯ ಚ। ಸತ್ಥುಸಾಸನೇನಾತಿ ಞತ್ತಿಸಮ್ಪದಾಯ ಚೇವ ಅನುಸ್ಸವನಾಸಮ್ಪದಾಯ ಚ। ಸಮಗ್ಗಸ್ಸ ಸಙ್ಘಸ್ಸಾತಿ ಸೀಮಟ್ಠಕಸಙ್ಘಂ ಸೋಧೇತ್ವಾ ಛನ್ದಾರಹಾನಂ ಛನ್ದಂ ಆಹರಿತ್ವಾ ಕತ್ತಬ್ಬತ್ತಾ ಕಾಯೇನ ಚೇವ ಚಿತ್ತೇನ ಚ ಏಕೀಭೂತಸ್ಸ ಸಙ್ಘಸ್ಸ। ತಂ ತಂ ವತ್ಥುನ್ತಿ ಅವಣ್ಣಭಣನಾದಿಂ ತಂ ತಂ ವತ್ಥು।
Dhammikānanti dhammena vinayena satthusāsanena katattā dhammo etesu atthīti dhammikāni, tesaṃ dhammikānaṃ. Kammānanti catunnaṃ saṅghakammānaṃ. Tenāha ‘‘dhammenā’’tiādi. Tattha dhammenāti bhūtena vatthunā. Vinayenāti codanāya ceva sāraṇāya ca. Satthusāsanenāti ñattisampadāya ceva anussavanāsampadāya ca. Samaggassa saṅghassāti sīmaṭṭhakasaṅghaṃ sodhetvā chandārahānaṃ chandaṃ āharitvā kattabbattā kāyena ceva cittena ca ekībhūtassa saṅghassa. Taṃ taṃ vatthunti avaṇṇabhaṇanādiṃ taṃ taṃ vatthu.
ಓಸಾರೇನ್ತಿ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝಂ ಏತೇನಾತಿ ಓಸಾರಣಂ। ನಿಸ್ಸಾರೇನ್ತಿ ಸಙ್ಘಮ್ಹಾ ಏತೇನಾತಿ ನಿಸ್ಸಾರಣಂ। ಭಣ್ಡುಕಮ್ಮನ್ತಿ ಮುಣ್ಡಕರಣಂ, ಕೇಸಚ್ಛೇದನಾಪುಚ್ಛನನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಕಮ್ಮಮೇವ ಲಕ್ಖಣಂ ಕಮ್ಮಲಕ್ಖಣಂ। ಓಸಾರಣಾದಯೋ ವಿಯ ಕಮ್ಮಞ್ಚ ಹುತ್ವಾ ಅಞ್ಞಞ್ಚ ನಾಮಂ ನ ಲಭತಿ, ಕಮ್ಮಮೇವ ಹುತ್ವಾ ಲಕ್ಖೀಯತೀತಿ ಕಮ್ಮಲಕ್ಖಣನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ‘‘ಓಸಾರಣಂ ನಿಸ್ಸಾರಣ’’ನ್ತಿ (ಪರಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೪೯೫-೪೯೬) ಚೇತ್ಥ ಪದಸಿಲಿಟ್ಠತಾಯೇತಂ ವುತ್ತಂ। ಪಠಮಂ ಪನ ನಿಸ್ಸಾರಣಾ ಹೋತಿ, ಪಚ್ಛಾ ಓಸಾರಣಾತಿ ಆಹ ‘‘ತತ್ಥ ಕಣ್ಟಕಸಾಮಣೇರಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿ। ಕಣ್ಟಕಸಾಮಣೇರಸ್ಸ ನಾಸನಾ ವಿಯ ನಿಸ್ಸಾರಣಾತಿ ಯಥಾ ಕಣ್ಟಕಸಾಮಣೇರಸ್ಸ ದಣ್ಡಕಮ್ಮನಾಸನಾ ನಿಸ್ಸಾರಣಾ, ತಥಾ ಬುದ್ಧಸ್ಸ ವಾ ಧಮ್ಮಸ್ಸ ವಾ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ವಾ ಅವಣ್ಣಂ ಭಣತೋ, ಅಕಪ್ಪಿಯಂ ‘‘ಕಪ್ಪಿಯ’’ನ್ತಿ ದೀಪಯತೋ, ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಕಸ್ಸ ಅನ್ತಗ್ಗಾಹಿಕಾಯ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸಮನ್ನಾಗತಸ್ಸ ಅಞ್ಞಸ್ಸಾಪಿ ಸಾಮಣೇರಸ್ಸ –
Osārenti saṅghamajjhaṃ etenāti osāraṇaṃ. Nissārenti saṅghamhā etenāti nissāraṇaṃ. Bhaṇḍukammanti muṇḍakaraṇaṃ, kesacchedanāpucchananti attho. Kammameva lakkhaṇaṃ kammalakkhaṇaṃ. Osāraṇādayo viya kammañca hutvā aññañca nāmaṃ na labhati, kammameva hutvā lakkhīyatīti kammalakkhaṇanti attho. ‘‘Osāraṇaṃ nissāraṇa’’nti (pari. aṭṭha. 495-496) cettha padasiliṭṭhatāyetaṃ vuttaṃ. Paṭhamaṃ pana nissāraṇā hoti, pacchā osāraṇāti āha ‘‘tattha kaṇṭakasāmaṇerassā’’tiādi. Kaṇṭakasāmaṇerassa nāsanā viya nissāraṇāti yathā kaṇṭakasāmaṇerassa daṇḍakammanāsanā nissāraṇā, tathā buddhassa vā dhammassa vā saṅghassa vā avaṇṇaṃ bhaṇato, akappiyaṃ ‘‘kappiya’’nti dīpayato, micchādiṭṭhikassa antaggāhikāya diṭṭhiyā samannāgatassa aññassāpi sāmaṇerassa –
‘‘ಸಙ್ಘಂ, ಭನ್ತೇ, ಪುಚ್ಛಾಮಿ ‘ಅಯಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಸಾಮಣೇರೋ ಬುದ್ಧಸ್ಸ ವಾ ಧಮ್ಮಸ್ಸ ವಾ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ವಾ ಅವಣ್ಣವಾದೀ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಕೋ, ಯಂ ಅಞ್ಞೇ ಸಾಮಣೇರಾ ಲಭನ್ತಿ ದಿರತ್ತತಿರತ್ತಂ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸಹಸೇಯ್ಯಂ, ತಸ್ಸ ಅಲಾಭಾಯ ನಿಸ್ಸಾರಣಾ ರುಚ್ಚತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸಾ’ತಿ। ದುತಿಯಮ್ಪಿ…ಪೇ॰… ತತಿಯಮ್ಪಿ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘಂ ಪುಚ್ಛಾಮಿ ‘ಅಯಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಸಾಮಣೇರೋ…ಪೇ॰… ರುಚ್ಚತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸಾ’ತಿ, ಚರ ಪಿರೇ ವಿನಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪರಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೪೯೫-೪೯೬) –
‘‘Saṅghaṃ, bhante, pucchāmi ‘ayaṃ itthannāmo sāmaṇero buddhassa vā dhammassa vā saṅghassa vā avaṇṇavādī micchādiṭṭhiko, yaṃ aññe sāmaṇerā labhanti dirattatirattaṃ bhikkhūhi saddhiṃ sahaseyyaṃ, tassa alābhāya nissāraṇā ruccati saṅghassā’ti. Dutiyampi…pe… tatiyampi, bhante, saṅghaṃ pucchāmi ‘ayaṃ itthannāmo sāmaṇero…pe… ruccati saṅghassā’ti, cara pire vinassā’’ti (pari. aṭṭha. 495-496) –
ಕತ್ತಬ್ಬನಾಸನಾ ನಿಸ್ಸಾರಣಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ತಾದಿಸಂಯೇವ ಸಮ್ಮಾವತ್ತನ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ ಪವೇಸನಾ ಓಸಾರಣಾತಿ ತಾದಿಸಂಯೇವ ಅಪರೇನ ಸಮಯೇನ ‘‘ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಬಾಲತಾಯ ಅಞ್ಞಾಣತಾಯ ಅಲಕ್ಖಿಕತಾಯ ಏವಂ ಅಕಾಸಿಂ, ಸ್ವಾಹಂ ಸಙ್ಘಂ ಖಮಾಪೇಮೀ’’ತಿ ಖಮಾಪೇನ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ ಯಾವತತಿಯಂ ಯಾಚಾಪೇತ್ವಾ –
Kattabbanāsanā nissāraṇāti attho. Tādisaṃyeva sammāvattantaṃ disvā pavesanā osāraṇāti tādisaṃyeva aparena samayena ‘‘ahaṃ, bhante, bālatāya aññāṇatāya alakkhikatāya evaṃ akāsiṃ, svāhaṃ saṅghaṃ khamāpemī’’ti khamāpentaṃ disvā yāvatatiyaṃ yācāpetvā –
‘‘ಸಙ್ಘಂ, ಭನ್ತೇ, ಪುಚ್ಛಾಮಿ ‘ಅಯಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಸಾಮಣೇರೋ ಬುದ್ಧಸ್ಸ ವಾ ಧಮ್ಮಸ್ಸ ವಾ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ವಾ ಅವಣ್ಣವಾದೀ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಕೋ, ಯಂ ಅಞ್ಞೇ ಸಾಮಣೇರಾ ಲಭನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ದಿರತ್ತತಿರತ್ತಂ ಸಹಸೇಯ್ಯಂ, ತಸ್ಸ ಅಲಾಭಾಯ ನಿಸ್ಸಾರಿತೋ, ಸ್ವಾಯಂ ಇದಾನಿ ಸೋರತೋ ನಿವಾತವುತ್ತಿ ಲಜ್ಜಿಧಮ್ಮಂ ಓಕ್ಕನ್ತೋ ಹಿರೋತ್ತಪ್ಪೇ ಪತಿಟ್ಠಿತೋ ಕತದಣ್ಡಕಮ್ಮೋ ಅಚ್ಚಯಂ ದೇಸೇತಿ, ಇಮಸ್ಸ ಸಾಮಣೇರಸ್ಸ ಯಥಾ ಪುರೇ ಕಾಯಸಮ್ಭೋಗಸಾಮಗ್ಗಿದಾನಂ ರುಚ್ಚತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸಾ’ತಿ। ದುತಿಯಮ್ಪಿ…ಪೇ॰… ತತಿಯಮ್ಪಿ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘಂ ಪುಚ್ಛಾಮಿ…ಪೇ॰… ರುಚ್ಚತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪರಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೪೯೫-೪೯೬) –
‘‘Saṅghaṃ, bhante, pucchāmi ‘ayaṃ itthannāmo sāmaṇero buddhassa vā dhammassa vā saṅghassa vā avaṇṇavādī micchādiṭṭhiko, yaṃ aññe sāmaṇerā labhanti bhikkhūhi saddhiṃ dirattatirattaṃ sahaseyyaṃ, tassa alābhāya nissārito, svāyaṃ idāni sorato nivātavutti lajjidhammaṃ okkanto hirottappe patiṭṭhito katadaṇḍakammo accayaṃ deseti, imassa sāmaṇerassa yathā pure kāyasambhogasāmaggidānaṃ ruccati saṅghassā’ti. Dutiyampi…pe… tatiyampi, bhante, saṅghaṃ pucchāmi…pe… ruccati saṅghassā’’ti (pari. aṭṭha. 495-496) –
ಪವೇಸನಾ ಓಸಾರಣಾತಿ ಅತ್ಥೋ।
Pavesanā osāraṇāti attho.
ಕೇಸಚ್ಛೇದನಾಪುಚ್ಛನನ್ತಿ ಸೀಮಾಪರಿಯಾಪನ್ನೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಸನ್ನಿಪಾತಾಪೇತ್ವಾ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಪೇಕ್ಖಂ ತತ್ಥ ನೇತ್ವಾ ‘‘ಸಙ್ಘಂ, ಭನ್ತೇ, ಇಮಸ್ಸ ದಾರಕಸ್ಸ ಭಣ್ಡುಕಮ್ಮಂ ಆಪುಚ್ಛಾಮೀ’’ತಿ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ವಾ ದ್ವಿಕ್ಖತ್ತುಂ ವಾ ಸಕಿಂ ವಾ ವಚನಂ। ಇಧ ಚ ‘‘ಇಮಸ್ಸ ದಾರಕಸ್ಸ ಭಣ್ಡುಕಮ್ಮಂ ಆಪುಚ್ಛಾಮಾ’’ತಿಪಿ ‘‘ಇಮಸ್ಸ ಸಮಣಕರಣಂ ಆಪುಚ್ಛಾಮಾ’’ತಿಪಿ ‘‘ಇಮಸ್ಸ ಪಬ್ಬಾಜನಂ ಆಪುಚ್ಛಾಮಾ’’ತಿಪಿ ‘‘ಅಯಂ ಸಮಣೋ ಹೋತುಕಾಮೋ’’ತಿಪಿ ‘‘ಅಯಂ ಪಬ್ಬಜಿತುಕಾಮೋ’’ತಿಪಿ ವತ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿಯೇವ।
Kesacchedanāpucchananti sīmāpariyāpanne bhikkhū sannipātāpetvā pabbajjāpekkhaṃ tattha netvā ‘‘saṅghaṃ, bhante, imassa dārakassa bhaṇḍukammaṃ āpucchāmī’’ti tikkhattuṃ vā dvikkhattuṃ vā sakiṃ vā vacanaṃ. Idha ca ‘‘imassa dārakassa bhaṇḍukammaṃ āpucchāmā’’tipi ‘‘imassa samaṇakaraṇaṃ āpucchāmā’’tipi ‘‘imassa pabbājanaṃ āpucchāmā’’tipi ‘‘ayaṃ samaṇo hotukāmo’’tipi ‘‘ayaṃ pabbajitukāmo’’tipi vattuṃ vaṭṭatiyeva.
ಮುಖರಸ್ಸಾತಿ ಮುಖೇನ ಖರಸ್ಸ। ಯಂ ಅವನ್ದಿಯಕಮ್ಮಂ ಅನುಞ್ಞಾತನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಊರುಂ ವಿವರಿತ್ವಾ ದಸ್ಸನಾದಿವತ್ಥೂಸೂತಿ –
Mukharassāti mukhena kharassa. Yaṃ avandiyakammaṃ anuññātanti sambandho. Ūruṃ vivaritvā dassanādivatthūsūti –
‘‘ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಕದ್ದಮೋದಕೇನ ಓಸಿಞ್ಚನ್ತಿ ‘ಅಪ್ಪೇವ ನಾಮ ಅಮ್ಹೇಸು ಸಾರಜ್ಜೇಯ್ಯು’ನ್ತಿ, ಕಾಯಂ ವಿವರಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ದಸ್ಸೇನ್ತಿ, ಊರುಂ ವಿವರಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ದಸ್ಸೇನ್ತಿ, ಅಙ್ಗಜಾತಂ ವಿವರಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ದಸ್ಸೇನ್ತಿ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓಭಾಸೇನ್ತಿ, ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಪಯೋಜೇನ್ತಿ ‘ಅಪ್ಪೇವ ನಾಮ ಅಮ್ಹೇಸು ಸಾರಜ್ಜೇಯ್ಯು’’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ॰ ೪೧೧) –
‘‘Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū bhikkhuniyo kaddamodakena osiñcanti ‘appeva nāma amhesu sārajjeyyu’nti, kāyaṃ vivaritvā bhikkhunīnaṃ dassenti, ūruṃ vivaritvā bhikkhunīnaṃ dassenti, aṅgajātaṃ vivaritvā bhikkhunīnaṃ dassenti, bhikkhuniyo obhāsenti, bhikkhunīhi saddhiṃ sampayojenti ‘appeva nāma amhesu sārajjeyyu’’’nti (cūḷava. 411) –
ಇಮೇಸು ವತ್ಥೂಸು।
Imesu vatthūsu.
ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರಕಾದೀನನ್ತಿ ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರಜಿಣ್ಣಚೀವರನಟ್ಠಚೀವರಗಿಲಾನಬಹುಸ್ಸುತಸಙ್ಘಭಾರನಿತ್ಥರಕಾದೀನಂ। ಚೀವರಾದೀನೀತಿ ಚೀವರಭೇಸಜ್ಜಸೇನಾಸನಾದೀನಿ। ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಾನೀತಿ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಾನಿ ಮೂಲತಚಪತ್ತಅಙ್ಕುರಪುಪ್ಫಫಲಾದೀನಿ। ಅಪನೇತಬ್ಬಾನಿಪಿ ವತ್ಥೂನೀತಿ ಆವಾಸಕರಣಾದಿಅತ್ಥಂ ಹರಿತಬ್ಬಾನಿಪಿ ಛಾಯೂಪಗಫಲೂಪಗರುಕ್ಖಾದೀನಿ। ತಥಾರೂಪಂ ವಾ ಧಮ್ಮಿಕಂ ಕತಿಕಂ ಕರೋನ್ತೇಹೀತಿ ಚೀವರಪಿಣ್ಡಪಾತತ್ಥಾಯ ದಿನ್ನತೋ ಆವಾಸಜಗ್ಗನಾದಿಕಂ ತಾದಿಸಂ ವಾ ಅಞ್ಞಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮಿಕಂ ಕತಿಕಂ ಕರೋನ್ತೇಹಿ।
Acchinnacīvarakādīnanti acchinnacīvarajiṇṇacīvaranaṭṭhacīvaragilānabahussutasaṅghabhāranittharakādīnaṃ. Cīvarādīnīti cīvarabhesajjasenāsanādīni. Paribhuñjitabbānīti paribhuñjitabbāni mūlatacapattaaṅkurapupphaphalādīni. Apanetabbānipi vatthūnīti āvāsakaraṇādiatthaṃ haritabbānipi chāyūpagaphalūpagarukkhādīni. Tathārūpaṃ vā dhammikaṃ katikaṃ karontehīti cīvarapiṇḍapātatthāya dinnato āvāsajagganādikaṃ tādisaṃ vā aññampi dhammikaṃ katikaṃ karontehi.
ನೇವ ಸುತ್ತಂ ಆಗಚ್ಛತೀತಿ ನ ಮಾತಿಕಾ ಆಗಚ್ಛತಿ। ನೋ ಸುತ್ತವಿಭಙ್ಗೋತಿ ವಿನಯೋಪಿ ನ ಪಗುಣೋ। ಬ್ಯಞ್ಜನಚ್ಛಾಯಾಯ ಅತ್ಥಂ ಪಟಿಬಾಹತೀತಿ (ಚೂಳವ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨೩೩) ಬ್ಯಞ್ಜನಮತ್ತಮೇವ ಗಹೇತ್ವಾ ಅತ್ಥಂ ಪಟಿಸೇಧೇತಿ। ಜಾತರೂಪರಜತಖೇತ್ತವತ್ಥುಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣಾದೀಸು ವಿನಯಧರೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಕಾರಿಯಮಾನೇ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಕಿಂ ಇಮೇ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಕಾರೇಥ, ನನು ‘ಜಾತರೂಪರಜತಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತೀ’ತಿ (ದೀ॰ ನಿ॰ ೧.೧೦, ೧೯೪) ಏವಂ ಸುತ್ತೇ ಪಟಿವಿರತಿಮತ್ತಮೇವ ವುತ್ತಂ, ನತ್ಥಿ ಏತ್ಥ ಆಪತ್ತೀ’’ತಿ ವದತಿ। ಅಪರೋ ಧಮ್ಮಕಥಿಕೋ ಸುತ್ತಸ್ಸ ಆಗತತ್ತಾ ಓಲಮ್ಬೇತ್ವಾ ನಿವಾಸೇನ್ತಾನಂ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಆರೋಪಿಯಮಾನಾಯ ‘‘ಕಿಂ ಇಮೇಸಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆರೋಪೇಥ, ನನು ‘ಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ನಿವಾಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ’ತಿ (ಪಾಚಿ॰ ೫೭೬) ಏವಂ ಸಿಕ್ಖಾಕರಣಮತ್ತಮೇವ ವುತ್ತಂ, ನತ್ಥಿ ಏತ್ಥ ಆಪತ್ತೀ’’ತಿ ವದತಿ। ಉಬ್ಬಾಹಿಕ ವಿನಿಚ್ಛಯೇತಿ ಸಮಥಕ್ಖನ್ಧಕೇ ವುತ್ತಉಬ್ಬಾಹಿಕವಿನಿಚ್ಛಯೇ ‘‘ಸೀಲವಾ ಹೋತೀ’’ತಿಆದಿಕಾಯ ಹಿ ದಸಙ್ಗಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ಸಮನ್ನಾಗತೇ ದ್ವೇ ತಯೋ ಭಿಕ್ಖೂ ಉಚ್ಚಿನಿತ್ವಾ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಉಬ್ಬಾಹಿಕವಿನಿಚ್ಛಯೋತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ।
Neva suttaṃ āgacchatīti na mātikā āgacchati. No suttavibhaṅgoti vinayopi na paguṇo. Byañjanacchāyāya atthaṃ paṭibāhatīti (cūḷava. aṭṭha. 233) byañjanamattameva gahetvā atthaṃ paṭisedheti. Jātarūparajatakhettavatthuppaṭiggahaṇādīsu vinayadharehi bhikkhūhi āpattiyā kāriyamāne disvā ‘‘kiṃ ime āpattiyā kāretha, nanu ‘jātarūparajatappaṭiggahaṇā paṭivirato hotī’ti (dī. ni. 1.10, 194) evaṃ sutte paṭiviratimattameva vuttaṃ, natthi ettha āpattī’’ti vadati. Aparo dhammakathiko suttassa āgatattā olambetvā nivāsentānaṃ āpattiyā āropiyamānāya ‘‘kiṃ imesaṃ āpattiṃ āropetha, nanu ‘parimaṇḍalaṃ nivāsessāmīti sikkhā karaṇīyā’ti (pāci. 576) evaṃ sikkhākaraṇamattameva vuttaṃ, natthi ettha āpattī’’ti vadati. Ubbāhika vinicchayeti samathakkhandhake vuttaubbāhikavinicchaye ‘‘sīlavā hotī’’tiādikāya hi dasaṅgasampattiyā samannāgate dve tayo bhikkhū uccinitvā vinicchayo ubbāhikavinicchayoti daṭṭhabbo.
ಪವಾರಣಪ್ಪಚ್ಚುಕ್ಕಡ್ಢನಾತಿ ಪವಾರಣಾಯ ಉಕ್ಕಸ್ಸನಾ, ಉದ್ಧಂ ಕಡ್ಢನಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ತಿಣವತ್ಥಾರಕಸಮಥೇ ಸಬ್ಬಸಙ್ಗಾಹಿಕಞತ್ತಿ ಚಾತಿ ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ, ಅಮ್ಹಾಕಂ ಭಣ್ಡನಜಾತಾನಂ…ಪೇ॰… ಠಪೇತ್ವಾ ಗಿಹಿಪ್ಪಟಿಸಂಯುತ್ತ’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ॰ ೨೧೨-೨೧೩) ಏವಂ ತಿಣವತ್ಥಾರಕಸಮಥೇ ಕತಾ ಸಬ್ಬಪಠಮಾ ಸಬ್ಬಸಙ್ಗಾಹಿಕಞತ್ತಿ ಚ।
Pavāraṇappaccukkaḍḍhanāti pavāraṇāya ukkassanā, uddhaṃ kaḍḍhanāti attho. Tiṇavatthārakasamathe sabbasaṅgāhikañatti cāti ‘‘suṇātu me, bhante, saṅgho, amhākaṃ bhaṇḍanajātānaṃ…pe… ṭhapetvā gihippaṭisaṃyutta’’nti (cūḷava. 212-213) evaṃ tiṇavatthārakasamathe katā sabbapaṭhamā sabbasaṅgāhikañatti ca.
ಅಲಾಭಾಯ ಪರಿಸಕ್ಕನಾದಿಕೇಹೀತಿ ಚತುನ್ನಂ ಪಚ್ಚಯಾನಂ ಅಲಾಭತ್ಥಾಯ ಪಯೋಗಕರಣಾದಿಕೇಹಿ। ಆದಿಸದ್ದೇನ ‘‘ಅನತ್ಥಾಯ ಪರಿಸಕ್ಕನಂ, ಅನಾವಾಸಾಯ ಪರಿಸಕ್ಕನಂ, ಅಕ್ಕೋಸನಪರಿಭಾಸನಂ, ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಭೇದನಂ, ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಅವಣ್ಣಭಣನಂ, ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅವಣ್ಣಭಣನಂ, ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಅವಣ್ಣಭಣನ’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ॰ ೨೬೫) ಅವಸೇಸಂ ಸತ್ತಙ್ಗಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ। ಅಟ್ಠಹಙ್ಗೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತಸ್ಸಾತಿ ಅಟ್ಠಹಿ ಚೇವ ಅಙ್ಗೇಹಿ ಏಕೇಕೇನಪಿ ಅಙ್ಗೇನ ಚ ಸಮನ್ನಾಗತಸ್ಸ। ಅಸಮ್ಭೋಗಕರಣತ್ಥನ್ತಿ ತೇನ ದಿನ್ನಸ್ಸ ದೇಯ್ಯಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣತ್ಥಂ। ಪತ್ತನಿಕ್ಕುಜ್ಜನವಸೇನಾತಿ ಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ಪತ್ತನಿಕ್ಕುಜ್ಜನವಸೇನ, ನ ಅಧೋಮುಖಟ್ಠಪನವಸೇನ। ಪತ್ತುಕ್ಕುಜ್ಜನವಸೇನಾತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ತಸ್ಸೇವಾತಿ ಯೋ ಪತ್ತನಿಕ್ಕುಜ್ಜನವಸೇನ ಕತನಿಸ್ಸಾರಣೋ, ತಸ್ಸೇವ ಉಪಾಸಕಸ್ಸ। ಸಮ್ಮಾವತ್ತನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಯೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಸ್ಸ ಪತ್ತುಕ್ಕುಜ್ಜನಂ, ತೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಸ್ಸ। ಸಾತಿ ಯಥಾವುತ್ತಾ ನಿಸ್ಸಾರಣಾ, ಓಸಾರಣಾ ಚ।
Alābhāya parisakkanādikehīti catunnaṃ paccayānaṃ alābhatthāya payogakaraṇādikehi. Ādisaddena ‘‘anatthāya parisakkanaṃ, anāvāsāya parisakkanaṃ, akkosanaparibhāsanaṃ, bhikkhū bhikkhūhi bhedanaṃ, buddhassa avaṇṇabhaṇanaṃ, dhammassa avaṇṇabhaṇanaṃ, saṅghassa avaṇṇabhaṇana’’nti (cūḷava. 265) avasesaṃ sattaṅgaṃ saṅgaṇhāti. Aṭṭhahaṅgehi samannāgatassāti aṭṭhahi ceva aṅgehi ekekenapi aṅgena ca samannāgatassa. Asambhogakaraṇatthanti tena dinnassa deyyadhammassa appaṭiggahaṇatthaṃ. Pattanikkujjanavasenāti kammavācāya pattanikkujjanavasena, na adhomukhaṭṭhapanavasena. Pattukkujjanavasenāti etthāpi eseva nayo. Tassevāti yo pattanikkujjanavasena katanissāraṇo, tasseva upāsakassa. Sammāvattantassāti yena samannāgatassa pattukkujjanaṃ, tena samannāgatassa. Sāti yathāvuttā nissāraṇā, osāraṇā ca.
ಸೂಚಿಯಾದಿಅಪ್ಪಮತ್ತಕಂ ತಂತದತ್ಥಿಕಾನಂ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತಿ ದೇತೀತಿ ಅಪ್ಪಮತ್ತಕವಿಸ್ಸಜ್ಜಕೋ। ಸಾಟಿಯಗ್ಗಾಹಾಪಕೋತಿ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಯಗ್ಗಾಹಾಪಕೋ। ಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತೇ ಆರಾಮಿಕೇ ಪೇಸನತ್ಥಾಯ ದಾತಬ್ಬಾ ಸಮ್ಮುತಿ ಆರಾಮಿಕಪೇಸಕಸಮ್ಮುತಿ। ಏಸ ನಯೋ ಸಾಮಣೇರಪೇಸಕಸಮ್ಮುತೀತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ।
Sūciyādiappamattakaṃ taṃtadatthikānaṃ vissajjeti detīti appamattakavissajjako. Sāṭiyaggāhāpakoti vassikasāṭiyaggāhāpako. Kammaṃ karonte ārāmike pesanatthāya dātabbā sammuti ārāmikapesakasammuti. Esa nayo sāmaṇerapesakasammutīti etthāpi.
ತಜ್ಜನೀಯಕಮ್ಮಾದೀನಂ ಸತ್ತನ್ನನ್ತಿ ತಜ್ಜನೀಯಂ, ನಿಯಸಂ, ಪಬ್ಬಾಜನೀಯಂ, ಪಟಿಸಾರಣೀಯಂ, ತಿವಿಧಞ್ಚ ಉಕ್ಖೇಪನೀಯನ್ತಿ ತಜ್ಜನೀಯಾದೀನಂ ಸತ್ತನ್ನಂ। ಅಟ್ಠಯಾವತತಿಯಕಾತಿ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ವಸೇನ ಚತ್ತಾರೋ, ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ವಸೇನ ಚತ್ತಾರೋತಿ ಅಟ್ಠ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ।
Tajjanīyakammādīnaṃ sattannanti tajjanīyaṃ, niyasaṃ, pabbājanīyaṃ, paṭisāraṇīyaṃ, tividhañca ukkhepanīyanti tajjanīyādīnaṃ sattannaṃ. Aṭṭhayāvatatiyakāti bhikkhūnaṃ vasena cattāro, bhikkhunīnaṃ vasena cattāroti aṭṭha saṅghādisesā.
ಞತ್ತಿಕಮ್ಮಾದಿವಸೇನಾತಿ ಞತ್ತಿಕಮ್ಮಞತ್ತಿದುತಿಯಕಮ್ಮಞತ್ತಿಚತುತ್ಥಕಮ್ಮವಸೇನ। ‘‘ಕರಿಯಮಾನಂ ದಳ್ಹತರಂ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ಕಾತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಏಕಚ್ಚೇ ವದನ್ತಿ। ಏವಂ ಪನ ಸತಿ ಕಮ್ಮಸಙ್ಕರೋ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ನ ಕಾತಬ್ಬನ್ತಿ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಮೇವ। ಸಚೇ ಪನ ಅಕ್ಖರಪರಿಹೀನಂ ವಾ ಪದಪರಿಹೀನಂ ವಾ ದುರುತ್ತಪದಂ ವಾ ಹೋತಿ, ತಸ್ಸ ಸೋಧನತ್ಥಂ ಪುನಪ್ಪುನಂ ವತ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಇದಂ ಅಕುಪ್ಪಕಮ್ಮಸ್ಸ ದಳ್ಹೀಕಮ್ಮಂ ಹೋತಿ, ಕುಪ್ಪಕಮ್ಮೇ ಕಮ್ಮಂ ಹುತ್ವಾ ತಿಟ್ಠತಿ। ಸಕಲಕ್ಖಣೇನೇವಾತಿ ಞತ್ತಿಞ್ಚ ಚತಸ್ಸೋ ಚ ಕಮ್ಮವಾಚಾಯೋ ಸಾವೇತ್ವಾವ। ನ ಸೇಸಕಮ್ಮವಸೇನಾತಿ ಅಪಲೋಕನಕಮ್ಮಾದಿನಾ ಅವಸೇಸಕಮ್ಮವಸೇನ ನ ಕಾತಬ್ಬಂ।
Ñattikammādivasenāti ñattikammañattidutiyakammañatticatutthakammavasena. ‘‘Kariyamānaṃ daḷhataraṃ hoti, tasmā kātabba’’nti ekacce vadanti. Evaṃ pana sati kammasaṅkaro hoti, tasmā na kātabbanti paṭikkhittameva. Sace pana akkharaparihīnaṃ vā padaparihīnaṃ vā duruttapadaṃ vā hoti, tassa sodhanatthaṃ punappunaṃ vattuṃ vaṭṭati. Idaṃ akuppakammassa daḷhīkammaṃ hoti, kuppakamme kammaṃ hutvā tiṭṭhati. Sakalakkhaṇenevāti ñattiñca catasso ca kammavācāyo sāvetvāva. Na sesakammavasenāti apalokanakammādinā avasesakammavasena na kātabbaṃ.
ಕಮ್ಮಪ್ಪಟಿಬಾಹನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Kammappaṭibāhanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
