| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā |
कम्मारभण्डुवत्थादिकथावण्णना
Kammārabhaṇḍuvatthādikathāvaṇṇanā
९८. भण्डुकम्मापुच्छानादिकथायं कम्मारभण्डूति दहरताय अमोळिबन्धो मुण्डिकसीसो कम्मारदारको एव वुत्तो। तुलाधारमुण्डकोति एत्थ तुलाधाराति तम्बसुवण्णादीनं तुलं हत्थेन धारेतीति कम्मारा ‘‘तुलाधारा’’ति वुत्ता, तेसु एको मुण्डिकसीसो दहरोति अत्थो। तेनाह ‘‘पञ्चसिखो तरुणदारको’’ति। एकाव सिखा पञ्च वेणियो कत्वा बन्धनेन पञ्चसिखाति वुच्चति, सा एतस्स अत्थीति पञ्चसिखो, तस्स सिखं छिन्दन्ता कञ्चि भिक्खुं अजानापेत्वाव पब्बाजेसुं। तेन भण्डुकम्मापलोकनं अनुञ्ञातं। सीमापरियापन्नेति बद्धसीमाय सति तदन्तोगधे, असति उपचारसीमन्तोगधेति अत्थो। एत्थ च किञ्चापि ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, सङ्घं अपलोकेतुं भण्डुकम्माया’’ति एत्तकमेव वुत्तं, न पन अनपलोकेन्तस्स आपत्ति वुत्ता, तथापि अट्ठकथायं ‘‘सब्बे आपुच्छिता अम्हेहीतिसञ्ञिनो…पे॰… पब्बाजेन्तस्सपि अनापत्ती’’ति वुत्तत्ता सञ्चिच्च अनापुच्छा केसे ओहारेन्तस्स दुक्कटमेवाति दट्ठब्बं। केसोरोपनम्पि समणपब्बजनवोहारं लभतीति आह ‘‘इमस्स समणकरण’’न्तिआदि। एकसिखामत्तधरोति एत्थ एकेन केसेन सिखा एकसिखाति वदन्ति, अप्पकेसाव सिखा एवं वुत्ताति गहेतब्बा। एककेसम्पि पन अनापुच्छा छिन्दितुं न वट्टतियेव।
98. Bhaṇḍukammāpucchānādikathāyaṃ kammārabhaṇḍūti daharatāya amoḷibandho muṇḍikasīso kammāradārako eva vutto. Tulādhāramuṇḍakoti ettha tulādhārāti tambasuvaṇṇādīnaṃ tulaṃ hatthena dhāretīti kammārā ‘‘tulādhārā’’ti vuttā, tesu eko muṇḍikasīso daharoti attho. Tenāha ‘‘pañcasikho taruṇadārako’’ti. Ekāva sikhā pañca veṇiyo katvā bandhanena pañcasikhāti vuccati, sā etassa atthīti pañcasikho, tassa sikhaṃ chindantā kañci bhikkhuṃ ajānāpetvāva pabbājesuṃ. Tena bhaṇḍukammāpalokanaṃ anuññātaṃ. Sīmāpariyāpanneti baddhasīmāya sati tadantogadhe, asati upacārasīmantogadheti attho. Ettha ca kiñcāpi ‘‘anujānāmi, bhikkhave, saṅghaṃ apaloketuṃ bhaṇḍukammāyā’’ti ettakameva vuttaṃ, na pana anapalokentassa āpatti vuttā, tathāpi aṭṭhakathāyaṃ ‘‘sabbe āpucchitā amhehītisaññino…pe… pabbājentassapi anāpattī’’ti vuttattā sañcicca anāpucchā kese ohārentassa dukkaṭamevāti daṭṭhabbaṃ. Kesoropanampi samaṇapabbajanavohāraṃ labhatīti āha ‘‘imassa samaṇakaraṇa’’ntiādi. Ekasikhāmattadharoti ettha ekena kesena sikhā ekasikhāti vadanti, appakesāva sikhā evaṃ vuttāti gahetabbā. Ekakesampi pana anāpucchā chindituṃ na vaṭṭatiyeva.
१००. वामहत्थेनाति दक्खिणहत्थेन भुञ्जनतो वुत्तं।
100.Vāmahatthenāti dakkhiṇahatthena bhuñjanato vuttaṃ.
१०३-४. निस्सयमुच्चनकस्स वत्तेसु पञ्चकछक्केसु पन ‘‘उभयानि खो पनस्स पातिमोक्खानि…पे॰… अनुब्यञ्जनसो’’ति एत्थ सब्बोपि चायं पभेदो मातिकाट्ठकथायं ञातायं ञातो होति। ‘‘आपत्तिं जानाति, अनापत्तिं जानाती’’ति इदञ्च अत्तना ञातट्ठानेसु आपत्तादिं सन्धाय वुत्तन्ति न गहेतब्बं।
103-4. Nissayamuccanakassa vattesu pañcakachakkesu pana ‘‘ubhayāni kho panassa pātimokkhāni…pe… anubyañjanaso’’ti ettha sabbopi cāyaṃ pabhedo mātikāṭṭhakathāyaṃ ñātāyaṃ ñāto hoti. ‘‘Āpattiṃ jānāti, anāpattiṃ jānātī’’ti idañca attanā ñātaṭṭhānesu āpattādiṃ sandhāya vuttanti na gahetabbaṃ.
कम्मारभण्डुवत्थादिकथावण्णना निट्ठिता।
Kammārabhaṇḍuvatthādikathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महावग्गपाळि • Mahāvaggapāḷi
३५. कम्मारभण्डुवत्थु • 35. Kammārabhaṇḍuvatthu
३७. अहिवातकरोगवत्थु • 37. Ahivātakarogavatthu
४०. निस्सयमुच्चनककथा • 40. Nissayamuccanakakathā
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / महावग्ग-अट्ठकथा • Mahāvagga-aṭṭhakathā / कम्मारभण्डुवत्थादिकथा • Kammārabhaṇḍuvatthādikathā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / निस्सयमुच्चनककथावण्णना • Nissayamuccanakakathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / कम्मारभण्डुवत्थादिकथावण्णना • Kammārabhaṇḍuvatthādikathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi
३५. कम्मारभण्डुवत्थुआदिकथा • 35. Kammārabhaṇḍuvatthuādikathā
४०. निस्सयमुच्चनककथा • 40. Nissayamuccanakakathā
