| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
೩೫. ಕಮ್ಮಾರಭಣ್ಡುವತ್ಥುಆದಿಕಥಾ
35. Kammārabhaṇḍuvatthuādikathā
೯೮. ತುಲಾಧಾರಮುಣ್ಡಕೋತಿ ಮಾನಭಣ್ಡಧಾರೋ ಮುಣ್ಡಕೋ। ಇಮಿನಾ ಕಮ್ಮಾರಭಣ್ಡೂತಿ ಏತ್ಥ ಕಮ್ಮಾರಸದ್ದೋ ತುಲಾಧಾರಪರಿಯಾಯೋ, ಭಣ್ಡುಸದ್ದೋ ಮುಣ್ಡಕಪರಿಯಾಯೋತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ತುಲಾಧಾರೋ ಹಿ ಅಲಙ್ಕಾರವಿಕತಿಕರಣತ್ಥಾಯ ಕಮ್ಮಂ ಅರತಿ ಜಾನಾತೀತಿ ಕಮ್ಮಾರೋತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಮುಣ್ಡಕೋ ಭಣ್ಡೀಯತಿ ‘‘ಮುಣ್ಡೋ’’ತಿ ಪರಿಭಾಸೀಯತೀತಿ ಭಣ್ಡೂತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ‘‘ಸುವಣ್ಣಕಾರಪುತ್ತೋ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ತಸ್ಸ ಸರೂಪಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಅಪಲೋಕೇತುನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಅಪಪುಬ್ಬೋ ಲೋಕಸದ್ದೋ ಆಪುಚ್ಛನತ್ಥೋತಿ ಆಹ ‘‘ಆಪುಚ್ಛಿತು’’ನ್ತಿ। ‘‘ಭಣ್ಡುಕಮ್ಮತ್ಥಾಯಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಭಣ್ಡುಕಮ್ಮಾಯಾತಿ ಏತ್ಥ ತದತ್ಥೇ ಚತುತ್ಥೀತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ತತ್ರಾತಿ ‘‘ಸಙ್ಘಂ ಅಪಲೋಕೇತು’’ನ್ತಿಆದಿವಚನೇ। ಸೀಮಾಪರಿಯಾಪನ್ನೇತಿ ವಿಹಾರಸೀಮಾಯ ವಾ ಉಪಚಾರಸೀಮಾಯ ವಾ ಪರಿಯಾಪನ್ನೇ। ತತ್ಥಾತಿ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸನ್ನಿಪಾತಟ್ಠಾನಂ। ಏತ್ಥ ಚಾತಿ ಆಪುಚ್ಛನೇ ಚ। ವತ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿಯೇವಾತಿ ಪಞ್ಚಸು ವಾಕ್ಯೇಸು ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ವಾಕ್ಯಂ ಕಥೇತುಂ ವಟ್ಟತಿಯೇವ। ಪಿಸದ್ದೇನ ‘‘ಇಮಸ್ಸ ಮುಣ್ಡಕಮ್ಮಂ ಆಪುಚ್ಛಾಮೀ’’ತಿ ವಾಕ್ಯಮ್ಪಿ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ।
98.Tulādhāramuṇḍakoti mānabhaṇḍadhāro muṇḍako. Iminā kammārabhaṇḍūti ettha kammārasaddo tulādhārapariyāyo, bhaṇḍusaddo muṇḍakapariyāyoti dasseti. Tulādhāro hi alaṅkāravikatikaraṇatthāya kammaṃ arati jānātīti kammāroti vuccati. Muṇḍako bhaṇḍīyati ‘‘muṇḍo’’ti paribhāsīyatīti bhaṇḍūti vuccati. ‘‘Suvaṇṇakāraputto’’ti iminā tassa sarūpaṃ dasseti. Apaloketunti ettha apapubbo lokasaddo āpucchanatthoti āha ‘‘āpucchitu’’nti. ‘‘Bhaṇḍukammatthāyā’’ti iminā bhaṇḍukammāyāti ettha tadatthe catutthīti dasseti. Tatrāti ‘‘saṅghaṃ apaloketu’’ntiādivacane. Sīmāpariyāpanneti vihārasīmāya vā upacārasīmāya vā pariyāpanne. Tatthāti bhikkhūnaṃ sannipātaṭṭhānaṃ. Ettha cāti āpucchane ca. Vattuṃ vaṭṭatiyevāti pañcasu vākyesu yaṃkiñci vākyaṃ kathetuṃ vaṭṭatiyeva. Pisaddena ‘‘imassa muṇḍakammaṃ āpucchāmī’’ti vākyampi saṅgaṇhāti.
ತೇಸನ್ತಿ ವೀಸತಿಆದೀನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ। ‘‘ದಹರಭಿಕ್ಖೂ ವಾ ಸಾಮಣೇರೇ ವಾ’’ತಿ ಇದಂ ಆಸನ್ನವಸೇನ ವುತ್ತಂ। ಗಿಹಿಮ್ಪಿ ಪೇಸೇತ್ವಾ ಆಪುಚ್ಛಾಪೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಕಸ್ಮಾ? ‘‘ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಪೇಕ್ಖಂ ವಿನಾ ವಾ’’ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ।
Tesanti vīsatiādīnaṃ bhikkhūnaṃ. ‘‘Daharabhikkhū vā sāmaṇere vā’’ti idaṃ āsannavasena vuttaṃ. Gihimpi pesetvā āpucchāpetuṃ vaṭṭati. Kasmā? ‘‘Pabbajjāpekkhaṃ vinā vā’’ti vuttattā.
ಪಬ್ಬಾಜೇನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿಯೇವ, ಸುಪಬ್ಬಜಿತೋತಿ ಆಹ ‘‘ಪಬ್ಬಾಜೇನ್ತಸ್ಸಾಪಿ ಅನಾಪತ್ತೀ’’ತಿ।
Pabbājentassa anāpattiyeva, supabbajitoti āha ‘‘pabbājentassāpi anāpattī’’ti.
ಆಪುಚ್ಛಿತಂ ಪಗೇವಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಖಣ್ಡಸೀಮಾಯನ್ತಿ ವಿಹಾರಸೀಮಾಯ ವಾ ಉಪಚಾರಸೀಮಾಯ ವಾ ಅಬ್ಭನ್ತರೇ ಠಿತಾಯಂ ಖಣ್ಡಸೀಮಾಯಂ। ಯೋ ಪನಾತಿ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಪೇಕ್ಖೋ ಪನ। ವಿಬ್ಭನ್ತಕೋ ವಾತಿ ನವವಿಬ್ಭನ್ತಕೋ ವಾ। ಪಬ್ಬಜಿತಾನಂ ದ್ವಙ್ಗುಲಕೇಸೋ ವಟ್ಟತೀತಿ ಆಹ ‘‘ದ್ವಙ್ಗುಲಕೇಸೋ ವಾ’’ತಿ। ದ್ವೀಹಿ ಅಙ್ಗುಲೀಹಿ ಅತಿರಿತ್ತೋ ಕೇಸೋ ಇಮಸ್ಸಾತಿ ದ್ವಙ್ಗುಲಾತಿರಿತ್ತಕೇಸೋ। ಏಕಸಿಖಾಮತ್ತಧರೋಪಿ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ।
Āpucchitaṃ pagevāti yojanā. Khaṇḍasīmāyanti vihārasīmāya vā upacārasīmāya vā abbhantare ṭhitāyaṃ khaṇḍasīmāyaṃ. Yo panāti pabbajjāpekkho pana. Vibbhantako vāti navavibbhantako vā. Pabbajitānaṃ dvaṅgulakeso vaṭṭatīti āha ‘‘dvaṅgulakeso vā’’ti. Dvīhi aṅgulīhi atiritto keso imassāti dvaṅgulātirittakeso. Ekasikhāmattadharopi hotīti yojanā.
೧೦೦. ಮಾರಬ್ಯಾಧಿನಾತಿ ಮಾರಣಾಬಾಧೋ। ಸೋ ಹಿ ಸತ್ತಾನಂ ಮಾರಣಟ್ಠೇನ, ವಿವಿಧಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಆದಹಟ್ಠೇನ ಮಾರಬ್ಯಾಧೀತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಇಮಿನಾ ಅಹಿವಾತಕರೋಗೇನಾತಿ ಏತ್ಥ ಅಹಿವಿಸಸದಿಸೇನ ವಾತೇನ ಪವತ್ತೋ ರೋಗೋ ಅಹಿವಾತಕರೋಗೋತಿ ವುಚ್ಚತೀತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ತಮತ್ಥಂ ವಿತ್ಥಾರೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಯತ್ರ ಹೀ’’ತಿಆದಿ। ತತ್ಥ ಯತ್ರಾತಿ ಯಸ್ಮಿಂ ಕುಲೇ। ಸೋ ರೋಗೋ ತಸ್ಮಿಂ ಕುಲೇ ದ್ವಿಪದೇ ಚತುಪ್ಪದೇ ಪಠಮಂ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಪಚ್ಛಾ ಗೇಹಸಾಮಿಕೇ ಗಣ್ಹಾತೀತಿ ಧಮ್ಮಪದಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ (ಧ॰ ಪ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೧.ಸಾಮಾವತೀವತ್ಥು) ವುತ್ತಂ। ತಥಾತಿ ಯಥಾ ಅಞ್ಞೋ ಭಿತ್ತಿಂ ವಾ ಛದನಂ ವಾ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ಪಲಾಯಿತ್ವಾ ತಿರೋಗಾಮಾದಿಗತೋ ವಾ ಹುತ್ವಾ ಮುಚ್ಚತಿ, ತಥಾ। ಏತ್ಥ ಚ ಕುಲೇ ಪಿತಾಪುತ್ತಾ ಮುಚ್ಚಿಂಸೂತಿ ಅತ್ಥೋ।
100.Mārabyādhināti māraṇābādho. So hi sattānaṃ māraṇaṭṭhena, vividhassa ca dukkhassa ādahaṭṭhena mārabyādhīti vuccati. Iminā ahivātakarogenāti ettha ahivisasadisena vātena pavatto rogo ahivātakarogoti vuccatīti dasseti. Tamatthaṃ vitthārento āha ‘‘yatra hī’’tiādi. Tattha yatrāti yasmiṃ kule. So rogo tasmiṃ kule dvipade catuppade paṭhamaṃ gaṇhāti, pacchā gehasāmike gaṇhātīti dhammapadaaṭṭhakathāyaṃ (dha. pa. aṭṭha. 1.sāmāvatīvatthu) vuttaṃ. Tathāti yathā añño bhittiṃ vā chadanaṃ vā bhinditvā palāyitvā tirogāmādigato vā hutvā muccati, tathā. Ettha ca kule pitāputtā mucciṃsūti attho.
ಕಾಕುಡ್ಡೇಪಕನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಕಾಕೇ ಉಡ್ಡಾಪೇತೀತಿ ಕಾಕುಡ್ಡೇಪಕೋ, ಕಾಕೇ ವಾ ಉಡ್ಡಾಪೇತ್ವಾ ಭತ್ತಂ ಭುಞ್ಜಿತುಂ ಸಕ್ಕೋತೀತಿ ಕಾಕುಡ್ಡೇಪಕೋತಿ ವಚನತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಯೋ ವಾಮಹತ್ಥೇನಾ’’ತಿಆದಿ। ತತ್ಥ ಉಡ್ಡಾಪೇತ್ವಾತಿ ಉದ್ಧಂ ಆಕಾಸಂ ಗಮನಾಪೇತ್ವಾ। ತನ್ತಿ ಕಾಕುಡ್ಡೇಪಕಂ।
Kākuḍḍepakanti ettha kāke uḍḍāpetīti kākuḍḍepako, kāke vā uḍḍāpetvā bhattaṃ bhuñjituṃ sakkotīti kākuḍḍepakoti vacanatthaṃ dassento āha ‘‘yo vāmahatthenā’’tiādi. Tattha uḍḍāpetvāti uddhaṃ ākāsaṃ gamanāpetvā. Tanti kākuḍḍepakaṃ.
೧೦೨. ಇತ್ತರಸದ್ದೋ ಅಪ್ಪಮತ್ತಕವಾಚಕೋ ಅನಿಪ್ಫನ್ನಪಾಟಿಪದಿಕೋತಿ ಆಹ ‘‘ಅಪ್ಪಮತ್ತಕೋ’’ತಿ। ‘‘ಕತಿಪಾಹಮೇವಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ತಸ್ಸ ಅತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ।
102.Ittarasaddo appamattakavācako anipphannapāṭipadikoti āha ‘‘appamattako’’ti. ‘‘Katipāhamevā’’ti iminā tassa atthaṃ dasseti.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಗ್ಗಪಾಳಿ • Mahāvaggapāḷi
೩೫. ಕಮ್ಮಾರಭಣ್ಡುವತ್ಥು • 35. Kammārabhaṇḍuvatthu
೩೭. ಅಹಿವಾತಕರೋಗವತ್ಥು • 37. Ahivātakarogavatthu
೩೯. ಆಹುನ್ದರಿಕವತ್ಥು • 39. Āhundarikavatthu
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ಕಮ್ಮಾರಭಣ್ಡುವತ್ಥಾದಿಕಥಾ • Kammārabhaṇḍuvatthādikathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಕಮ್ಮಾರಭಣ್ಡುವತ್ಥಾದಿಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Kammārabhaṇḍuvatthādikathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಕಮ್ಮಾರಭಣ್ಡುವತ್ಥಾದಿಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Kammārabhaṇḍuvatthādikathāvaṇṇanā
