| Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / པཱཙིཏྱཱདིཡོཛནཱཔཱལི༹ • Pācityādiyojanāpāḷi |
༣༥. ཀམྨཱརབྷཎྜུཝཏྠུཨཱདིཀཐཱ
35. Kammārabhaṇḍuvatthuādikathā
༩༨. ཏུལཱདྷཱརམུཎྜཀོཏི མཱནབྷཎྜདྷཱརོ མུཎྜཀོ། ཨིམིནཱ ཀམྨཱརབྷཎྜཱུཏི ཨེཏྠ ཀམྨཱརསདྡོ ཏུལཱདྷཱརཔརིཡཱཡོ, བྷཎྜུསདྡོ མུཎྜཀཔརིཡཱཡོཏི དསྶེཏི། ཏུལཱདྷཱརོ ཧི ཨལངྐཱརཝིཀཏིཀརཎཏྠཱཡ ཀམྨཾ ཨརཏི ཛཱནཱཏཱིཏི ཀམྨཱརོཏི ཝུཙྩཏི། མུཎྜཀོ བྷཎྜཱིཡཏི ‘‘མུཎྜོ’’ཏི པརིབྷཱསཱིཡཏཱིཏི བྷཎྜཱུཏི ཝུཙྩཏི། ‘‘སུཝཎྞཀཱརཔུཏྟོ’’ཏི ཨིམིནཱ ཏསྶ སརཱུཔཾ དསྶེཏི། ཨཔལོཀེཏུནྟི ཨེཏྠ ཨཔཔུབྦོ ལོཀསདྡོ ཨཱཔུཙྪནཏྠོཏི ཨཱཧ ‘‘ཨཱཔུཙྪིཏུ’’ནྟི། ‘‘བྷཎྜུཀམྨཏྠཱཡཱ’’ཏི ཨིམིནཱ བྷཎྜུཀམྨཱཡཱཏི ཨེཏྠ ཏདཏྠེ ཙཏུཏྠཱིཏི དསྶེཏི། ཏཏྲཱཏི ‘‘སངྒྷཾ ཨཔལོཀེཏུ’’ནྟིཨཱདིཝཙནེ། སཱིམཱཔརིཡཱཔནྣེཏི ཝིཧཱརསཱིམཱཡ ཝཱ ཨུཔཙཱརསཱིམཱཡ ཝཱ པརིཡཱཔནྣེ། ཏཏྠཱཏི བྷིཀྑཱུནཾ སནྣིཔཱཏཊྛཱནཾ། ཨེཏྠ ཙཱཏི ཨཱཔུཙྪནེ ཙ། ཝཏྟུཾ ཝཊྚཏིཡེཝཱཏི པཉྩསུ ཝཱཀྱེསུ ཡཾཀིཉྩི ཝཱཀྱཾ ཀཐེཏུཾ ཝཊྚཏིཡེཝ། པིསདྡེན ‘‘ཨིམསྶ མུཎྜཀམྨཾ ཨཱཔུཙྪཱམཱི’’ཏི ཝཱཀྱམྤི སངྒཎྷཱཏི།
98.Tulādhāramuṇḍakoti mānabhaṇḍadhāro muṇḍako. Iminā kammārabhaṇḍūti ettha kammārasaddo tulādhārapariyāyo, bhaṇḍusaddo muṇḍakapariyāyoti dasseti. Tulādhāro hi alaṅkāravikatikaraṇatthāya kammaṃ arati jānātīti kammāroti vuccati. Muṇḍako bhaṇḍīyati ‘‘muṇḍo’’ti paribhāsīyatīti bhaṇḍūti vuccati. ‘‘Suvaṇṇakāraputto’’ti iminā tassa sarūpaṃ dasseti. Apaloketunti ettha apapubbo lokasaddo āpucchanatthoti āha ‘‘āpucchitu’’nti. ‘‘Bhaṇḍukammatthāyā’’ti iminā bhaṇḍukammāyāti ettha tadatthe catutthīti dasseti. Tatrāti ‘‘saṅghaṃ apaloketu’’ntiādivacane. Sīmāpariyāpanneti vihārasīmāya vā upacārasīmāya vā pariyāpanne. Tatthāti bhikkhūnaṃ sannipātaṭṭhānaṃ. Ettha cāti āpucchane ca. Vattuṃ vaṭṭatiyevāti pañcasu vākyesu yaṃkiñci vākyaṃ kathetuṃ vaṭṭatiyeva. Pisaddena ‘‘imassa muṇḍakammaṃ āpucchāmī’’ti vākyampi saṅgaṇhāti.
ཏེསནྟི ཝཱིསཏིཨཱདཱིནཾ བྷིཀྑཱུནཾ། ‘‘དཧརབྷིཀྑཱུ ཝཱ སཱམཎེརེ ཝཱ’’ཏི ཨིདཾ ཨཱསནྣཝསེན ཝུཏྟཾ། གིཧིམྤི པེསེཏྭཱ ཨཱཔུཙྪཱཔེཏུཾ ཝཊྚཏི། ཀསྨཱ? ‘‘པབྦཛྫཱཔེཀྑཾ ཝིནཱ ཝཱ’’ཏི ཝུཏྟཏྟཱ།
Tesanti vīsatiādīnaṃ bhikkhūnaṃ. ‘‘Daharabhikkhū vā sāmaṇere vā’’ti idaṃ āsannavasena vuttaṃ. Gihimpi pesetvā āpucchāpetuṃ vaṭṭati. Kasmā? ‘‘Pabbajjāpekkhaṃ vinā vā’’ti vuttattā.
པབྦཱཛེནྟསྶ ཨནཱཔཏྟིཡེཝ, སུཔབྦཛིཏོཏི ཨཱཧ ‘‘པབྦཱཛེནྟསྶཱཔི ཨནཱཔཏྟཱི’’ཏི།
Pabbājentassa anāpattiyeva, supabbajitoti āha ‘‘pabbājentassāpi anāpattī’’ti.
ཨཱཔུཙྪིཏཾ པགེཝཱཏི ཡོཛནཱ། ཁཎྜསཱིམཱཡནྟི ཝིཧཱརསཱིམཱཡ ཝཱ ཨུཔཙཱརསཱིམཱཡ ཝཱ ཨབྦྷནྟརེ ཋིཏཱཡཾ ཁཎྜསཱིམཱཡཾ། ཡོ པནཱཏི པབྦཛྫཱཔེཀྑོ པན། ཝིབྦྷནྟཀོ ཝཱཏི ནཝཝིབྦྷནྟཀོ ཝཱ། པབྦཛིཏཱནཾ དྭངྒུལཀེསོ ཝཊྚཏཱིཏི ཨཱཧ ‘‘དྭངྒུལཀེསོ ཝཱ’’ཏི། དྭཱིཧི ཨངྒུལཱིཧི ཨཏིརིཏྟོ ཀེསོ ཨིམསྶཱཏི དྭངྒུལཱཏིརིཏྟཀེསོ། ཨེཀསིཁཱམཏྟདྷརོཔི ཧོཏཱིཏི ཡོཛནཱ།
Āpucchitaṃ pagevāti yojanā. Khaṇḍasīmāyanti vihārasīmāya vā upacārasīmāya vā abbhantare ṭhitāyaṃ khaṇḍasīmāyaṃ. Yo panāti pabbajjāpekkho pana. Vibbhantako vāti navavibbhantako vā. Pabbajitānaṃ dvaṅgulakeso vaṭṭatīti āha ‘‘dvaṅgulakeso vā’’ti. Dvīhi aṅgulīhi atiritto keso imassāti dvaṅgulātirittakeso. Ekasikhāmattadharopi hotīti yojanā.
༡༠༠. མཱརབྱཱདྷིནཱཏི མཱརཎཱབཱདྷོ། སོ ཧི སཏྟཱནཾ མཱརཎཊྛེན, ཝིཝིདྷསྶ ཙ དུཀྑསྶ ཨཱདཧཊྛེན མཱརབྱཱདྷཱིཏི ཝུཙྩཏི། ཨིམིནཱ ཨཧིཝཱཏཀརོགེནཱཏི ཨེཏྠ ཨཧིཝིསསདིསེན ཝཱཏེན པཝཏྟོ རོགོ ཨཧིཝཱཏཀརོགོཏི ཝུཙྩཏཱིཏི དསྶེཏི། ཏམཏྠཾ ཝིཏྠཱརེནྟོ ཨཱཧ ‘‘ཡཏྲ ཧཱི’’ཏིཨཱདི། ཏཏྠ ཡཏྲཱཏི ཡསྨིཾ ཀུལེ། སོ རོགོ ཏསྨིཾ ཀུལེ དྭིཔདེ ཙཏུཔྤདེ པཋམཾ གཎྷཱཏི, པཙྪཱ གེཧསཱམིཀེ གཎྷཱཏཱིཏི དྷམྨཔདཨཊྛཀཐཱཡཾ (དྷ॰ པ॰ ཨཊྛ॰ ༡.སཱམཱཝཏཱིཝཏྠུ) ཝུཏྟཾ། ཏཐཱཏི ཡཐཱ ཨཉྙོ བྷིཏྟིཾ ཝཱ ཚདནཾ ཝཱ བྷིནྡིཏྭཱ པལཱཡིཏྭཱ ཏིརོགཱམཱདིགཏོ ཝཱ ཧུཏྭཱ མུཙྩཏི, ཏཐཱ། ཨེཏྠ ཙ ཀུལེ པིཏཱཔུཏྟཱ མུཙྩིཾསཱུཏི ཨཏྠོ།
100.Mārabyādhināti māraṇābādho. So hi sattānaṃ māraṇaṭṭhena, vividhassa ca dukkhassa ādahaṭṭhena mārabyādhīti vuccati. Iminā ahivātakarogenāti ettha ahivisasadisena vātena pavatto rogo ahivātakarogoti vuccatīti dasseti. Tamatthaṃ vitthārento āha ‘‘yatra hī’’tiādi. Tattha yatrāti yasmiṃ kule. So rogo tasmiṃ kule dvipade catuppade paṭhamaṃ gaṇhāti, pacchā gehasāmike gaṇhātīti dhammapadaaṭṭhakathāyaṃ (dha. pa. aṭṭha. 1.sāmāvatīvatthu) vuttaṃ. Tathāti yathā añño bhittiṃ vā chadanaṃ vā bhinditvā palāyitvā tirogāmādigato vā hutvā muccati, tathā. Ettha ca kule pitāputtā mucciṃsūti attho.
ཀཱཀུཌྜེཔཀནྟི ཨེཏྠ ཀཱཀེ ཨུཌྜཱཔེཏཱིཏི ཀཱཀུཌྜེཔཀོ, ཀཱཀེ ཝཱ ཨུཌྜཱཔེཏྭཱ བྷཏྟཾ བྷུཉྫིཏུཾ སཀྐོཏཱིཏི ཀཱཀུཌྜེཔཀོཏི ཝཙནཏྠཾ དསྶེནྟོ ཨཱཧ ‘‘ཡོ ཝཱམཧཏྠེནཱ’’ཏིཨཱདི། ཏཏྠ ཨུཌྜཱཔེཏྭཱཏི ཨུདྡྷཾ ཨཱཀཱསཾ གམནཱཔེཏྭཱ། ཏནྟི ཀཱཀུཌྜེཔཀཾ།
Kākuḍḍepakanti ettha kāke uḍḍāpetīti kākuḍḍepako, kāke vā uḍḍāpetvā bhattaṃ bhuñjituṃ sakkotīti kākuḍḍepakoti vacanatthaṃ dassento āha ‘‘yo vāmahatthenā’’tiādi. Tattha uḍḍāpetvāti uddhaṃ ākāsaṃ gamanāpetvā. Tanti kākuḍḍepakaṃ.
༡༠༢. ཨིཏྟརསདྡོ ཨཔྤམཏྟཀཝཱཙཀོ ཨནིཔྥནྣཔཱཊིཔདིཀོཏི ཨཱཧ ‘‘ཨཔྤམཏྟཀོ’’ཏི། ‘‘ཀཏིཔཱཧམེཝཱ’’ཏི ཨིམིནཱ ཏསྶ ཨཏྠཾ དསྶེཏི།
102.Ittarasaddo appamattakavācako anipphannapāṭipadikoti āha ‘‘appamattako’’ti. ‘‘Katipāhamevā’’ti iminā tassa atthaṃ dasseti.
Related texts:
ཏིཔིཊཀ (མཱུལ) • Tipiṭaka (Mūla) / ཝིནཡཔིཊཀ • Vinayapiṭaka / མཧཱཝགྒཔཱལི༹ • Mahāvaggapāḷi
༣༥. ཀམྨཱརབྷཎྜུཝཏྠུ • 35. Kammārabhaṇḍuvatthu
༣༧. ཨཧིཝཱཏཀརོགཝཏྠུ • 37. Ahivātakarogavatthu
༣༩. ཨཱཧུནྡརིཀཝཏྠུ • 39. Āhundarikavatthu
ཨཊྛཀཐཱ • Aṭṭhakathā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཨཊྛཀཐཱ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / མཧཱཝགྒ-ཨཊྛཀཐཱ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ཀམྨཱརབྷཎྜུཝཏྠཱདིཀཐཱ • Kammārabhaṇḍuvatthādikathā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ཝཛིརབུདྡྷི-ཊཱིཀཱ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ཀམྨཱརབྷཎྜུཝཏྠཱདིཀཐཱཝཎྞནཱ • Kammārabhaṇḍuvatthādikathāvaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ཝིམཏིཝིནོདནཱི-ཊཱིཀཱ • Vimativinodanī-ṭīkā / ཀམྨཱརབྷཎྜུཝཏྠཱདིཀཐཱཝཎྞནཱ • Kammārabhaṇḍuvatthādikathāvaṇṇanā
