| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
੩੫. ਕਮ੍ਮਾਰਭਣ੍ਡੁવਤ੍ਥੁਆਦਿਕਥਾ
35. Kammārabhaṇḍuvatthuādikathā
੯੮. ਤੁਲਾਧਾਰਮੁਣ੍ਡਕੋਤਿ ਮਾਨਭਣ੍ਡਧਾਰੋ ਮੁਣ੍ਡਕੋ। ਇਮਿਨਾ ਕਮ੍ਮਾਰਭਣ੍ਡੂਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਮ੍ਮਾਰਸਦ੍ਦੋ ਤੁਲਾਧਾਰਪਰਿਯਾਯੋ, ਭਣ੍ਡੁਸਦ੍ਦੋ ਮੁਣ੍ਡਕਪਰਿਯਾਯੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਤੁਲਾਧਾਰੋ ਹਿ ਅਲਙ੍ਕਾਰવਿਕਤਿਕਰਣਤ੍ਥਾਯ ਕਮ੍ਮਂ ਅਰਤਿ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਕਮ੍ਮਾਰੋਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਮੁਣ੍ਡਕੋ ਭਣ੍ਡੀਯਤਿ ‘‘ਮੁਣ੍ਡੋ’’ਤਿ ਪਰਿਭਾਸੀਯਤੀਤਿ ਭਣ੍ਡੂਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ‘‘ਸੁવਣ੍ਣਕਾਰਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਤਸ੍ਸ ਸਰੂਪਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਅਪਲੋਕੇਤੁਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਪਪੁਬ੍ਬੋ ਲੋਕਸਦ੍ਦੋ ਆਪੁਚ੍ਛਨਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਆਪੁਚ੍ਛਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਭਣ੍ਡੁਕਮ੍ਮਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਭਣ੍ਡੁਕਮ੍ਮਾਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤਦਤ੍ਥੇ ਚਤੁਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਤਤ੍ਰਾਤਿ ‘‘ਸਙ੍ਘਂ ਅਪਲੋਕੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿવਚਨੇ। ਸੀਮਾਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨੇਤਿ વਿਹਾਰਸੀਮਾਯ વਾ ਉਪਚਾਰਸੀਮਾਯ વਾ ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨੇ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਟ੍ਠਾਨਂ। ਏਤ੍ਥ ਚਾਤਿ ਆਪੁਚ੍ਛਨੇ ਚ। વਤ੍ਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿਯੇવਾਤਿ ਪਞ੍ਚਸੁ વਾਕ੍ਯੇਸੁ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ વਾਕ੍ਯਂ ਕਥੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿਯੇવ। ਪਿਸਦ੍ਦੇਨ ‘‘ਇਮਸ੍ਸ ਮੁਣ੍ਡਕਮ੍ਮਂ ਆਪੁਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ વਾਕ੍ਯਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ।
98.Tulādhāramuṇḍakoti mānabhaṇḍadhāro muṇḍako. Iminā kammārabhaṇḍūti ettha kammārasaddo tulādhārapariyāyo, bhaṇḍusaddo muṇḍakapariyāyoti dasseti. Tulādhāro hi alaṅkāravikatikaraṇatthāya kammaṃ arati jānātīti kammāroti vuccati. Muṇḍako bhaṇḍīyati ‘‘muṇḍo’’ti paribhāsīyatīti bhaṇḍūti vuccati. ‘‘Suvaṇṇakāraputto’’ti iminā tassa sarūpaṃ dasseti. Apaloketunti ettha apapubbo lokasaddo āpucchanatthoti āha ‘‘āpucchitu’’nti. ‘‘Bhaṇḍukammatthāyā’’ti iminā bhaṇḍukammāyāti ettha tadatthe catutthīti dasseti. Tatrāti ‘‘saṅghaṃ apaloketu’’ntiādivacane. Sīmāpariyāpanneti vihārasīmāya vā upacārasīmāya vā pariyāpanne. Tatthāti bhikkhūnaṃ sannipātaṭṭhānaṃ. Ettha cāti āpucchane ca. Vattuṃ vaṭṭatiyevāti pañcasu vākyesu yaṃkiñci vākyaṃ kathetuṃ vaṭṭatiyeva. Pisaddena ‘‘imassa muṇḍakammaṃ āpucchāmī’’ti vākyampi saṅgaṇhāti.
ਤੇਸਨ੍ਤਿ વੀਸਤਿਆਦੀਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ। ‘‘ਦਹਰਭਿਕ੍ਖੂ વਾ ਸਾਮਣੇਰੇ વਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਆਸਨ੍ਨવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ। ਗਿਹਿਮ੍ਪਿ ਪੇਸੇਤ੍વਾ ਆਪੁਚ੍ਛਾਪੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਕਸ੍ਮਾ? ‘‘ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਪੇਕ੍ਖਂ વਿਨਾ વਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ।
Tesanti vīsatiādīnaṃ bhikkhūnaṃ. ‘‘Daharabhikkhū vā sāmaṇere vā’’ti idaṃ āsannavasena vuttaṃ. Gihimpi pesetvā āpucchāpetuṃ vaṭṭati. Kasmā? ‘‘Pabbajjāpekkhaṃ vinā vā’’ti vuttattā.
ਪਬ੍ਬਾਜੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਯੇવ, ਸੁਪਬ੍ਬਜਿਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਬ੍ਬਾਜੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ।
Pabbājentassa anāpattiyeva, supabbajitoti āha ‘‘pabbājentassāpi anāpattī’’ti.
ਆਪੁਚ੍ਛਿਤਂ ਪਗੇવਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਖਣ੍ਡਸੀਮਾਯਨ੍ਤਿ વਿਹਾਰਸੀਮਾਯ વਾ ਉਪਚਾਰਸੀਮਾਯ વਾ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਠਿਤਾਯਂ ਖਣ੍ਡਸੀਮਾਯਂ। ਯੋ ਪਨਾਤਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਪੇਕ੍ਖੋ ਪਨ। વਿਬ੍ਭਨ੍ਤਕੋ વਾਤਿ ਨવવਿਬ੍ਭਨ੍ਤਕੋ વਾ। ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਦ੍વਙ੍ਗੁਲਕੇਸੋ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਦ੍વਙ੍ਗੁਲਕੇਸੋ વਾ’’ਤਿ। ਦ੍વੀਹਿ ਅਙ੍ਗੁਲੀਹਿ ਅਤਿਰਿਤ੍ਤੋ ਕੇਸੋ ਇਮਸ੍ਸਾਤਿ ਦ੍વਙ੍ਗੁਲਾਤਿਰਿਤ੍ਤਕੇਸੋ। ਏਕਸਿਖਾਮਤ੍ਤਧਰੋਪਿ ਹੋਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ।
Āpucchitaṃ pagevāti yojanā. Khaṇḍasīmāyanti vihārasīmāya vā upacārasīmāya vā abbhantare ṭhitāyaṃ khaṇḍasīmāyaṃ. Yo panāti pabbajjāpekkho pana. Vibbhantako vāti navavibbhantako vā. Pabbajitānaṃ dvaṅgulakeso vaṭṭatīti āha ‘‘dvaṅgulakeso vā’’ti. Dvīhi aṅgulīhi atiritto keso imassāti dvaṅgulātirittakeso. Ekasikhāmattadharopi hotīti yojanā.
੧੦੦. ਮਾਰਬ੍ਯਾਧਿਨਾਤਿ ਮਾਰਣਾਬਾਧੋ। ਸੋ ਹਿ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਮਾਰਣਟ੍ਠੇਨ, વਿવਿਧਸ੍ਸ ਚ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਆਦਹਟ੍ਠੇਨ ਮਾਰਬ੍ਯਾਧੀਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਇਮਿਨਾ ਅਹਿવਾਤਕਰੋਗੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਹਿવਿਸਸਦਿਸੇਨ વਾਤੇਨ ਪવਤ੍ਤੋ ਰੋਗੋ ਅਹਿવਾਤਕਰੋਗੋਤਿ વੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਤਮਤ੍ਥਂ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਯਤ੍ਰ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ। ਤਤ੍ਥ ਯਤ੍ਰਾਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਕੁਲੇ। ਸੋ ਰੋਗੋ ਤਸ੍ਮਿਂ ਕੁਲੇ ਦ੍વਿਪਦੇ ਚਤੁਪ੍ਪਦੇ ਪਠਮਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਪਚ੍ਛਾ ਗੇਹਸਾਮਿਕੇ ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਧਮ੍ਮਪਦਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਧ॰ ਪ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧.ਸਾਮਾવਤੀવਤ੍ਥੁ) વੁਤ੍ਤਂ। ਤਥਾਤਿ ਯਥਾ ਅਞ੍ਞੋ ਭਿਤ੍ਤਿਂ વਾ ਛਦਨਂ વਾ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਪਲਾਯਿਤ੍વਾ ਤਿਰੋਗਾਮਾਦਿਗਤੋ વਾ ਹੁਤ੍વਾ ਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਥਾ। ਏਤ੍ਥ ਚ ਕੁਲੇ ਪਿਤਾਪੁਤ੍ਤਾ ਮੁਚ੍ਚਿਂਸੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
100.Mārabyādhināti māraṇābādho. So hi sattānaṃ māraṇaṭṭhena, vividhassa ca dukkhassa ādahaṭṭhena mārabyādhīti vuccati. Iminā ahivātakarogenāti ettha ahivisasadisena vātena pavatto rogo ahivātakarogoti vuccatīti dasseti. Tamatthaṃ vitthārento āha ‘‘yatra hī’’tiādi. Tattha yatrāti yasmiṃ kule. So rogo tasmiṃ kule dvipade catuppade paṭhamaṃ gaṇhāti, pacchā gehasāmike gaṇhātīti dhammapadaaṭṭhakathāyaṃ (dha. pa. aṭṭha. 1.sāmāvatīvatthu) vuttaṃ. Tathāti yathā añño bhittiṃ vā chadanaṃ vā bhinditvā palāyitvā tirogāmādigato vā hutvā muccati, tathā. Ettha ca kule pitāputtā mucciṃsūti attho.
ਕਾਕੁਡ੍ਡੇਪਕਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਾਕੇ ਉਡ੍ਡਾਪੇਤੀਤਿ ਕਾਕੁਡ੍ਡੇਪਕੋ, ਕਾਕੇ વਾ ਉਡ੍ਡਾਪੇਤ੍વਾ ਭਤ੍ਤਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤੀਤਿ ਕਾਕੁਡ੍ਡੇਪਕੋਤਿ વਚਨਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਯੋ વਾਮਹਤ੍ਥੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਤਤ੍ਥ ਉਡ੍ਡਾਪੇਤ੍વਾਤਿ ਉਦ੍ਧਂ ਆਕਾਸਂ ਗਮਨਾਪੇਤ੍વਾ। ਤਨ੍ਤਿ ਕਾਕੁਡ੍ਡੇਪਕਂ।
Kākuḍḍepakanti ettha kāke uḍḍāpetīti kākuḍḍepako, kāke vā uḍḍāpetvā bhattaṃ bhuñjituṃ sakkotīti kākuḍḍepakoti vacanatthaṃ dassento āha ‘‘yo vāmahatthenā’’tiādi. Tattha uḍḍāpetvāti uddhaṃ ākāsaṃ gamanāpetvā. Tanti kākuḍḍepakaṃ.
੧੦੨. ਇਤ੍ਤਰਸਦ੍ਦੋ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕવਾਚਕੋ ਅਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਪਾਟਿਪਦਿਕੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕੋ’’ਤਿ। ‘‘ਕਤਿਪਾਹਮੇવਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ।
102.Ittarasaddo appamattakavācako anipphannapāṭipadikoti āha ‘‘appamattako’’ti. ‘‘Katipāhamevā’’ti iminā tassa atthaṃ dasseti.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Mahāvaggapāḷi
੩੫. ਕਮ੍ਮਾਰਭਣ੍ਡੁવਤ੍ਥੁ • 35. Kammārabhaṇḍuvatthu
੩੭. ਅਹਿવਾਤਕਰੋਗવਤ੍ਥੁ • 37. Ahivātakarogavatthu
੩੯. ਆਹੁਨ੍ਦਰਿਕવਤ੍ਥੁ • 39. Āhundarikavatthu
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ਕਮ੍ਮਾਰਭਣ੍ਡੁવਤ੍ਥਾਦਿਕਥਾ • Kammārabhaṇḍuvatthādikathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ਕਮ੍ਮਾਰਭਣ੍ਡੁવਤ੍ਥਾਦਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Kammārabhaṇḍuvatthādikathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ਕਮ੍ਮਾਰਭਣ੍ਡੁવਤ੍ਥਾਦਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Kammārabhaṇḍuvatthādikathāvaṇṇanā
