| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បរិវារ-អដ្ឋកថា • Parivāra-aṭṭhakathā |
បញ្ចវគ្គោ
Pañcavaggo
កម្មវគ្គវណ្ណនា
Kammavaggavaṇṇanā
៤៨២. កម្មវគ្គេ ចតុន្នំ កម្មានំ នានាករណំ សមថក្ខន្ធកេ វុត្តមេវ។ កិញ្ចាបិ វុត្តំ, អថ ខោ អយំ កម្មវិនិច្ឆយោ នាម អាទិតោ បដ្ឋាយ វុច្ចមានោ បាកដោ ហោតិ, តស្មា អាទិតោ បដ្ឋាយេវេត្ថ វត្តព្ពំ វទិស្សាម។ ចត្តារីតិ កម្មានំ គណនបរិច្ឆេទវចនមេតំ។ កម្មានីតិ បរិច្ឆិន្នកម្មនិទស្សនំ។ អបលោកនកម្មំ នាម សីមដ្ឋកសង្ឃំ សោធេត្វា ឆន្ទារហានំ ឆន្ទំ អាហរិត្វា សមគ្គស្ស សង្ឃស្ស អនុមតិយា តិក្ខត្តុំ សាវេត្វា កត្តព្ពំ កម្មំ។ ញត្តិកម្មំ នាម វុត្តនយេនេវ សមគ្គស្ស សង្ឃស្ស អនុមតិយា ឯកាយ ញត្តិយា កត្តព្ពំ កម្មំ។ ញត្តិទុតិយកម្មំ នាម វុត្តនយេនេវ សមគ្គស្ស សង្ឃស្ស អនុមតិយា ឯកាយ ញត្តិយា ឯកាយ ច អនុស្សាវនាយាតិ ឯវំ ញត្តិទុតិយាយ អនុស្សាវនាយ កត្តព្ពំ កម្មំ។ ញត្តិចតុត្ថកម្មំ នាម វុត្តនយេនេវ សមគ្គស្ស សង្ឃស្ស អនុមតិយា ឯកាយ ញត្តិយា តីហិ ច អនុស្សាវនាហីតិ ឯវំ ញត្តិចតុត្ថាហិ តីហិ អនុស្សាវនាហិ កត្តព្ពំ កម្មំ។
482. Kammavagge catunnaṃ kammānaṃ nānākaraṇaṃ samathakkhandhake vuttameva. Kiñcāpi vuttaṃ, atha kho ayaṃ kammavinicchayo nāma ādito paṭṭhāya vuccamāno pākaṭo hoti, tasmā ādito paṭṭhāyevettha vattabbaṃ vadissāma. Cattārīti kammānaṃ gaṇanaparicchedavacanametaṃ. Kammānīti paricchinnakammanidassanaṃ. Apalokanakammaṃ nāma sīmaṭṭhakasaṅghaṃ sodhetvā chandārahānaṃ chandaṃ āharitvā samaggassa saṅghassa anumatiyā tikkhattuṃ sāvetvā kattabbaṃ kammaṃ. Ñattikammaṃ nāma vuttanayeneva samaggassa saṅghassa anumatiyā ekāya ñattiyā kattabbaṃ kammaṃ. Ñattidutiyakammaṃ nāma vuttanayeneva samaggassa saṅghassa anumatiyā ekāya ñattiyā ekāya ca anussāvanāyāti evaṃ ñattidutiyāya anussāvanāya kattabbaṃ kammaṃ. Ñatticatutthakammaṃ nāma vuttanayeneva samaggassa saṅghassa anumatiyā ekāya ñattiyā tīhi ca anussāvanāhīti evaṃ ñatticatutthāhi tīhi anussāvanāhi kattabbaṃ kammaṃ.
តត្ថ អបលោកនកម្មំ អបលោកេត្វាវ កាតព្ពំ, ញត្តិកម្មាទិវសេន ន កាតព្ពំ។ ញត្តិកម្មម្បិ ឯកំ ញត្តិំ ឋបេត្វាវ កាតព្ពំ, អបលោកនកម្មាទិវសេន ន កាតព្ពំ។ ញត្តិទុតិយកម្មំ បន អបលោកេត្វា កាតព្ពម្បិ អត្ថិ, អកាតព្ពម្បិ អត្ថិ។
Tattha apalokanakammaṃ apaloketvāva kātabbaṃ, ñattikammādivasena na kātabbaṃ. Ñattikammampi ekaṃ ñattiṃ ṭhapetvāva kātabbaṃ, apalokanakammādivasena na kātabbaṃ. Ñattidutiyakammaṃ pana apaloketvā kātabbampi atthi, akātabbampi atthi.
តត្ថ សីមាសម្មុតិ, សីមាសមូហននំ, កថិនទានំ, កថិនុទ្ធារោ, កុដិវត្ថុទេសនា, វិហារវត្ថុទេសនាតិ ឥមានិ ឆ កម្មានិ គរុកានិ អបលោកេត្វា កាតុំ ន វដ្ដន្តិ, ញត្តិទុតិយកម្មវាចំ សាវេត្វាវ កាតព្ពានិ។ អវសេសា តេរស សម្មុតិយោ សេនាសនគ្គាហកមតកចីវរទានាទិសម្មុតិយោ ចាតិ ឯតានិ លហុកកម្មានិ អបលោកេត្វាបិ កាតុំ វដ្ដន្តិ, ញត្តិកម្ម-ញត្តិចតុត្ថកម្មវសេន បន ន កាតព្ពមេវ។ ញត្តិចតុត្ថកម្មវសេន កយិរមានំ ទឡ្ហតរំ ហោតិ, តស្មា កាតព្ពន្តិ ឯកច្ចេ វទន្តិ។ ឯវំ បន សតិ កម្មសង្ករោ ហោតិ, តស្មា ន កាតព្ពន្តិ បដិក្ខិត្តមេវ។ សចេ បន អក្ខរបរិហីនំ វា បទបរិហីនំ វា ទុរុត្តបទំ វា ហោតិ , តស្ស សោធនត្ថំ បុនប្បុនំ វត្តុំ វដ្ដតិ។ ឥទំ អកុប្បកម្មស្ស ទឡ្ហីកម្មំ ហោតិ, កុប្បកម្មេ កម្មំ ហុត្វា តិដ្ឋតិ។
Tattha sīmāsammuti, sīmāsamūhananaṃ, kathinadānaṃ, kathinuddhāro, kuṭivatthudesanā, vihāravatthudesanāti imāni cha kammāni garukāni apaloketvā kātuṃ na vaṭṭanti, ñattidutiyakammavācaṃ sāvetvāva kātabbāni. Avasesā terasa sammutiyo senāsanaggāhakamatakacīvaradānādisammutiyo cāti etāni lahukakammāni apaloketvāpi kātuṃ vaṭṭanti, ñattikamma-ñatticatutthakammavasena pana na kātabbameva. Ñatticatutthakammavasena kayiramānaṃ daḷhataraṃ hoti, tasmā kātabbanti ekacce vadanti. Evaṃ pana sati kammasaṅkaro hoti, tasmā na kātabbanti paṭikkhittameva. Sace pana akkharaparihīnaṃ vā padaparihīnaṃ vā duruttapadaṃ vā hoti , tassa sodhanatthaṃ punappunaṃ vattuṃ vaṭṭati. Idaṃ akuppakammassa daḷhīkammaṃ hoti, kuppakamme kammaṃ hutvā tiṭṭhati.
ញត្តិចតុត្ថកម្មំ ញត្តិញ្ច តិស្សោ ច កម្មវាចាយោ សាវេត្វាវ កាតព្ពំ, អបលោកនកម្មាទិវសេន ន កាតព្ពំ។ បញ្ចហាការេហិ វិបជ្ជន្តីតិ បញ្ចហិ ការណេហិ វិបជ្ជន្តិ។
Ñatticatutthakammaṃ ñattiñca tisso ca kammavācāyo sāvetvāva kātabbaṃ, apalokanakammādivasena na kātabbaṃ. Pañcahākārehi vipajjantīti pañcahi kāraṇehi vipajjanti.
៤៨៣. សម្មុខាករណីយំ កម្មំ អសម្មុខា ករោតិ, វត្ថុវិបន្នំ អធម្មកម្មន្តិ ឯត្ថ អត្ថិ កម្មំ សម្មុខាករណីយំ; អត្ថិ អសម្មុខាករណីយំ; តត្ថ អសម្មុខាករណីយំ នាម ទូតេនុបសម្បទា, បត្តនិក្កុជ្ជនំ, បត្តុក្កុជ្ជនំ, ឧម្មត្តកស្ស ភិក្ខុនោ ឧម្មត្តកសម្មុតិ, សេក្ខានំ កុលានំ សេក្ខសម្មុតិ, ឆន្នស្ស ភិក្ខុនោ ព្រហ្មទណ្ឌោ, ទេវទត្តស្ស បកាសនីយកម្មំ, អប្បសាទនីយំ ទស្សេន្តស្ស ភិក្ខុនោ ភិក្ខុនិសង្ឃេន កាតព្ពំ អវន្ទនីយកម្មន្តិ អដ្ឋវិធំ ហោតិ, តំ សព្ពំ តត្ថ តត្ថ វុត្តនយេនេវ វេទិតព្ពំ។ ឥទំ អដ្ឋវិធម្បិ កម្មំ អសម្មុខា កតំ សុកតំ ហោតិ អកុប្បំ។
483.Sammukhākaraṇīyaṃ kammaṃ asammukhā karoti, vatthuvipannaṃ adhammakammanti ettha atthi kammaṃ sammukhākaraṇīyaṃ; atthi asammukhākaraṇīyaṃ; tattha asammukhākaraṇīyaṃ nāma dūtenupasampadā, pattanikkujjanaṃ, pattukkujjanaṃ, ummattakassa bhikkhuno ummattakasammuti, sekkhānaṃ kulānaṃ sekkhasammuti, channassa bhikkhuno brahmadaṇḍo, devadattassa pakāsanīyakammaṃ, appasādanīyaṃ dassentassa bhikkhuno bhikkhunisaṅghena kātabbaṃ avandanīyakammanti aṭṭhavidhaṃ hoti, taṃ sabbaṃ tattha tattha vuttanayeneva veditabbaṃ. Idaṃ aṭṭhavidhampi kammaṃ asammukhā kataṃ sukataṃ hoti akuppaṃ.
សេសានិ សព្ពកម្មានិ សម្មុខា ឯវ កាតព្ពានិ – សង្ឃសម្មុខតា, ធម្មសម្មុខតា, វិនយសម្មុខតា, បុគ្គលសម្មុខតាតិ ឥមំ ចតុព្ពិធំ សម្មុខាវិនយំ ឧបនេត្វាវ កាតព្ពានិ។ ឯវំ កតានិ ហិ សុកតានិ ហោន្តិ។ ឯវំ អកតានិ បនេតានិ ឥមំ សម្មុខាវិនយសង្ខាតំ វត្ថុំ វិនា កតត្តា វត្ថុវិបន្នានិ នាម ហោន្តិ។ តេន វុត្តំ – ‘‘សម្មុខាករណីយំ កម្មំ អសម្មុខា ករោតិ, វត្ថុវិបន្នំ អធម្មកម្ម’’ន្តិ។
Sesāni sabbakammāni sammukhā eva kātabbāni – saṅghasammukhatā, dhammasammukhatā, vinayasammukhatā, puggalasammukhatāti imaṃ catubbidhaṃ sammukhāvinayaṃ upanetvāva kātabbāni. Evaṃ katāni hi sukatāni honti. Evaṃ akatāni panetāni imaṃ sammukhāvinayasaṅkhātaṃ vatthuṃ vinā katattā vatthuvipannāni nāma honti. Tena vuttaṃ – ‘‘sammukhākaraṇīyaṃ kammaṃ asammukhā karoti, vatthuvipannaṃ adhammakamma’’nti.
បដិបុច្ឆាករណីយាទីសុបិ បដិបុច្ឆាទិករណមេវ វត្ថុ, តំ វត្ថុំ វិនា កតត្តា តេសម្បិ វត្ថុវិបន្នតា វេទិតព្ពា។ ឥទំ បនេត្ថ វចនត្ថមត្តំ។ បដិបុច្ឆា ករណីយំ អប្បដិបុច្ឆា ករោតីតិ បុច្ឆិត្វា ចោទេត្វា សារេត្វា កាតព្ពំ អបុច្ឆិត្វា អចោទេត្វា អសារេត្វា ករោតិ។ បដិញ្ញាយ ករណីយំ អប្បដិញ្ញាយ ករោតីតិ បដិញ្ញំ អារោបេត្វា យថាទិន្នាយ បដិញ្ញាយ កាតព្ពំ អប្បដិញ្ញាយ ករោន្តស្ស វិប្បលបន្តស្ស ពលក្ការេន ករោតិ។ សតិវិនយារហស្សាតិ ទព្ពមល្លបុត្តត្ថេរសទិសស្ស ខីណាសវស្ស។ អមូឡ្ហវិនយារហស្សាតិ គគ្គភិក្ខុសទិសស្ស ឧម្មត្តកស្ស។ តស្សបាបិយសិកកម្មារហស្សាតិ ឧបវាឡភិក្ខុសទិសស្ស ឧស្សន្នបាបស្ស។ ឯស នយោ សព្ពត្ថ។
Paṭipucchākaraṇīyādīsupi paṭipucchādikaraṇameva vatthu, taṃ vatthuṃ vinā katattā tesampi vatthuvipannatā veditabbā. Idaṃ panettha vacanatthamattaṃ. Paṭipucchā karaṇīyaṃ appaṭipucchā karotīti pucchitvā codetvā sāretvā kātabbaṃ apucchitvā acodetvā asāretvā karoti. Paṭiññāya karaṇīyaṃappaṭiññāya karotīti paṭiññaṃ āropetvā yathādinnāya paṭiññāya kātabbaṃ appaṭiññāya karontassa vippalapantassa balakkārena karoti. Sativinayārahassāti dabbamallaputtattherasadisassa khīṇāsavassa. Amūḷhavinayārahassāti gaggabhikkhusadisassa ummattakassa. Tassapāpiyasikakammārahassāti upavāḷabhikkhusadisassa ussannapāpassa. Esa nayo sabbattha.
អនុបោសថេ ឧបោសថំ ករោតីតិ អនុបោសថទិវសេ ឧបោសថំ ករោតិ។ ឧបោសថទិវសោ នាម ឋបេត្វា កត្តិកមាសំ អវសេសេសុ ឯកាទសសុ មាសេសុ ភិន្នស្ស សង្ឃស្ស សាមគ្គិទិវសោ ច យថាវុត្តចាតុទ្ទសបន្នរសា ច។ ឯតំ តិប្បការម្បិ ឧបោសថទិវសំ ឋបេត្វា អញ្ញស្មិំ ទិវសេ ឧបោសថំ ករោន្តោ អនុបោសថេ ឧបោសថំ ករោតិ នាម។ យត្រ ហិ បត្តចីវរាទីនំ អត្ថាយ អប្បមត្តកេន ការណេន វិវទន្តា ឧបោសថំ វា បវារណំ វា ឋបេន្តិ, តត្ថ តស្មិំ អធិករណេ វិនិច្ឆិតេ ‘‘សមគ្គា ជាតាម្ហា’’តិ អន្តរា សាមគ្គិឧបោសថំ កាតុំ ន លភន្តិ, ករោន្តេហិ អនុបោសថេ ឧបោសថោ កតោ នាម ហោតិ។
Anuposatheuposathaṃ karotīti anuposathadivase uposathaṃ karoti. Uposathadivaso nāma ṭhapetvā kattikamāsaṃ avasesesu ekādasasu māsesu bhinnassa saṅghassa sāmaggidivaso ca yathāvuttacātuddasapannarasā ca. Etaṃ tippakārampi uposathadivasaṃ ṭhapetvā aññasmiṃ divase uposathaṃ karonto anuposathe uposathaṃ karoti nāma. Yatra hi pattacīvarādīnaṃ atthāya appamattakena kāraṇena vivadantā uposathaṃ vā pavāraṇaṃ vā ṭhapenti, tattha tasmiṃ adhikaraṇe vinicchite ‘‘samaggā jātāmhā’’ti antarā sāmaggiuposathaṃ kātuṃ na labhanti, karontehi anuposathe uposatho kato nāma hoti.
អបវារណាយ បវារេតីតិ អបវារណាទិវសេ បវារេតិ; បវារណាទិវសោ នាម ឯកស្មិំ កត្តិកមាសេ ភិន្នស្ស សង្ឃស្ស សាមគ្គិទិវសោ ច បច្ចុក្កឌ្ឍិត្វា ឋបិតទិវសោ ច ទ្វេ ច បុណ្ណមាសិយោ។ ឯវំ ចតុព្ពិធម្បិ បវារណាទិវសំ ឋបេត្វា អញ្ញស្មិំ ទិវសេ បវារេន្តោ អបវារណាយ បវារេតិ នាម។ ឥធាបិ អប្បមត្តកស្ស វិវាទស្ស វូបសមេ សាមគ្គិបវារណំ កាតុំ ន លភន្តិ, ករោន្តេហិ អបវារណាយ បវារណា កតា ហោតិ។ អបិច ឩនវីសតិវស្សំ វា អន្តិមវត្ថុំ អជ្ឈាបន្នបុព្ពំ វា ឯកាទសសុ វា អភព្ពបុគ្គលេសុ អញ្ញតរំ ឧបសម្បាទេន្តស្សបិ វត្ថុវិបន្នំ អធម្មកម្មំ ហោតិ។ ឯវំ វត្ថុតោ កម្មានិ វិបជ្ជន្តិ។
Apavāraṇāya pavāretīti apavāraṇādivase pavāreti; pavāraṇādivaso nāma ekasmiṃ kattikamāse bhinnassa saṅghassa sāmaggidivaso ca paccukkaḍḍhitvā ṭhapitadivaso ca dve ca puṇṇamāsiyo. Evaṃ catubbidhampi pavāraṇādivasaṃ ṭhapetvā aññasmiṃ divase pavārento apavāraṇāya pavāreti nāma. Idhāpi appamattakassa vivādassa vūpasame sāmaggipavāraṇaṃ kātuṃ na labhanti, karontehi apavāraṇāya pavāraṇā katā hoti. Apica ūnavīsativassaṃ vā antimavatthuṃ ajjhāpannapubbaṃ vā ekādasasu vā abhabbapuggalesu aññataraṃ upasampādentassapi vatthuvipannaṃ adhammakammaṃ hoti. Evaṃ vatthuto kammāni vipajjanti.
៤៨៤. ញត្តិតោ វិបត្តិយំ បន វត្ថុំ ន បរាមសតីតិ យស្ស ឧបសម្បទាទិកម្មំ ករោតិ, តំ ន បរាមសតិ, តស្ស នាមំ ន គណ្ហាតិ។ ‘‘សុណាតុ មេ ភន្តេ សង្ឃោ, អយំ ធម្មរក្ខិតោ អាយស្មតោ ពុទ្ធរក្ខិតស្ស ឧបសម្បទាបេក្ខោ’’តិ វត្តព្ពេ ‘‘សុណាតុ មេ ភន្តេ សង្ឃោ, អាយស្មតោ ពុទ្ធរក្ខិតស្ស ឧបសម្បទាបេក្ខោ’’តិ វទតិ; ឯវំ វត្ថុំ ន បរាមសតិ។
484. Ñattito vipattiyaṃ pana vatthuṃ na parāmasatīti yassa upasampadādikammaṃ karoti, taṃ na parāmasati, tassa nāmaṃ na gaṇhāti. ‘‘Suṇātu me bhante saṅgho, ayaṃ dhammarakkhito āyasmato buddharakkhitassa upasampadāpekkho’’ti vattabbe ‘‘suṇātu me bhante saṅgho, āyasmato buddharakkhitassa upasampadāpekkho’’ti vadati; evaṃ vatthuṃ na parāmasati.
សង្ឃំ ន បរាមសតីតិ សង្ឃស្ស នាមំ ន គណ្ហាតិ។ ‘‘សុណាតុ មេ ភន្តេ សង្ឃោ, អយំ ធម្មរក្ខិតោ’’តិ វត្តព្ពេ ‘‘សុណាតុ មេ ភន្តេ, អយំ ធម្មរក្ខិតោ’’តិ វទតិ; ឯវំ សង្ឃំ ន បរាមសតិ។
Saṅghaṃ na parāmasatīti saṅghassa nāmaṃ na gaṇhāti. ‘‘Suṇātu me bhante saṅgho, ayaṃ dhammarakkhito’’ti vattabbe ‘‘suṇātu me bhante, ayaṃ dhammarakkhito’’ti vadati; evaṃ saṅghaṃ na parāmasati.
បុគ្គលំ ន បរាមសតីតិ យោ ឧបសម្បទាបេក្ខស្ស ឧបជ្ឈាយោ, តំ ន បរាមសតិ, តស្ស នាមំ ន គណ្ហាតិ។ ‘‘សុណាតុ មេ ភន្តេ សង្ឃោ, អយំ ធម្មរក្ខិតោ អាយស្មតោ ពុទ្ធរក្ខិតស្ស ឧបសម្បទាបេក្ខោ’’តិ វត្តព្ពេ ‘‘សុណាតុ មេ, ភន្តេ សង្ឃោ, អយំ ធម្មរក្ខិតោ ឧបសម្បទាបេក្ខោ’’តិ វទតិ; ឯវំ បុគ្គលំ ន បរាមសតិ។
Puggalaṃ na parāmasatīti yo upasampadāpekkhassa upajjhāyo, taṃ na parāmasati, tassa nāmaṃ na gaṇhāti. ‘‘Suṇātu me bhante saṅgho, ayaṃ dhammarakkhito āyasmato buddharakkhitassa upasampadāpekkho’’ti vattabbe ‘‘suṇātu me, bhante saṅgho, ayaṃ dhammarakkhito upasampadāpekkho’’ti vadati; evaṃ puggalaṃ na parāmasati.
ញត្តិំ ន បរាមសតីតិ សព្ពេន សព្ពំ ញត្តិំ ន បរាមសតិ។ ញត្តិទុតិយកម្មេ ញត្តិំ អដ្ឋបេត្វា ទ្វិក្ខត្តុំ កម្មវាចាយ ឯវ អនុស្សាវនកម្មំ ករោតិ។ ញត្តិចតុត្ថកម្មេបិ ញត្តិំ អដ្ឋបេត្វា ចតុក្ខត្តុំ កម្មវាចាយ ឯវ អនុស្សាវនកម្មំ ករោតិ; ឯវំ ញត្តិំ ន បរាមសតិ។
Ñattiṃ na parāmasatīti sabbena sabbaṃ ñattiṃ na parāmasati. Ñattidutiyakamme ñattiṃ aṭṭhapetvā dvikkhattuṃ kammavācāya eva anussāvanakammaṃ karoti. Ñatticatutthakammepi ñattiṃ aṭṭhapetvā catukkhattuṃ kammavācāya eva anussāvanakammaṃ karoti; evaṃ ñattiṃ na parāmasati.
បច្ឆា វា ញត្តិំ ឋបេតីតិ បឋមំ កម្មវាចាយ អនុស្សាវនកម្មំ កត្វា ‘‘ឯសា ញត្តី’’តិ វត្វា ‘‘ខមតិ សង្ឃស្ស តស្មា តុណ្ហី ឯវមេតំ ធារយាមី’’តិ វទតិ; ឯវំ បច្ឆា ញត្តិំ ឋបេតិ។ ឥតិ ឥមេហិ បញ្ចហាការេហិ ញត្តិតោ កម្មានិ វិបជ្ជន្តិ។
Pacchā vā ñattiṃ ṭhapetīti paṭhamaṃ kammavācāya anussāvanakammaṃ katvā ‘‘esā ñattī’’ti vatvā ‘‘khamati saṅghassa tasmā tuṇhī evametaṃ dhārayāmī’’ti vadati; evaṃ pacchā ñattiṃ ṭhapeti. Iti imehi pañcahākārehi ñattito kammāni vipajjanti.
៤៨៥. អនុស្សាវនតោ វិបត្តិយំ បន វត្ថុអាទីនិ វុត្តនយេនេវ វេទិតព្ពានិ។ ឯវំ បន នេសំ អបរាមសនំ ហោតិ – ‘‘សុណាតុ មេ ភន្តេ សង្ឃោ’’តិ បឋមានុស្សាវនេ ‘‘ទុតិយម្បិ ឯតមត្ថំ វទាមិ, តតិយម្បិ ឯតមត្ថំ វទាមិ, សុណាតុ មេ ភន្តេ សង្ឃោ’’តិ ទុតិយតតិយានុស្សាវនាសុ វា ‘‘អយំ ធម្មរក្ខិតោ អាយស្មតោ ពុទ្ធរក្ខិតស្ស ឧបសម្បទាបេក្ខោ’’តិ វត្តព្ពេ ‘‘សុណាតុ មេ ភន្តេ សង្ឃោ, អាយស្មតោ ពុទ្ធរក្ខិតស្សា’’តិ វទន្តោ វត្ថុំ ន បរាមសតិ នាម។ ‘‘សុណាតុ មេ ភន្តេ សង្ឃោ, អយំ ធម្មរក្ខិតោ’’តិ វត្តព្ពេ ‘‘សុណាតុ មេ ភន្តេ, អយំ ធម្មរក្ខិតោ’’តិ វទន្តោ សង្ឃំ ន បរាមសតិ នាម។ ‘‘សុណាតុ មេ ភន្តេ សង្ឃោ, អយំ ធម្មរក្ខិតោ អាយស្មតោ ពុទ្ធរក្ខិតស្សា’’តិ វត្តព្ពេ ‘‘សុណាតុ មេ ភន្តេ សង្ឃោ, អយំ ធម្មរក្ខិតោ ឧបសម្បទាបេក្ខោ’’តិ វទន្តោ បុគ្គលំ ន បរាមសតិ នាម។
485. Anussāvanato vipattiyaṃ pana vatthuādīni vuttanayeneva veditabbāni. Evaṃ pana nesaṃ aparāmasanaṃ hoti – ‘‘suṇātu me bhante saṅgho’’ti paṭhamānussāvane ‘‘dutiyampi etamatthaṃ vadāmi, tatiyampi etamatthaṃ vadāmi, suṇātu me bhante saṅgho’’ti dutiyatatiyānussāvanāsu vā ‘‘ayaṃ dhammarakkhito āyasmato buddharakkhitassa upasampadāpekkho’’ti vattabbe ‘‘suṇātu me bhante saṅgho, āyasmato buddharakkhitassā’’ti vadanto vatthuṃ na parāmasati nāma. ‘‘Suṇātu me bhante saṅgho, ayaṃ dhammarakkhito’’ti vattabbe ‘‘suṇātu me bhante, ayaṃ dhammarakkhito’’ti vadanto saṅghaṃ na parāmasati nāma. ‘‘Suṇātu me bhante saṅgho, ayaṃ dhammarakkhito āyasmato buddharakkhitassā’’ti vattabbe ‘‘suṇātu me bhante saṅgho, ayaṃ dhammarakkhito upasampadāpekkho’’ti vadanto puggalaṃ na parāmasati nāma.
សាវនំ ហាបេតីតិ សព្ពេន សព្ពំ កម្មវាចាយ អនុស្សាវនំ ន ករោតិ, ញត្តិទុតិយកម្មេ ទ្វិក្ខត្តុំ ញត្តិមេវ ឋបេតិ, ញត្តិចតុត្ថកម្មេ ចតុក្ខត្តុំ ញត្តិមេវ ឋបេតិ; ឯវំ អនុស្សាវនំ ហាបេតិ ។ យោបិ ញត្តិទុតិយកម្មេ ឯកំ ញត្តិំ ឋបេត្វា ឯកំ កម្មវាចំ អនុស្សាវេន្តោ អក្ខរំ វា ឆឌ្ឌេតិ, បទំ វា ទុរុត្តំ ករោតិ, អយម្បិ អនុស្សាវនំ ហាបេតិយេវ។ ញត្តិចតុត្ថកម្មេ បន ឯកំ ញត្តិំ ឋបេត្វា សកិមេវ វា ទ្វិក្ខត្តុំ វា កម្មវាចាយ អនុស្សាវនំ ករោន្តោបិ អក្ខរំ វា បទំ វា ឆឌ្ឌេន្តោបិ ទុរុត្តំ ករោន្តោបិ អនុស្សាវនំ ហាបេតិយេវាតិ វេទិតព្ពោ។
Sāvanaṃ hāpetīti sabbena sabbaṃ kammavācāya anussāvanaṃ na karoti, ñattidutiyakamme dvikkhattuṃ ñattimeva ṭhapeti, ñatticatutthakamme catukkhattuṃ ñattimeva ṭhapeti; evaṃ anussāvanaṃ hāpeti . Yopi ñattidutiyakamme ekaṃ ñattiṃ ṭhapetvā ekaṃ kammavācaṃ anussāvento akkharaṃ vā chaḍḍeti, padaṃ vā duruttaṃ karoti, ayampi anussāvanaṃ hāpetiyeva. Ñatticatutthakamme pana ekaṃ ñattiṃ ṭhapetvā sakimeva vā dvikkhattuṃ vā kammavācāya anussāvanaṃ karontopi akkharaṃ vā padaṃ vā chaḍḍentopi duruttaṃ karontopi anussāvanaṃ hāpetiyevāti veditabbo.
ទុរុត្តំ ករោតីតិ ឯត្ថ បន អយំ វិនិច្ឆយោ – យោ ហិ អញ្ញស្មិំ អក្ខរេ វត្តព្ពេ អញ្ញំ វទតិ, អយំ ទុរុត្តំ ករោតិ នាម។ តស្មា កម្មវាចំ ករោន្តេន ភិក្ខុនា យ្វាយំ –
Duruttaṃ karotīti ettha pana ayaṃ vinicchayo – yo hi aññasmiṃ akkhare vattabbe aññaṃ vadati, ayaṃ duruttaṃ karoti nāma. Tasmā kammavācaṃ karontena bhikkhunā yvāyaṃ –
‘‘សិថិលំ ធនិតញ្ច ទីឃរស្សំ, គរុកំ លហុកញ្ច និគ្គហិតំ;
‘‘Sithilaṃ dhanitañca dīgharassaṃ, garukaṃ lahukañca niggahitaṃ;
សម្ពន្ធំ វវត្ថិតំ វិមុត្តំ, ទសធា ព្យញ្ជនពុទ្ធិយា បភេទោ’’តិ។
Sambandhaṃ vavatthitaṃ vimuttaṃ, dasadhā byañjanabuddhiyā pabhedo’’ti.
វុត្តោ, អយំ សុដ្ឋុ ឧបលក្ខេតព្ពោ។ ឯត្ថ ហិ ‘‘សិថិលំ’’ នាម បញ្ចសុ វគ្គេសុ បឋមតតិយំ។ ‘‘ធនិតំ’’ នាម តេស្វេវ ទុតិយចតុត្ថំ។ ‘‘ទីឃ’’ន្តិ ទីឃេន កាលេន វត្តព្ពំ អាការាទិ។ ‘‘រស្ស’’ន្តិ តតោ ឧបឌ្ឍកាលេន វត្តព្ពំ អការាទិ។ ‘‘គរុក’’ន្តិ ទីឃមេវ។ យំ វា អាយស្មតោ ពុទ្ធរក្ខិតត្ថេរស្ស យស្ស នក្ខមតីតិ ឯវំ សំយោគបរំ កត្វា វុច្ចតិ។ ‘‘លហុក’’ន្តិ រស្សមេវ។ យំ វា អាយស្មតោ ពុទ្ធរក្ខិតថេរស្ស យស្ស ន ខមតីតិ ឯវំ អសំយោគបរំ កត្វា វុច្ចតិ។ ‘‘និគ្គហិត’’ន្តិ យំ ករណានិ និគ្គហេត្វា អវិស្សជ្ជេត្វា អវិវដេន មុខេន សានុនាសិកំ កត្វា វត្តព្ពំ។ ‘‘សម្ពន្ធ’’ន្តិ យំ បរបទេន សម្ពន្ធិត្វា ‘‘តុណ្ហិស្សា’’តិ វា ‘‘តុណ្ហស្សា’’តិ វា វុច្ចតិ។ ‘‘វវត្ថិត’’ន្តិ យំ បរបទេន អសម្ពន្ធំ កត្វា វិច្ឆិន្ទិត្វា ‘‘តុណ្ហី អស្សា’’តិ វា ‘‘តុណ្ហ អស្សា’’តិ វា វុច្ចតិ។ ‘‘វិមុត្ត’’ន្តិ យំ ករណានិ អនិគ្គហេត្វា វិស្សជ្ជេត្វា វិវដេន មុខេន អនុនាសិកំ អកត្វា វុច្ចតិ។
Vutto, ayaṃ suṭṭhu upalakkhetabbo. Ettha hi ‘‘sithilaṃ’’ nāma pañcasu vaggesu paṭhamatatiyaṃ. ‘‘Dhanitaṃ’’ nāma tesveva dutiyacatutthaṃ. ‘‘Dīgha’’nti dīghena kālena vattabbaṃ ākārādi. ‘‘Rassa’’nti tato upaḍḍhakālena vattabbaṃ akārādi. ‘‘Garuka’’nti dīghameva. Yaṃ vā āyasmato buddharakkhitattherassa yassa nakkhamatīti evaṃ saṃyogaparaṃ katvā vuccati. ‘‘Lahuka’’nti rassameva. Yaṃ vā āyasmato buddharakkhitatherassa yassa na khamatīti evaṃ asaṃyogaparaṃ katvā vuccati. ‘‘Niggahita’’nti yaṃ karaṇāni niggahetvā avissajjetvā avivaṭena mukhena sānunāsikaṃ katvā vattabbaṃ. ‘‘Sambandha’’nti yaṃ parapadena sambandhitvā ‘‘tuṇhissā’’ti vā ‘‘tuṇhassā’’ti vā vuccati. ‘‘Vavatthita’’nti yaṃ parapadena asambandhaṃ katvā vicchinditvā ‘‘tuṇhī assā’’ti vā ‘‘tuṇha assā’’ti vā vuccati. ‘‘Vimutta’’nti yaṃ karaṇāni aniggahetvā vissajjetvā vivaṭena mukhena anunāsikaṃ akatvā vuccati.
តត្ថ ‘‘សុណាតុ មេ’’តិ វត្តព្ពេ ត-ការស្ស ថ-ការំ កត្វា ‘‘សុណាថុ មេ’’តិ វចនំ សិថិលស្ស ធនិតករណំ នាម។ តថា ‘‘បត្តកល្លំ, ឯសា ញត្តី’’តិ វត្តព្ពេ ‘‘បត្ថកល្លំ, ឯសា ញត្ថី’’តិអាទិវចនញ្ច។ ‘‘ភន្តេ សង្ឃោ’’តិ វត្តព្ពេ ភ-ការ ឃ-ការានំ ព-ការ គ-ការេ កត្វា ‘‘ពន្តេ សង្គោ’’តិ វចនំ ធនិតស្ស សិថិលករណំ នាម។ ‘‘សុណាតុ មេ’’តិ វិវដេន មុខេន វត្តព្ពេ បន ‘‘សុណំតុ មេ’’តិ វា ‘‘ឯសា ញត្តី’’តិ វត្តព្ពេ ‘‘ឯសំ ញត្តី’’តិ វា អវិវដេន មុខេន អនុនាសិកំ កត្វា វចនំ វិមុត្តស្ស និគ្គហិតវចនំ នាម។ ‘‘បត្តកល្ល’’ន្តិ អវិវដេន មុខេន អនុនាសិកំ កត្វា វត្តព្ពេ ‘‘បត្តកល្លា’’តិ វិវដេន មុខេន អនុនាសិកំ អកត្វា វចនំ និគ្គហិតស្ស វិមុត្តវចនំ នាម។
Tattha ‘‘suṇātu me’’ti vattabbe ta-kārassa tha-kāraṃ katvā ‘‘suṇāthu me’’ti vacanaṃ sithilassa dhanitakaraṇaṃ nāma. Tathā ‘‘pattakallaṃ, esā ñattī’’ti vattabbe ‘‘patthakallaṃ, esā ñatthī’’tiādivacanañca. ‘‘Bhante saṅgho’’ti vattabbe bha-kāra gha-kārānaṃ ba-kāra ga-kāre katvā ‘‘bante saṅgo’’ti vacanaṃ dhanitassa sithilakaraṇaṃ nāma. ‘‘Suṇātu me’’ti vivaṭena mukhena vattabbe pana ‘‘suṇaṃtu me’’ti vā ‘‘esā ñattī’’ti vattabbe ‘‘esaṃ ñattī’’ti vā avivaṭena mukhena anunāsikaṃ katvā vacanaṃ vimuttassa niggahitavacanaṃ nāma. ‘‘Pattakalla’’nti avivaṭena mukhena anunāsikaṃ katvā vattabbe ‘‘pattakallā’’ti vivaṭena mukhena anunāsikaṃ akatvā vacanaṃ niggahitassa vimuttavacanaṃ nāma.
ឥតិ សិថិលេ កត្តព្ពេ ធនិតំ, ធនិតេ កត្តព្ពេ សិថិលំ, វិមុត្តេ កត្តព្ពេ និគ្គហិតំ, និគ្គហិតេ កត្តព្ពេ វិមុត្តន្តិ ឥមានិ ចត្តារិ ព្យញ្ជនានិ អន្តោកម្មវាចាយ កម្មំ ទូសេន្តិ។ ឯវំ វទន្តោ ហិ អញ្ញស្មិំ អក្ខរេ វត្តព្ពេ អញ្ញំ វទតិ, ទុរុត្តំ ករោតីតិ វុច្ចតិ។ ឥតរេសុ បន ទីឃរស្សាទីសុ ឆសុ ព្យញ្ជនេសុ ទីឃដ្ឋានេ ទីឃមេវ, រស្សដ្ឋានេ ច រស្សមេវាតិ ឯវំ យថាឋានេ តំ តទេវ អក្ខរំ ភាសន្តេន អនុក្កមាគតំ បវេណិំ អវិនាសេន្តេន កម្មវាចា កាតព្ពា។ សចេ បន ឯវំ អកត្វា ទីឃេ វត្តព្ពេ រស្សំ, រស្សេ វា វត្តព្ពេ ទីឃំ វទតិ; តថា គរុកេ វត្តព្ពេ លហុកំ, លហុកេ វា វត្តព្ពេ គរុកំ វទតិ; សម្ពន្ធេ វា បន វត្តព្ពេ វវត្ថិតំ, វវត្ថិតេ វា វត្តព្ពេ សម្ពន្ធំ វទតិ; ឯវំ វុត្តេបិ កម្មវាចា ន កុប្បតិ។ ឥមានិ ហិ ឆ ព្យញ្ជនានិ កម្មំ ន កោបេន្តិ។
Iti sithile kattabbe dhanitaṃ, dhanite kattabbe sithilaṃ, vimutte kattabbe niggahitaṃ, niggahite kattabbe vimuttanti imāni cattāri byañjanāni antokammavācāya kammaṃ dūsenti. Evaṃ vadanto hi aññasmiṃ akkhare vattabbe aññaṃ vadati, duruttaṃ karotīti vuccati. Itaresu pana dīgharassādīsu chasu byañjanesu dīghaṭṭhāne dīghameva, rassaṭṭhāne ca rassamevāti evaṃ yathāṭhāne taṃ tadeva akkharaṃ bhāsantena anukkamāgataṃ paveṇiṃ avināsentena kammavācā kātabbā. Sace pana evaṃ akatvā dīghe vattabbe rassaṃ, rasse vā vattabbe dīghaṃ vadati; tathā garuke vattabbe lahukaṃ, lahuke vā vattabbe garukaṃ vadati; sambandhe vā pana vattabbe vavatthitaṃ, vavatthite vā vattabbe sambandhaṃ vadati; evaṃ vuttepi kammavācā na kuppati. Imāni hi cha byañjanāni kammaṃ na kopenti.
យំ បន សុត្តន្តិកត្ថេរា ‘‘ទ-ការោ ត-ការមាបជ្ជតិ, ត-ការោ ទ-ការមាបជ្ជតិ, ច-ការោ ជ-ការមាបជ្ជតិ, ជ-ការោ ច-ការមាបជ្ជតិ, យ-ការោ ក-ការមាបជ្ជតិ, ក-ការោ យ-ការមាបជ្ជតិ; តស្មា ទ-ការាទីសុ វត្តព្ពេសុ ត-ការាទិវចនំ ន វិរុជ្ឈតី’’តិ វទន្តិ, តំ កម្មវាចំ បត្វា ន វដ្ដតិ។ តស្មា វិនយធរេន នេវ ទ-ការោ ត-ការោ កាតព្ពោ…បេ.… ន ក-ការោ យ-ការោ។ យថាបាឡិយា និរុត្តិំ សោធេត្វា ទសវិធាយ ព្យញ្ជននិរុត្តិយា វុត្តទោសេ បរិហរន្តេន កម្មវាចា កាតព្ពា។ ឥតរថា ហិ សាវនំ ហាបេតិ នាម។
Yaṃ pana suttantikattherā ‘‘da-kāro ta-kāramāpajjati, ta-kāro da-kāramāpajjati, ca-kāro ja-kāramāpajjati, ja-kāro ca-kāramāpajjati, ya-kāro ka-kāramāpajjati, ka-kāro ya-kāramāpajjati; tasmā da-kārādīsu vattabbesu ta-kārādivacanaṃ na virujjhatī’’ti vadanti, taṃ kammavācaṃ patvā na vaṭṭati. Tasmā vinayadharena neva da-kāro ta-kāro kātabbo…pe… na ka-kāro ya-kāro. Yathāpāḷiyā niruttiṃ sodhetvā dasavidhāya byañjananiruttiyā vuttadose pariharantena kammavācā kātabbā. Itarathā hi sāvanaṃ hāpeti nāma.
អកាលេ វា សាវេតីតិ សាវនាយ អកាលេ អនោកាសេ ញត្តិំ អដ្ឋបេត្វា បឋមំយេវ អនុស្សាវនកម្មំ កត្វា បច្ឆា ញត្តិំ ឋបេតិ។ ឥតិ ឥមេហិ បញ្ចហាការេហិ អនុស្សាវនតោ កម្មានិ វិបជ្ជន្តិ។
Akāle vā sāvetīti sāvanāya akāle anokāse ñattiṃ aṭṭhapetvā paṭhamaṃyeva anussāvanakammaṃ katvā pacchā ñattiṃ ṭhapeti. Iti imehi pañcahākārehi anussāvanato kammāni vipajjanti.
៤៨៦. សីមតោ វិបត្តិយំ បន អតិខុទ្ទកសីមា នាម យា ឯកវីសតិ ភិក្ខូ ន គណ្ហាតិ។ កុរុន្ទិយំ បន ‘‘យត្ថ ឯកវីសតិ ភិក្ខូ និសីទិតុំ ន សក្កោន្តី’’តិ វុត្តំ។ តស្មា យា ឯវរូបា សីមា, អយំ សម្មតាបិ អសម្មតា, គាមខេត្តសទិសាវ ហោតិ, តត្ថ កតំ កម្មំ កុប្បតិ។ ឯស នយោ សេសសីមាសុបិ។ ឯត្ថ បន អតិមហតី នាម យា កេសគ្គមត្តេនាបិ តិយោជនំ អតិក្កាមេត្វា សម្មតា ហោតិ។ ខណ្ឌនិមិត្តា នាម អឃដិតនិមិត្តា វុច្ចតិ។ បុរត្ថិមាយ ទិសាយ និមិត្តំ កិត្តេត្វា អនុក្កមេនេវ ទក្ខិណាយ បច្ឆិមាយ ឧត្តរាយ ទិសាយ កិត្តេត្វា បុន បុរត្ថិមាយ ទិសាយ បុព្ពកិត្តិតំ និមិត្តំ បដិកិត្តេត្វាវ ឋបេតុំ វដ្ដតិ; ឯវំ អខណ្ឌនិមិត្តា ហោតិ។ សចេ បន អនុក្កមេន អាហរិត្វា ឧត្តរាយ ទិសាយ និមិត្តំ កិត្តេត្វា តត្ថេវ ឋបេតិ, ខណ្ឌនិមិត្តា ហោតិ។ អបរាបិ ខណ្ឌនិមិត្តា នាម យា អនិមិត្តុបគំ តចសាររុក្ខំ វា ខាណុកំ វា បំសុបុញ្ជវាលិកាបុញ្ជានំ វា អញ្ញតរំ អន្តរា ឯកំ និមិត្តំ កត្វា សម្មតា ហោតិ។ ឆាយានិមិត្តា នាម យា បព្ពតច្ឆាយាទីនំ យំកិញ្ចិ ឆាយំ និមិត្តំ កត្វា សម្មតា ហោតិ។ អនិមិត្តា នាម យា សព្ពេន សព្ពំ និមិត្តានិ អកិត្តេត្វា សម្មតា ហោតិ។
486. Sīmato vipattiyaṃ pana atikhuddakasīmā nāma yā ekavīsati bhikkhū na gaṇhāti. Kurundiyaṃ pana ‘‘yattha ekavīsati bhikkhū nisīdituṃ na sakkontī’’ti vuttaṃ. Tasmā yā evarūpā sīmā, ayaṃ sammatāpi asammatā, gāmakhettasadisāva hoti, tattha kataṃ kammaṃ kuppati. Esa nayo sesasīmāsupi. Ettha pana atimahatī nāma yā kesaggamattenāpi tiyojanaṃ atikkāmetvā sammatā hoti. Khaṇḍanimittā nāma aghaṭitanimittā vuccati. Puratthimāya disāya nimittaṃ kittetvā anukkameneva dakkhiṇāya pacchimāya uttarāya disāya kittetvā puna puratthimāya disāya pubbakittitaṃ nimittaṃ paṭikittetvāva ṭhapetuṃ vaṭṭati; evaṃ akhaṇḍanimittā hoti. Sace pana anukkamena āharitvā uttarāya disāya nimittaṃ kittetvā tattheva ṭhapeti, khaṇḍanimittā hoti. Aparāpi khaṇḍanimittā nāma yā animittupagaṃ tacasārarukkhaṃ vā khāṇukaṃ vā paṃsupuñjavālikāpuñjānaṃ vā aññataraṃ antarā ekaṃ nimittaṃ katvā sammatā hoti. Chāyānimittā nāma yā pabbatacchāyādīnaṃ yaṃkiñci chāyaṃ nimittaṃ katvā sammatā hoti. Animittā nāma yā sabbena sabbaṃ nimittāni akittetvā sammatā hoti.
ពហិសីមេ ឋិតោ សីមំ សម្មន្នតិ នាម និមិត្តានិ កិត្តេត្វា និមិត្តានំ ពហិ ឋិតោ សម្មន្នតិ។ នទិយា សមុទ្ទេ ជាតស្សរេ សីមំ សម្មន្នតីតិ ឯតេសុ នទិអាទីសុ យំ សម្មន្នតិ, សា ឯវំ សម្មតាបិ ‘‘សព្ពា, ភិក្ខវេ, នទី អសីមា, សព្ពោ សមុទ្ទោ អសីមោ, សព្ពោ ជាតស្សរោ អសីមោ’’តិ (មហាវ. ១៤៧) វចនតោ អសម្មតាវ ហោតិ។ សីមាយ សីមំ សម្ភិន្ទតីតិ អត្តនោ សីមាយ បរេសំ សីមំ សម្ភិន្ទតិ។ អជ្ឈោត្ថរតីតិ អត្តនោ សីមាយ បរេសំ សីមំ អជ្ឈោត្ថរតិ។ តត្ថ យថា សម្ភេទោ ច អជ្ឈោត្ថរណញ្ច ហោតិ, តំ សព្ពំ ឧបោសថក្ខន្ធកេ វុត្តមេវ។ ឥតិ ឥមា ឯកាទសបិ សីមា អសីមា គាមខេត្តសទិសា ឯវ, តាសុ និសីទិត្វា កតំ កម្មំ កុប្បតិ។ តេន វុត្តំ ‘‘ឥមេហិ ឯកាទសហិ អាការេហិ សីមតោ កម្មានិ វិបជ្ជន្តី’’តិ។
Bahisīme ṭhito sīmaṃ sammannati nāma nimittāni kittetvā nimittānaṃ bahi ṭhito sammannati. Nadiyā samudde jātassare sīmaṃ sammannatīti etesu nadiādīsu yaṃ sammannati, sā evaṃ sammatāpi ‘‘sabbā, bhikkhave, nadī asīmā, sabbo samuddo asīmo, sabbo jātassaro asīmo’’ti (mahāva. 147) vacanato asammatāva hoti. Sīmāya sīmaṃ sambhindatīti attano sīmāya paresaṃ sīmaṃ sambhindati. Ajjhottharatīti attano sīmāya paresaṃ sīmaṃ ajjhottharati. Tattha yathā sambhedo ca ajjhottharaṇañca hoti, taṃ sabbaṃ uposathakkhandhake vuttameva. Iti imā ekādasapi sīmā asīmā gāmakhettasadisā eva, tāsu nisīditvā kataṃ kammaṃ kuppati. Tena vuttaṃ ‘‘imehi ekādasahi ākārehi sīmato kammāni vipajjantī’’ti.
៤៨៧-៤៨៨. បរិសតោ កម្មវិបត្តិយំ បន កិញ្ចិ អនុត្តានំ នាម នត្ថិ។ យម្បិ តត្ថ កម្មប្បត្តឆន្ទារហលក្ខណំ វត្តព្ពំ សិយា, តម្បិ បរតោ ‘‘ចត្តារោ ភិក្ខូ បកតត្តា កម្មប្បត្តា’’តិអាទិនា នយេន វុត្តមេវ។ តត្ថ បកតត្តា កម្មប្បត្តាតិ ចតុវគ្គករណេ កម្មេ ចត្តារោ បកតត្តា អនុក្ខិត្តា អនិស្សារិតា បរិសុទ្ធសីលា ចត្តារោ ភិក្ខូ កម្មប្បត្តា កម្មស្ស អរហា អនុច្ឆវិកា សាមិនោ។ ន តេហិ វិនា តំ កម្មំ កយិរតិ, ន តេសំ ឆន្ទោ វា បារិសុទ្ធិ វា ឯតិ។ អវសេសា បន សចេបិ សហស្សមត្តា ហោន្តិ, សចេ សមានសំវាសកា, សព្ពេ ឆន្ទារហាវ ហោន្តិ។ ឆន្ទបារិសុទ្ធិំ ទត្វា អាគច្ឆន្តុ វា មា វា, កម្មំ បន តិដ្ឋតិ។ យស្ស បន សង្ឃោ បរិវាសាទិកម្មំ ករោតិ, សោ នេវ កម្មប្បត្តោ, នាបិ ឆន្ទារហោ។ អបិច យស្មា តំ បុគ្គលំ វត្ថុំ កត្វា សង្ឃោ កម្មំ ករោតិ, តស្មា ‘‘កម្មារហោ’’តិ វុច្ចតិ។ សេសកម្មេសុបិ ឯសេវ នយោ។
487-488. Parisato kammavipattiyaṃ pana kiñci anuttānaṃ nāma natthi. Yampi tattha kammappattachandārahalakkhaṇaṃ vattabbaṃ siyā, tampi parato ‘‘cattāro bhikkhū pakatattā kammappattā’’tiādinā nayena vuttameva. Tattha pakatattā kammappattāti catuvaggakaraṇe kamme cattāro pakatattā anukkhittā anissāritā parisuddhasīlā cattāro bhikkhū kammappattā kammassa arahā anucchavikā sāmino. Na tehi vinā taṃ kammaṃ kayirati, na tesaṃ chando vā pārisuddhi vā eti. Avasesā pana sacepi sahassamattā honti, sace samānasaṃvāsakā, sabbe chandārahāva honti. Chandapārisuddhiṃ datvā āgacchantu vā mā vā, kammaṃ pana tiṭṭhati. Yassa pana saṅgho parivāsādikammaṃ karoti, so neva kammappatto, nāpi chandāraho. Apica yasmā taṃ puggalaṃ vatthuṃ katvā saṅgho kammaṃ karoti, tasmā ‘‘kammāraho’’ti vuccati. Sesakammesupi eseva nayo.
៤៨៩. បុន ចត្តារិ កម្មានីតិអាទិកោ នយោ បណ្ឌកាទីនំ អវត្ថុភាវទស្សនត្ថំ វុត្តោ។ សេសមេត្ថ ឧត្តានមេវ។
489. Puna cattāri kammānītiādiko nayo paṇḍakādīnaṃ avatthubhāvadassanatthaṃ vutto. Sesamettha uttānameva.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / វិនយបិដក • Vinayapiṭaka / បរិវារបាឡិ • Parivārapāḷi / ១. កម្មវគ្គោ • 1. Kammavaggo
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / សារត្ថទីបនី-ដីកា • Sāratthadīpanī-ṭīkā / កម្មវគ្គវណ្ណនា • Kammavaggavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / វជិរពុទ្ធិ-ដីកា • Vajirabuddhi-ṭīkā / កម្មវគ្គវណ្ណនា • Kammavaggavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / វិមតិវិនោទនី-ដីកា • Vimativinodanī-ṭīkā / កម្មវគ្គវណ្ណនា • Kammavaggavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / បាចិត្យាទិយោជនាបាឡិ • Pācityādiyojanāpāḷi / កម្មវគ្គវណ្ណនា • Kammavaggavaṇṇanā
