| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សារត្ថទីបនី-ដីកា • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
បញ្ចវគ្គោ
Pañcavaggo
កម្មវគ្គវណ្ណនា
Kammavaggavaṇṇanā
៤៨៣. កម្មវគ្គេ ឧម្មត្តកស្ស ភិក្ខុនោ ឧម្មត្តកសម្មុតិ ឧម្មត្តកេ យាចិត្វា គតេ អសម្មុខាបិ ទាតុំ វដ្ដតិ, តត្ថ និសិន្នេបិ ន កុប្បតិ និយមាភាវតោ។ អសម្មុខា កតេ បន ទោសាភាវំ ទស្សេតុំ ‘‘អសម្មុខាកតំ សុកតំ ហោតី’’តិ វុត្តំ។ ទូតេន ឧបសម្បទា បន សម្មុខា កាតុំ ន សក្កា កម្មវាចានានត្តសម្ភវតោ។ បត្តនិក្កុជ្ជនាទយោ ហត្ថបាសតោ អបនីតមត្តេបិ កាតុំ វដ្ដន្តិ។ សង្ឃសម្មុខតាតិអាទីសុ យាវតិកា ភិក្ខូ កម្មប្បត្តា, តេ អាគតា ហោន្តិ, ឆន្ទារហានំ ឆន្ទោ អាហដោ ហោតិ, សម្មុខីភូតា ន បដិក្កោសន្តិ, អយំ សង្ឃសម្មុខតា។ យេន ធម្មេន យេន វិនយេន យេន សត្ថុសាសនេន សង្ឃោ កម្មំ ករោតិ, អយំ ធម្មសម្មុខតា។ តត្ថ ធម្មោតិ ភូតំ វត្ថុ។ វិនយោតិ ចោទនា ចេវ សារណា ច។ សត្ថុសាសនំ នាម ញត្តិសម្បទា ចេវ អនុស្សាវនសម្បទា ច។ យស្ស សង្ឃោ កម្មំ ករោតិ, តស្ស សម្មុខភាវោ បុគ្គលសម្មុខតា។ កត្តិកមាសស្ស បវារណមាសត្តា ‘‘ឋបេត្វា កត្តិកមាស’’ន្តិ វុត្តំ។ បច្ចុក្កឌ្ឍិត្វា ឋបិតទិវសោ ចាតិ កាឡបក្ខេ ចាតុទ្ទសិំ វា បន្នរសិំ វា សន្ធាយ វុត្តំ។ ទ្វេ ច បុណ្ណមាសិយោតិ បឋមបច្ឆិមវស្សូបគតានំ វសេន វុត្តំ។
483. Kammavagge ummattakassa bhikkhuno ummattakasammuti ummattake yācitvā gate asammukhāpi dātuṃ vaṭṭati, tattha nisinnepi na kuppati niyamābhāvato. Asammukhā kate pana dosābhāvaṃ dassetuṃ ‘‘asammukhākataṃ sukataṃ hotī’’ti vuttaṃ. Dūtena upasampadā pana sammukhā kātuṃ na sakkā kammavācānānattasambhavato. Pattanikkujjanādayo hatthapāsato apanītamattepi kātuṃ vaṭṭanti. Saṅghasammukhatātiādīsu yāvatikā bhikkhū kammappattā, te āgatā honti, chandārahānaṃ chando āhaṭo hoti, sammukhībhūtā na paṭikkosanti, ayaṃ saṅghasammukhatā. Yena dhammena yena vinayena yena satthusāsanena saṅgho kammaṃ karoti, ayaṃ dhammasammukhatā. Tattha dhammoti bhūtaṃ vatthu. Vinayoti codanā ceva sāraṇā ca. Satthusāsanaṃ nāma ñattisampadā ceva anussāvanasampadā ca. Yassa saṅgho kammaṃ karoti, tassa sammukhabhāvo puggalasammukhatā. Kattikamāsassa pavāraṇamāsattā ‘‘ṭhapetvā kattikamāsa’’nti vuttaṃ. Paccukkaḍḍhitvā ṭhapitadivaso cāti kāḷapakkhe cātuddasiṃ vā pannarasiṃ vā sandhāya vuttaṃ. Dve ca puṇṇamāsiyoti paṭhamapacchimavassūpagatānaṃ vasena vuttaṃ.
៤៨៥. ឋានករណានិ សិថិលានិ កត្វា ឧច្ចារេតព្ពំ អក្ខរំ សិថិលំ, តានិយេវ ធនិតានិ អសិថិលានិ កត្វា ឧច្ចារេតព្ពំ អក្ខរំ ធនិតំ។ ទ្វិមត្តកាលំ ទីឃំ, ឯកមត្តកាលំ រស្សំ។ ទសធា ព្យញ្ជនពុទ្ធិយា បភេទោតិ ឯវំ សិថិលាទិវសេន ព្យញ្ជនពុទ្ធិយា អក្ខរុប្បាទកចិត្តស្ស ទសប្បការេន បភេទោ។ សព្ពានិ ហិ អក្ខរានិ ចិត្តសមុដ្ឋានានិ យថាធិប្បេតត្ថព្យញ្ជនតោ ព្យញ្ជនានិ ច។ សំយោគោ បរោ ឯតស្មាតិ សំយោគបរោ, ន សំយោគបរោ អសំយោគបរោ។ អាយស្មតោ ពុទ្ធរក្ខិតថេរស្ស យស្ស ន ខមតីតិ ឯត្ថ ត-ការ ន-ការសហិតាការោ អសំយោគបរោ។ ករណានីតិ កណ្ឋាទីនិ។
485. Ṭhānakaraṇāni sithilāni katvā uccāretabbaṃ akkharaṃ sithilaṃ, tāniyeva dhanitāni asithilāni katvā uccāretabbaṃ akkharaṃ dhanitaṃ. Dvimattakālaṃ dīghaṃ, ekamattakālaṃ rassaṃ. Dasadhā byañjanabuddhiyā pabhedoti evaṃ sithilādivasena byañjanabuddhiyā akkharuppādakacittassa dasappakārena pabhedo. Sabbāni hi akkharāni cittasamuṭṭhānāni yathādhippetatthabyañjanato byañjanāni ca. Saṃyogo paro etasmāti saṃyogaparo, na saṃyogaparo asaṃyogaparo. Āyasmato buddharakkhitatherassa yassa na khamatīti ettha ta-kāra na-kārasahitākāro asaṃyogaparo. Karaṇānīti kaṇṭhādīni.
៤៨៨. អនុក្ខិត្តា បារាជិកំ អនាបន្នា ច បកតត្តាតិ អាហ ‘‘បកតត្តា អនុក្ខិត្តា’’តិអាទិ។ តត្ថ អនិស្សារិតាតិ បុរិមបទស្សេវ វេវចនំ។ បរិសុទ្ធសីលាតិ បារាជិកំ អនាបន្នា។ ន តេសំ ឆន្ទោ វា បារិសុទ្ធិ វា ឯតីតិ តីសុ ទ្វីសុ វា និសិន្នេសុ ឯកស្ស វា ទ្វិន្នំ វា ឆន្ទបារិសុទ្ធិ អាហដាបិ អនាហដាវ ហោតីតិ អធិប្បាយោ។
488. Anukkhittā pārājikaṃ anāpannā ca pakatattāti āha ‘‘pakatattā anukkhittā’’tiādi. Tattha anissāritāti purimapadasseva vevacanaṃ. Parisuddhasīlāti pārājikaṃ anāpannā. Na tesaṃ chando vā pārisuddhi vā etīti tīsu dvīsu vā nisinnesu ekassa vā dvinnaṃ vā chandapārisuddhi āhaṭāpi anāhaṭāva hotīti adhippāyo.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / វិនយបិដក • Vinayapiṭaka / បរិវារបាឡិ • Parivārapāḷi / ១. កម្មវគ្គោ • 1. Kammavaggo
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / វិនយបិដក (អដ្ឋកថា) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / បរិវារ-អដ្ឋកថា • Parivāra-aṭṭhakathā / កម្មវគ្គវណ្ណនា • Kammavaggavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / វជិរពុទ្ធិ-ដីកា • Vajirabuddhi-ṭīkā / កម្មវគ្គវណ្ណនា • Kammavaggavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / វិមតិវិនោទនី-ដីកា • Vimativinodanī-ṭīkā / កម្មវគ្គវណ្ណនា • Kammavaggavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / បាចិត្យាទិយោជនាបាឡិ • Pācityādiyojanāpāḷi / កម្មវគ្គវណ្ណនា • Kammavaggavaṇṇanā
