| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / กถาวตฺถุปาฬิ • Kathāvatthupāḷi |
๑๕. ปนฺนรสมวโคฺค
15. Pannarasamavaggo
(๑๕๕) ๑๑. กมฺมูปจยกถา
(155) 11. Kammūpacayakathā
๗๓๗. อญฺญํ กมฺมํ อโญฺญ กมฺมูปจโยติ? อามนฺตาฯ อโญฺญ ผโสฺส, อโญฺญ ผสฺสูปจโย; อญฺญา เวทนา, อโญฺญ เวทนูปจโย; อญฺญา สญฺญา, อโญฺญ สญฺญูปจโย; อญฺญา เจตนา, อโญฺญ เจตนูปจโย; อญฺญํ จิตฺตํ, อโญฺญ จิตฺตูปจโย; อญฺญา สทฺธา, อโญฺญ สทฺธูปจโย; อญฺญํ วีริยํ, อโญฺญ วีริยูปจโย; อญฺญา สติ, อโญฺญ สตูปจโย ; อโญฺญ สมาธิ, อโญฺญ สมาธูปจโย; อญฺญา ปญฺญา, อโญฺญ ปญฺญูปจโย; อโญฺญ ราโค, อโญฺญ ราคูปจโย…เป.… อญฺญํ อโนตฺตปฺปํ, อโญฺญ อโนตฺตปฺปูปจโยติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
737. Aññaṃ kammaṃ añño kammūpacayoti? Āmantā. Añño phasso, añño phassūpacayo; aññā vedanā, añño vedanūpacayo; aññā saññā, añño saññūpacayo; aññā cetanā, añño cetanūpacayo; aññaṃ cittaṃ, añño cittūpacayo; aññā saddhā, añño saddhūpacayo; aññaṃ vīriyaṃ, añño vīriyūpacayo; aññā sati, añño satūpacayo ; añño samādhi, añño samādhūpacayo; aññā paññā, añño paññūpacayo; añño rāgo, añño rāgūpacayo…pe… aññaṃ anottappaṃ, añño anottappūpacayoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
๗๓๘. อญฺญํ กมฺมํ, อโญฺญ กมฺมูปจโยติ? อามนฺตาฯ กมฺมูปจโย กเมฺมน สหชาโตติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
738. Aññaṃ kammaṃ, añño kammūpacayoti? Āmantā. Kammūpacayo kammena sahajātoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
กมฺมูปจโย กเมฺมน สหชาโตติ, อามนฺตาฯ กุสเลน กเมฺมน สหชาโต กมฺมูปจโย กุสโลติ, น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
Kammūpacayo kammena sahajātoti, āmantā. Kusalena kammena sahajāto kammūpacayo kusaloti, na hevaṃ vattabbe…pe….
กุสเลน กเมฺมน สหชาโต กมฺมูปจโย กุสโลติ? อามนฺตาฯ สุขาย เวทนาย สมฺปยุเตฺตน กเมฺมน สหชาโต กมฺมูปจโย สุขาย เวทนาย สมฺปยุโตฺตติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.… ทุกฺขาย เวทนาย…เป.… อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุเตฺตน กเมฺมน สหชาโต กมฺมูปจโย อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุโตฺตติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
Kusalena kammena sahajāto kammūpacayo kusaloti? Āmantā. Sukhāya vedanāya sampayuttena kammena sahajāto kammūpacayo sukhāya vedanāya sampayuttoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… dukkhāya vedanāya…pe… adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttena kammena sahajāto kammūpacayo adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
๗๓๙. กมฺมูปจโย กเมฺมน สหชาโตติ? อามนฺตาฯ อกุสเลน กเมฺมน สหชาโต กมฺมูปจโย อกุสโลติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
739. Kammūpacayo kammena sahajātoti? Āmantā. Akusalena kammena sahajāto kammūpacayo akusaloti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
อกุสเลน กเมฺมน สหชาโต กมฺมูปจโย อกุสโลติ? อามนฺตาฯ สุขาย เวทนาย สมฺปยุเตฺตน กเมฺมน สหชาโต กมฺมูปจโย สุขาย เวทนาย สมฺปยุโตฺตติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.… ทุกฺขาย เวทนาย…เป.… อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุเตฺตน กเมฺมน สหชาโต กมฺมูปจโย อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุโตฺตติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
Akusalena kammena sahajāto kammūpacayo akusaloti? Āmantā. Sukhāya vedanāya sampayuttena kammena sahajāto kammūpacayo sukhāya vedanāya sampayuttoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… dukkhāya vedanāya…pe… adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttena kammena sahajāto kammūpacayo adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
๗๔๐. กมฺมํ จิเตฺตน สหชาตํ, กมฺมํ สารมฺมณนฺติ? อามนฺตาฯ กมฺมูปจโย จิเตฺตน สหชาโต, กมฺมูปจโย สารมฺมโณติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.… กมฺมูปจโย จิเตฺตน สหชาโต , กมฺมูปจโย อนารมฺมโณติ ? อามนฺตาฯ กมฺมํ จิเตฺตน สหชาตํ, กมฺมํ อนารมฺมณนฺติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
740. Kammaṃ cittena sahajātaṃ, kammaṃ sārammaṇanti? Āmantā. Kammūpacayo cittena sahajāto, kammūpacayo sārammaṇoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… kammūpacayo cittena sahajāto , kammūpacayo anārammaṇoti ? Āmantā. Kammaṃ cittena sahajātaṃ, kammaṃ anārammaṇanti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
กมฺมํ จิเตฺตน สหชาตํ, จิตฺตํ ภิชฺชมานํ กมฺมํ ภิชฺชตีติ? อามนฺตาฯ กมฺมูปจโย จิเตฺตน สหชาโต, จิตฺตํ ภิชฺชมานํ กมฺมูปจโย ภิชฺชตีติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
Kammaṃ cittena sahajātaṃ, cittaṃ bhijjamānaṃ kammaṃ bhijjatīti? Āmantā. Kammūpacayo cittena sahajāto, cittaṃ bhijjamānaṃ kammūpacayo bhijjatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
กมฺมูปจโย จิเตฺตน สหชาโต, จิตฺตํ ภิชฺชมานํ กมฺมูปจโย น ภิชฺชตีติ? อามนฺตาฯ กมฺมํ จิเตฺตน สหชาตํ, จิตฺตํ ภิชฺชมานํ กมฺมํ น ภิชฺชตีติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
Kammūpacayo cittena sahajāto, cittaṃ bhijjamānaṃ kammūpacayo na bhijjatīti? Āmantā. Kammaṃ cittena sahajātaṃ, cittaṃ bhijjamānaṃ kammaṃ na bhijjatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
๗๔๑. กมฺมมฺหิ กมฺมูปจโยติ? อามนฺตาฯ ตเญฺญว กมฺมํ โส กมฺมูปจโยติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
741. Kammamhi kammūpacayoti? Āmantā. Taññeva kammaṃ so kammūpacayoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
กมฺมมฺหิ กมฺมูปจโย, กมฺมูปจยโต วิปาโก นิพฺพตฺตตีติ? อามนฺตาฯ ตเญฺญว กมฺมํ, โส กมฺมูปจโย, โส กมฺมวิปาโกติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
Kammamhi kammūpacayo, kammūpacayato vipāko nibbattatīti? Āmantā. Taññeva kammaṃ, so kammūpacayo, so kammavipākoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
กมฺมมฺหิ กมฺมูปจโย, กมฺมูปจยโต วิปาโก นิพฺพตฺตติ, วิปาโก สารมฺมโณติ? อามนฺตาฯ กมฺมูปจโย สารมฺมโณติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.… กมฺมูปจโย อนารมฺมโณติ? อามนฺตาฯ วิปาโก อนารมฺมโณติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
Kammamhi kammūpacayo, kammūpacayato vipāko nibbattati, vipāko sārammaṇoti? Āmantā. Kammūpacayo sārammaṇoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… kammūpacayo anārammaṇoti? Āmantā. Vipāko anārammaṇoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
๗๔๒. อญฺญํ กมฺมํ อโญฺญ กมฺมูปจโยติ, อามนฺตาฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา – ‘‘อิธ, ปุณฺณ, เอกโจฺจ สพฺยาพชฺฌมฺปิ อพฺยาพชฺฌมฺปิ 1 กายสงฺขารํ อภิสงฺขโรติ, สพฺยาพชฺฌมฺปิ อพฺยาพชฺฌมฺปิ วจีสงฺขารํ…เป.… มโนสงฺขารํ อภิสงฺขโรติ, โส สพฺยาพชฺฌมฺปิ อพฺยาพชฺฌมฺปิ กายสงฺขารํ อภิสงฺขริตฺวา, สพฺยาพชฺฌมฺปิ อพฺยาพชฺฌมฺปิ วจีสงฺขารํ…เป.… มโนสงฺขารํ อภิสงฺขริตฺวา สพฺยาพชฺฌมฺปิ อพฺยาพชฺฌมฺปิ โลกํ อุปปชฺชติฯ ตเมนํ สพฺยาพชฺฌมฺปิ อพฺยาพชฺฌมฺปิ โลกํ อุปปนฺนํ สมานํ สพฺยาพชฺฌาปิ อพฺยาพชฺฌาปิ ผสฺสา ผุสนฺติฯ โส สพฺยาพเชฺฌหิปิ อพฺยาพเชฺฌหิปิ ผเสฺสหิ ผุโฎฺฐ สมาโน สพฺยาพชฺฌมฺปิ อพฺยาพชฺฌมฺปิ เวทนํ เวเทติ โวกิณฺณสุขทุกฺขํ, เสยฺยถาปิ มนุสฺสา เอกเจฺจ จ เทวา เอกเจฺจ จ วินิปาติกาฯ อิติ โข, ปุณฺณ, ภูตา ภูตสฺส อุปปตฺติ โหติ, ยํ กโรติ เตน อุปปชฺชติ, อุปปนฺนเมตํ ผสฺสา ผุสนฺติฯ เอวมฺปาหํ, ปุณฺณ, ‘กมฺมทายาทา สตฺตา’ติ วทามี’’ติ 2ฯ อเตฺถว สุตฺตโนฺตติ? อามนฺตาฯ เตน หิ น วตฺตพฺพํ – ‘‘อญฺญํ กมฺมํ, อโญฺญ กมฺมูปจโย’’ติฯ
742. Aññaṃ kammaṃ añño kammūpacayoti, āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘idha, puṇṇa, ekacco sabyābajjhampi abyābajjhampi 3 kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti, sabyābajjhampi abyābajjhampi vacīsaṅkhāraṃ…pe… manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti, so sabyābajjhampi abyābajjhampi kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā, sabyābajjhampi abyābajjhampi vacīsaṅkhāraṃ…pe… manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā sabyābajjhampi abyābajjhampi lokaṃ upapajjati. Tamenaṃ sabyābajjhampi abyābajjhampi lokaṃ upapannaṃ samānaṃ sabyābajjhāpi abyābajjhāpi phassā phusanti. So sabyābajjhehipi abyābajjhehipi phassehi phuṭṭho samāno sabyābajjhampi abyābajjhampi vedanaṃ vedeti vokiṇṇasukhadukkhaṃ, seyyathāpi manussā ekacce ca devā ekacce ca vinipātikā. Iti kho, puṇṇa, bhūtā bhūtassa upapatti hoti, yaṃ karoti tena upapajjati, upapannametaṃ phassā phusanti. Evampāhaṃ, puṇṇa, ‘kammadāyādā sattā’ti vadāmī’’ti 4. Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi na vattabbaṃ – ‘‘aññaṃ kammaṃ, añño kammūpacayo’’ti.
กมฺมูปจยกถา นิฎฺฐิตาฯ
Kammūpacayakathā niṭṭhitā.
ปนฺนรสมวโคฺคฯ
Pannarasamavaggo.
ตสฺสุทฺทานํ –
Tassuddānaṃ –
ปจฺจยตา ววตฺถิตา, ปฎิจฺจสมุปฺปาโท, อทฺธา, ขโณ ลโย มุหุตฺตํ, จตฺตาโร อาสวา อนาสวา, โลกุตฺตรานํ ธมฺมานํ ชรามรณํ โลกุตฺตรา, สญฺญาเวทยิตนิโรธสมาปตฺติ โลกุตฺตรา, สญฺญาเวทยิตนิโรธสมาปตฺติ โลกิยา, สญฺญาเวทยิตนิโรธํ สมาปโนฺน กาลํ กเรยฺย, เสฺวว มโคฺค อสญฺญสตฺตุปปตฺติยา , อญฺญํ กมฺมํ อโญฺญ กมฺมูปจโยติฯ
Paccayatā vavatthitā, paṭiccasamuppādo, addhā, khaṇo layo muhuttaṃ, cattāro āsavā anāsavā, lokuttarānaṃ dhammānaṃ jarāmaraṇaṃ lokuttarā, saññāvedayitanirodhasamāpatti lokuttarā, saññāvedayitanirodhasamāpatti lokiyā, saññāvedayitanirodhaṃ samāpanno kālaṃ kareyya, sveva maggo asaññasattupapattiyā , aññaṃ kammaṃ añño kammūpacayoti.
ตติโย ปณฺณาสโกฯ
Tatiyo paṇṇāsako.
ตสฺสุทฺทานํ –
Tassuddānaṃ –
อนุสยา, สํวโร, กโปฺป, มูลญฺจ ววตฺถิตาติฯ
Anusayā, saṃvaro, kappo, mūlañca vavatthitāti.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / อภิธมฺมปิฎก (อฎฺฐกถา) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ปญฺจปกรณ-อฎฺฐกถา • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ๑๑. กมฺมูปจยกถาวณฺณนา • 11. Kammūpacayakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ปญฺจปกรณ-มูลฎีกา • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ๑๑. กมฺมูปจยกถาวณฺณนา • 11. Kammūpacayakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ปญฺจปกรณ-อนุฎีกา • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ๑๑. กมฺมูปจยกถาวณฺณนา • 11. Kammūpacayakathāvaṇṇanā
