| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पञ्चपकरण-अट्ठकथा • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
११. कम्मूपचयकथावण्णना
11. Kammūpacayakathāvaṇṇanā
७३७. इदानि कम्मूपचयकथा नाम होति। तत्थ येसं कम्मूपचयो नाम कम्मतो अञ्ञो चित्तविप्पयुत्तो अब्याकतो अनारम्मणोति लद्धि, सेय्यथापि अन्धकानञ्चेव सम्मितियानञ्च; ते सन्धाय अञ्ञं कम्मन्ति पुच्छा सकवादिस्स, पटिञ्ञा इतरस्स। अथ नं ‘‘यदि कम्मतो अञ्ञो कम्मूपचयो, फस्सादितोपि अञ्ञेन फस्सूपचयादिना भवितब्ब’’न्ति चोदेतुं अञ्ञो फस्सोतिआदिमाह। इतरो लद्धिया अभावेन पटिक्खिपति।
737. Idāni kammūpacayakathā nāma hoti. Tattha yesaṃ kammūpacayo nāma kammato añño cittavippayutto abyākato anārammaṇoti laddhi, seyyathāpi andhakānañceva sammitiyānañca; te sandhāya aññaṃ kammanti pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Atha naṃ ‘‘yadi kammato añño kammūpacayo, phassāditopi aññena phassūpacayādinā bhavitabba’’nti codetuṃ añño phassotiādimāha. Itaro laddhiyā abhāvena paṭikkhipati.
७३८-७३९. कम्मेन सहजातोति पञ्हेसु चित्तविप्पयुत्तं सन्धाय पटिक्खिपति, चित्तसम्पयुत्तं सन्धाय पटिजानाति। कुसलोति पञ्हेसुपि चित्तविप्पयुत्तं सन्धाय पटिजानाति। परतो अकुसलोतिपञ्हेसुपि एसेव नयो।
738-739. Kammenasahajātoti pañhesu cittavippayuttaṃ sandhāya paṭikkhipati, cittasampayuttaṃ sandhāya paṭijānāti. Kusaloti pañhesupi cittavippayuttaṃ sandhāya paṭijānāti. Parato akusalotipañhesupi eseva nayo.
७४०. सारम्मणोति पुट्ठो पन एकन्तं अनारम्मणमेव इच्छति, तस्मा पटिक्खिपति। चित्तं भिज्जमानन्ति यदा चित्तं भिज्जमानं होति, तदा कम्मं भिज्जतीति अत्थो। भुम्मत्थे वा पच्चत्तं, चित्ते भिज्जमानेति अत्थो। अयमेव वा पाठो। तत्थ यस्मा सम्पयुत्तो भिज्जति, विप्पयुत्तो न भिज्जति, तस्मा पटिजानाति चेव पटिक्खिपति च।
740. Sārammaṇoti puṭṭho pana ekantaṃ anārammaṇameva icchati, tasmā paṭikkhipati. Cittaṃ bhijjamānanti yadā cittaṃ bhijjamānaṃ hoti, tadā kammaṃ bhijjatīti attho. Bhummatthe vā paccattaṃ, citte bhijjamāneti attho. Ayameva vā pāṭho. Tattha yasmā sampayutto bhijjati, vippayutto na bhijjati, tasmā paṭijānāti ceva paṭikkhipati ca.
७४१. कम्मम्हि कम्मूपचयोति कम्मे सति कम्मूपचयो, कम्मे वा पतिट्ठिते कम्मूपचयो, कम्मूपचयतोव विपाको निब्बत्तति। तस्मिं पन कम्मे निरुद्धे याव अंकुरुप्पादा बीजं विय याव विपाकुप्पादा कम्मूपचयो तिट्ठतीतिस्स लद्धि, तस्मा पटिजानाति। तञ्ञेव कम्मं, सो कम्मूपचयो, सो कम्मविपाकोति यस्मा कम्मम्हि कम्मूपचयो, सो च याव विपाकुप्पादा तिट्ठतीतिस्स लद्धि, तस्मा नं तेसं तिण्णम्पि एकत्तं पुच्छति विपाको सारम्मणोति इदं विपाको विय विपाकधम्मधम्मोपि आरम्मणपटिबद्धोयेवाति चोदनत्थं पुच्छति। इतरो पन लद्धिवसेनेकं पटिजानाति, एकं पटिक्खिपति। पटिलोमेपि एसेव नयो। सेसमेत्थ यथापाळिमेव निय्यातीति।
741. Kammamhi kammūpacayoti kamme sati kammūpacayo, kamme vā patiṭṭhite kammūpacayo, kammūpacayatova vipāko nibbattati. Tasmiṃ pana kamme niruddhe yāva aṃkuruppādā bījaṃ viya yāva vipākuppādā kammūpacayo tiṭṭhatītissa laddhi, tasmā paṭijānāti. Taññeva kammaṃ, so kammūpacayo, so kammavipākoti yasmā kammamhi kammūpacayo, so ca yāva vipākuppādā tiṭṭhatītissa laddhi, tasmā naṃ tesaṃ tiṇṇampi ekattaṃ pucchati vipāko sārammaṇoti idaṃ vipāko viya vipākadhammadhammopi ārammaṇapaṭibaddhoyevāti codanatthaṃ pucchati. Itaro pana laddhivasenekaṃ paṭijānāti, ekaṃ paṭikkhipati. Paṭilomepi eseva nayo. Sesamettha yathāpāḷimeva niyyātīti.
कम्मूपचयकथावण्णना।
Kammūpacayakathāvaṇṇanā.
पन्नरसमो वग्गो।
Pannarasamo vaggo.
ततियपण्णासको समत्तो।
Tatiyapaṇṇāsako samatto.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / अभिधम्मपिटक • Abhidhammapiṭaka / कथावत्थुपाळि • Kathāvatthupāḷi / (१५५) ११. कम्मूपचयकथा • (155) 11. Kammūpacayakathā
टीका • Tīkā / अभिधम्मपिटक (टीका) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / पञ्चपकरण-मूलटीका • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ११. कम्मूपचयकथावण्णना • 11. Kammūpacayakathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / अभिधम्मपिटक (टीका) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / पञ्चपकरण-अनुटीका • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ११. कम्मूपचयकथावण्णना • 11. Kammūpacayakathāvaṇṇanā
