| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පඤ්‌චපකරණ-අට්‌ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
11. කම්‌මූපචයකථාවණ්‌ණනා
11. Kammūpacayakathāvaṇṇanā
737. ඉදානි කම්‌මූපචයකථා නාම හොති. තත්‌ථ යෙසං කම්‌මූපචයො නාම කම්‌මතො අඤ්‌ඤො චිත්‌තවිප්‌පයුත්‌තො අබ්‍යාකතො අනාරම්‌මණොති ලද්‌ධි, සෙය්‍යථාපි අන්‌ධකානඤ්‌චෙව සම්‌මිතියානඤ්‌ච; තෙ සන්‌ධාය අඤ්‌ඤං කම්‌මන්‌ති පුච්‌ඡා සකවාදිස්‌ස, පටිඤ්‌ඤා ඉතරස්‌ස. අථ නං ‘‘යදි කම්‌මතො අඤ්‌ඤො කම්‌මූපචයො, ඵස්‌සාදිතොපි අඤ්‌ඤෙන ඵස්‌සූපචයාදිනා භවිතබ්‌බ’’න්‌ති චොදෙතුං අඤ්‌ඤො ඵස්‌සොතිආදිමාහ. ඉතරො ලද්‌ධියා අභාවෙන පටික්‌ඛිපති.
737. Idāni kammūpacayakathā nāma hoti. Tattha yesaṃ kammūpacayo nāma kammato añño cittavippayutto abyākato anārammaṇoti laddhi, seyyathāpi andhakānañceva sammitiyānañca; te sandhāya aññaṃ kammanti pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Atha naṃ ‘‘yadi kammato añño kammūpacayo, phassāditopi aññena phassūpacayādinā bhavitabba’’nti codetuṃ añño phassotiādimāha. Itaro laddhiyā abhāvena paṭikkhipati.
738-739. කම්‌මෙන සහජාතොති පඤ්‌හෙසු චිත්‌තවිප්‌පයුත්‌තං සන්‌ධාය පටික්‌ඛිපති, චිත්‌තසම්‌පයුත්‌තං සන්‌ධාය පටිජානාති. කුසලොති පඤ්‌හෙසුපි චිත්‌තවිප්‌පයුත්‌තං සන්‌ධාය පටිජානාති. පරතො අකුසලොතිපඤ්‌හෙසුපි එසෙව නයො.
738-739. Kammenasahajātoti pañhesu cittavippayuttaṃ sandhāya paṭikkhipati, cittasampayuttaṃ sandhāya paṭijānāti. Kusaloti pañhesupi cittavippayuttaṃ sandhāya paṭijānāti. Parato akusalotipañhesupi eseva nayo.
740. සාරම්‌මණොති පුට්‌ඨො පන එකන්‌තං අනාරම්‌මණමෙව ඉච්‌ඡති, තස්‌මා පටික්‌ඛිපති. චිත්‌තං භිජ්‌ජමානන්‌ති යදා චිත්‌තං භිජ්‌ජමානං හොති, තදා කම්‌මං භිජ්‌ජතීති අත්‌ථො. භුම්‌මත්‌ථෙ වා පච්‌චත්‌තං, චිත්‌තෙ භිජ්‌ජමානෙති අත්‌ථො. අයමෙව වා පාඨො. තත්‌ථ යස්‌මා සම්‌පයුත්‌තො භිජ්‌ජති, විප්‌පයුත්‌තො න භිජ්‌ජති, තස්‌මා පටිජානාති චෙව පටික්‌ඛිපති ච.
740. Sārammaṇoti puṭṭho pana ekantaṃ anārammaṇameva icchati, tasmā paṭikkhipati. Cittaṃ bhijjamānanti yadā cittaṃ bhijjamānaṃ hoti, tadā kammaṃ bhijjatīti attho. Bhummatthe vā paccattaṃ, citte bhijjamāneti attho. Ayameva vā pāṭho. Tattha yasmā sampayutto bhijjati, vippayutto na bhijjati, tasmā paṭijānāti ceva paṭikkhipati ca.
741. කම්‌මම්‌හි කම්‌මූපචයොති කම්‌මෙ සති කම්‌මූපචයො, කම්‌මෙ වා පතිට්‌ඨිතෙ කම්‌මූපචයො, කම්‌මූපචයතොව විපාකො නිබ්‌බත්‌තති. තස්‌මිං පන කම්‌මෙ නිරුද්‌ධෙ යාව අංකුරුප්‌පාදා බීජං විය යාව විපාකුප්‌පාදා කම්‌මූපචයො තිට්‌ඨතීතිස්‌ස ලද්‌ධි, තස්‌මා පටිජානාති. තඤ්‌ඤෙව කම්‌මං, සො කම්‌මූපචයො, සො කම්‌මවිපාකොති යස්‌මා කම්‌මම්‌හි කම්‌මූපචයො, සො ච යාව විපාකුප්‌පාදා තිට්‌ඨතීතිස්‌ස ලද්‌ධි, තස්‌මා නං තෙසං තිණ්‌ණම්‌පි එකත්‌තං පුච්‌ඡති විපාකො සාරම්‌මණොති ඉදං විපාකො විය විපාකධම්‌මධම්‌මොපි ආරම්‌මණපටිබද්‌ධොයෙවාති චොදනත්‌ථං පුච්‌ඡති. ඉතරො පන ලද්‌ධිවසෙනෙකං පටිජානාති, එකං පටික්‌ඛිපති. පටිලොමෙපි එසෙව නයො. සෙසමෙත්‌ථ යථාපාළිමෙව නිය්‍යාතීති.
741. Kammamhi kammūpacayoti kamme sati kammūpacayo, kamme vā patiṭṭhite kammūpacayo, kammūpacayatova vipāko nibbattati. Tasmiṃ pana kamme niruddhe yāva aṃkuruppādā bījaṃ viya yāva vipākuppādā kammūpacayo tiṭṭhatītissa laddhi, tasmā paṭijānāti. Taññeva kammaṃ, so kammūpacayo, so kammavipākoti yasmā kammamhi kammūpacayo, so ca yāva vipākuppādā tiṭṭhatītissa laddhi, tasmā naṃ tesaṃ tiṇṇampi ekattaṃ pucchati vipāko sārammaṇoti idaṃ vipāko viya vipākadhammadhammopi ārammaṇapaṭibaddhoyevāti codanatthaṃ pucchati. Itaro pana laddhivasenekaṃ paṭijānāti, ekaṃ paṭikkhipati. Paṭilomepi eseva nayo. Sesamettha yathāpāḷimeva niyyātīti.
කම්‌මූපචයකථාවණ්‌ණනා.
Kammūpacayakathāvaṇṇanā.
පන්‌නරසමො වග්‌ගො.
Pannarasamo vaggo.
තතියපණ්‌ණාසකො සමත්‌තො.
Tatiyapaṇṇāsako samatto.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්‌මපිටක • Abhidhammapiṭaka / කථාවත්‌ථුපාළි • Kathāvatthupāḷi / (155) 11. කම්‌මූපචයකථා • (155) 11. Kammūpacayakathā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 11. කම්‌මූපචයකථාවණ්‌ණනා • 11. Kammūpacayakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-අනුටීකා • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / 11. කම්‌මූපචයකථාවණ්‌ණනා • 11. Kammūpacayakathāvaṇṇanā
