| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā |
೪. ಕಾಣಮಾತಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
4. Kāṇamātāsikkhāpadavaṇṇanā
೩೧-೩. ಪಟಿಯಾಲೋಕನ್ತಿ ಪಚ್ಛಿಮಂ ದೇಸಂ। ಪೂವಗಣನಾಯಾತಿ ಅತಿರಿತ್ತಪೂವಗಣನಾಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸಚೇ ‘‘ಅಪಾಥೇಯ್ಯಾದಿಅತ್ಥಾಯ ಸಜ್ಜಿತ’’ನ್ತಿ ಸಞ್ಞಾಯ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಅಚಿತ್ತಕತ್ತಾ ಸಿಕ್ಖಾಪದಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಏವ। ಅಥ ಉಗ್ಗಹಿತಂ ಗಣ್ಹಾತಿ, ನ ಮುಚ್ಚತಿಯೇವ। ಅಸಂವಿಭಾಗೇ ಪನ ಅನಾಪತ್ತಿ ಅಕಪ್ಪಿಯತ್ತಾ। ಅಚಿತ್ತಕತಾ ಪಞ್ಞತ್ತಿಜಾನನಾಭಾವೇನೇವ, ನ ವತ್ಥುಜಾನನಾಭಾವೇನಾತಿ ಏಕೇ। ನ, ಮಾತಿಕಾಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಪಾಥೇಯ್ಯಾದಿಅತ್ಥಾಯ ಸಜ್ಜಿತಭಾವಜಾನನ’’ನ್ತಿ ಅಙ್ಗೇಸು ಅವುತ್ತತ್ತಾ। ಪೋರಾಣಗಣ್ಠಿಪದೇ ಪನೇವಂ ವುತ್ತಂ ‘‘ಏಕೇನ ವಾ ಅನೇಕೇಹಿ ವಾ ದ್ವತ್ತಿಪತ್ತಪೂರೇಸು ಗಹಿತೇಸು ತೇಸಂ ಅನಾರೋಚನೇನ ವಾ ಸಯಂ ವಾ ಜಾನಿತ್ವಾ ಯೋ ಅಞ್ಞಂ ಗಣ್ಹಾತಿ, ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ। ಏಕತೋ ತೀಸು, ಚತೂಸು ವಾ ಪವಿಟ್ಠೇಸು ಏಕೇನ ಚೇ ದ್ವೇಪತ್ತಪೂರಾ ಗಹಿತಾ, ದುತಿಯೇ ದ್ವೇ ಗಣ್ಹನ್ತೇ ಪಠಮೋ ಚೇ ನ ನಿವಾರೇತಿ, ಪಠಮಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ನಿವಾರೇತಿ ಚೇ, ಅನಾಪತ್ತಿ, ದುತಿಯಸ್ಸೇವ ದುಕ್ಕಟ’’ನ್ತಿ। ಸಚೇ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ನ ವದತಿ, ಪೋರಾಣಗಣ್ಠಿಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಮಾತಿಕಾಟ್ಠಕಥಾವಸೇನ (ಕಙ್ಖಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ಕಾಣಮಾತಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ) ದುಕ್ಕಟಂ। ‘‘ಅತಿರೇಕಪಟಿಗ್ಗಹಣ’’ನ್ತಿ ತತ್ಥ ಪಞ್ಚಮಂ ಅಙ್ಗಂ ವುತ್ತಂ, ತಸ್ಮಾ ಅಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಿತತ್ತಾ ನ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಕತ್ತಬ್ಬಾಕರಣತೋ ಪನ ದುಕ್ಕಟಂ। ಅಞ್ಞಥಾ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಂ ಇದಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಅನಿವಾರಣಂ, ಅನಾರೋಚನಂ ವಾ ಛಟ್ಠಙ್ಗಂ ವತ್ತಬ್ಬಂ ಸಿಯಾ। ಏಕನಿಕಾಯಿಕಾನಂ ವಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಆಸನ್ನವಿಹಾರಭಿಕ್ಖೂ, ಆಸನ್ನಆಸನಸಾಲಾಗತಾ ವಾ ಸಚೇ ವಿಸಭಾಗೇಹಿ ಆನೀತಂ ನ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹನ್ತಿ, ‘ಆರಾಮಿಕಾದೀನಂಯೇವ ವಾ ದಾಪೇನ್ತೀ’ತಿ ಜಾನಾತಿ, ಯತ್ಥ ಪರಿಭೋಗಂ ಗಚ್ಛತಿ, ತತ್ಥ ದಾತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ‘‘ದ್ವತ್ತಿಪತ್ತಪೂರಾ’ತಿ ವಚನತೋ ಪಚ್ಛಿಆದೀಸು ಅಧಿಕಮ್ಪಿ ಗಣ್ಹತೋ ಅನಾಪತ್ತೀ’’ತಿ ಕೇಚಿ ವಿನಯಧರಮಾನಿನೋ ವದನ್ತಿ, ತಂ ತೇಸಂಯೇವ ನಿಸೀದತು, ಆಚರಿಯಾ ಪನ ‘‘ಪಚ್ಛಿಆದೀಸುಪಿ ಉಕ್ಕಟ್ಠಪತ್ತಸ್ಸ ಪಮಾಣವಸೇನ ದ್ವತ್ತಿಪತ್ತಪೂರಾ ಗಹೇತಬ್ಬಾ। ಉಕ್ಕಟ್ಠಪರಿಚ್ಛೇದಕಥಾ ಹೇಸಾ’’ತಿ ವದನ್ತಿ।
231-3.Paṭiyālokanti pacchimaṃ desaṃ. Pūvagaṇanāyāti atirittapūvagaṇanāyāti attho. Sace ‘‘apātheyyādiatthāya sajjita’’nti saññāya gaṇhāti, acittakattā sikkhāpadassa āpatti eva. Atha uggahitaṃ gaṇhāti, na muccatiyeva. Asaṃvibhāge pana anāpatti akappiyattā. Acittakatā paññattijānanābhāveneva, na vatthujānanābhāvenāti eke. Na, mātikāṭṭhakathāyaṃ ‘‘pātheyyādiatthāya sajjitabhāvajānana’’nti aṅgesu avuttattā. Porāṇagaṇṭhipade panevaṃ vuttaṃ ‘‘ekena vā anekehi vā dvattipattapūresu gahitesu tesaṃ anārocanena vā sayaṃ vā jānitvā yo aññaṃ gaṇhāti, tassa dukkaṭaṃ. Ekato tīsu, catūsu vā paviṭṭhesu ekena ce dvepattapūrā gahitā, dutiye dve gaṇhante paṭhamo ce na nivāreti, paṭhamassa pācittiyaṃ. Nivāreti ce, anāpatti, dutiyasseva dukkaṭa’’nti. Sace sañcicca na vadati, porāṇagaṇṭhipade vuttanayena pācittiyaṃ, mātikāṭṭhakathāvasena (kaṅkhā. aṭṭha. kāṇamātāsikkhāpadavaṇṇanā) dukkaṭaṃ. ‘‘Atirekapaṭiggahaṇa’’nti tattha pañcamaṃ aṅgaṃ vuttaṃ, tasmā appaṭiggahitattā na pācittiyaṃ, kattabbākaraṇato pana dukkaṭaṃ. Aññathā kiriyākiriyaṃ idaṃ āpajjati, anivāraṇaṃ, anārocanaṃ vā chaṭṭhaṅgaṃ vattabbaṃ siyā. Ekanikāyikānaṃ vāti ettha ‘‘āsannavihārabhikkhū, āsannaāsanasālāgatā vā sace visabhāgehi ānītaṃ na paṭiggaṇhanti, ‘ārāmikādīnaṃyeva vā dāpentī’ti jānāti, yattha paribhogaṃ gacchati, tattha dātuṃ vaṭṭatī’’ti vuttaṃ. ‘‘Dvattipattapūrā’ti vacanato pacchiādīsu adhikampi gaṇhato anāpattī’’ti keci vinayadharamānino vadanti, taṃ tesaṃyeva nisīdatu, ācariyā pana ‘‘pacchiādīsupi ukkaṭṭhapattassa pamāṇavasena dvattipattapūrā gahetabbā. Ukkaṭṭhaparicchedakathā hesā’’ti vadanti.
ಕಾಣಮಾತಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Kāṇamātāsikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೪. ಭೋಜನವಗ್ಗೋ • 4. Bhojanavaggo
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ೪. ಕಾಣಮಾತಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 4. Kāṇamātāsikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ೪. ಕಾಣಮಾತಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 4. Kāṇamātāsikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ೪. ಕಾಣಮಾತಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 4. Kāṇamātāsikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೪. ಕಾಣಮಾತಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ • 4. Kāṇamātāsikkhāpadaṃ
