Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / విమానవత్థుపాళి • Vimānavatthupāḷi

    ౭. కణ్డకవిమానవత్థు

    7. Kaṇḍakavimānavatthu

    ౧౧౭౧.

    1171.

    ‘‘పుణ్ణమాసే యథా చన్దో, నక్ఖత్తపరివారితో;

    ‘‘Puṇṇamāse yathā cando, nakkhattaparivārito;

    సమన్తా అనుపరియాతి, తారకాధిపతీ ససీ.

    Samantā anupariyāti, tārakādhipatī sasī.

    ౧౧౭౨.

    1172.

    ‘‘తథూపమం ఇదం బ్యమ్హం, దిబ్బం దేవపురమ్హి చ;

    ‘‘Tathūpamaṃ idaṃ byamhaṃ, dibbaṃ devapuramhi ca;

    అతిరోచతి వణ్ణేన, ఉదయన్తోవ రంసిమా.

    Atirocati vaṇṇena, udayantova raṃsimā.

    ౧౧౭౩.

    1173.

    ‘‘వేళురియసువణ్ణస్స, ఫలికా రూపియస్స చ;

    ‘‘Veḷuriyasuvaṇṇassa, phalikā rūpiyassa ca;

    మసారగల్లముత్తాహి, లోహితఙ్గమణీహి చ.

    Masāragallamuttāhi, lohitaṅgamaṇīhi ca.

    ౧౧౭౪.

    1174.

    ‘‘చిత్రా మనోరమా భూమి, వేళూరియస్స సన్థతా;

    ‘‘Citrā manoramā bhūmi, veḷūriyassa santhatā;

    కూటాగారా సుభా రమ్మా, పాసాదో తే సుమాపితో.

    Kūṭāgārā subhā rammā, pāsādo te sumāpito.

    ౧౧౭౫.

    1175.

    ‘‘రమ్మా చ తే పోక్ఖరణీ, పుథులోమనిసేవితా;

    ‘‘Rammā ca te pokkharaṇī, puthulomanisevitā;

    అచ్ఛోదకా విప్పసన్నా, సోవణ్ణవాలుకసన్థతా.

    Acchodakā vippasannā, sovaṇṇavālukasanthatā.

    ౧౧౭౬.

    1176.

    ‘‘నానాపదుమసఞ్ఛన్నా, పుణ్డరీకసమోతతా 1;

    ‘‘Nānāpadumasañchannā, puṇḍarīkasamotatā 2;

    సురభిం సమ్పవాయన్తి, మనుఞ్ఞా మాలుతేరితా.

    Surabhiṃ sampavāyanti, manuññā māluteritā.

    ౧౧౭౭.

    1177.

    ‘‘తస్సా తే ఉభతో పస్సే, వనగుమ్బా సుమాపితా;

    ‘‘Tassā te ubhato passe, vanagumbā sumāpitā;

    ఉపేతా పుప్ఫరుక్ఖేహి, ఫలరుక్ఖేహి చూభయం.

    Upetā puppharukkhehi, phalarukkhehi cūbhayaṃ.

    ౧౧౭౮.

    1178.

    ‘‘సోవణ్ణపాదే పల్లఙ్కే, ముదుకే గోణకత్థతే 3;

    ‘‘Sovaṇṇapāde pallaṅke, muduke goṇakatthate 4;

    నిసిన్నం దేవరాజంవ, ఉపతిట్ఠన్తి అచ్ఛరా.

    Nisinnaṃ devarājaṃva, upatiṭṭhanti accharā.

    ౧౧౭౯.

    1179.

    ‘‘సబ్బాభరణసఞ్ఛన్నా, నానామాలావిభూసితా;

    ‘‘Sabbābharaṇasañchannā, nānāmālāvibhūsitā;

    రమేన్తి తం మహిద్ధికం, వసవత్తీవ మోదసి.

    Ramenti taṃ mahiddhikaṃ, vasavattīva modasi.

    ౧౧౮౦.

    1180.

    ‘‘భేరిసఙ్ఖముదిఙ్గాహి, వీణాహి పణవేహి చ;

    ‘‘Bherisaṅkhamudiṅgāhi, vīṇāhi paṇavehi ca;

    రమసి రతిసమ్పన్నో, నచ్చగీతే సువాదితే.

    Ramasi ratisampanno, naccagīte suvādite.

    ౧౧౮౧.

    1181.

    ‘‘దిబ్బా తే వివిధా రూపా, దిబ్బా సద్దా అథో రసా;

    ‘‘Dibbā te vividhā rūpā, dibbā saddā atho rasā;

    గన్ధా చ తే అధిప్పేతా, ఫోట్ఠబ్బా చ మనోరమా.

    Gandhā ca te adhippetā, phoṭṭhabbā ca manoramā.

    ౧౧౮౨.

    1182.

    ‘‘తస్మిం విమానే పవరే, దేవపుత్త మహప్పభో;

    ‘‘Tasmiṃ vimāne pavare, devaputta mahappabho;

    అతిరోచసి వణ్ణేన, ఉదయన్తోవ భాణుమా.

    Atirocasi vaṇṇena, udayantova bhāṇumā.

    ౧౧౮౩.

    1183.

    ‘‘దానస్స తే ఇదం ఫలం, అథో సీలస్స వా పన;

    ‘‘Dānassa te idaṃ phalaṃ, atho sīlassa vā pana;

    అథో అఞ్జలికమ్మస్స, తం మే అక్ఖాహి పుచ్ఛితో’’.

    Atho añjalikammassa, taṃ me akkhāhi pucchito’’.

    ౧౧౮౪.

    1184.

    సో దేవపుత్తో అత్తమనో…పే॰… యస్స కమ్మస్సిదం ఫలం.

    So devaputto attamano…pe… yassa kammassidaṃ phalaṃ.

    ౧౧౮౫.

    1185.

    ‘‘అహం కపిలవత్థుస్మిం, సాకియానం పురుత్తమే;

    ‘‘Ahaṃ kapilavatthusmiṃ, sākiyānaṃ puruttame;

    సుద్ధోదనస్స పుత్తస్స, కణ్డకో సహజో అహం.

    Suddhodanassa puttassa, kaṇḍako sahajo ahaṃ.

    ౧౧౮౬.

    1186.

    ‘‘యదా సో అడ్ఢరత్తాయం, బోధాయ మభినిక్ఖమి;

    ‘‘Yadā so aḍḍharattāyaṃ, bodhāya mabhinikkhami;

    సో మం ముదూహి పాణీహి, జాలి 5 తమ్బనఖేహి చ.

    So maṃ mudūhi pāṇīhi, jāli 6 tambanakhehi ca.

    ౧౧౮౭.

    1187.

    ‘‘సత్థిం ఆకోటయిత్వాన, వహ సమ్మాతి చబ్రవి;

    ‘‘Satthiṃ ākoṭayitvāna, vaha sammāti cabravi;

    అహం లోకం తారయిస్సం, పత్తో సమ్బోధిముత్తమం.

    Ahaṃ lokaṃ tārayissaṃ, patto sambodhimuttamaṃ.

    ౧౧౮౮.

    1188.

    ‘‘తం మే గిరం సుణన్తస్స, హాసో మే విపులో అహు;

    ‘‘Taṃ me giraṃ suṇantassa, hāso me vipulo ahu;

    ఉదగ్గచిత్తో సుమనో, అభిసీసిం 7 తదా అహం.

    Udaggacitto sumano, abhisīsiṃ 8 tadā ahaṃ.

    ౧౧౮౯.

    1189.

    ‘‘అభిరూళ్హఞ్చ మం ఞత్వా, సక్యపుత్తం మహాయసం;

    ‘‘Abhirūḷhañca maṃ ñatvā, sakyaputtaṃ mahāyasaṃ;

    ఉదగ్గచిత్తో ముదితో, వహిస్సం పురిసుత్తమం.

    Udaggacitto mudito, vahissaṃ purisuttamaṃ.

    ౧౧౯౦.

    1190.

    ‘‘పరేసం విజితం గన్త్వా, ఉగ్గతస్మిం దివాకరే 9;

    ‘‘Paresaṃ vijitaṃ gantvā, uggatasmiṃ divākare 10;

    మమం ఛన్నఞ్చ ఓహాయ, అనపేక్ఖో సో అపక్కమి.

    Mamaṃ channañca ohāya, anapekkho so apakkami.

    ౧౧౯౧.

    1191.

    ‘‘తస్స తమ్బనఖే పాదే, జివ్హాయ పరిలేహిసం;

    ‘‘Tassa tambanakhe pāde, jivhāya parilehisaṃ;

    గచ్ఛన్తఞ్చ మహావీరం, రుదమానో ఉదిక్ఖిసం.

    Gacchantañca mahāvīraṃ, rudamāno udikkhisaṃ.

    ౧౧౯౨.

    1192.

    ‘‘అదస్సనేనహం తస్స, సక్యపుత్తస్స సిరీమతో;

    ‘‘Adassanenahaṃ tassa, sakyaputtassa sirīmato;

    అలత్థం గరుకాబాధం, ఖిప్పం మే మరణం అహు.

    Alatthaṃ garukābādhaṃ, khippaṃ me maraṇaṃ ahu.

    ౧౧౯౩.

    1193.

    ‘‘తస్సేవ ఆనుభావేన, విమానం ఆవసామిదం;

    ‘‘Tasseva ānubhāvena, vimānaṃ āvasāmidaṃ;

    సబ్బకామగుణోపేతం , దిబ్బం దేవపురమ్హి చ.

    Sabbakāmaguṇopetaṃ , dibbaṃ devapuramhi ca.

    ౧౧౯౪.

    1194.

    ‘‘యఞ్చ మే అహువా హాసో, సద్దం సుత్వాన బోధియా;

    ‘‘Yañca me ahuvā hāso, saddaṃ sutvāna bodhiyā;

    తేనేవ కుసలమూలేన, ఫుసిస్సం ఆసవక్ఖయం.

    Teneva kusalamūlena, phusissaṃ āsavakkhayaṃ.

    ౧౧౯౫.

    1195.

    ‘‘సచే హి భన్తే గచ్ఛేయ్యాసి, సత్థు బుద్ధస్స సన్తికే;

    ‘‘Sace hi bhante gaccheyyāsi, satthu buddhassa santike;

    మమాపి నం వచనేన, సిరసా వజ్జాసి వన్దనం.

    Mamāpi naṃ vacanena, sirasā vajjāsi vandanaṃ.

    ౧౧౯౬.

    1196.

    ‘‘అహమ్పి దట్ఠుం గచ్ఛిస్సం, జినం అప్పటిపుగ్గలం;

    ‘‘Ahampi daṭṭhuṃ gacchissaṃ, jinaṃ appaṭipuggalaṃ;

    దుల్లభం దస్సనం హోతి, లోకనాథాన తాదిన’’న్తి.

    Dullabhaṃ dassanaṃ hoti, lokanāthāna tādina’’nti.

    ౧౧౯౭.

    1197.

    సో కతఞ్ఞూ కతవేదీ, సత్థారం ఉపసఙ్కమి;

    So kataññū katavedī, satthāraṃ upasaṅkami;

    సుత్వా గిరం చక్ఖుమతో, ధమ్మచక్ఖుం విసోధయి.

    Sutvā giraṃ cakkhumato, dhammacakkhuṃ visodhayi.

    ౧౧౯౮.

    1198.

    విసోధేత్వా దిట్ఠిగతం, విచికిచ్ఛం వతాని చ;

    Visodhetvā diṭṭhigataṃ, vicikicchaṃ vatāni ca;

    వన్దిత్వా సత్థునో పాదే, తత్థేవన్తరధాయథాతి 11.

    Vanditvā satthuno pāde, tatthevantaradhāyathāti 12.

    కణ్డకవిమానం సత్తమం.

    Kaṇḍakavimānaṃ sattamaṃ.







    Footnotes:
    1. సమోత్థతా (క॰), సమోగతా (స్యా॰)
    2. samotthatā (ka.), samogatā (syā.)
    3. చోలసన్థతే (సీ॰)
    4. colasanthate (sī.)
    5. జాల (సీ॰)
    6. jāla (sī.)
    7. అభిసింసిం (సీ॰), అభిసీసి (పీ॰)
    8. abhisiṃsiṃ (sī.), abhisīsi (pī.)
    9. దివఙ్కరే (స్యా॰ క॰)
    10. divaṅkare (syā. ka.)
    11. తత్థేవన్తరధాయతీతి (క॰)
    12. tatthevantaradhāyatīti (ka.)



    Related texts:



    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ఖుద్దకనికాయ (అట్ఠకథా) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / విమానవత్థు-అట్ఠకథా • Vimānavatthu-aṭṭhakathā / ౭. కణ్డకవిమానవణ్ణనా • 7. Kaṇḍakavimānavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact