Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / วิมานวตฺถุปาฬิ • Vimānavatthupāḷi

    ๗. กณฺฑกวิมานวตฺถุ

    7. Kaṇḍakavimānavatthu

    ๑๑๗๑.

    1171.

    ‘‘ปุณฺณมาเส ยถา จโนฺท, นกฺขตฺตปริวาริโต;

    ‘‘Puṇṇamāse yathā cando, nakkhattaparivārito;

    สมนฺตา อนุปริยาติ, ตารกาธิปตี สสีฯ

    Samantā anupariyāti, tārakādhipatī sasī.

    ๑๑๗๒.

    1172.

    ‘‘ตถูปมํ อิทํ พฺยมฺหํ, ทิพฺพํ เทวปุรมฺหิ จ;

    ‘‘Tathūpamaṃ idaṃ byamhaṃ, dibbaṃ devapuramhi ca;

    อติโรจติ วเณฺณน, อุทยโนฺตว รํสิมาฯ

    Atirocati vaṇṇena, udayantova raṃsimā.

    ๑๑๗๓.

    1173.

    ‘‘เวฬุริยสุวณฺณสฺส, ผลิกา รูปิยสฺส จ;

    ‘‘Veḷuriyasuvaṇṇassa, phalikā rūpiyassa ca;

    มสารคลฺลมุตฺตาหิ, โลหิตงฺคมณีหิ จฯ

    Masāragallamuttāhi, lohitaṅgamaṇīhi ca.

    ๑๑๗๔.

    1174.

    ‘‘จิตฺรา มโนรมา ภูมิ, เวฬูริยสฺส สนฺถตา;

    ‘‘Citrā manoramā bhūmi, veḷūriyassa santhatā;

    กูฎาคารา สุภา รมฺมา, ปาสาโท เต สุมาปิโตฯ

    Kūṭāgārā subhā rammā, pāsādo te sumāpito.

    ๑๑๗๕.

    1175.

    ‘‘รมฺมา จ เต โปกฺขรณี, ปุถุโลมนิเสวิตา;

    ‘‘Rammā ca te pokkharaṇī, puthulomanisevitā;

    อโจฺฉทกา วิปฺปสนฺนา, โสวณฺณวาลุกสนฺถตาฯ

    Acchodakā vippasannā, sovaṇṇavālukasanthatā.

    ๑๑๗๖.

    1176.

    ‘‘นานาปทุมสญฺฉนฺนา, ปุณฺฑรีกสโมตตา 1;

    ‘‘Nānāpadumasañchannā, puṇḍarīkasamotatā 2;

    สุรภิํ สมฺปวายนฺติ, มนุญฺญา มาลุเตริตาฯ

    Surabhiṃ sampavāyanti, manuññā māluteritā.

    ๑๑๗๗.

    1177.

    ‘‘ตสฺสา เต อุภโต ปเสฺส, วนคุมฺพา สุมาปิตา;

    ‘‘Tassā te ubhato passe, vanagumbā sumāpitā;

    อุเปตา ปุปฺผรุเกฺขหิ, ผลรุเกฺขหิ จูภยํฯ

    Upetā puppharukkhehi, phalarukkhehi cūbhayaṃ.

    ๑๑๗๘.

    1178.

    ‘‘โสวณฺณปาเท ปลฺลเงฺก, มุทุเก โคณกตฺถเต 3;

    ‘‘Sovaṇṇapāde pallaṅke, muduke goṇakatthate 4;

    นิสินฺนํ เทวราชํว, อุปติฎฺฐนฺติ อจฺฉราฯ

    Nisinnaṃ devarājaṃva, upatiṭṭhanti accharā.

    ๑๑๗๙.

    1179.

    ‘‘สพฺพาภรณสญฺฉนฺนา, นานามาลาวิภูสิตา;

    ‘‘Sabbābharaṇasañchannā, nānāmālāvibhūsitā;

    รเมนฺติ ตํ มหิทฺธิกํ, วสวตฺตีว โมทสิฯ

    Ramenti taṃ mahiddhikaṃ, vasavattīva modasi.

    ๑๑๘๐.

    1180.

    ‘‘เภริสงฺขมุทิงฺคาหิ, วีณาหิ ปณเวหิ จ;

    ‘‘Bherisaṅkhamudiṅgāhi, vīṇāhi paṇavehi ca;

    รมสิ รติสมฺปโนฺน, นจฺจคีเต สุวาทิเตฯ

    Ramasi ratisampanno, naccagīte suvādite.

    ๑๑๘๑.

    1181.

    ‘‘ทิพฺพา เต วิวิธา รูปา, ทิพฺพา สทฺทา อโถ รสา;

    ‘‘Dibbā te vividhā rūpā, dibbā saddā atho rasā;

    คนฺธา จ เต อธิเปฺปตา, โผฎฺฐพฺพา จ มโนรมาฯ

    Gandhā ca te adhippetā, phoṭṭhabbā ca manoramā.

    ๑๑๘๒.

    1182.

    ‘‘ตสฺมิํ วิมาเน ปวเร, เทวปุตฺต มหปฺปโภ;

    ‘‘Tasmiṃ vimāne pavare, devaputta mahappabho;

    อติโรจสิ วเณฺณน, อุทยโนฺตว ภาณุมาฯ

    Atirocasi vaṇṇena, udayantova bhāṇumā.

    ๑๑๘๓.

    1183.

    ‘‘ทานสฺส เต อิทํ ผลํ, อโถ สีลสฺส วา ปน;

    ‘‘Dānassa te idaṃ phalaṃ, atho sīlassa vā pana;

    อโถ อญฺชลิกมฺมสฺส, ตํ เม อกฺขาหิ ปุจฺฉิโต’’ฯ

    Atho añjalikammassa, taṃ me akkhāhi pucchito’’.

    ๑๑๘๔.

    1184.

    โส เทวปุโตฺต อตฺตมโน…เป.… ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํฯ

    So devaputto attamano…pe… yassa kammassidaṃ phalaṃ.

    ๑๑๘๕.

    1185.

    ‘‘อหํ กปิลวตฺถุสฺมิํ, สากิยานํ ปุรุตฺตเม;

    ‘‘Ahaṃ kapilavatthusmiṃ, sākiyānaṃ puruttame;

    สุโทฺธทนสฺส ปุตฺตสฺส, กณฺฑโก สหโช อหํฯ

    Suddhodanassa puttassa, kaṇḍako sahajo ahaṃ.

    ๑๑๘๖.

    1186.

    ‘‘ยทา โส อฑฺฒรตฺตายํ, โพธาย มภินิกฺขมิ;

    ‘‘Yadā so aḍḍharattāyaṃ, bodhāya mabhinikkhami;

    โส มํ มุทูหิ ปาณีหิ, ชาลิ 5 ตมฺพนเขหิ จฯ

    So maṃ mudūhi pāṇīhi, jāli 6 tambanakhehi ca.

    ๑๑๘๗.

    1187.

    ‘‘สตฺถิํ อาโกฎยิตฺวาน, วห สมฺมาติ จพฺรวิ;

    ‘‘Satthiṃ ākoṭayitvāna, vaha sammāti cabravi;

    อหํ โลกํ ตารยิสฺสํ, ปโตฺต สโมฺพธิมุตฺตมํฯ

    Ahaṃ lokaṃ tārayissaṃ, patto sambodhimuttamaṃ.

    ๑๑๘๘.

    1188.

    ‘‘ตํ เม คิรํ สุณนฺตสฺส, หาโส เม วิปุโล อหุ;

    ‘‘Taṃ me giraṃ suṇantassa, hāso me vipulo ahu;

    อุทคฺคจิโตฺต สุมโน, อภิสีสิํ 7 ตทา อหํฯ

    Udaggacitto sumano, abhisīsiṃ 8 tadā ahaṃ.

    ๑๑๘๙.

    1189.

    ‘‘อภิรูฬฺหญฺจ มํ ญตฺวา, สกฺยปุตฺตํ มหายสํ;

    ‘‘Abhirūḷhañca maṃ ñatvā, sakyaputtaṃ mahāyasaṃ;

    อุทคฺคจิโตฺต มุทิโต, วหิสฺสํ ปุริสุตฺตมํฯ

    Udaggacitto mudito, vahissaṃ purisuttamaṃ.

    ๑๑๙๐.

    1190.

    ‘‘ปเรสํ วิชิตํ คนฺตฺวา, อุคฺคตสฺมิํ ทิวากเร 9;

    ‘‘Paresaṃ vijitaṃ gantvā, uggatasmiṃ divākare 10;

    มมํ ฉนฺนญฺจ โอหาย, อนเปโกฺข โส อปกฺกมิฯ

    Mamaṃ channañca ohāya, anapekkho so apakkami.

    ๑๑๙๑.

    1191.

    ‘‘ตสฺส ตมฺพนเข ปาเท, ชิวฺหาย ปริเลหิสํ;

    ‘‘Tassa tambanakhe pāde, jivhāya parilehisaṃ;

    คจฺฉนฺตญฺจ มหาวีรํ, รุทมาโน อุทิกฺขิสํฯ

    Gacchantañca mahāvīraṃ, rudamāno udikkhisaṃ.

    ๑๑๙๒.

    1192.

    ‘‘อทสฺสเนนหํ ตสฺส, สกฺยปุตฺตสฺส สิรีมโต;

    ‘‘Adassanenahaṃ tassa, sakyaputtassa sirīmato;

    อลตฺถํ ครุกาพาธํ, ขิปฺปํ เม มรณํ อหุฯ

    Alatthaṃ garukābādhaṃ, khippaṃ me maraṇaṃ ahu.

    ๑๑๙๓.

    1193.

    ‘‘ตเสฺสว อานุภาเวน, วิมานํ อาวสามิทํ;

    ‘‘Tasseva ānubhāvena, vimānaṃ āvasāmidaṃ;

    สพฺพกามคุโณเปตํ , ทิพฺพํ เทวปุรมฺหิ จฯ

    Sabbakāmaguṇopetaṃ , dibbaṃ devapuramhi ca.

    ๑๑๙๔.

    1194.

    ‘‘ยญฺจ เม อหุวา หาโส, สทฺทํ สุตฺวาน โพธิยา;

    ‘‘Yañca me ahuvā hāso, saddaṃ sutvāna bodhiyā;

    เตเนว กุสลมูเลน, ผุสิสฺสํ อาสวกฺขยํฯ

    Teneva kusalamūlena, phusissaṃ āsavakkhayaṃ.

    ๑๑๙๕.

    1195.

    ‘‘สเจ หิ ภเนฺต คเจฺฉยฺยาสิ, สตฺถุ พุทฺธสฺส สนฺติเก;

    ‘‘Sace hi bhante gaccheyyāsi, satthu buddhassa santike;

    มมาปิ นํ วจเนน, สิรสา วชฺชาสิ วนฺทนํฯ

    Mamāpi naṃ vacanena, sirasā vajjāsi vandanaṃ.

    ๑๑๙๖.

    1196.

    ‘‘อหมฺปิ ทฎฺฐุํ คจฺฉิสฺสํ, ชินํ อปฺปฎิปุคฺคลํ;

    ‘‘Ahampi daṭṭhuṃ gacchissaṃ, jinaṃ appaṭipuggalaṃ;

    ทุลฺลภํ ทสฺสนํ โหติ, โลกนาถาน ตาทิน’’นฺติฯ

    Dullabhaṃ dassanaṃ hoti, lokanāthāna tādina’’nti.

    ๑๑๙๗.

    1197.

    โส กตญฺญู กตเวที, สตฺถารํ อุปสงฺกมิ;

    So kataññū katavedī, satthāraṃ upasaṅkami;

    สุตฺวา คิรํ จกฺขุมโต, ธมฺมจกฺขุํ วิโสธยิฯ

    Sutvā giraṃ cakkhumato, dhammacakkhuṃ visodhayi.

    ๑๑๙๘.

    1198.

    วิโสเธตฺวา ทิฎฺฐิคตํ, วิจิกิจฺฉํ วตานิ จ;

    Visodhetvā diṭṭhigataṃ, vicikicchaṃ vatāni ca;

    วนฺทิตฺวา สตฺถุโน ปาเท, ตเตฺถวนฺตรธายถาติ 11ฯ

    Vanditvā satthuno pāde, tatthevantaradhāyathāti 12.

    กณฺฑกวิมานํ สตฺตมํฯ

    Kaṇḍakavimānaṃ sattamaṃ.




    Next: ๘. อเนกวณฺณวิมานวตฺถุ • 8. Anekavaṇṇavimānavatthu




    Footnotes:
    1. สโมตฺถตา (ก.), สโมคตา (สฺยา.)
    2. samotthatā (ka.), samogatā (syā.)
    3. โจลสนฺถเต (สี.)
    4. colasanthate (sī.)
    5. ชาล (สี.)
    6. jāla (sī.)
    7. อภิสิํสิํ (สี.), อภิสีสิ (ปี.)
    8. abhisiṃsiṃ (sī.), abhisīsi (pī.)
    9. ทิวงฺกเร (สฺยา. ก.)
    10. divaṅkare (syā. ka.)
    11. ตเตฺถวนฺตรธายตีติ (ก.)
    12. tatthevantaradhāyatīti (ka.)



    Related texts:



    อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / วิมานวตฺถุ-อฎฺฐกถา • Vimānavatthu-aṭṭhakathā / ๗. กณฺฑกวิมานวณฺณนา • 7. Kaṇḍakavimānavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact