Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / மஜ்ஜி²மனிகாய (டீகா) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
நமோ தஸ்ஸ ப⁴க³வதோ அரஹதோ ஸம்மாஸம்பு³த்³த⁴ஸ்ஸ
Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa
மஜ்ஜி²மனிகாயே
Majjhimanikāye
மஜ்ஜி²மபண்ணாஸடீகா
Majjhimapaṇṇāsaṭīkā
1. க³ஹபதிவக்³கோ³
1. Gahapativaggo
1. கந்த³ரகஸுத்தவண்ணனா
1. Kandarakasuttavaṇṇanā
1. ஆராமபொக்க²ரணீஆதீ³ஸூதி ஆராமபொக்க²ரணீஉய்யானசேதியட்டா²னாதீ³ஸு. உஸ்ஸன்னாதி ப³ஹுலா. அஸோககணிகாரகோவிளாரகும்பீ⁴ராஜருக்கே²ஹி ஸம்மிஸ்ஸதாய தங் சம்பகவனங் நீலாதி³பஞ்சவண்ணகுஸுமபடிமண்டி³தந்தி த³ட்ட²ப்³ப³ங், ந சம்பகருக்கா²னங்யேவ நீலாதி³பஞ்சவண்ணகுஸுமதாயாதி வத³ந்தி. ப⁴க³வா குஸுமக³ந்த⁴ஸுக³ந்தே⁴ சம்பகவனே விஹரதீதி இமினா ந மாபனகாலே ஏவ தஸ்மிங் நக³ரே சம்பகருக்கா² உஸ்ஸன்னா, அத² கோ² அபரபா⁴கே³பீதி த³ஸ்ஸேதி. ‘‘பஞ்சஸதமத்தேஹி அட்³ட⁴தேளஸேஹீ’’தி ஏவங் அத³ஸ்ஸிதபரிச்சே²தே³ன. ஹத்தி²னோ சாரேதி ஸிக்கா²பேதீதி ஹத்தா²சரியோ ஹத்தீ²னங் ஸிக்கா²பகோ, தஸ்ஸ புத்தோதி ஆஹ ‘‘ஹத்தா²சரியஸ்ஸ புத்தோ’’தி. ததா³ ப⁴க³வா தேஸங் பஸாத³ஜனநத்த²ங் அத்தனோ பு³த்³தா⁴னுபா⁴வங் அனிகு³ஹித்வாவ நிஸின்னோதி த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘ச²ப்³ப³ண்ணானங் க⁴னபு³த்³த⁴ரஸ்மீன’’ந்திஆதி³மாஹ. ப⁴க³வதோ சேவ கா³ரவேனாதி ப⁴க³வதோ க³ருபா⁴வேன, ப⁴க³வதி கா³ரவேனாதி வா பாடோ².
1.Ārāmapokkharaṇīādīsūti ārāmapokkharaṇīuyyānacetiyaṭṭhānādīsu. Ussannāti bahulā. Asokakaṇikārakoviḷārakumbhīrājarukkhehi sammissatāya taṃ campakavanaṃ nīlādipañcavaṇṇakusumapaṭimaṇḍitanti daṭṭhabbaṃ, na campakarukkhānaṃyeva nīlādipañcavaṇṇakusumatāyāti vadanti. Bhagavā kusumagandhasugandhe campakavane viharatīti iminā na māpanakāle eva tasmiṃ nagare campakarukkhā ussannā, atha kho aparabhāgepīti dasseti. ‘‘Pañcasatamattehi aḍḍhateḷasehī’’ti evaṃ adassitaparicchedena. Hatthino cāreti sikkhāpetīti hatthācariyo hatthīnaṃ sikkhāpako, tassa puttoti āha ‘‘hatthācariyassa putto’’ti. Tadā bhagavā tesaṃ pasādajananatthaṃ attano buddhānubhāvaṃ aniguhitvāva nisinnoti dassento ‘‘chabbaṇṇānaṃ ghanabuddharasmīna’’ntiādimāha. Bhagavato ceva gāravenāti bhagavato garubhāvena, bhagavati gāravenāti vā pāṭho.
நிச்சங் ந ஹோதீதி அபி⁴ண்ஹங் ந ஹோதி, கதா³சிதே³வ ஹோதீதி அத்தோ². அபி⁴ண்ஹனிச்சதா ஹி இத⁴ அதி⁴ப்பேதா, ந கூடட்ட²னிச்சதா. லோகே கிஞ்சி விம்ஹயாவஹங் தி³ஸ்வா ஹத்த²விகாரம்பி கரொந்தி, அங்கு³லிங் வா போ²டயந்தி, தங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங் ‘‘அச்ச²ரங் பஹரிதுங் யுத்த’’ந்தி. அபூ⁴தபுப்³ப³ங் பூ⁴தந்தி அயங் நிருத்தினயோ யேபு⁴ய்யேன உபாதா³ய ருள்ஹீவஸேன வுத்தோதி வேதி³தப்³போ³. ததா² ஹி பாளியங் ‘‘யேபி தே, போ⁴ கோ³தம, அஹேஸுங் அதீதமத்³தா⁴ன’’ந்திஆதி³ வுத்தங், கிஞ்சி அகத்தப்³ப³ம்பி கரியமானங் து³க்கரபா⁴வேன விம்ஹயாவஹங் ஹோதி, ததா² கிஞ்சி கத்தப்³ப³ங், புரிமங் க³ரஹச்ச²ரியங், பச்சி²மங் பஸங்ஸச்ச²ரியங், தது³ப⁴யங் ஸுத்தபத³ஸோ த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘தத்தா²’’திஆதி³ வுத்தங்.
Niccaṃna hotīti abhiṇhaṃ na hoti, kadācideva hotīti attho. Abhiṇhaniccatā hi idha adhippetā, na kūṭaṭṭhaniccatā. Loke kiñci vimhayāvahaṃ disvā hatthavikārampi karonti, aṅguliṃ vā phoṭayanti, taṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘accharaṃ paharituṃ yutta’’nti. Abhūtapubbaṃ bhūtanti ayaṃ niruttinayo yebhuyyena upādāya ruḷhīvasena vuttoti veditabbo. Tathā hi pāḷiyaṃ ‘‘yepi te, bho gotama, ahesuṃ atītamaddhāna’’ntiādi vuttaṃ, kiñci akattabbampi kariyamānaṃ dukkarabhāvena vimhayāvahaṃ hoti, tathā kiñci kattabbaṃ, purimaṃ garahacchariyaṃ, pacchimaṃ pasaṃsacchariyaṃ, tadubhayaṃ suttapadaso dassetuṃ ‘‘tatthā’’tiādi vuttaṃ.
ஸம்மா படிபாதி³தோதி ஸம்மாபடிபதா³யங் ட²பிதோ. ஏஸா படிபதா³ பரமாதி ஏதபரமங், பா⁴வனபுங்ஸகனித்³தே³ஸோயங் யதா² ‘‘விஸமங் சந்தி³மஸூரியா பரிவத்தந்தீ’’தி (அ॰ நி॰ 4.70). அயஞ்ஹெத்த² அத்தோ² – ப⁴க³வா பி⁴க்கு²ஸங்கோ⁴ படிபதா³ய தும்ஹேஹி படிபாதி³தோ, அதீதேபி காலே பு³த்³தா⁴ ஏதபரமங்யேவ பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ங் ஸம்மா படிபாதே³ஸுங், அனாக³தேபி காலே ஏதபரமங்யேவ பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ங் ஸம்மா படிபாதெ³ஸ்ஸந்தீதி பரிப்³பா³ஜகோ நயக்³கா³ஹேன தி³ட்டே²ன அதி³ட்ட²ங் அனுமினந்தோ ஸப்³பே³ஸம்பி பு³த்³தா⁴னங் ஸாஸனே ஸங்க⁴ஸுப்படிபத்திங் மஜ்ஜே² பி⁴ன்னஸுவண்ணங் விய ஸமஸமங் கத்வா த³ஸ்ஸேதி, ஏவங் த³ஸ்ஸெந்தோ ச தேஸங் ஸுத⁴ம்மதஞ்ச ததா² த³ஸ்ஸேதி ஏவாதி வேதி³தப்³போ³, பு³த்³த⁴ஸுபு³த்³த⁴தா பன நேஸங் ஸரூபேனேவ த³ஸ்ஸிதாதி. ந இதோ பி⁴ய்யோதி இமினா பாளியங் ஏதபரமங்யேவாதி அவதா⁴ரணேன நிவத்திதங் த³ஸ்ஸேதி ஸீலபத³ட்டா²னத்தா ஸமாதி⁴ஸ்ஸ, ஸமாதி⁴பத³ட்டா²னத்தா ச பஞ்ஞாய ஸீலேபி ச அபி⁴ஸமாசாரிகபுப்³ப³கத்தா ஆதி³ப்³ரஹ்மசரியகஸ்ஸ வுத்தங் ‘‘ஆபி⁴ஸமாசாரிகவத்தங் ஆதி³ங் கத்வா’’தி.
Sammā paṭipāditoti sammāpaṭipadāyaṃ ṭhapito. Esā paṭipadā paramāti etaparamaṃ, bhāvanapuṃsakaniddesoyaṃ yathā ‘‘visamaṃ candimasūriyā parivattantī’’ti (a. ni. 4.70). Ayañhettha attho – bhagavā bhikkhusaṅgho paṭipadāya tumhehi paṭipādito, atītepi kāle buddhā etaparamaṃyeva bhikkhusaṅghaṃ sammā paṭipādesuṃ, anāgatepi kāle etaparamaṃyeva bhikkhusaṅghaṃ sammā paṭipādessantīti paribbājako nayaggāhena diṭṭhena adiṭṭhaṃ anuminanto sabbesampi buddhānaṃ sāsane saṅghasuppaṭipattiṃ majjhe bhinnasuvaṇṇaṃ viya samasamaṃ katvā dasseti, evaṃ dassento ca tesaṃ sudhammatañca tathā dasseti evāti veditabbo, buddhasubuddhatā pana nesaṃ sarūpeneva dassitāti. Na ito bhiyyoti iminā pāḷiyaṃ etaparamaṃyevāti avadhāraṇena nivattitaṃ dasseti sīlapadaṭṭhānattā samādhissa, samādhipadaṭṭhānattā ca paññāya sīlepi ca abhisamācārikapubbakattā ādibrahmacariyakassa vuttaṃ ‘‘ābhisamācārikavattaṃ ādiṃ katvā’’ti.
2. புச்சா²னுஸந்தி⁴ஆதீ³ஸு அனந்தோக³த⁴த்தா ‘‘பாடிஏக்கோ அனுஸந்தீ⁴’’தி வத்வா தமேவத்த²ங் பாகடங் காதுங் ‘‘ப⁴க³வா கிரா’’திஆதி³ வுத்தங். உபஸந்தகாரணந்தி உபஸந்தபா⁴வகாரணங். தஞ்ஹி அரியானங்யேவ விஸயோ, தத்தா²பி ச பு³த்³தா⁴னங் ஏவ அனவஸேஸதோ விஸயோதி இமமத்த²ங் ப்³யதிரேகதோ அன்வயதோ ச த³ஸ்ஸேதுங் ந ஹி த்வந்திஆதி³ வுத்தங். தத்த² ஞாதத்த²சரியா காகஜாதகாதி³வஸேன வேதி³தப்³பா³, லோகத்த²சரியா தங்தங்பாரமிபூரணவஸேன, பு³த்³த⁴த்த²சரியா மஹாபோ³தி⁴ஜாதகாதி³வஸேன. அச்ச²ரியங் போ⁴ கோ³தமாதிஆதி³னா கந்த³ரகேன கதங் பஸாத³பவேத³னங் த³ஸ்ஸேதி.
2. Pucchānusandhiādīsu anantogadhattā ‘‘pāṭiekko anusandhī’’ti vatvā tamevatthaṃ pākaṭaṃ kātuṃ ‘‘bhagavā kirā’’tiādi vuttaṃ. Upasantakāraṇanti upasantabhāvakāraṇaṃ. Tañhi ariyānaṃyeva visayo, tatthāpi ca buddhānaṃ eva anavasesato visayoti imamatthaṃ byatirekato anvayato ca dassetuṃ na hi tvantiādi vuttaṃ. Tattha ñātatthacariyā kākajātakādivasena veditabbā, lokatthacariyā taṃtaṃpāramipūraṇavasena, buddhatthacariyā mahābodhijātakādivasena. Acchariyaṃ bho gotamātiādinā kandarakena kataṃ pasādapavedanaṃ dasseti.
யேபி தேதிஆதி³னா தேன வுத்தமத்த²ங் பச்சனுபா⁴ஸந்தேன ப⁴க³வதா ஸம்படிச்சி²தந்தி சரிதத்தா ஆஹ – ‘‘ஸந்தி ஹி கந்த³ரகாதி அயம்பி பாடியேக்கோ அனுஸந்தீ⁴’’தி . யோ ஹி கந்த³ரகேன பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ஸ்ஸ உபஸந்தபா⁴வோ கித்திதோ, தங் விப⁴ஜித்வா த³ஸ்ஸெந்தோபி தேன அபுச்சி²தோயேவ அத்தனோ அஜ்ஜா²ஸயேன ப⁴க³வா ‘‘ஸந்தி ஹீ’’திஆதி³னா தே³ஸனங் ஆரபி⁴. தேனாஹ ‘‘ப⁴க³வதோ கிர ஏதத³ஹோஸீ’’ திஆதி³. கப்பெத்வாதி அஞ்ஞதா² ஸந்தமேவ அத்தானங் அஞ்ஞதா² விதா⁴ய. பகப்பெத்வாதி ஸனித³ஸ்ஸனவஸேன க³ஹெத்வா. தேனாஹ ‘‘குஹகபா⁴வேனா’’திஆதி³. படிபத³ங் பூரயமானாதி காமங் அவிஸேஸேன ஸெக்கா² வுச்சந்தி, தே பன அதி⁴க³தமக்³க³வஸேன ‘‘பூரயமானா’’தி ந வத்தப்³பா³ கிச்சஸ்ஸ நிட்டி²தத்தா. மக்³கோ³ ஹி ஏகசித்தக்க²ணிகோதி ஆஹ ‘‘உபரிமக்³க³ஸ்ஸ விபஸ்ஸனாய உபஸந்தா’’தி. இதோ முத்தாதி மக்³கே³னாக³தூபஸமதோ முத்தா. கல்யாணபுது²ஜ்ஜனே ஸந்தா⁴ய வத³தி. தேனாஹ ‘‘சதூஹி ஸதிபட்டா²னேஹி உபஸந்தா’’தி.
Yepi tetiādinā tena vuttamatthaṃ paccanubhāsantena bhagavatā sampaṭicchitanti caritattā āha – ‘‘santi hi kandarakāti ayampi pāṭiyekko anusandhī’’ti . Yo hi kandarakena bhikkhusaṅghassa upasantabhāvo kittito, taṃ vibhajitvā dassentopi tena apucchitoyeva attano ajjhāsayena bhagavā ‘‘santi hī’’tiādinā desanaṃ ārabhi. Tenāha ‘‘bhagavato kira etadahosī’’ tiādi. Kappetvāti aññathā santameva attānaṃ aññathā vidhāya. Pakappetvāti sanidassanavasena gahetvā. Tenāha ‘‘kuhakabhāvenā’’tiādi. Paṭipadaṃ pūrayamānāti kāmaṃ avisesena sekkhā vuccanti, te pana adhigatamaggavasena ‘‘pūrayamānā’’ti na vattabbā kiccassa niṭṭhitattā. Maggo hi ekacittakkhaṇikoti āha ‘‘uparimaggassa vipassanāya upasantā’’ti. Ito muttāti maggenāgatūpasamato muttā. Kalyāṇaputhujjane sandhāya vadati. Tenāha ‘‘catūhi satipaṭṭhānehi upasantā’’ti.
ஸததஸீலாதி அவிச்சி²ன்னஸீலா. ஸாதிஸயோ ஹி ஏதேஸங் ஸீலஸ்ஸ அக²ண்டா³தி³பா⁴வோ. ஸுபரிஸுத்³த⁴ஸீலதாவஸேன ஸந்ததா வுத்தி ஏதேஸந்தி ஸந்ததவுத்தினோதி ஆஹ ‘‘தஸ்ஸேவ வேவசன’’ந்தி. ஏவங் ஸீலவுத்திவஸேன ‘‘ஸந்ததவுத்தினோ’’தி பத³ஸ்ஸ அத்த²ங் வத்வா இதா³னி ஜீவிதவுத்திவஸேன த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘ஸந்ததஜீவிகாவாதி அத்தோ²’’தி ஆஹ. ஸாஸனஸ்ஸ ஜீவிதவுத்தி ஸீலஸன்னிஸ்ஸிதா ஏவாதி ஆஹ ‘‘தஸ்மி’’ந்திஆதி³.
Satatasīlāti avicchinnasīlā. Sātisayo hi etesaṃ sīlassa akhaṇḍādibhāvo. Suparisuddhasīlatāvasena santatā vutti etesanti santatavuttinoti āha ‘‘tasseva vevacana’’nti. Evaṃ sīlavuttivasena ‘‘santatavuttino’’ti padassa atthaṃ vatvā idāni jīvitavuttivasena dassento ‘‘santatajīvikāvāti attho’’ti āha. Sāsanassa jīvitavutti sīlasannissitā evāti āha ‘‘tasmi’’ntiādi.
நிபயதி விஸோஸேதி ராகா³தி³ஸங்கிலேஸங், ததோ வா அத்தானங் நிபாதீதி நிபகோ, பஞ்ஞவா. தேனாஹ ‘‘பஞ்ஞவந்தோ’’தி. பஞ்ஞாய ட²த்வா ஜீவிகாகப்பனங் நாம பு³த்³த⁴படிகுட்ட²மிச்சா²ஜீவங் பஹாய ஸம்மாஜீவேன ஜீவனந்தி தங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘யதா² ஏகச்சோ’’திஆதி³மாஹ. தத்த² யங் வத்தப்³ப³ங், தங் விஸுத்³தி⁴மக்³கே³ (விஸுத்³தி⁴॰ 1.14) தங்ஸங்வண்ணனாயஞ்ச (விஸுத்³தி⁴॰ மஹாடீ॰ 1.14) வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³ப³ங். ரத²வினீதபடிபதா³த³யோ தேஸு தேஸு ஸுத்தேஸு வுத்தனயேன வேதி³தப்³பா³. இதோ அஞ்ஞத்த² மஹாகோ³பாலகஸுத்தாதீ³ஸு (ம॰ நி॰ 1.346 ஆத³யோ) லோகுத்தரஸதிபட்டா²னா கதி²தாதி ஆஹ – ‘‘இத⁴ பன லோகியலோகுத்தரமிஸ்ஸகா ஸதிபட்டா²னா கதி²தா’’தி, ஸதிபட்டா²னஸுத்தேபி (தீ³॰ நி॰ 2.373-374; ம॰ நி॰ 1.106 ஆத³யோ) வோமிஸ்ஸகாவ கதி²தாதி. எத்தகேனாதி எத்தகாய தே³ஸனாய.
Nipayati visoseti rāgādisaṃkilesaṃ, tato vā attānaṃ nipātīti nipako, paññavā. Tenāha ‘‘paññavanto’’ti. Paññāya ṭhatvā jīvikākappanaṃ nāma buddhapaṭikuṭṭhamicchājīvaṃ pahāya sammājīvena jīvananti taṃ dassento ‘‘yathā ekacco’’tiādimāha. Tattha yaṃ vattabbaṃ, taṃ visuddhimagge (visuddhi. 1.14) taṃsaṃvaṇṇanāyañca (visuddhi. mahāṭī. 1.14) vuttanayeneva veditabbaṃ. Rathavinītapaṭipadādayo tesu tesu suttesu vuttanayena veditabbā. Ito aññattha mahāgopālakasuttādīsu (ma. ni. 1.346 ādayo) lokuttarasatipaṭṭhānā kathitāti āha – ‘‘idha pana lokiyalokuttaramissakā satipaṭṭhānā kathitā’’ti, satipaṭṭhānasuttepi (dī. ni. 2.373-374; ma. ni. 1.106 ādayo) vomissakāva kathitāti. Ettakenāti ettakāya desanāya.
3. காரகபா⁴வந்தி படிபத்தியங் படிபஜ்ஜனகபா⁴வங். மயம்பி நாம கி³ஹீ ப³ஹுகிச்சா ஸமானா காலேன காலங் ஸதிபட்டா²னேஸு ஸுப்பதிட்டி²தசித்தா விஹராம, கிமங்க³ங் பன விவேகவாஸினோதி அத்தனோ காரகபா⁴வங் பவேதெ³ந்தோ ஏவங் பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ஞ்ச உக்கி²பதி. தேனாஹ ‘‘அயஞ்ஹெத்த² அதி⁴ப்பாயோ’’திஆதி³. நானாரம்மணேஸு அபராபரங் உப்பஜ்ஜமானானங் ராகா³தி³கிலேஸானங் க⁴னஜடிதஸங்கா²தாகாரேன பவத்தி கிலேஸக³ஹனேன க³ஹனதா, தேனாஹ ‘‘அந்தோ ஜடா ப³ஹி ஜடா, ஜடாய ஜடிதா பஜா’’தி (ஸங்॰ நி॰ 1.23, 192). மனுஸ்ஸானங் அஜ்ஜா²ஸயக³ஹணேன ஸாடெ²ய்யம்பீதி த³ஸ்ஸெந்தோ ஆஹ ‘‘கஸடஸாடெ²ய்யேஸுபி ஏஸேவ நயோ’’தி. யதா² ஸப்பிமது⁴பா²ணிதாதீ³ஸு கசவரபா⁴வோ, ஸோ கஸடோதி வுச்சதி, ஏவங் ஸந்தானே அபரிஸுத்³தோ⁴ ஸங்கிலேஸபா⁴வோ கஸடந்தி ஆஹ ‘‘அபரிஸுத்³த⁴ட்டே²ன கஸடதா’’தி. அத்தனி அஸந்தகு³ணஸம்பா⁴வனங் கேராடியட்டோ². ஜானாதீதி ‘‘இத³ங் அஹிதங் ந ஸேவிதப்³ப³ங், இத³ங் ஹிதங் ஸேவிதப்³ப³’’ந்தி விசாரேதி தே³ஸேதி. விசாரணத்தோ²பி ஹி ஹோதி ஜானாதி-ஸத்³தோ³ யதா² ‘‘ஆயஸ்மா ஜானாதீ’’தி. ஸப்³பா³பி…பே॰… அதி⁴ப்பேதா ‘‘பஸுபாலகா’’திஆதீ³ஸு விய. இத⁴ அந்தர-ஸத்³தோ³ ‘‘விஜ்ஜந்தரிகாயா’’திஆதீ³ஸு (ம॰ நி॰ 2.149) விய க²ணத்தோ²தி ஆஹ ‘‘யத்தகேன க²ணேனா’’தி. தேனாதி ஹத்தி²னா. தானீதி ஸாடெ²ய்யாதீ³னி.
3.Kārakabhāvanti paṭipattiyaṃ paṭipajjanakabhāvaṃ. Mayampi nāma gihī bahukiccā samānā kālena kālaṃ satipaṭṭhānesu suppatiṭṭhitacittā viharāma, kimaṅgaṃ pana vivekavāsinoti attano kārakabhāvaṃ pavedento evaṃ bhikkhusaṅghañca ukkhipati. Tenāha ‘‘ayañhettha adhippāyo’’tiādi. Nānārammaṇesu aparāparaṃ uppajjamānānaṃ rāgādikilesānaṃ ghanajaṭitasaṅkhātākārena pavatti kilesagahanena gahanatā, tenāha ‘‘anto jaṭā bahi jaṭā, jaṭāya jaṭitā pajā’’ti (saṃ. ni. 1.23, 192). Manussānaṃ ajjhāsayagahaṇena sāṭheyyampīti dassento āha ‘‘kasaṭasāṭheyyesupi eseva nayo’’ti. Yathā sappimadhuphāṇitādīsu kacavarabhāvo, so kasaṭoti vuccati, evaṃ santāne aparisuddho saṃkilesabhāvo kasaṭanti āha ‘‘aparisuddhaṭṭhena kasaṭatā’’ti. Attani asantaguṇasambhāvanaṃ kerāṭiyaṭṭho. Jānātīti ‘‘idaṃ ahitaṃ na sevitabbaṃ, idaṃ hitaṃ sevitabba’’nti vicāreti deseti. Vicāraṇatthopi hi hoti jānāti-saddo yathā ‘‘āyasmā jānātī’’ti. Sabbāpi…pe… adhippetā ‘‘pasupālakā’’tiādīsu viya. Idha antara-saddo ‘‘vijjantarikāyā’’tiādīsu (ma. ni. 2.149) viya khaṇatthoti āha ‘‘yattakena khaṇenā’’ti. Tenāti hatthinā. Tānīti sāṭheyyādīni.
அத்த²தோ காயசித்துஜுகதாபடிபக்க²பூ⁴தாவ லோப⁴ஸஹக³தசித்துப்பாத³ஸ்ஸ பவத்திஆகாரவிஸேஸாதி தானி பவத்திஆகாரேன த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘தத்தா²’’திஆதி³ வுத்தங். தத்த² யஸ்ஸாதி பாணபூ⁴தஸ்ஸ அஸ்ஸஸ்ஸ வா ஹத்தி²னோ வா. ட²ஸ்ஸாமீதி தத்தே²வ ஸப்படிப⁴யே டா²னே க³ந்த்வா ட²ஸ்ஸாமீதி ந ஹோதி. இமஸ்ஸ ஸாடெ²ய்யதாய பாகடகரணங் வஞ்சனாதி⁴ப்பாயபா⁴வதோ. ததா² ஹி சதூஸு டா²னேஸு ‘‘வஞ்செத்வா’’ இச்சேவ வுத்தங், நிகு³ஹந்தோ பன தத்தே²வ க³ந்த்வா திட்டெ²ய்ய. ஏஸ நயோ ஸேஸேஸுபி. படிமக்³க³ங் ஆரோஹிதுகாமஸ்ஸாதி ஆக³தமக்³க³மேவ நிவத்தித்வா க³ந்துகாமஸ்ஸ. லெண்ட³விஸ்ஸஜ்ஜனாதீ³ஸு காலந்தராபெக்கா²பா⁴வங் ‘‘ததா²’’தி இமினா உபஸங்ஹரதி.
Atthato kāyacittujukatāpaṭipakkhabhūtāva lobhasahagatacittuppādassa pavattiākāravisesāti tāni pavattiākārena dassetuṃ ‘‘tatthā’’tiādi vuttaṃ. Tattha yassāti pāṇabhūtassa assassa vā hatthino vā. Ṭhassāmīti tattheva sappaṭibhaye ṭhāne gantvā ṭhassāmīti na hoti. Imassa sāṭheyyatāya pākaṭakaraṇaṃ vañcanādhippāyabhāvato. Tathā hi catūsu ṭhānesu ‘‘vañcetvā’’ icceva vuttaṃ, niguhanto pana tattheva gantvā tiṭṭheyya. Esa nayo sesesupi. Paṭimaggaṃ ārohitukāmassāti āgatamaggameva nivattitvā gantukāmassa. Leṇḍavissajjanādīsu kālantarāpekkhābhāvaṃ ‘‘tathā’’ti iminā upasaṃharati.
அந்தோஜாதகாதி அத்தனோ தா³ஸியா குச்சி²ம்ஹி ஜாதா. த⁴னக்கீதாதி த⁴னங் த³த்வா தா³ஸபா⁴வேன க³ஹிதா. கரமரானீதாதி தா³ஸபா⁴வேன கரமரக்³கா³ஹக³ஹிதா. தா³ஸப்³யந்தி தா³ஸபா⁴வங். பெஸ்ஸாதி அதா³ஸா ஏவ ஹுத்வா வெய்யாவச்சகரா. இமங் விஸ்ஸஜ்ஜெத்வாதி இமங் அத்தனோ ஹத்த²க³தங் விஸ்ஸஜ்ஜெத்வா. இமங் க³ண்ஹந்தாதி இமங் தஸ்ஸ ஹத்த²க³தங் க³ண்ஹந்தா. ஸம்முக²தோ அஞ்ஞதா² பரம்முக²காலே காயவாசாஸமுதா³சாரத³ஸ்ஸனேனேவ சித்தஸ்ஸ நேஸங் அஞ்ஞதா² டி²தபா⁴வோ நித்³தி³ட்டோ²தி வேதி³தப்³போ³.
Antojātakāti attano dāsiyā kucchimhi jātā. Dhanakkītāti dhanaṃ datvā dāsabhāvena gahitā. Karamarānītāti dāsabhāvena karamaraggāhagahitā. Dāsabyanti dāsabhāvaṃ. Pessāti adāsā eva hutvā veyyāvaccakarā. Imaṃ vissajjetvāti imaṃ attano hatthagataṃ vissajjetvā. Imaṃgaṇhantāti imaṃ tassa hatthagataṃ gaṇhantā. Sammukhato aññathā parammukhakāle kāyavācāsamudācāradassaneneva cittassa nesaṃ aññathā ṭhitabhāvo niddiṭṭhoti veditabbo.
4. அயம்பி பாடியேக்கோ அனுஸந்தீ⁴தி எத்தா²பி அனந்தரே வுத்தனயேனேவ அனுஸந்தி⁴யோஜனா வேதி³தப்³பா³. தேனேவாஹ ‘‘அயஞ்ஹீ’’திஆதி³. சதுத்தோ² ஹிதபடிபத³ங் படிபன்னோதி யோஜனா. புக்³க³லஸீஸேன புக்³க³லபடிபத்திங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘புக்³க³லே பஹாயா’’தி ஆஹ. படிபத்தி ஹி இத⁴ பஹாதப்³பா³, ந புக்³க³லா. யதா² அஸ்ஸத்³தா⁴தி³புக்³க³லபரிவஜ்ஜனேன ஸத்³தி⁴ந்த்³ரியாதி³பா⁴வனா இஜ்ஜ²ந்தி, ஏவங் மிச்சா²படிபன்னபுக்³க³லபரிவஜ்ஜனேன மிச்சா²படிபதா³ வஜ்ஜிதப்³பா³தி ஆஹ – ‘‘புரிமே தயோ புக்³க³லே பஹாயா’’தி. சதுத்த²புக்³க³லஸ்ஸாதி இமஸ்மிங் சதுக்கே வுத்தசதுத்த²புக்³க³லஸ்ஸ ஹிதபடிபத்தியங்யேவ படிபாதே³மி பவத்தேமீதி த³ஸ்ஸெந்தோ. ஸந்தாதி ஸமங் வினாஸங் நிரோத⁴ங் பத்தாதி அயமெத்த² அத்தோ²தி ஆஹ ‘‘நிருத்³தா⁴ ஸந்தாதி வுத்தா’’தி. புன ஸந்தாதி பா⁴வனாவஸேன கிலேஸபரிளாஹவிக³மதோ ஸந்தாதி அயமெத்த² அத்தோ²தி ஆஹ ‘‘நிப்³பு³தா’’தி. ஸந்தாதி ஆனெத்வா யோஜனா. ஸந்தோ ஹவேதி எத்த² ஸமபா⁴வகரேன ஸாது⁴பா⁴வஸ்ஸ விஸேஸபச்சயபூ⁴தேன பண்டி³ச்சேன ஸமன்னாக³தா அரியா ‘‘ஸந்தோ’’தி வுத்தாதி ஆஹ – ‘‘ஸந்தோ ஹவே…பே॰… பண்டி³தா’’தி.
4.Ayampi pāṭiyekko anusandhīti etthāpi anantare vuttanayeneva anusandhiyojanā veditabbā. Tenevāha ‘‘ayañhī’’tiādi. Catuttho hitapaṭipadaṃ paṭipannoti yojanā. Puggalasīsena puggalapaṭipattiṃ dassento ‘‘puggale pahāyā’’ti āha. Paṭipatti hi idha pahātabbā, na puggalā. Yathā assaddhādipuggalaparivajjanena saddhindriyādibhāvanā ijjhanti, evaṃ micchāpaṭipannapuggalaparivajjanena micchāpaṭipadā vajjitabbāti āha – ‘‘purime tayo puggale pahāyā’’ti. Catutthapuggalassāti imasmiṃ catukke vuttacatutthapuggalassa hitapaṭipattiyaṃyeva paṭipādemi pavattemīti dassento. Santāti samaṃ vināsaṃ nirodhaṃ pattāti ayamettha atthoti āha ‘‘niruddhā santāti vuttā’’ti. Puna santāti bhāvanāvasena kilesapariḷāhavigamato santāti ayamettha atthoti āha ‘‘nibbutā’’ti. Santāti ānetvā yojanā. Santo haveti ettha samabhāvakarena sādhubhāvassa visesapaccayabhūtena paṇḍiccena samannāgatā ariyā ‘‘santo’’ti vuttāti āha – ‘‘santo have…pe… paṇḍitā’’ti.
ஆஹிதோ அஹங்மானோ எத்தா²தி அத்தா (அ॰ நி॰ டீ॰ 2.4.198) அத்தபா⁴வோ, இத⁴ பன யோ பரோ ந ஹோதி, ஸோ அத்தா, தங் அத்தானங். பரந்தி அத்ததோ அஞ்ஞங். சா²தங் வுச்சதி தண்ஹா ஜிக⁴ச்சா²ஹேதுதாய. அந்தோ தாபனகிலேஸானந்தி அத்தனோ ஸந்தானே அத்தபரிளாஹஜனநஸந்தப்பனகிலேஸானங். சித்தங் ஆராதே⁴தீதி சித்தங் பஸாதே³தி, ஸம்பஹங்ஸேதீதி அத்தோ². யஸ்மா பன ததா²பூ⁴தோ சித்தங் ஸம்பாதெ³ந்தோ அஜ்ஜா²ஸயங் க³ண்ஹந்தோ நாம ஹோதி, தஸ்மா வுத்தங் ‘‘சித்தங் ஸம்பாதே³தீ’’திஆதி³.
Āhito ahaṃmāno etthāti attā (a. ni. ṭī. 2.4.198) attabhāvo, idha pana yo paro na hoti, so attā, taṃ attānaṃ. Paranti attato aññaṃ. Chātaṃ vuccati taṇhā jighacchāhetutāya. Anto tāpanakilesānanti attano santāne attapariḷāhajananasantappanakilesānaṃ. Cittaṃ ārādhetīti cittaṃ pasādeti, sampahaṃsetīti attho. Yasmā pana tathābhūto cittaṃ sampādento ajjhāsayaṃ gaṇhanto nāma hoti, tasmā vuttaṃ ‘‘cittaṃ sampādetī’’tiādi.
5. து³க்க²ங் படிக்கூலங் ஜேகு³ச்ச²ங் ஏதஸ்ஸாதி து³க்க²படிக்கூலோ தங் து³க்க²படிக்கூலங். விஸேஸனவிஸேஸிதப்³ப³தா ஹி காமசாரா. அட்ட²கதா²யங் பன து³க்க²ஸ்ஸ விஸேஸிதப்³ப³தங் ஸந்தா⁴ய பா³ஹிரத்த²ஸமாஸங் அனாதி³யித்வா ‘‘து³க்க²ஸ்ஸ படிக்கூல’’ந்தி அத்தோ² வுத்தோ. யேன ஹி பா⁴கே³ன புரிஸஸ்ஸ து³க்க²ங் படிக்கூலங், தேன து³க்க²ஸ்ஸ புரிஸோபீதி. தேனாஹ – ‘‘பச்சனீகஸண்டி²த’’ந்தி.
5. Dukkhaṃ paṭikkūlaṃ jegucchaṃ etassāti dukkhapaṭikkūlo taṃ dukkhapaṭikkūlaṃ. Visesanavisesitabbatā hi kāmacārā. Aṭṭhakathāyaṃ pana dukkhassa visesitabbataṃ sandhāya bāhiratthasamāsaṃ anādiyitvā ‘‘dukkhassa paṭikkūla’’nti attho vutto. Yena hi bhāgena purisassa dukkhaṃ paṭikkūlaṃ, tena dukkhassa purisopīti. Tenāha – ‘‘paccanīkasaṇṭhita’’nti.
6. சதூஹி காரணேஹீதி தா⁴துகுஸலதாதீ³ஹி சதூஹி காரணேஹி. கம்மங் கரோதீதி யோக³கம்மங் கரோதி. யஸ்மா ஸம்பு³த்³தா⁴ பரேஸங் மக்³க³ப²லாதி⁴க³மாய உஸ்ஸாஹஜாதா, தத்த² நிரந்தரங் யுத்தப்பயுத்தா ஏவ ஹொந்தி, தே படிச்ச தேஸங் அந்தராயோ ந ஹோதியேவாதி ஆஹ ‘‘ந பன பு³த்³தே⁴ படிச்சா’’தி. கிரியபரிஹானியா தே³ஸகஸ்ஸ தஸ்ஸேவ வா புக்³க³லஸ்ஸ தஜ்ஜபயோகா³பா⁴வதோ. ‘‘தே³ஸகஸ்ஸ வா’’தி இத³ங் ஸாவகானங் வஸேன த³ட்ட²ப்³ப³ங். மஹதா அத்தே²னாதி எத்த² அத்த²-ஸத்³தோ³ ஆனிஸங்ஸபரியாயோதி ஆஹ ‘‘த்³வீஹி ஆனிஸங்ஸேஹீ’’தி. பஸாத³ங் படிலப⁴தி ‘‘அரஹந்தோ’’திஆதி³னா ஸங்க⁴ஸுப்படிபத்தியா ஸுதத்தா. அபி⁴னவோ நயோ உத³பாதி³ ஸந்ததஸீலதாதி³வஸேன அனத்தந்தபதாதி³வஸேன, ஸோபி தங் ஸுத்வா தா³ஸாதீ³ஸு ஸவிஸேஸங் லஜ்ஜீ த³யாபன்னோ ஹிதானுகம்பீ ஹுத்வா ஸெக்க²படிபத³ங் ஸீலங் ஸாதெ⁴ந்தோ அனுக்கமேன ஸதிபட்டா²னபா⁴வனங் பரிப்³ரூஹேதி. தேனாஹ ப⁴க³வா ‘‘மஹதா அத்தே²ன ஸங்யுத்தோ’’தி.
6.Catūhikāraṇehīti dhātukusalatādīhi catūhi kāraṇehi. Kammaṃ karotīti yogakammaṃ karoti. Yasmā sambuddhā paresaṃ maggaphalādhigamāya ussāhajātā, tattha nirantaraṃ yuttappayuttā eva honti, te paṭicca tesaṃ antarāyo na hotiyevāti āha ‘‘na pana buddhe paṭiccā’’ti. Kiriyaparihāniyā desakassa tasseva vā puggalassa tajjapayogābhāvato. ‘‘Desakassa vā’’ti idaṃ sāvakānaṃ vasena daṭṭhabbaṃ. Mahatā atthenāti ettha attha-saddo ānisaṃsapariyāyoti āha ‘‘dvīhi ānisaṃsehī’’ti. Pasādaṃ paṭilabhati ‘‘arahanto’’tiādinā saṅghasuppaṭipattiyā sutattā. Abhinavo nayo udapādi santatasīlatādivasena anattantapatādivasena, sopi taṃ sutvā dāsādīsu savisesaṃ lajjī dayāpanno hitānukampī hutvā sekkhapaṭipadaṃ sīlaṃ sādhento anukkamena satipaṭṭhānabhāvanaṃ paribrūheti. Tenāha bhagavā ‘‘mahatā atthena saṃyutto’’ti.
8. பரேஸங் ஹனநகா⁴தனாதி³னா ரோதா³பனதோ லுத்³தோ³, ததா² விகா⁴தகபா⁴வேன காயசித்தானங் விதா³ரணதோ தா³ருணோ, விருத்³த⁴வாத³தாய கக்க²ளோ, ப³ந்த⁴னாகா³ரே நியுத்தோ ப³ந்த⁴னாகா³ரிகோ.
8. Paresaṃ hananaghātanādinā rodāpanato luddo, tathā vighātakabhāvena kāyacittānaṃ vidāraṇato dāruṇo, viruddhavādatāya kakkhaḷo, bandhanāgāre niyutto bandhanāgāriko.
9. க²த்தியாபி⁴ஸேகேனாதி க²த்தியானங் கத்தப்³ப³அபி⁴ஸேகேன. ஸந்தா²கா³ரந்தி ஸந்தா²ரவஸேன கதங் அகா³ரங் யஞ்ஞாவாடங். ஸப்பிதேலேனாதி ஸப்பிமயேன தேலேன, யமகஸ்னேஹேன ஹி ததா³ காயங் அப்³ப⁴ஞ்ஜதி. வச்ச²பா⁴வங் தரித்வா டி²தோ வச்ச²தரோ. பரிக்கே²பகரணத்தா²யாதி வனமாலாஹி ஸத்³தி⁴ங் த³ப்³பே⁴ஹி வேதி³யா பரிக்கே²பனத்தா²ய. யஞ்ஞபூ⁴மியந்தி அவஸேஸயஞ்ஞட்டா²னே. யங் பனெத்த² அத்த²தோ அவிப⁴த்தங் தங் ஸுவிஞ்ஞெய்யமேவ.
9.Khattiyābhisekenāti khattiyānaṃ kattabbaabhisekena. Santhāgāranti santhāravasena kataṃ agāraṃ yaññāvāṭaṃ. Sappitelenāti sappimayena telena, yamakasnehena hi tadā kāyaṃ abbhañjati. Vacchabhāvaṃ taritvā ṭhito vacchataro. Parikkhepakaraṇatthāyāti vanamālāhi saddhiṃ dabbhehi vediyā parikkhepanatthāya. Yaññabhūmiyanti avasesayaññaṭṭhāne. Yaṃ panettha atthato avibhattaṃ taṃ suviññeyyameva.
கந்த³ரகஸுத்தவண்ணனாய லீனத்த²ப்பகாஸனா ஸமத்தா.
Kandarakasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / மஜ்ஜி²மனிகாய • Majjhimanikāya / 1. கந்த³ரகஸுத்தங் • 1. Kandarakasuttaṃ
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / ஸுத்தபிடக (அட்ட²கதா²) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / மஜ்ஜி²மனிகாய (அட்ட²கதா²) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / 1. கந்த³ரகஸுத்தவண்ணனா • 1. Kandarakasuttavaṇṇanā