೧. ಕನ್ದರಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ

1. Kandarakasuttavaṇṇanā

೧. ಆರಾಮಪೋಕ್ಖರಣೀಆದೀಸೂತಿ ಆರಾಮಪೋಕ್ಖರಣೀಉಯ್ಯಾನಚೇತಿಯಟ್ಠಾನಾದೀಸು। ಉಸ್ಸನ್ನಾತಿ ಬಹುಲಾ। ಅಸೋಕಕಣಿಕಾರಕೋವಿಳಾರಕುಮ್ಭೀರಾಜರುಕ್ಖೇಹಿ ಸಮ್ಮಿಸ್ಸತಾಯ ತಂ ಚಮ್ಪಕವನಂ ನೀಲಾದಿಪಞ್ಚವಣ್ಣಕುಸುಮಪಟಿಮಣ್ಡಿತನ್ತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ, ನ ಚಮ್ಪಕರುಕ್ಖಾನಂಯೇವ ನೀಲಾದಿಪಞ್ಚವಣ್ಣಕುಸುಮತಾಯಾತಿ ವದನ್ತಿ। ಭಗವಾ ಕುಸುಮಗನ್ಧಸುಗನ್ಧೇ ಚಮ್ಪಕವನೇ ವಿಹರತೀತಿ ಇಮಿನಾ ನ ಮಾಪನಕಾಲೇ ಏವ ತಸ್ಮಿಂ ನಗರೇ ಚಮ್ಪಕರುಕ್ಖಾ ಉಸ್ಸನ್ನಾ, ಅಥ ಖೋ ಅಪರಭಾಗೇಪೀತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ‘‘ಪಞ್ಚಸತಮತ್ತೇಹಿ ಅಡ್ಢತೇಳಸೇಹೀ’’ತಿ ಏವಂ ಅದಸ್ಸಿತಪರಿಚ್ಛೇದೇನ। ಹತ್ಥಿನೋ ಚಾರೇತಿ ಸಿಕ್ಖಾಪೇತೀತಿ ಹತ್ಥಾಚರಿಯೋ ಹತ್ಥೀನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪಕೋ, ತಸ್ಸ ಪುತ್ತೋತಿ ಆಹ ‘‘ಹತ್ಥಾಚರಿಯಸ್ಸ ಪುತ್ತೋ’’ತಿ। ತದಾ ಭಗವಾ ತೇಸಂ ಪಸಾದಜನನತ್ಥಂ ಅತ್ತನೋ ಬುದ್ಧಾನುಭಾವಂ ಅನಿಗುಹಿತ್ವಾವ ನಿಸಿನ್ನೋತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ಛಬ್ಬಣ್ಣಾನಂ ಘನಬುದ್ಧರಸ್ಮೀನ’’ನ್ತಿಆದಿಮಾಹ। ಭಗವತೋ ಚೇವ ಗಾರವೇನಾತಿ ಭಗವತೋ ಗರುಭಾವೇನ, ಭಗವತಿ ಗಾರವೇನಾತಿ ವಾ ಪಾಠೋ।

1.Ārāmapokkharaṇīādīsūti ārāmapokkharaṇīuyyānacetiyaṭṭhānādīsu. Ussannāti bahulā. Asokakaṇikārakoviḷārakumbhīrājarukkhehi sammissatāya taṃ campakavanaṃ nīlādipañcavaṇṇakusumapaṭimaṇḍitanti daṭṭhabbaṃ, na campakarukkhānaṃyeva nīlādipañcavaṇṇakusumatāyāti vadanti. Bhagavā kusumagandhasugandhe campakavane viharatīti iminā na māpanakāle eva tasmiṃ nagare campakarukkhā ussannā, atha kho aparabhāgepīti dasseti. ‘‘Pañcasatamattehi aḍḍhateḷasehī’’ti evaṃ adassitaparicchedena. Hatthino cāreti sikkhāpetīti hatthācariyo hatthīnaṃ sikkhāpako, tassa puttoti āha ‘‘hatthācariyassa putto’’ti. Tadā bhagavā tesaṃ pasādajananatthaṃ attano buddhānubhāvaṃ aniguhitvāva nisinnoti dassento ‘‘chabbaṇṇānaṃ ghanabuddharasmīna’’ntiādimāha. Bhagavato ceva gāravenāti bhagavato garubhāvena, bhagavati gāravenāti vā pāṭho.

ನಿಚ್ಚಂ ನ ಹೋತೀತಿ ಅಭಿಣ್ಹಂ ನ ಹೋತಿ, ಕದಾಚಿದೇವ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಭಿಣ್ಹನಿಚ್ಚತಾ ಹಿ ಇಧ ಅಧಿಪ್ಪೇತಾ, ನ ಕೂಟಟ್ಠನಿಚ್ಚತಾ। ಲೋಕೇ ಕಿಞ್ಚಿ ವಿಮ್ಹಯಾವಹಂ ದಿಸ್ವಾ ಹತ್ಥವಿಕಾರಮ್ಪಿ ಕರೋನ್ತಿ, ಅಙ್ಗುಲಿಂ ವಾ ಫೋಟಯನ್ತಿ, ತಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ ‘‘ಅಚ್ಛರಂ ಪಹರಿತುಂ ಯುತ್ತ’’ನ್ತಿ। ಅಭೂತಪುಬ್ಬಂ ಭೂತನ್ತಿ ಅಯಂ ನಿರುತ್ತಿನಯೋ ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ಉಪಾದಾಯ ರುಳ್ಹೀವಸೇನ ವುತ್ತೋತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ತಥಾ ಹಿ ಪಾಳಿಯಂ ‘‘ಯೇಪಿ ತೇ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಅಹೇಸುಂ ಅತೀತಮದ್ಧಾನ’’ನ್ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ, ಕಿಞ್ಚಿ ಅಕತ್ತಬ್ಬಮ್ಪಿ ಕರಿಯಮಾನಂ ದುಕ್ಕರಭಾವೇನ ವಿಮ್ಹಯಾವಹಂ ಹೋತಿ, ತಥಾ ಕಿಞ್ಚಿ ಕತ್ತಬ್ಬಂ, ಪುರಿಮಂ ಗರಹಚ್ಛರಿಯಂ, ಪಚ್ಛಿಮಂ ಪಸಂಸಚ್ಛರಿಯಂ, ತದುಭಯಂ ಸುತ್ತಪದಸೋ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ತತ್ಥಾ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ।

Niccaṃna hotīti abhiṇhaṃ na hoti, kadācideva hotīti attho. Abhiṇhaniccatā hi idha adhippetā, na kūṭaṭṭhaniccatā. Loke kiñci vimhayāvahaṃ disvā hatthavikārampi karonti, aṅguliṃ vā phoṭayanti, taṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘accharaṃ paharituṃ yutta’’nti. Abhūtapubbaṃ bhūtanti ayaṃ niruttinayo yebhuyyena upādāya ruḷhīvasena vuttoti veditabbo. Tathā hi pāḷiyaṃ ‘‘yepi te, bho gotama, ahesuṃ atītamaddhāna’’ntiādi vuttaṃ, kiñci akattabbampi kariyamānaṃ dukkarabhāvena vimhayāvahaṃ hoti, tathā kiñci kattabbaṃ, purimaṃ garahacchariyaṃ, pacchimaṃ pasaṃsacchariyaṃ, tadubhayaṃ suttapadaso dassetuṃ ‘‘tatthā’’tiādi vuttaṃ.

ಸಮ್ಮಾ ಪಟಿಪಾದಿತೋತಿ ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪದಾಯಂ ಠಪಿತೋ। ಏಸಾ ಪಟಿಪದಾ ಪರಮಾತಿ ಏತಪರಮಂ, ಭಾವನಪುಂಸಕನಿದ್ದೇಸೋಯಂ ಯಥಾ ‘‘ವಿಸಮಂ ಚನ್ದಿಮಸೂರಿಯಾ ಪರಿವತ್ತನ್ತೀ’’ತಿ (ಅ॰ ನಿ॰ ೪.೭೦)। ಅಯಞ್ಹೇತ್ಥ ಅತ್ಥೋ – ಭಗವಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೋ ಪಟಿಪದಾಯ ತುಮ್ಹೇಹಿ ಪಟಿಪಾದಿತೋ, ಅತೀತೇಪಿ ಕಾಲೇ ಬುದ್ಧಾ ಏತಪರಮಂಯೇವ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ ಸಮ್ಮಾ ಪಟಿಪಾದೇಸುಂ, ಅನಾಗತೇಪಿ ಕಾಲೇ ಏತಪರಮಂಯೇವ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ ಸಮ್ಮಾ ಪಟಿಪಾದೇಸ್ಸನ್ತೀತಿ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ನಯಗ್ಗಾಹೇನ ದಿಟ್ಠೇನ ಅದಿಟ್ಠಂ ಅನುಮಿನನ್ತೋ ಸಬ್ಬೇಸಮ್ಪಿ ಬುದ್ಧಾನಂ ಸಾಸನೇ ಸಙ್ಘಸುಪ್ಪಟಿಪತ್ತಿಂ ಮಜ್ಝೇ ಭಿನ್ನಸುವಣ್ಣಂ ವಿಯ ಸಮಸಮಂ ಕತ್ವಾ ದಸ್ಸೇತಿ, ಏವಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಚ ತೇಸಂ ಸುಧಮ್ಮತಞ್ಚ ತಥಾ ದಸ್ಸೇತಿ ಏವಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ, ಬುದ್ಧಸುಬುದ್ಧತಾ ಪನ ನೇಸಂ ಸರೂಪೇನೇವ ದಸ್ಸಿತಾತಿ। ನ ಇತೋ ಭಿಯ್ಯೋತಿ ಇಮಿನಾ ಪಾಳಿಯಂ ಏತಪರಮಂಯೇವಾತಿ ಅವಧಾರಣೇನ ನಿವತ್ತಿತಂ ದಸ್ಸೇತಿ ಸೀಲಪದಟ್ಠಾನತ್ತಾ ಸಮಾಧಿಸ್ಸ, ಸಮಾಧಿಪದಟ್ಠಾನತ್ತಾ ಚ ಪಞ್ಞಾಯ ಸೀಲೇಪಿ ಚ ಅಭಿಸಮಾಚಾರಿಕಪುಬ್ಬಕತ್ತಾ ಆದಿಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಕಸ್ಸ ವುತ್ತಂ ‘‘ಆಭಿಸಮಾಚಾರಿಕವತ್ತಂ ಆದಿಂ ಕತ್ವಾ’’ತಿ।

Sammā paṭipāditoti sammāpaṭipadāyaṃ ṭhapito. Esā paṭipadā paramāti etaparamaṃ, bhāvanapuṃsakaniddesoyaṃ yathā ‘‘visamaṃ candimasūriyā parivattantī’’ti (a. ni. 4.70). Ayañhettha attho – bhagavā bhikkhusaṅgho paṭipadāya tumhehi paṭipādito, atītepi kāle buddhā etaparamaṃyeva bhikkhusaṅghaṃ sammā paṭipādesuṃ, anāgatepi kāle etaparamaṃyeva bhikkhusaṅghaṃ sammā paṭipādessantīti paribbājako nayaggāhena diṭṭhena adiṭṭhaṃ anuminanto sabbesampi buddhānaṃ sāsane saṅghasuppaṭipattiṃ majjhe bhinnasuvaṇṇaṃ viya samasamaṃ katvā dasseti, evaṃ dassento ca tesaṃ sudhammatañca tathā dasseti evāti veditabbo, buddhasubuddhatā pana nesaṃ sarūpeneva dassitāti. Na ito bhiyyoti iminā pāḷiyaṃ etaparamaṃyevāti avadhāraṇena nivattitaṃ dasseti sīlapadaṭṭhānattā samādhissa, samādhipadaṭṭhānattā ca paññāya sīlepi ca abhisamācārikapubbakattā ādibrahmacariyakassa vuttaṃ ‘‘ābhisamācārikavattaṃ ādiṃ katvā’’ti.

೨. ಪುಚ್ಛಾನುಸನ್ಧಿಆದೀಸು ಅನನ್ತೋಗಧತ್ತಾ ‘‘ಪಾಟಿಏಕ್ಕೋ ಅನುಸನ್ಧೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ತಮೇವತ್ಥಂ ಪಾಕಟಂ ಕಾತುಂ ‘‘ಭಗವಾ ಕಿರಾ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ಉಪಸನ್ತಕಾರಣನ್ತಿ ಉಪಸನ್ತಭಾವಕಾರಣಂ। ತಞ್ಹಿ ಅರಿಯಾನಂಯೇವ ವಿಸಯೋ, ತತ್ಥಾಪಿ ಚ ಬುದ್ಧಾನಂ ಏವ ಅನವಸೇಸತೋ ವಿಸಯೋತಿ ಇಮಮತ್ಥಂ ಬ್ಯತಿರೇಕತೋ ಅನ್ವಯತೋ ಚ ದಸ್ಸೇತುಂ ನ ಹಿ ತ್ವನ್ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಞಾತತ್ಥಚರಿಯಾ ಕಾಕಜಾತಕಾದಿವಸೇನ ವೇದಿತಬ್ಬಾ, ಲೋಕತ್ಥಚರಿಯಾ ತಂತಂಪಾರಮಿಪೂರಣವಸೇನ, ಬುದ್ಧತ್ಥಚರಿಯಾ ಮಹಾಬೋಧಿಜಾತಕಾದಿವಸೇನ। ಅಚ್ಛರಿಯಂ ಭೋ ಗೋತಮಾತಿಆದಿನಾ ಕನ್ದರಕೇನ ಕತಂ ಪಸಾದಪವೇದನಂ ದಸ್ಸೇತಿ।

2. Pucchānusandhiādīsu anantogadhattā ‘‘pāṭiekko anusandhī’’ti vatvā tamevatthaṃ pākaṭaṃ kātuṃ ‘‘bhagavā kirā’’tiādi vuttaṃ. Upasantakāraṇanti upasantabhāvakāraṇaṃ. Tañhi ariyānaṃyeva visayo, tatthāpi ca buddhānaṃ eva anavasesato visayoti imamatthaṃ byatirekato anvayato ca dassetuṃ na hi tvantiādi vuttaṃ. Tattha ñātatthacariyā kākajātakādivasena veditabbā, lokatthacariyā taṃtaṃpāramipūraṇavasena, buddhatthacariyā mahābodhijātakādivasena. Acchariyaṃ bho gotamātiādinā kandarakena kataṃ pasādapavedanaṃ dasseti.

ಯೇಪಿ ತೇತಿಆದಿನಾ ತೇನ ವುತ್ತಮತ್ಥಂ ಪಚ್ಚನುಭಾಸನ್ತೇನ ಭಗವತಾ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತನ್ತಿ ಚರಿತತ್ತಾ ಆಹ – ‘‘ಸನ್ತಿ ಹಿ ಕನ್ದರಕಾತಿ ಅಯಮ್ಪಿ ಪಾಟಿಯೇಕ್ಕೋ ಅನುಸನ್ಧೀ’’ತಿ । ಯೋ ಹಿ ಕನ್ದರಕೇನ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಉಪಸನ್ತಭಾವೋ ಕಿತ್ತಿತೋ, ತಂ ವಿಭಜಿತ್ವಾ ದಸ್ಸೇನ್ತೋಪಿ ತೇನ ಅಪುಚ್ಛಿತೋಯೇವ ಅತ್ತನೋ ಅಜ್ಝಾಸಯೇನ ಭಗವಾ ‘‘ಸನ್ತಿ ಹೀ’’ತಿಆದಿನಾ ದೇಸನಂ ಆರಭಿ। ತೇನಾಹ ‘‘ಭಗವತೋ ಕಿರ ಏತದಹೋಸೀ’’ ತಿಆದಿ। ಕಪ್ಪೇತ್ವಾತಿ ಅಞ್ಞಥಾ ಸನ್ತಮೇವ ಅತ್ತಾನಂ ಅಞ್ಞಥಾ ವಿಧಾಯ। ಪಕಪ್ಪೇತ್ವಾತಿ ಸನಿದಸ್ಸನವಸೇನ ಗಹೇತ್ವಾ। ತೇನಾಹ ‘‘ಕುಹಕಭಾವೇನಾ’’ತಿಆದಿ। ಪಟಿಪದಂ ಪೂರಯಮಾನಾತಿ ಕಾಮಂ ಅವಿಸೇಸೇನ ಸೇಕ್ಖಾ ವುಚ್ಚನ್ತಿ, ತೇ ಪನ ಅಧಿಗತಮಗ್ಗವಸೇನ ‘‘ಪೂರಯಮಾನಾ’’ತಿ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಕಿಚ್ಚಸ್ಸ ನಿಟ್ಠಿತತ್ತಾ। ಮಗ್ಗೋ ಹಿ ಏಕಚಿತ್ತಕ್ಖಣಿಕೋತಿ ಆಹ ‘‘ಉಪರಿಮಗ್ಗಸ್ಸ ವಿಪಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸನ್ತಾ’’ತಿ। ಇತೋ ಮುತ್ತಾತಿ ಮಗ್ಗೇನಾಗತೂಪಸಮತೋ ಮುತ್ತಾ। ಕಲ್ಯಾಣಪುಥುಜ್ಜನೇ ಸನ್ಧಾಯ ವದತಿ। ತೇನಾಹ ‘‘ಚತೂಹಿ ಸತಿಪಟ್ಠಾನೇಹಿ ಉಪಸನ್ತಾ’’ತಿ।

Yepi tetiādinā tena vuttamatthaṃ paccanubhāsantena bhagavatā sampaṭicchitanti caritattā āha – ‘‘santi hi kandarakāti ayampi pāṭiyekko anusandhī’’ti . Yo hi kandarakena bhikkhusaṅghassa upasantabhāvo kittito, taṃ vibhajitvā dassentopi tena apucchitoyeva attano ajjhāsayena bhagavā ‘‘santi hī’’tiādinā desanaṃ ārabhi. Tenāha ‘‘bhagavato kira etadahosī’’ tiādi. Kappetvāti aññathā santameva attānaṃ aññathā vidhāya. Pakappetvāti sanidassanavasena gahetvā. Tenāha ‘‘kuhakabhāvenā’’tiādi. Paṭipadaṃ pūrayamānāti kāmaṃ avisesena sekkhā vuccanti, te pana adhigatamaggavasena ‘‘pūrayamānā’’ti na vattabbā kiccassa niṭṭhitattā. Maggo hi ekacittakkhaṇikoti āha ‘‘uparimaggassa vipassanāya upasantā’’ti. Ito muttāti maggenāgatūpasamato muttā. Kalyāṇaputhujjane sandhāya vadati. Tenāha ‘‘catūhi satipaṭṭhānehi upasantā’’ti.

ಸತತಸೀಲಾತಿ ಅವಿಚ್ಛಿನ್ನಸೀಲಾ। ಸಾತಿಸಯೋ ಹಿ ಏತೇಸಂ ಸೀಲಸ್ಸ ಅಖಣ್ಡಾದಿಭಾವೋ। ಸುಪರಿಸುದ್ಧಸೀಲತಾವಸೇನ ಸನ್ತತಾ ವುತ್ತಿ ಏತೇಸನ್ತಿ ಸನ್ತತವುತ್ತಿನೋತಿ ಆಹ ‘‘ತಸ್ಸೇವ ವೇವಚನ’’ನ್ತಿ। ಏವಂ ಸೀಲವುತ್ತಿವಸೇನ ‘‘ಸನ್ತತವುತ್ತಿನೋ’’ತಿ ಪದಸ್ಸ ಅತ್ಥಂ ವತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಜೀವಿತವುತ್ತಿವಸೇನ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ಸನ್ತತಜೀವಿಕಾವಾತಿ ಅತ್ಥೋ’’ತಿ ಆಹ। ಸಾಸನಸ್ಸ ಜೀವಿತವುತ್ತಿ ಸೀಲಸನ್ನಿಸ್ಸಿತಾ ಏವಾತಿ ಆಹ ‘‘ತಸ್ಮಿ’’ನ್ತಿಆದಿ।

Satatasīlāti avicchinnasīlā. Sātisayo hi etesaṃ sīlassa akhaṇḍādibhāvo. Suparisuddhasīlatāvasena santatā vutti etesanti santatavuttinoti āha ‘‘tasseva vevacana’’nti. Evaṃ sīlavuttivasena ‘‘santatavuttino’’ti padassa atthaṃ vatvā idāni jīvitavuttivasena dassento ‘‘santatajīvikāvāti attho’’ti āha. Sāsanassa jīvitavutti sīlasannissitā evāti āha ‘‘tasmi’’ntiādi.

ನಿಪಯತಿ ವಿಸೋಸೇತಿ ರಾಗಾದಿಸಂಕಿಲೇಸಂ, ತತೋ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ ನಿಪಾತೀತಿ ನಿಪಕೋ, ಪಞ್ಞವಾ। ತೇನಾಹ ‘‘ಪಞ್ಞವನ್ತೋ’’ತಿ। ಪಞ್ಞಾಯ ಠತ್ವಾ ಜೀವಿಕಾಕಪ್ಪನಂ ನಾಮ ಬುದ್ಧಪಟಿಕುಟ್ಠಮಿಚ್ಛಾಜೀವಂ ಪಹಾಯ ಸಮ್ಮಾಜೀವೇನ ಜೀವನನ್ತಿ ತಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ಯಥಾ ಏಕಚ್ಚೋ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಯಂ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ತಂ ವಿಸುದ್ಧಿಮಗ್ಗೇ (ವಿಸುದ್ಧಿ॰ ೧.೧೪) ತಂಸಂವಣ್ಣನಾಯಞ್ಚ (ವಿಸುದ್ಧಿ॰ ಮಹಾಟೀ॰ ೧.೧೪) ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ರಥವಿನೀತಪಟಿಪದಾದಯೋ ತೇಸು ತೇಸು ಸುತ್ತೇಸು ವುತ್ತನಯೇನ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ಇತೋ ಅಞ್ಞತ್ಥ ಮಹಾಗೋಪಾಲಕಸುತ್ತಾದೀಸು (ಮ॰ ನಿ॰ ೧.೩೪೬ ಆದಯೋ) ಲೋಕುತ್ತರಸತಿಪಟ್ಠಾನಾ ಕಥಿತಾತಿ ಆಹ – ‘‘ಇಧ ಪನ ಲೋಕಿಯಲೋಕುತ್ತರಮಿಸ್ಸಕಾ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಾ ಕಥಿತಾ’’ತಿ, ಸತಿಪಟ್ಠಾನಸುತ್ತೇಪಿ (ದೀ॰ ನಿ॰ ೨.೩೭೩-೩೭೪; ಮ॰ ನಿ॰ ೧.೧೦೬ ಆದಯೋ) ವೋಮಿಸ್ಸಕಾವ ಕಥಿತಾತಿ। ಏತ್ತಕೇನಾತಿ ಏತ್ತಕಾಯ ದೇಸನಾಯ।

Nipayati visoseti rāgādisaṃkilesaṃ, tato vā attānaṃ nipātīti nipako, paññavā. Tenāha ‘‘paññavanto’’ti. Paññāya ṭhatvā jīvikākappanaṃ nāma buddhapaṭikuṭṭhamicchājīvaṃ pahāya sammājīvena jīvananti taṃ dassento ‘‘yathā ekacco’’tiādimāha. Tattha yaṃ vattabbaṃ, taṃ visuddhimagge (visuddhi. 1.14) taṃsaṃvaṇṇanāyañca (visuddhi. mahāṭī. 1.14) vuttanayeneva veditabbaṃ. Rathavinītapaṭipadādayo tesu tesu suttesu vuttanayena veditabbā. Ito aññattha mahāgopālakasuttādīsu (ma. ni. 1.346 ādayo) lokuttarasatipaṭṭhānā kathitāti āha – ‘‘idha pana lokiyalokuttaramissakā satipaṭṭhānā kathitā’’ti, satipaṭṭhānasuttepi (dī. ni. 2.373-374; ma. ni. 1.106 ādayo) vomissakāva kathitāti. Ettakenāti ettakāya desanāya.

೩. ಕಾರಕಭಾವನ್ತಿ ಪಟಿಪತ್ತಿಯಂ ಪಟಿಪಜ್ಜನಕಭಾವಂ। ಮಯಮ್ಪಿ ನಾಮ ಗಿಹೀ ಬಹುಕಿಚ್ಚಾ ಸಮಾನಾ ಕಾಲೇನ ಕಾಲಂ ಸತಿಪಟ್ಠಾನೇಸು ಸುಪ್ಪತಿಟ್ಠಿತಚಿತ್ತಾ ವಿಹರಾಮ, ಕಿಮಙ್ಗಂ ಪನ ವಿವೇಕವಾಸಿನೋತಿ ಅತ್ತನೋ ಕಾರಕಭಾವಂ ಪವೇದೇನ್ತೋ ಏವಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಞ್ಚ ಉಕ್ಖಿಪತಿ। ತೇನಾಹ ‘‘ಅಯಞ್ಹೇತ್ಥ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ’’ತಿಆದಿ। ನಾನಾರಮ್ಮಣೇಸು ಅಪರಾಪರಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾನಂ ರಾಗಾದಿಕಿಲೇಸಾನಂ ಘನಜಟಿತಸಙ್ಖಾತಾಕಾರೇನ ಪವತ್ತಿ ಕಿಲೇಸಗಹನೇನ ಗಹನತಾ, ತೇನಾಹ ‘‘ಅನ್ತೋ ಜಟಾ ಬಹಿ ಜಟಾ, ಜಟಾಯ ಜಟಿತಾ ಪಜಾ’’ತಿ (ಸಂ॰ ನಿ॰ ೧.೨೩, ೧೯೨)। ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಅಜ್ಝಾಸಯಗಹಣೇನ ಸಾಠೇಯ್ಯಮ್ಪೀತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಕಸಟಸಾಠೇಯ್ಯೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ’’ತಿ। ಯಥಾ ಸಪ್ಪಿಮಧುಫಾಣಿತಾದೀಸು ಕಚವರಭಾವೋ, ಸೋ ಕಸಟೋತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ಏವಂ ಸನ್ತಾನೇ ಅಪರಿಸುದ್ಧೋ ಸಂಕಿಲೇಸಭಾವೋ ಕಸಟನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಅಪರಿಸುದ್ಧಟ್ಠೇನ ಕಸಟತಾ’’ತಿ। ಅತ್ತನಿ ಅಸನ್ತಗುಣಸಮ್ಭಾವನಂ ಕೇರಾಟಿಯಟ್ಠೋ। ಜಾನಾತೀತಿ ‘‘ಇದಂ ಅಹಿತಂ ನ ಸೇವಿತಬ್ಬಂ, ಇದಂ ಹಿತಂ ಸೇವಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ವಿಚಾರೇತಿ ದೇಸೇತಿ। ವಿಚಾರಣತ್ಥೋಪಿ ಹಿ ಹೋತಿ ಜಾನಾತಿ-ಸದ್ದೋ ಯಥಾ ‘‘ಆಯಸ್ಮಾ ಜಾನಾತೀ’’ತಿ। ಸಬ್ಬಾಪಿ…ಪೇ॰… ಅಧಿಪ್ಪೇತಾ ‘‘ಪಸುಪಾಲಕಾ’’ತಿಆದೀಸು ವಿಯ। ಇಧ ಅನ್ತರ-ಸದ್ದೋ ‘‘ವಿಜ್ಜನ್ತರಿಕಾಯಾ’’ತಿಆದೀಸು (ಮ॰ ನಿ॰ ೨.೧೪೯) ವಿಯ ಖಣತ್ಥೋತಿ ಆಹ ‘‘ಯತ್ತಕೇನ ಖಣೇನಾ’’ತಿ। ತೇನಾತಿ ಹತ್ಥಿನಾ। ತಾನೀತಿ ಸಾಠೇಯ್ಯಾದೀನಿ।

3.Kārakabhāvanti paṭipattiyaṃ paṭipajjanakabhāvaṃ. Mayampi nāma gihī bahukiccā samānā kālena kālaṃ satipaṭṭhānesu suppatiṭṭhitacittā viharāma, kimaṅgaṃ pana vivekavāsinoti attano kārakabhāvaṃ pavedento evaṃ bhikkhusaṅghañca ukkhipati. Tenāha ‘‘ayañhettha adhippāyo’’tiādi. Nānārammaṇesu aparāparaṃ uppajjamānānaṃ rāgādikilesānaṃ ghanajaṭitasaṅkhātākārena pavatti kilesagahanena gahanatā, tenāha ‘‘anto jaṭā bahi jaṭā, jaṭāya jaṭitā pajā’’ti (saṃ. ni. 1.23, 192). Manussānaṃ ajjhāsayagahaṇena sāṭheyyampīti dassento āha ‘‘kasaṭasāṭheyyesupi eseva nayo’’ti. Yathā sappimadhuphāṇitādīsu kacavarabhāvo, so kasaṭoti vuccati, evaṃ santāne aparisuddho saṃkilesabhāvo kasaṭanti āha ‘‘aparisuddhaṭṭhena kasaṭatā’’ti. Attani asantaguṇasambhāvanaṃ kerāṭiyaṭṭho. Jānātīti ‘‘idaṃ ahitaṃ na sevitabbaṃ, idaṃ hitaṃ sevitabba’’nti vicāreti deseti. Vicāraṇatthopi hi hoti jānāti-saddo yathā ‘‘āyasmā jānātī’’ti. Sabbāpi…pe… adhippetā ‘‘pasupālakā’’tiādīsu viya. Idha antara-saddo ‘‘vijjantarikāyā’’tiādīsu (ma. ni. 2.149) viya khaṇatthoti āha ‘‘yattakena khaṇenā’’ti. Tenāti hatthinā. Tānīti sāṭheyyādīni.

ಅತ್ಥತೋ ಕಾಯಚಿತ್ತುಜುಕತಾಪಟಿಪಕ್ಖಭೂತಾವ ಲೋಭಸಹಗತಚಿತ್ತುಪ್ಪಾದಸ್ಸ ಪವತ್ತಿಆಕಾರವಿಸೇಸಾತಿ ತಾನಿ ಪವತ್ತಿಆಕಾರೇನ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ತತ್ಥಾ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಯಸ್ಸಾತಿ ಪಾಣಭೂತಸ್ಸ ಅಸ್ಸಸ್ಸ ವಾ ಹತ್ಥಿನೋ ವಾ। ಠಸ್ಸಾಮೀತಿ ತತ್ಥೇವ ಸಪ್ಪಟಿಭಯೇ ಠಾನೇ ಗನ್ತ್ವಾ ಠಸ್ಸಾಮೀತಿ ನ ಹೋತಿ। ಇಮಸ್ಸ ಸಾಠೇಯ್ಯತಾಯ ಪಾಕಟಕರಣಂ ವಞ್ಚನಾಧಿಪ್ಪಾಯಭಾವತೋ। ತಥಾ ಹಿ ಚತೂಸು ಠಾನೇಸು ‘‘ವಞ್ಚೇತ್ವಾ’’ ಇಚ್ಚೇವ ವುತ್ತಂ, ನಿಗುಹನ್ತೋ ಪನ ತತ್ಥೇವ ಗನ್ತ್ವಾ ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯ। ಏಸ ನಯೋ ಸೇಸೇಸುಪಿ। ಪಟಿಮಗ್ಗಂ ಆರೋಹಿತುಕಾಮಸ್ಸಾತಿ ಆಗತಮಗ್ಗಮೇವ ನಿವತ್ತಿತ್ವಾ ಗನ್ತುಕಾಮಸ್ಸ। ಲೇಣ್ಡವಿಸ್ಸಜ್ಜನಾದೀಸು ಕಾಲನ್ತರಾಪೇಕ್ಖಾಭಾವಂ ‘‘ತಥಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಉಪಸಂಹರತಿ।

Atthato kāyacittujukatāpaṭipakkhabhūtāva lobhasahagatacittuppādassa pavattiākāravisesāti tāni pavattiākārena dassetuṃ ‘‘tatthā’’tiādi vuttaṃ. Tattha yassāti pāṇabhūtassa assassa vā hatthino vā. Ṭhassāmīti tattheva sappaṭibhaye ṭhāne gantvā ṭhassāmīti na hoti. Imassa sāṭheyyatāya pākaṭakaraṇaṃ vañcanādhippāyabhāvato. Tathā hi catūsu ṭhānesu ‘‘vañcetvā’’ icceva vuttaṃ, niguhanto pana tattheva gantvā tiṭṭheyya. Esa nayo sesesupi. Paṭimaggaṃ ārohitukāmassāti āgatamaggameva nivattitvā gantukāmassa. Leṇḍavissajjanādīsu kālantarāpekkhābhāvaṃ ‘‘tathā’’ti iminā upasaṃharati.

ಅನ್ತೋಜಾತಕಾತಿ ಅತ್ತನೋ ದಾಸಿಯಾ ಕುಚ್ಛಿಮ್ಹಿ ಜಾತಾ। ಧನಕ್ಕೀತಾತಿ ಧನಂ ದತ್ವಾ ದಾಸಭಾವೇನ ಗಹಿತಾ। ಕರಮರಾನೀತಾತಿ ದಾಸಭಾವೇನ ಕರಮರಗ್ಗಾಹಗಹಿತಾ। ದಾಸಬ್ಯನ್ತಿ ದಾಸಭಾವಂ। ಪೇಸ್ಸಾತಿ ಅದಾಸಾ ಏವ ಹುತ್ವಾ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರಾ। ಇಮಂ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತ್ವಾತಿ ಇಮಂ ಅತ್ತನೋ ಹತ್ಥಗತಂ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತ್ವಾ। ಇಮಂ ಗಣ್ಹನ್ತಾತಿ ಇಮಂ ತಸ್ಸ ಹತ್ಥಗತಂ ಗಣ್ಹನ್ತಾ। ಸಮ್ಮುಖತೋ ಅಞ್ಞಥಾ ಪರಮ್ಮುಖಕಾಲೇ ಕಾಯವಾಚಾಸಮುದಾಚಾರದಸ್ಸನೇನೇವ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ನೇಸಂ ಅಞ್ಞಥಾ ಠಿತಭಾವೋ ನಿದ್ದಿಟ್ಠೋತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।

Antojātakāti attano dāsiyā kucchimhi jātā. Dhanakkītāti dhanaṃ datvā dāsabhāvena gahitā. Karamarānītāti dāsabhāvena karamaraggāhagahitā. Dāsabyanti dāsabhāvaṃ. Pessāti adāsā eva hutvā veyyāvaccakarā. Imaṃ vissajjetvāti imaṃ attano hatthagataṃ vissajjetvā. Imaṃgaṇhantāti imaṃ tassa hatthagataṃ gaṇhantā. Sammukhato aññathā parammukhakāle kāyavācāsamudācāradassaneneva cittassa nesaṃ aññathā ṭhitabhāvo niddiṭṭhoti veditabbo.

೪. ಅಯಮ್ಪಿ ಪಾಟಿಯೇಕ್ಕೋ ಅನುಸನ್ಧೀತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ಅನನ್ತರೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಅನುಸನ್ಧಿಯೋಜನಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ತೇನೇವಾಹ ‘‘ಅಯಞ್ಹೀ’’ತಿಆದಿ। ಚತುತ್ಥೋ ಹಿತಪಟಿಪದಂ ಪಟಿಪನ್ನೋತಿ ಯೋಜನಾ। ಪುಗ್ಗಲಸೀಸೇನ ಪುಗ್ಗಲಪಟಿಪತ್ತಿಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ಪುಗ್ಗಲೇ ಪಹಾಯಾ’’ತಿ ಆಹ। ಪಟಿಪತ್ತಿ ಹಿ ಇಧ ಪಹಾತಬ್ಬಾ, ನ ಪುಗ್ಗಲಾ। ಯಥಾ ಅಸ್ಸದ್ಧಾದಿಪುಗ್ಗಲಪರಿವಜ್ಜನೇನ ಸದ್ಧಿನ್ದ್ರಿಯಾದಿಭಾವನಾ ಇಜ್ಝನ್ತಿ, ಏವಂ ಮಿಚ್ಛಾಪಟಿಪನ್ನಪುಗ್ಗಲಪರಿವಜ್ಜನೇನ ಮಿಚ್ಛಾಪಟಿಪದಾ ವಜ್ಜಿತಬ್ಬಾತಿ ಆಹ – ‘‘ಪುರಿಮೇ ತಯೋ ಪುಗ್ಗಲೇ ಪಹಾಯಾ’’ತಿ। ಚತುತ್ಥಪುಗ್ಗಲಸ್ಸಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಚತುಕ್ಕೇ ವುತ್ತಚತುತ್ಥಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಹಿತಪಟಿಪತ್ತಿಯಂಯೇವ ಪಟಿಪಾದೇಮಿ ಪವತ್ತೇಮೀತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ। ಸನ್ತಾತಿ ಸಮಂ ವಿನಾಸಂ ನಿರೋಧಂ ಪತ್ತಾತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅತ್ಥೋತಿ ಆಹ ‘‘ನಿರುದ್ಧಾ ಸನ್ತಾತಿ ವುತ್ತಾ’’ತಿ। ಪುನ ಸನ್ತಾತಿ ಭಾವನಾವಸೇನ ಕಿಲೇಸಪರಿಳಾಹವಿಗಮತೋ ಸನ್ತಾತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅತ್ಥೋತಿ ಆಹ ‘‘ನಿಬ್ಬುತಾ’’ತಿ। ಸನ್ತಾತಿ ಆನೇತ್ವಾ ಯೋಜನಾ। ಸನ್ತೋ ಹವೇತಿ ಏತ್ಥ ಸಮಭಾವಕರೇನ ಸಾಧುಭಾವಸ್ಸ ವಿಸೇಸಪಚ್ಚಯಭೂತೇನ ಪಣ್ಡಿಚ್ಚೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ಅರಿಯಾ ‘‘ಸನ್ತೋ’’ತಿ ವುತ್ತಾತಿ ಆಹ – ‘‘ಸನ್ತೋ ಹವೇ…ಪೇ॰… ಪಣ್ಡಿತಾ’’ತಿ।

4.Ayampi pāṭiyekko anusandhīti etthāpi anantare vuttanayeneva anusandhiyojanā veditabbā. Tenevāha ‘‘ayañhī’’tiādi. Catuttho hitapaṭipadaṃ paṭipannoti yojanā. Puggalasīsena puggalapaṭipattiṃ dassento ‘‘puggale pahāyā’’ti āha. Paṭipatti hi idha pahātabbā, na puggalā. Yathā assaddhādipuggalaparivajjanena saddhindriyādibhāvanā ijjhanti, evaṃ micchāpaṭipannapuggalaparivajjanena micchāpaṭipadā vajjitabbāti āha – ‘‘purime tayo puggale pahāyā’’ti. Catutthapuggalassāti imasmiṃ catukke vuttacatutthapuggalassa hitapaṭipattiyaṃyeva paṭipādemi pavattemīti dassento. Santāti samaṃ vināsaṃ nirodhaṃ pattāti ayamettha atthoti āha ‘‘niruddhā santāti vuttā’’ti. Puna santāti bhāvanāvasena kilesapariḷāhavigamato santāti ayamettha atthoti āha ‘‘nibbutā’’ti. Santāti ānetvā yojanā. Santo haveti ettha samabhāvakarena sādhubhāvassa visesapaccayabhūtena paṇḍiccena samannāgatā ariyā ‘‘santo’’ti vuttāti āha – ‘‘santo have…pe… paṇḍitā’’ti.

ಆಹಿತೋ ಅಹಂಮಾನೋ ಏತ್ಥಾತಿ ಅತ್ತಾ (ಅ॰ ನಿ॰ ಟೀ॰ ೨.೪.೧೯೮) ಅತ್ತಭಾವೋ, ಇಧ ಪನ ಯೋ ಪರೋ ನ ಹೋತಿ, ಸೋ ಅತ್ತಾ, ತಂ ಅತ್ತಾನಂ। ಪರನ್ತಿ ಅತ್ತತೋ ಅಞ್ಞಂ। ಛಾತಂ ವುಚ್ಚತಿ ತಣ್ಹಾ ಜಿಘಚ್ಛಾಹೇತುತಾಯ। ಅನ್ತೋ ತಾಪನಕಿಲೇಸಾನನ್ತಿ ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಾನೇ ಅತ್ತಪರಿಳಾಹಜನನಸನ್ತಪ್ಪನಕಿಲೇಸಾನಂ। ಚಿತ್ತಂ ಆರಾಧೇತೀತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಸಾದೇತಿ, ಸಮ್ಪಹಂಸೇತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಯಸ್ಮಾ ಪನ ತಥಾಭೂತೋ ಚಿತ್ತಂ ಸಮ್ಪಾದೇನ್ತೋ ಅಜ್ಝಾಸಯಂ ಗಣ್ಹನ್ತೋ ನಾಮ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ವುತ್ತಂ ‘‘ಚಿತ್ತಂ ಸಮ್ಪಾದೇತೀ’’ತಿಆದಿ।

Āhito ahaṃmāno etthāti attā (a. ni. ṭī. 2.4.198) attabhāvo, idha pana yo paro na hoti, so attā, taṃ attānaṃ. Paranti attato aññaṃ. Chātaṃ vuccati taṇhā jighacchāhetutāya. Anto tāpanakilesānanti attano santāne attapariḷāhajananasantappanakilesānaṃ. Cittaṃ ārādhetīti cittaṃ pasādeti, sampahaṃsetīti attho. Yasmā pana tathābhūto cittaṃ sampādento ajjhāsayaṃ gaṇhanto nāma hoti, tasmā vuttaṃ ‘‘cittaṃ sampādetī’’tiādi.

೫. ದುಕ್ಖಂ ಪಟಿಕ್ಕೂಲಂ ಜೇಗುಚ್ಛಂ ಏತಸ್ಸಾತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಕ್ಕೂಲೋ ತಂ ದುಕ್ಖಪಟಿಕ್ಕೂಲಂ। ವಿಸೇಸನವಿಸೇಸಿತಬ್ಬತಾ ಹಿ ಕಾಮಚಾರಾ। ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ಪನ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ವಿಸೇಸಿತಬ್ಬತಂ ಸನ್ಧಾಯ ಬಾಹಿರತ್ಥಸಮಾಸಂ ಅನಾದಿಯಿತ್ವಾ ‘‘ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಪಟಿಕ್ಕೂಲ’’ನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ ವುತ್ತೋ। ಯೇನ ಹಿ ಭಾಗೇನ ಪುರಿಸಸ್ಸ ದುಕ್ಖಂ ಪಟಿಕ್ಕೂಲಂ, ತೇನ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಪುರಿಸೋಪೀತಿ। ತೇನಾಹ – ‘‘ಪಚ್ಚನೀಕಸಣ್ಠಿತ’’ನ್ತಿ।

5. Dukkhaṃ paṭikkūlaṃ jegucchaṃ etassāti dukkhapaṭikkūlo taṃ dukkhapaṭikkūlaṃ. Visesanavisesitabbatā hi kāmacārā. Aṭṭhakathāyaṃ pana dukkhassa visesitabbataṃ sandhāya bāhiratthasamāsaṃ anādiyitvā ‘‘dukkhassa paṭikkūla’’nti attho vutto. Yena hi bhāgena purisassa dukkhaṃ paṭikkūlaṃ, tena dukkhassa purisopīti. Tenāha – ‘‘paccanīkasaṇṭhita’’nti.

೬. ಚತೂಹಿ ಕಾರಣೇಹೀತಿ ಧಾತುಕುಸಲತಾದೀಹಿ ಚತೂಹಿ ಕಾರಣೇಹಿ। ಕಮ್ಮಂ ಕರೋತೀತಿ ಯೋಗಕಮ್ಮಂ ಕರೋತಿ। ಯಸ್ಮಾ ಸಮ್ಬುದ್ಧಾ ಪರೇಸಂ ಮಗ್ಗಫಲಾಧಿಗಮಾಯ ಉಸ್ಸಾಹಜಾತಾ, ತತ್ಥ ನಿರನ್ತರಂ ಯುತ್ತಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಏವ ಹೋನ್ತಿ, ತೇ ಪಟಿಚ್ಚ ತೇಸಂ ಅನ್ತರಾಯೋ ನ ಹೋತಿಯೇವಾತಿ ಆಹ ‘‘ನ ಪನ ಬುದ್ಧೇ ಪಟಿಚ್ಚಾ’’ತಿ। ಕಿರಿಯಪರಿಹಾನಿಯಾ ದೇಸಕಸ್ಸ ತಸ್ಸೇವ ವಾ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ತಜ್ಜಪಯೋಗಾಭಾವತೋ। ‘‘ದೇಸಕಸ್ಸ ವಾ’’ತಿ ಇದಂ ಸಾವಕಾನಂ ವಸೇನ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಮಹತಾ ಅತ್ಥೇನಾತಿ ಏತ್ಥ ಅತ್ಥ-ಸದ್ದೋ ಆನಿಸಂಸಪರಿಯಾಯೋತಿ ಆಹ ‘‘ದ್ವೀಹಿ ಆನಿಸಂಸೇಹೀ’’ತಿ। ಪಸಾದಂ ಪಟಿಲಭತಿ ‘‘ಅರಹನ್ತೋ’’ತಿಆದಿನಾ ಸಙ್ಘಸುಪ್ಪಟಿಪತ್ತಿಯಾ ಸುತತ್ತಾ। ಅಭಿನವೋ ನಯೋ ಉದಪಾದಿ ಸನ್ತತಸೀಲತಾದಿವಸೇನ ಅನತ್ತನ್ತಪತಾದಿವಸೇನ, ಸೋಪಿ ತಂ ಸುತ್ವಾ ದಾಸಾದೀಸು ಸವಿಸೇಸಂ ಲಜ್ಜೀ ದಯಾಪನ್ನೋ ಹಿತಾನುಕಮ್ಪೀ ಹುತ್ವಾ ಸೇಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ಸೀಲಂ ಸಾಧೇನ್ತೋ ಅನುಕ್ಕಮೇನ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಭಾವನಂ ಪರಿಬ್ರೂಹೇತಿ। ತೇನಾಹ ಭಗವಾ ‘‘ಮಹತಾ ಅತ್ಥೇನ ಸಂಯುತ್ತೋ’’ತಿ।

6.Catūhikāraṇehīti dhātukusalatādīhi catūhi kāraṇehi. Kammaṃ karotīti yogakammaṃ karoti. Yasmā sambuddhā paresaṃ maggaphalādhigamāya ussāhajātā, tattha nirantaraṃ yuttappayuttā eva honti, te paṭicca tesaṃ antarāyo na hotiyevāti āha ‘‘na pana buddhe paṭiccā’’ti. Kiriyaparihāniyā desakassa tasseva vā puggalassa tajjapayogābhāvato. ‘‘Desakassa vā’’ti idaṃ sāvakānaṃ vasena daṭṭhabbaṃ. Mahatā atthenāti ettha attha-saddo ānisaṃsapariyāyoti āha ‘‘dvīhi ānisaṃsehī’’ti. Pasādaṃ paṭilabhati ‘‘arahanto’’tiādinā saṅghasuppaṭipattiyā sutattā. Abhinavo nayo udapādi santatasīlatādivasena anattantapatādivasena, sopi taṃ sutvā dāsādīsu savisesaṃ lajjī dayāpanno hitānukampī hutvā sekkhapaṭipadaṃ sīlaṃ sādhento anukkamena satipaṭṭhānabhāvanaṃ paribrūheti. Tenāha bhagavā ‘‘mahatā atthena saṃyutto’’ti.

೮. ಪರೇಸಂ ಹನನಘಾತನಾದಿನಾ ರೋದಾಪನತೋ ಲುದ್ದೋ, ತಥಾ ವಿಘಾತಕಭಾವೇನ ಕಾಯಚಿತ್ತಾನಂ ವಿದಾರಣತೋ ದಾರುಣೋ, ವಿರುದ್ಧವಾದತಾಯ ಕಕ್ಖಳೋ, ಬನ್ಧನಾಗಾರೇ ನಿಯುತ್ತೋ ಬನ್ಧನಾಗಾರಿಕೋ।

8. Paresaṃ hananaghātanādinā rodāpanato luddo, tathā vighātakabhāvena kāyacittānaṃ vidāraṇato dāruṇo, viruddhavādatāya kakkhaḷo, bandhanāgāre niyutto bandhanāgāriko.

೯. ಖತ್ತಿಯಾಭಿಸೇಕೇನಾತಿ ಖತ್ತಿಯಾನಂ ಕತ್ತಬ್ಬಅಭಿಸೇಕೇನ। ಸನ್ಥಾಗಾರನ್ತಿ ಸನ್ಥಾರವಸೇನ ಕತಂ ಅಗಾರಂ ಯಞ್ಞಾವಾಟಂ। ಸಪ್ಪಿತೇಲೇನಾತಿ ಸಪ್ಪಿಮಯೇನ ತೇಲೇನ, ಯಮಕಸ್ನೇಹೇನ ಹಿ ತದಾ ಕಾಯಂ ಅಬ್ಭಞ್ಜತಿ। ವಚ್ಛಭಾವಂ ತರಿತ್ವಾ ಠಿತೋ ವಚ್ಛತರೋ। ಪರಿಕ್ಖೇಪಕರಣತ್ಥಾಯಾತಿ ವನಮಾಲಾಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ದಬ್ಭೇಹಿ ವೇದಿಯಾ ಪರಿಕ್ಖೇಪನತ್ಥಾಯ। ಯಞ್ಞಭೂಮಿಯನ್ತಿ ಅವಸೇಸಯಞ್ಞಟ್ಠಾನೇ। ಯಂ ಪನೇತ್ಥ ಅತ್ಥತೋ ಅವಿಭತ್ತಂ ತಂ ಸುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಮೇವ।

9.Khattiyābhisekenāti khattiyānaṃ kattabbaabhisekena. Santhāgāranti santhāravasena kataṃ agāraṃ yaññāvāṭaṃ. Sappitelenāti sappimayena telena, yamakasnehena hi tadā kāyaṃ abbhañjati. Vacchabhāvaṃ taritvā ṭhito vacchataro. Parikkhepakaraṇatthāyāti vanamālāhi saddhiṃ dabbhehi vediyā parikkhepanatthāya. Yaññabhūmiyanti avasesayaññaṭṭhāne. Yaṃ panettha atthato avibhattaṃ taṃ suviññeyyameva.

ಕನ್ದರಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾಯ ಲೀನತ್ಥಪ್ಪಕಾಸನಾ ಸಮತ್ತಾ।

Kandarakasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.

Next: ೨. ಅಟ್ಠಕನಾಗರಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 2. Aṭṭhakanāgarasuttavaṇṇanā

Related texts:

ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya / ೧. ಕನ್ದರಕಸುತ್ತಂ • 1. Kandarakasuttaṃ

ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ೧. ಕನ್ದರಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 1. Kandarakasuttavaṇṇanā

© 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea^® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
Contact