Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi |
൮. കണ്ഡുപടിച്ഛാദിസിക്ഖാപദം
8. Kaṇḍupaṭicchādisikkhāpadaṃ
൫൩൭. അട്ഠമേ ‘‘കത്ഥാ’’തിആദീനി വുത്തനയാനേവ.
537. Aṭṭhame ‘‘katthā’’tiādīni vuttanayāneva.
൫൩൯. ‘‘യസ്സാ’’തി പദസ്സ വിസയം ദസ്സേതും വുത്തം ‘‘ഭിക്ഖുനോ’’തി. ‘‘നാഭിയാ ഹേട്ഠാ’’തി ഇമിനാ നാഭിയാ അധോ അധോനാഭീതി വചനത്ഥം ദസ്സേതി, ‘‘ജാണുമണ്ഡലാനം ഉപരീ’’തി ഇമിനാ ജാണുമണ്ഡലാനം ഉബ്ഭ ഉബ്ഭജാണുമണ്ഡലന്തി. ഉബ്ഭസദ്ദോ ഹി ഉപരിപരിയായോ സത്തമ്യന്തനിപാതോ. കണ്ഡുഖജ്ജുസദ്ദാനം വേവചനത്താ വുത്തം ‘‘കണ്ഡൂതി ഖജ്ജൂ’’തി. കണ്ഡതി ഭേദനം കരോതീതി കണ്ഡു. ഖജ്ജതി ബ്യധനം കരോതീതി ഖജ്ജു. കേസുചി പോത്ഥകേസു ‘‘കച്ഛൂ’’തി പാഠോ അത്ഥി, സോ അയുത്തോ.
539. ‘‘Yassā’’ti padassa visayaṃ dassetuṃ vuttaṃ ‘‘bhikkhuno’’ti. ‘‘Nābhiyā heṭṭhā’’ti iminā nābhiyā adho adhonābhīti vacanatthaṃ dasseti, ‘‘jāṇumaṇḍalānaṃ uparī’’ti iminā jāṇumaṇḍalānaṃ ubbha ubbhajāṇumaṇḍalanti. Ubbhasaddo hi uparipariyāyo sattamyantanipāto. Kaṇḍukhajjusaddānaṃ vevacanattā vuttaṃ ‘‘kaṇḍūti khajjū’’ti. Kaṇḍati bhedanaṃ karotīti kaṇḍu. Khajjati byadhanaṃ karotīti khajju. Kesuci potthakesu ‘‘kacchū’’ti pāṭho atthi, so ayutto.
ലോഹിതം തുണ്ഡം ഏതിസ്സാതി ലോഹിതതുണ്ഡികാ. പിളയതി വിബാധയതീതി പിളകാ. ആ ഭുസോ അസുചിം സവതി പഗ്ഘരാപേതീതി അസ്സാവോതി വചനത്ഥം ദസ്സേന്തോ ആഹ ‘‘അസുചിപഗ്ഘരണ’’ന്തി. അരിസഞ്ച ഭഗന്ദരാ ച മധുമേഹോ ച. ആദിസദ്ദേന ദുന്നാമകാദയോ സങ്ഗണ്ഹാതി. തത്ഥ അരി വിയ ഈസതി അഭിഭവതീതി അരിസം. ഭഗം വുച്ചതി വച്ചമഗ്ഗം, തം ദരതി ഫാലേതീതി ഭഗന്ദരാ, ഗൂഥസമീപേ ജാതോ വണവിസേസോ. മധു വിയ മുത്താദിം മിഹതി സേചതീതി മധുമേഹോ, സോ ആബാധോ മുത്തമേഹോ സുക്കമേഹോ രത്തമേഹോതി അനേകവിധോ. ഥുല്ലസദ്ദോ മഹന്തപരിയായോതി ആഹ ‘‘മഹാ’’തി. അട്ഠമം.
Lohitaṃ tuṇḍaṃ etissāti lohitatuṇḍikā. Piḷayati vibādhayatīti piḷakā. Ā bhuso asuciṃ savati paggharāpetīti assāvoti vacanatthaṃ dassento āha ‘‘asucipaggharaṇa’’nti. Arisañca bhagandarā ca madhumeho ca. Ādisaddena dunnāmakādayo saṅgaṇhāti. Tattha ari viya īsati abhibhavatīti arisaṃ. Bhagaṃ vuccati vaccamaggaṃ, taṃ darati phāletīti bhagandarā, gūthasamīpe jāto vaṇaviseso. Madhu viya muttādiṃ mihati secatīti madhumeho, so ābādho muttameho sukkameho rattamehoti anekavidho. Thullasaddo mahantapariyāyoti āha ‘‘mahā’’ti. Aṭṭhamaṃ.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / മഹാവിഭങ്ഗ • Mahāvibhaṅga / ൯. രതനവഗ്ഗോ • 9. Ratanavaggo
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവിഭങ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ൮. കണ്ഡുപടിച്ഛാദിസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 8. Kaṇḍupaṭicchādisikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ൭. നിസീദനസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 7. Nisīdanasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ൮. കണ്ഡുപടിച്ഛാദിസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 8. Kaṇḍupaṭicchādisikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / ൭. നിസീദനസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 7. Nisīdanasikkhāpadavaṇṇanā