Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / กถาวตฺถุปาฬิ • Kathāvatthupāḷi |
๒. ทุติยวโคฺค
2. Dutiyavaggo
(๑๒) ๓. กงฺขากถา
(12) 3. Kaṅkhākathā
๓๑๘. อตฺถิ อรหโต กงฺขาติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ อรหโต วิจิกิจฺฉา วิจิกิจฺฉาปริยุฎฺฐานํ วิจิกิจฺฉาสํโยชนํ วิจิกิจฺฉานีวรณนฺติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
318. Atthi arahato kaṅkhāti? Āmantā. Atthi arahato vicikicchā vicikicchāpariyuṭṭhānaṃ vicikicchāsaṃyojanaṃ vicikicchānīvaraṇanti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
นตฺถิ อรหโต วิจิกิจฺฉา วิจิกิจฺฉาปริยุฎฺฐานํ วิจิกิจฺฉาสํโยชนํ วิจิกิจฺฉานีวรณนฺติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ นตฺถิ อรหโต วิจิกิจฺฉา วิจิกิจฺฉาปริยุฎฺฐานํ วิจิกิจฺฉาสํโยชนํ วิจิกิจฺฉานีวรณํ, โน จ วต เร วตฺตเพฺพ – ‘‘อตฺถิ อรหโต กงฺขา’’ติฯ
Natthi arahato vicikicchā vicikicchāpariyuṭṭhānaṃ vicikicchāsaṃyojanaṃ vicikicchānīvaraṇanti? Āmantā. Hañci natthi arahato vicikicchā vicikicchāpariyuṭṭhānaṃ vicikicchāsaṃyojanaṃ vicikicchānīvaraṇaṃ, no ca vata re vattabbe – ‘‘atthi arahato kaṅkhā’’ti.
อตฺถิ ปุถุชฺชนสฺส กงฺขา, อตฺถิ ตสฺส วิจิกิจฺฉา วิจิกิจฺฉาปริยุฎฺฐานํ วิจิกิจฺฉาสํโยชนํ วิจิกิจฺฉานีวรณนฺติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ อรหโต กงฺขา, อตฺถิ ตสฺส วิจิกิจฺฉา วิจิกิจฺฉาปริยุฎฺฐานํ วิจิกิจฺฉาสํโยชนํ วิจิกิจฺฉานีวรณนฺติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
Atthi puthujjanassa kaṅkhā, atthi tassa vicikicchā vicikicchāpariyuṭṭhānaṃ vicikicchāsaṃyojanaṃ vicikicchānīvaraṇanti? Āmantā. Atthi arahato kaṅkhā, atthi tassa vicikicchā vicikicchāpariyuṭṭhānaṃ vicikicchāsaṃyojanaṃ vicikicchānīvaraṇanti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
อตฺถิ อรหโต กงฺขา, นตฺถิ ตสฺส วิจิกิจฺฉา วิจิกิจฺฉาปริยุฎฺฐานํ วิจิกิจฺฉาสํโยชนํ วิจิกิจฺฉานีวรณนฺติ? อามนฺตา ฯ อตฺถิ ปุถุชฺชนสฺส กงฺขา, นตฺถิ ตสฺส วิจิกิจฺฉา วิจิกิจฺฉาปริยุฎฺฐานํ วิจิกิจฺฉาสํโยชนํ วิจิกิจฺฉานีวรณนฺติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
Atthi arahato kaṅkhā, natthi tassa vicikicchā vicikicchāpariyuṭṭhānaṃ vicikicchāsaṃyojanaṃ vicikicchānīvaraṇanti? Āmantā . Atthi puthujjanassa kaṅkhā, natthi tassa vicikicchā vicikicchāpariyuṭṭhānaṃ vicikicchāsaṃyojanaṃ vicikicchānīvaraṇanti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
อตฺถิ อรหโต กงฺขาติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ อรหโต สตฺถริ กงฺขา, ธเมฺม กงฺขา, สเงฺฆ กงฺขา, สิกฺขาย กงฺขา, ปุพฺพเนฺต กงฺขา, อปรเนฺต กงฺขา, ปุพฺพนฺตาปรเนฺต กงฺขา, อิทปฺปจฺจยตาปฎิจฺจสมุปฺปเนฺนสุ ธเมฺมสุ กงฺขาติ? น เหวํ วตฺตเพฺพฯ
Atthi arahato kaṅkhāti? Āmantā. Atthi arahato satthari kaṅkhā, dhamme kaṅkhā, saṅghe kaṅkhā, sikkhāya kaṅkhā, pubbante kaṅkhā, aparante kaṅkhā, pubbantāparante kaṅkhā, idappaccayatāpaṭiccasamuppannesu dhammesu kaṅkhāti? Na hevaṃ vattabbe.
นตฺถิ อรหโต สตฺถริ กงฺขา, ธเมฺม กงฺขา…เป.… อิทปฺปจฺจยตาปฎิจฺจสมุปฺปเนฺนสุ ธเมฺมสุ กงฺขาติ ? อามนฺตาฯ หญฺจิ นตฺถิ อรหโต สตฺถริ กงฺขา, ธเมฺม กงฺขา…เป.… อิทปฺปจฺจยตาปฎิจฺจสมุปฺปเนฺนสุ ธเมฺมสุ กงฺขา, โน จ วต เร วตฺตเพฺพ – ‘‘อตฺถิ อรหโต กงฺขา’’ติฯ
Natthi arahato satthari kaṅkhā, dhamme kaṅkhā…pe… idappaccayatāpaṭiccasamuppannesu dhammesu kaṅkhāti ? Āmantā. Hañci natthi arahato satthari kaṅkhā, dhamme kaṅkhā…pe… idappaccayatāpaṭiccasamuppannesu dhammesu kaṅkhā, no ca vata re vattabbe – ‘‘atthi arahato kaṅkhā’’ti.
อตฺถิ ปุถุชฺชนสฺส กงฺขา, อตฺถิ ตสฺส สตฺถริ กงฺขา, ธเมฺม กงฺขา…เป.… อิทปฺปจฺจยตาปฎิจฺจสมุปฺปเนฺนสุ ธเมฺมสุ กงฺขาติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ อรหโต กงฺขา, อตฺถิ ตสฺส สตฺถริ กงฺขา, ธเมฺม กงฺขา…เป.… อิทปฺปจฺจยตาปฎิจฺจสมุปฺปเนฺนสุ ธเมฺมสุ กงฺขาติ? น เหวํ วตฺตเพฺพฯ
Atthi puthujjanassa kaṅkhā, atthi tassa satthari kaṅkhā, dhamme kaṅkhā…pe… idappaccayatāpaṭiccasamuppannesu dhammesu kaṅkhāti? Āmantā. Atthi arahato kaṅkhā, atthi tassa satthari kaṅkhā, dhamme kaṅkhā…pe… idappaccayatāpaṭiccasamuppannesu dhammesu kaṅkhāti? Na hevaṃ vattabbe.
อตฺถิ อรหโต กงฺขา, นตฺถิ ตสฺส สตฺถริ กงฺขา, ธเมฺม กงฺขา…เป.… อิทปฺปจฺจยตาปฎิจฺจสมุปฺปเนฺนสุ ธเมฺมสุ กงฺขาติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ ปุถุชฺชนสฺส กงฺขา, นตฺถิ ตสฺส สตฺถริ กงฺขา, ธเมฺม กงฺขา…เป.… อิทปฺปจฺจยตาปฎิจฺจสมุปฺปเนฺนสุ ธเมฺมสุ กงฺขาติ? น เหวํ วตฺตเพฺพฯ
Atthi arahato kaṅkhā, natthi tassa satthari kaṅkhā, dhamme kaṅkhā…pe… idappaccayatāpaṭiccasamuppannesu dhammesu kaṅkhāti? Āmantā. Atthi puthujjanassa kaṅkhā, natthi tassa satthari kaṅkhā, dhamme kaṅkhā…pe… idappaccayatāpaṭiccasamuppannesu dhammesu kaṅkhāti? Na hevaṃ vattabbe.
๓๑๙. อตฺถิ อรหโต กงฺขาติ? อามนฺตา ฯ นนุ อรหโต ราโค ปหีโน อุจฺฉินฺนมูโล ตาลาวตฺถุกโต อนภาวงฺกโต อายติํ อนุปฺปาทธโมฺมติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ อรหโต ราโค ปหีโน อุจฺฉินฺนมูโล ตาลาวตฺถุกโต อนภาวงฺกโต อายติํ อนุปฺปาทธโมฺม, โน จ วต เร วตฺตเพฺพ – ‘‘อตฺถิ อรหโต กงฺขา’’ติฯ
319. Atthi arahato kaṅkhāti? Āmantā . Nanu arahato rāgo pahīno ucchinnamūlo tālāvatthukato anabhāvaṅkato āyatiṃ anuppādadhammoti? Āmantā. Hañci arahato rāgo pahīno ucchinnamūlo tālāvatthukato anabhāvaṅkato āyatiṃ anuppādadhammo, no ca vata re vattabbe – ‘‘atthi arahato kaṅkhā’’ti.
อตฺถิ อรหโต กงฺขาติ? อามนฺตาฯ นนุ อรหโต โทโส ปหีโน…เป.… โมโห ปหีโน…เป.… อโนตฺตปฺปํ ปหีนํ…เป.… ราคปฺปหานาย มโคฺค ภาวิโต…เป.… โพชฺฌงฺคา ภาวิตา…เป.… โทสปฺปหานาย…เป.… อโนตฺตปฺปปหานาย มโคฺค ภาวิโต…เป.… โพชฺฌงฺคา ภาวิตา; นนุ อรหา วีตราโค วีตโทโส วีตโมโห…เป.… สจฺฉิกาตพฺพํ สจฺฉิกตนฺติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ อรหา วีตราโค วีตโทโส วีตโมโห…เป.… สจฺฉิกาตพฺพํ สจฺฉิกตํ, โน จ วต เร วตฺตเพฺพ – ‘‘อตฺถิ อรหโต กงฺขา’’ติฯ
Atthi arahato kaṅkhāti? Āmantā. Nanu arahato doso pahīno…pe… moho pahīno…pe… anottappaṃ pahīnaṃ…pe… rāgappahānāya maggo bhāvito…pe… bojjhaṅgā bhāvitā…pe… dosappahānāya…pe… anottappapahānāya maggo bhāvito…pe… bojjhaṅgā bhāvitā; nanu arahā vītarāgo vītadoso vītamoho…pe… sacchikātabbaṃ sacchikatanti? Āmantā. Hañci arahā vītarāgo vītadoso vītamoho…pe… sacchikātabbaṃ sacchikataṃ, no ca vata re vattabbe – ‘‘atthi arahato kaṅkhā’’ti.
๓๒๐. อตฺถิ อรหโต กงฺขาติ? สธมฺมกุสลสฺส อรหโต อตฺถิ กงฺขา, ปรธมฺมกุสลสฺส อรหโต นตฺถิ กงฺขาติฯ สธมฺมกุสลสฺส อรหโต อตฺถิ กงฺขาติ? อามนฺตาฯ ปรธมฺมกุสลสฺส อรหโต อตฺถิ กงฺขาติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
320. Atthi arahato kaṅkhāti? Sadhammakusalassa arahato atthi kaṅkhā, paradhammakusalassa arahato natthi kaṅkhāti. Sadhammakusalassa arahato atthi kaṅkhāti? Āmantā. Paradhammakusalassa arahato atthi kaṅkhāti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ปรธมฺมกุสลสฺส อรหโต นตฺถิ กงฺขาติ? อามนฺตาฯ สธมฺมกุสลสฺส อรหโต นตฺถิ กงฺขาติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
Paradhammakusalassa arahato natthi kaṅkhāti? Āmantā. Sadhammakusalassa arahato natthi kaṅkhāti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
สธมฺมกุสลสฺส อรหโต ราโค ปหีโน, อตฺถิ ตสฺส กงฺขาติ? อามนฺตาฯ ปรธมฺมกุสลสฺส อรหโต ราโค ปหีโน, อตฺถิ ตสฺส กงฺขาติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
Sadhammakusalassa arahato rāgo pahīno, atthi tassa kaṅkhāti? Āmantā. Paradhammakusalassa arahato rāgo pahīno, atthi tassa kaṅkhāti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
สธมฺมกุสลสฺส อรหโต โทโส ปหีโน…เป.… โมโห ปหีโน…เป.… อโนตฺตปฺปํ ปหีนํ…เป.… ราคปฺปหานาย มโคฺค ภาวิโต…เป.… โพชฺฌงฺคา ภาวิตา…เป.… โทสปฺปหานาย…เป.… โมหปฺปหานาย…เป.… อโนตฺตปฺปปหานาย มโคฺค ภาวิโต…เป.… โพชฺฌงฺคา ภาวิตา…เป.… สธมฺมกุสโล อรหา วีตราโค วีตโทโส วีตโมโห …เป.… สจฺฉิกาตพฺพํ สจฺฉิกตํ, อตฺถิ ตสฺส กงฺขาติ? อามนฺตาฯ ปรธมฺมกุสโล อรหา วีตราโค วีตโทโส วีตโมโห…เป.… สจฺฉิกาตพฺพํ สจฺฉิกตํ, อตฺถิ ตสฺส กงฺขาติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.… ปรธมฺมกุสลสฺส อรหโต ราโค ปหีโน, นตฺถิ ตสฺส กงฺขาติ? อามนฺตาฯ สธมฺมกุสลสฺส อรหโต ราโค ปหีโน, นตฺถิ ตสฺส กงฺขาติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
Sadhammakusalassa arahato doso pahīno…pe… moho pahīno…pe… anottappaṃ pahīnaṃ…pe… rāgappahānāya maggo bhāvito…pe… bojjhaṅgā bhāvitā…pe… dosappahānāya…pe… mohappahānāya…pe… anottappapahānāya maggo bhāvito…pe… bojjhaṅgā bhāvitā…pe… sadhammakusalo arahā vītarāgo vītadoso vītamoho …pe… sacchikātabbaṃ sacchikataṃ, atthi tassa kaṅkhāti? Āmantā. Paradhammakusalo arahā vītarāgo vītadoso vītamoho…pe… sacchikātabbaṃ sacchikataṃ, atthi tassa kaṅkhāti? Na hevaṃ vattabbe…pe… paradhammakusalassa arahato rāgo pahīno, natthi tassa kaṅkhāti? Āmantā. Sadhammakusalassa arahato rāgo pahīno, natthi tassa kaṅkhāti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ปรธมฺมกุสลสฺส อรหโต โทโส ปหีโน…เป.… โมโห ปหีโน…เป.… อโนตฺตปฺปํ ปหีนํ…เป.… ราคปฺปหานาย มโคฺค ภาวิโต…เป.… โพชฺฌงฺคา ภาวิตา…เป.… โทสปฺปหานาย…เป.… โมหปฺปหานาย…เป.… อโนตฺตปฺปปหานาย มโคฺค ภาวิโต…เป.… โพชฺฌงฺคา ภาวิตา…เป.… ปรธมฺมกุสโล อรหา วีตราโค วีตโทโส วีตโมโห…เป.… สจฺฉิกาตพฺพํ สจฺฉิกตํ, นตฺถิ ตสฺส กงฺขาติ? อามนฺตาฯ สธมฺมกุสโล อรหา วีตราโค วีตโทโส วีตโมโห…เป.… สจฺฉิกาตพฺพํ สจฺฉิกตํ, นตฺถิ ตสฺส กงฺขาติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
Paradhammakusalassa arahato doso pahīno…pe… moho pahīno…pe… anottappaṃ pahīnaṃ…pe… rāgappahānāya maggo bhāvito…pe… bojjhaṅgā bhāvitā…pe… dosappahānāya…pe… mohappahānāya…pe… anottappapahānāya maggo bhāvito…pe… bojjhaṅgā bhāvitā…pe… paradhammakusalo arahā vītarāgo vītadoso vītamoho…pe… sacchikātabbaṃ sacchikataṃ, natthi tassa kaṅkhāti? Āmantā. Sadhammakusalo arahā vītarāgo vītadoso vītamoho…pe… sacchikātabbaṃ sacchikataṃ, natthi tassa kaṅkhāti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
๓๒๑. อตฺถิ อรหโต กงฺขาติ? อามนฺตาฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา – ‘‘ชานโตหํ, ภิกฺขเว, ปสฺสโต อาสวานํ ขยํ วทามิ, โน อชานโต โน อปสฺสโต! กิญฺจ, ภิกฺขเว , ชานโต กิํ ปสฺสโต อาสวานํ ขโย โหติ ? ‘อิติ รูปํ’…เป.… ‘อิติ วิญฺญาณสฺส อตฺถงฺคโม’ติ – เอวํ โข, ภิกฺขเว, ชานโต เอวํ ปสฺสโต อาสวานํ ขโย โหตี’’ติฯ อเตฺถว สุตฺตโนฺตติ? อามนฺตาฯ เตน หิ น วตฺตพฺพํ – ‘‘อตฺถิ อรหโต กงฺขา’’ติฯ
321. Atthi arahato kaṅkhāti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘jānatohaṃ, bhikkhave, passato āsavānaṃ khayaṃ vadāmi, no ajānato no apassato! Kiñca, bhikkhave , jānato kiṃ passato āsavānaṃ khayo hoti ? ‘Iti rūpaṃ’…pe… ‘iti viññāṇassa atthaṅgamo’ti – evaṃ kho, bhikkhave, jānato evaṃ passato āsavānaṃ khayo hotī’’ti. Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi na vattabbaṃ – ‘‘atthi arahato kaṅkhā’’ti.
อตฺถิ อรหโต กงฺขาติ? อามนฺตาฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา – ‘‘ชานโตหํ, ภิกฺขเว, ปสฺสโต อาสวานํ ขยํ วทามิ, โน อชานโต โน อปสฺสโต! กิญฺจ, ภิกฺขเว, ชานโต กิํ ปสฺสโต อาสวานํ ขโย โหติ? ‘อิทํ ทุกฺข’นฺติ, ภิกฺขเว…เป.… ‘อยํ ทุกฺขนิโรธคามินี ปฎิปทา’ติ ชานโต ปสฺสโต อาสวานํ ขโย โหติฯ เอวํ โข , ภิกฺขเว, ชานโต เอวํ ปสฺสโต อาสวานํ ขโย โหตี’’ติฯ อเตฺถว สุตฺตโนฺตติ? อามนฺตาฯ เตน หิ น วตฺตพฺพํ – ‘‘อตฺถิ อรหโต กงฺขา’’ติฯ
Atthi arahato kaṅkhāti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘jānatohaṃ, bhikkhave, passato āsavānaṃ khayaṃ vadāmi, no ajānato no apassato! Kiñca, bhikkhave, jānato kiṃ passato āsavānaṃ khayo hoti? ‘Idaṃ dukkha’nti, bhikkhave…pe… ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti jānato passato āsavānaṃ khayo hoti. Evaṃ kho , bhikkhave, jānato evaṃ passato āsavānaṃ khayo hotī’’ti. Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi na vattabbaṃ – ‘‘atthi arahato kaṅkhā’’ti.
อตฺถิ อรหโต กงฺขาติ? อามนฺตาฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา – ‘‘สพฺพํ, ภิกฺขเว, อนภิชานํ อปริชานํ อวิราชยํ อปฺปชหํ อภโพฺพ ทุกฺขกฺขยาย; สพฺพญฺจ โข, ภิกฺขเว, อภิชานํ ปริชานํ วิราชยํ ปชหํ ภโพฺพ ทุกฺขกฺขยายา’’ติ! อเตฺถว สุตฺตโนฺตติ? อามนฺตาฯ เตน หิ น วตฺตพฺพํ – ‘‘อตฺถิ อรหโต กงฺขา’’ติฯ
Atthi arahato kaṅkhāti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘sabbaṃ, bhikkhave, anabhijānaṃ aparijānaṃ avirājayaṃ appajahaṃ abhabbo dukkhakkhayāya; sabbañca kho, bhikkhave, abhijānaṃ parijānaṃ virājayaṃ pajahaṃ bhabbo dukkhakkhayāyā’’ti! Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi na vattabbaṃ – ‘‘atthi arahato kaṅkhā’’ti.
อตฺถิ อรหโต กงฺขาติ? อามนฺตาฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา – ‘‘สหาวสฺส ทสฺสนสมฺปทาย …เป.… ฉจฺจาภิฐานานิ อภพฺพ กาตุ’’นฺติฯ อเตฺถว สุตฺตโนฺตติ? อามนฺตาฯ เตน หิ น วตฺตพฺพํ – ‘‘อตฺถิ อรหโต กงฺขา’’ติฯ
Atthi arahato kaṅkhāti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘sahāvassa dassanasampadāya …pe… chaccābhiṭhānāni abhabba kātu’’nti. Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi na vattabbaṃ – ‘‘atthi arahato kaṅkhā’’ti.
อตฺถิ อรหโต กงฺขาติ? อามนฺตาฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา – ‘‘ยสฺมิํ, ภิกฺขเว, สมเย อริยสาวกสฺส วิรชํ วีตมลํ ธมฺมจกฺขุํ อุทปาทิ – ‘ยํ กิญฺจิ สมุทยธมฺมํ สพฺพํ ตํ นิโรธธมฺม’นฺติ, สห ทสฺสนุปฺปาทา, ภิกฺขเว, อริยสาวกสฺส ตีณิ สํโยชนานิ ปหียนฺติ – สกฺกายทิฎฺฐิ, วิจิกิจฺฉา, สีลพฺพตปรามาโส’’ติ! อเตฺถว สุตฺตโนฺตติ? อามนฺตาฯ เตน หิ น วตฺตพฺพํ – ‘‘อตฺถิ อรหโต กงฺขา’’ติฯ
Atthi arahato kaṅkhāti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘yasmiṃ, bhikkhave, samaye ariyasāvakassa virajaṃ vītamalaṃ dhammacakkhuṃ udapādi – ‘yaṃ kiñci samudayadhammaṃ sabbaṃ taṃ nirodhadhamma’nti, saha dassanuppādā, bhikkhave, ariyasāvakassa tīṇi saṃyojanāni pahīyanti – sakkāyadiṭṭhi, vicikicchā, sīlabbataparāmāso’’ti! Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi na vattabbaṃ – ‘‘atthi arahato kaṅkhā’’ti.
อตฺถิ อรหโต กงฺขาติ? อามนฺตาฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา –
Atthi arahato kaṅkhāti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā –
‘‘ยทา หเว ปาตุภวนฺติ ธมฺมา,
‘‘Yadā have pātubhavanti dhammā,
อาตาปิโน ฌายโต พฺราหฺมณสฺส;
Ātāpino jhāyato brāhmaṇassa;
อถสฺส กงฺขา วปยนฺติ สพฺพา,
Athassa kaṅkhā vapayanti sabbā,
ยโต ปชานาติ สเหตุธมฺมนฺติฯ
Yato pajānāti sahetudhammanti.
‘‘ยทา หเว ปาตุภวนฺติ ธมฺมา,
‘‘Yadā have pātubhavanti dhammā,
อาตาปิโน ฌายโต พฺราหฺมณสฺส;
Ātāpino jhāyato brāhmaṇassa;
อถสฺส กงฺขา วปยนฺติ สพฺพา,
Athassa kaṅkhā vapayanti sabbā,
ยโต ขยํ ปจฺจยานํ อเวทีติฯ
Yato khayaṃ paccayānaṃ avedīti.
‘‘ยทา หเว ปาตุภวนฺติ ธมฺมา,
‘‘Yadā have pātubhavanti dhammā,
อาตาปิโน ฌายโต พฺราหฺมณสฺส;
Ātāpino jhāyato brāhmaṇassa;
วิธูปยํ ติฎฺฐติ มารเสนํ,
Vidhūpayaṃ tiṭṭhati mārasenaṃ,
‘‘ยา กาจิ กงฺขา อิธ วา หุรํ วา,
‘‘Yā kāci kaṅkhā idha vā huraṃ vā,
สกเวทิยา วา ปรเวทิยา วา;
Sakavediyā vā paravediyā vā;
‘‘เย กงฺขาสมติกฺกนฺตา, กงฺขาภูเตสุ ปาณิสุ;
‘‘Ye kaṅkhāsamatikkantā, kaṅkhābhūtesu pāṇisu;
อสํสยา วิสํยุตฺตา, เตสุ ทินฺนํ มหปฺผลนฺติฯ
Asaṃsayā visaṃyuttā, tesu dinnaṃ mahapphalanti.
‘‘เอตาทิสี ธมฺมปกาสเนตฺถ,
‘‘Etādisī dhammapakāsanettha,
น ตตฺถ กิํ กงฺขติ โกจิ สาวโก;
Na tattha kiṃ kaṅkhati koci sāvako;
อเตฺถว สุตฺตโนฺตติ? อามนฺตาฯ เตน หิ น วตฺตพฺพํ – ‘‘อตฺถิ อรหโต กงฺขา’’ติฯ
Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi na vattabbaṃ – ‘‘atthi arahato kaṅkhā’’ti.
น วตฺตพฺพํ – ‘‘อตฺถิ อรหโต กงฺขา’’ติ? อามนฺตาฯ นนุ อรหา อิตฺถิปุริสานํ นามโคเตฺต กเงฺขยฺย, มคฺคามเคฺค กเงฺขยฺย, ติณกฎฺฐวนปฺปตีนํ นาเม กเงฺขยฺยา’’ติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ อรหา อิตฺถิปุริสานํ นามโคเตฺต กเงฺขยฺย, มคฺคามเคฺค กเงฺขยฺย, ติณกฎฺฐวนปฺปตีนํ นาเม กเงฺขยฺย; เตน วต เร วตฺตเพฺพ – ‘‘อตฺถิ อรหโต กงฺขา’’ติฯ
Na vattabbaṃ – ‘‘atthi arahato kaṅkhā’’ti? Āmantā. Nanu arahā itthipurisānaṃ nāmagotte kaṅkheyya, maggāmagge kaṅkheyya, tiṇakaṭṭhavanappatīnaṃ nāme kaṅkheyyā’’ti? Āmantā. Hañci arahā itthipurisānaṃ nāmagotte kaṅkheyya, maggāmagge kaṅkheyya, tiṇakaṭṭhavanappatīnaṃ nāme kaṅkheyya; tena vata re vattabbe – ‘‘atthi arahato kaṅkhā’’ti.
อรหา อิตฺถิปุริสานํ นามโคเตฺต กเงฺขยฺย, มคฺคามเคฺค กเงฺขยฺย, ติณกฎฺฐวนปฺปตีนํ นาเม กเงฺขยฺยาติ, อตฺถิ อรหโต กงฺขาติ? อามนฺตาฯ อรหา โสตาปตฺติผเล วา สกทาคามิผเล วา อนาคามิผเล วา อรหเตฺต วา กเงฺขยฺยาติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
Arahā itthipurisānaṃ nāmagotte kaṅkheyya, maggāmagge kaṅkheyya, tiṇakaṭṭhavanappatīnaṃ nāme kaṅkheyyāti, atthi arahato kaṅkhāti? Āmantā. Arahā sotāpattiphale vā sakadāgāmiphale vā anāgāmiphale vā arahatte vā kaṅkheyyāti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
กงฺขากถา นิฎฺฐิตาฯ
Kaṅkhākathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / อภิธมฺมปิฎก (อฎฺฐกถา) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ปญฺจปกรณ-อฎฺฐกถา • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ๒-๓-๔. อญฺญาณาทิกถาวณฺณนา • 2-3-4. Aññāṇādikathāvaṇṇanā