| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya |
២. កង្ខេយ្យសុត្តំ
2. Kaṅkheyyasuttaṃ
៩៨៨. ឯកំ សមយំ អាយស្មា លោមសកំភិយោ 1 សក្កេសុ វិហរតិ កបិលវត្ថុស្មិំ និគ្រោធារាមេ។ អថ ខោ មហានាមោ សក្កោ យេនាយស្មា លោមសកំភិយោ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា អាយស្មន្តំ លោមសកំភិយំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ មហានាមោ សក្កោ អាយស្មន្តំ លោមសកំភិយំ ឯតទវោច – ‘‘សោ ឯវ នុ ខោ, ភន្តេ, សេខោ វិហារោ សោ តថាគតវិហារោ, ឧទាហុ អញ្ញោវ 2 សេខោ វិហារោ អញ្ញោ តថាគតវិហារោ’’តិ?
988. Ekaṃ samayaṃ āyasmā lomasakaṃbhiyo 3 sakkesu viharati kapilavatthusmiṃ nigrodhārāme. Atha kho mahānāmo sakko yenāyasmā lomasakaṃbhiyo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ lomasakaṃbhiyaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho mahānāmo sakko āyasmantaṃ lomasakaṃbhiyaṃ etadavoca – ‘‘so eva nu kho, bhante, sekho vihāro so tathāgatavihāro, udāhu aññova 4 sekho vihāro añño tathāgatavihāro’’ti?
‘‘ន ខោ, អាវុសោ មហានាម, ស្វេវ សេខោ វិហារោ, សោ តថាគតវិហារោ។ អញ្ញោ ខោ, អាវុសោ មហានាម, សេខោ វិហារោ, អញ្ញោ តថាគតវិហារោ។ យេ តេ, អាវុសោ មហានាម, ភិក្ខូ សេខា អប្បត្តមានសា អនុត្តរំ យោគក្ខេមំ បត្ថយមានា វិហរន្តិ, តេ បញ្ច នីវរណេ បហាយ វិហរន្តិ។ កតមេ បញ្ច? កាមច្ឆន្ទនីវរណំ បហាយ វិហរន្តិ, ព្យាបាទនីវរណំ…បេ.… ថិនមិទ្ធនីវរណំ…បេ.… ឧទ្ធច្ចកុក្កុច្ចនីវរណំ…បេ.… វិចិកិច្ឆានីវរណំ បហាយ វិហរន្តិ។
‘‘Na kho, āvuso mahānāma, sveva sekho vihāro, so tathāgatavihāro. Añño kho, āvuso mahānāma, sekho vihāro, añño tathāgatavihāro. Ye te, āvuso mahānāma, bhikkhū sekhā appattamānasā anuttaraṃ yogakkhemaṃ patthayamānā viharanti, te pañca nīvaraṇe pahāya viharanti. Katame pañca? Kāmacchandanīvaraṇaṃ pahāya viharanti, byāpādanīvaraṇaṃ…pe… thinamiddhanīvaraṇaṃ…pe… uddhaccakukkuccanīvaraṇaṃ…pe… vicikicchānīvaraṇaṃ pahāya viharanti.
‘‘យេបិ តេ, អាវុសោ មហានាម, ភិក្ខូ សេខា អប្បត្តមានសា អនុត្តរំ យោគក្ខេមំ បត្ថយមានា វិហរន្តិ, តេ ឥមេ បញ្ច នីវរណេ បហាយ វិហរន្តិ។
‘‘Yepi te, āvuso mahānāma, bhikkhū sekhā appattamānasā anuttaraṃ yogakkhemaṃ patthayamānā viharanti, te ime pañca nīvaraṇe pahāya viharanti.
‘‘យេ ច ខោ តេ, អាវុសោ មហានាម, ភិក្ខូ អរហន្តោ ខីណាសវា វុសិតវន្តោ កតករណីយា ឱហិតភារា អនុប្បត្តសទត្ថា បរិក្ខីណភវសំយោជនា សម្មទញ្ញា វិមុត្តា, តេសំ បញ្ច នីវរណា បហីនា ឧច្ឆិន្នមូលា តាលាវត្ថុកតា អនភាវំកតា 5 អាយតិំ អនុប្បាទធម្មា។ កតមេ បញ្ច? កាមច្ឆន្ទនីវរណំ បហីនំ ឧច្ឆិន្នមូលំ តាលាវត្ថុកតំ អនភាវំកតំ អាយតិំ អនុប្បាទធម្មំ; ព្យាបាទនីវរណំ បហីនំ…បេ.… ថិនមិទ្ធនីវរណំ…បេ.… ឧទ្ធច្ចកុក្កុច្ចនីវរណំ…បេ.… វិចិកិច្ឆានីវរណំ បហីនំ ឧច្ឆិន្នមូលំ តាលាវត្ថុកតំ អនភាវំកតំ អាយតិំ អនុប្បាទធម្មំ។
‘‘Ye ca kho te, āvuso mahānāma, bhikkhū arahanto khīṇāsavā vusitavanto katakaraṇīyā ohitabhārā anuppattasadatthā parikkhīṇabhavasaṃyojanā sammadaññā vimuttā, tesaṃ pañca nīvaraṇā pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā 6 āyatiṃ anuppādadhammā. Katame pañca? Kāmacchandanīvaraṇaṃ pahīnaṃ ucchinnamūlaṃ tālāvatthukataṃ anabhāvaṃkataṃ āyatiṃ anuppādadhammaṃ; byāpādanīvaraṇaṃ pahīnaṃ…pe… thinamiddhanīvaraṇaṃ…pe… uddhaccakukkuccanīvaraṇaṃ…pe… vicikicchānīvaraṇaṃ pahīnaṃ ucchinnamūlaṃ tālāvatthukataṃ anabhāvaṃkataṃ āyatiṃ anuppādadhammaṃ.
‘‘យេ តេ, អាវុសោ មហានាម, ភិក្ខូ អរហន្តោ ខីណាសវា វុសិតវន្តោ កតករណីយា ឱហិតភារា អនុប្បត្តសទត្ថា បរិក្ខីណភវសំយោជនា សម្មទញ្ញា វិមុត្តា, តេសំ ឥមេ បញ្ច នីវរណា បហីនា ឧច្ឆិន្នមូលា តាលាវត្ថុកតា អនភាវំកតា អាយតិំ អនុប្បាទធម្មា។ តទមិនាបេតំ, អាវុសោ មហានាម, បរិយាយេន វេទិតព្ពំ យថា – អញ្ញោវ សេខោ វិហារោ, អញ្ញោ តថាគតវិហារោ។
‘‘Ye te, āvuso mahānāma, bhikkhū arahanto khīṇāsavā vusitavanto katakaraṇīyā ohitabhārā anuppattasadatthā parikkhīṇabhavasaṃyojanā sammadaññā vimuttā, tesaṃ ime pañca nīvaraṇā pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Tadamināpetaṃ, āvuso mahānāma, pariyāyena veditabbaṃ yathā – aññova sekho vihāro, añño tathāgatavihāro.
‘‘ឯកមិទំ, អាវុសោ មហានាម, សមយំ ភគវា ឥច្ឆានង្គលេ វិហរតិ ឥច្ឆានង្គលវនសណ្ឌេ។ តត្រ ខោ, អាវុសោ មហានាម, ភគវា ភិក្ខូ អាមន្តេសិ – ‘ឥច្ឆាមហំ, ភិក្ខវេ, តេមាសំ បដិសល្លីយិតុំ។ នាម្ហិ កេនចិ ឧបសង្កមិតព្ពោ, អញ្ញត្រ ឯកេន បិណ្ឌបាតនីហារកេនា’តិ។ ‘ឯវំ, ភន្តេ’តិ ខោ, អាវុសោ មហានាម, តេ ភិក្ខូ ភគវតោ បដិស្សុត្វា នាស្សុធ កោចិ ភគវន្តំ ឧបសង្កមតិ, អញ្ញត្រ ឯកេន បិណ្ឌបាតនីហារកេន។
‘‘Ekamidaṃ, āvuso mahānāma, samayaṃ bhagavā icchānaṅgale viharati icchānaṅgalavanasaṇḍe. Tatra kho, āvuso mahānāma, bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘icchāmahaṃ, bhikkhave, temāsaṃ paṭisallīyituṃ. Nāmhi kenaci upasaṅkamitabbo, aññatra ekena piṇḍapātanīhārakenā’ti. ‘Evaṃ, bhante’ti kho, āvuso mahānāma, te bhikkhū bhagavato paṭissutvā nāssudha koci bhagavantaṃ upasaṅkamati, aññatra ekena piṇḍapātanīhārakena.
‘‘អថ ខោ, អាវុសោ, ភគវា តស្ស តេមាសស្ស អច្ចយេន បដិសល្លានា វុដ្ឋិតោ ភិក្ខូ អាមន្តេសិ – ‘សចេ ខោ, ភិក្ខវេ, អញ្ញតិត្ថិយា បរិព្ពាជកា ឯវំ បុច្ឆេយ្យុំ – កតមេនាវុសោ, វិហារេន សមណោ គោតមោ វស្សាវាសំ ពហុលំ វិហាសីតិ, ឯវំ បុដ្ឋា តុម្ហេ, ភិក្ខវេ, តេសំ អញ្ញតិត្ថិយានំ បរិព្ពាជកានំ ឯវំ ព្យាករេយ្យាថ – អានាបានស្សតិសមាធិនា ខោ, អាវុសោ, ភគវា វស្សាវាសំ ពហុលំ វិហាសីតិ។ ឥធាហំ, ភិក្ខវេ , សតោ អស្សសាមិ, សតោ បស្សសាមិ។ ទីឃំ អស្សសន្តោ ទីឃំ អស្សសាមីតិ បជានាមិ, ទីឃំ បស្សសន្តោ ទីឃំ បស្សសាមីតិ បជានាមិ…បេ.… បដិនិស្សគ្គានុបស្សី អស្សសិស្សាមីតិ បជានាមិ, បដិនិស្សគ្គានុបស្សី បស្សសិស្សាមី’តិ បជានាមិ’’។
‘‘Atha kho, āvuso, bhagavā tassa temāsassa accayena paṭisallānā vuṭṭhito bhikkhū āmantesi – ‘sace kho, bhikkhave, aññatitthiyā paribbājakā evaṃ puccheyyuṃ – katamenāvuso, vihārena samaṇo gotamo vassāvāsaṃ bahulaṃ vihāsīti, evaṃ puṭṭhā tumhe, bhikkhave, tesaṃ aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ evaṃ byākareyyātha – ānāpānassatisamādhinā kho, āvuso, bhagavā vassāvāsaṃ bahulaṃ vihāsīti. Idhāhaṃ, bhikkhave , sato assasāmi, sato passasāmi. Dīghaṃ assasanto dīghaṃ assasāmīti pajānāmi, dīghaṃ passasanto dīghaṃ passasāmīti pajānāmi…pe… paṭinissaggānupassī assasissāmīti pajānāmi, paṭinissaggānupassī passasissāmī’ti pajānāmi’’.
‘‘យញ្ហិ តំ, ភិក្ខវេ, សម្មា វទមានោ វទេយ្យ – អរិយវិហារោ ឥតិបិ, ព្រហ្មវិហារោ ឥតិបិ, តថាគតវិហារោ ឥតិបិ។ អានាបានស្សតិសមាធិំ សម្មា វទមានោ វទេយ្យ – អរិយវិហារោ ឥតិបិ, ព្រហ្មវិហារោ ឥតិបិ, តថាគតវិហារោ ឥតិបិ។
‘‘Yañhi taṃ, bhikkhave, sammā vadamāno vadeyya – ariyavihāro itipi, brahmavihāro itipi, tathāgatavihāro itipi. Ānāpānassatisamādhiṃ sammā vadamāno vadeyya – ariyavihāro itipi, brahmavihāro itipi, tathāgatavihāro itipi.
‘‘យេ តេ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខូ សេខា អប្បត្តមានសា អនុត្តរំ យោគក្ខេមំ បត្ថយមានា វិហរន្តិ, តេសំ អានាបានស្សតិសមាធិ ភាវិតោ ពហុលីកតោ អាសវានំ ខយាយ សំវត្តតិ។
‘‘Ye te, bhikkhave, bhikkhū sekhā appattamānasā anuttaraṃ yogakkhemaṃ patthayamānā viharanti, tesaṃ ānāpānassatisamādhi bhāvito bahulīkato āsavānaṃ khayāya saṃvattati.
‘‘យេ ច ខោ តេ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខូ អរហន្តោ ខីណាសវា វុសិតវន្តោ កតករណីយា ឱហិតភារា អនុប្បត្តសទត្ថា បរិក្ខីណភវសំយោជនា សម្មទញ្ញា វិមុត្តា, តេសំ អានាបានស្សតិសមាធិ ភាវិតោ ពហុលីកតោ ទិដ្ឋេវ ធម្មេ សុខវិហារាយ ចេវ សំវត្តតិ សតិសម្បជញ្ញាយ ច។
‘‘Ye ca kho te, bhikkhave, bhikkhū arahanto khīṇāsavā vusitavanto katakaraṇīyā ohitabhārā anuppattasadatthā parikkhīṇabhavasaṃyojanā sammadaññā vimuttā, tesaṃ ānāpānassatisamādhi bhāvito bahulīkato diṭṭheva dhamme sukhavihārāya ceva saṃvattati satisampajaññāya ca.
‘‘យញ្ហិ តំ, ភិក្ខវេ, សម្មា វទមានោ វទេយ្យ – អរិយវិហារោ ឥតិបិ, ព្រហ្មវិហារោ ឥតិបិ, តថាគតវិហារោ ឥតិបិ។ អានាបានស្សតិសមាធិំ សម្មា វទមានោ វទេយ្យ – អរិយវិហារោ ឥតិបិ, ព្រហ្មវិហារោ ឥតិបិ, តថាគតវិហារោ ឥតិបី’’តិ។ ‘‘ឥមិនា ខោ ឯតំ, អាវុសោ មហានាម, បរិយាយេន វេទិតព្ពំ, យថា – អញ្ញោវ សេខោ វិហារោ, អញ្ញោ តថាគតវិហារោ’’តិ។ ទុតិយំ។
‘‘Yañhi taṃ, bhikkhave, sammā vadamāno vadeyya – ariyavihāro itipi, brahmavihāro itipi, tathāgatavihāro itipi. Ānāpānassatisamādhiṃ sammā vadamāno vadeyya – ariyavihāro itipi, brahmavihāro itipi, tathāgatavihāro itipī’’ti. ‘‘Iminā kho etaṃ, āvuso mahānāma, pariyāyena veditabbaṃ, yathā – aññova sekho vihāro, añño tathāgatavihāro’’ti. Dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ១-២. ឥច្ឆានង្គលសុត្តាទិវណ្ណនា • 1-2. Icchānaṅgalasuttādivaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ១-២. ឥច្ឆានង្គលសុត្តាទិវណ្ណនា • 1-2. Icchānaṅgalasuttādivaṇṇanā
