| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
10. කණ්‌ණකත්‌ථලසුත්‌තවණ්‌ණනා
10. Kaṇṇakatthalasuttavaṇṇanā
375. එවං මෙ සුතන්‌ති කණ්‌ණකත්‌ථලසුත්‌තං. තත්‌ථ උරුඤ්‌ඤායන්‌ති උරුඤ්‌ඤාති තස්‌ස රට්‌ඨස්‌සපි නගරස්‌සපි එතදෙව නාමං, භගවා උරුඤ්‌ඤානගරං උපනිස්‌සාය විහරති. කණ්‌ණකත්‌ථලෙ මිගදායෙති තස්‌ස නගරස්‌ස අවිදූරෙ කණ්‌ණකත්‌ථලං නාම එකො රමණීයො භූමිභාගො අත්‌ථි, සො මිගානං අභයත්‌ථාය දින්‌නත්‌තා මිගදායොති වුච්‌චති, තස්‌මිං කණ්‌ණකත්‌ථලෙ මිගදායෙ. කෙනචිදෙව කරණීයෙනාති න අඤ්‌ඤෙන, අනන්‌තරසුත්‌තෙ වුත්‌තකරණීයෙනෙව. සොමා ච භගිනී සකුලා ච භගිනීති ඉමා ද්‌වෙ භගිනියො රඤ්‌ඤො පජාපතියො. භත්‌තාභිහාරෙති භත්‌තං අභිහරණට්‌ඨානෙ. රඤ්‌ඤො භුඤ්‌ජනට්‌ඨානඤ්‌හි සබ්‌බාපි ඔරොධා කටච්‌ඡුආදීනි ගහෙත්‌වා රාජානං උපට්‌ඨාතුං ගච්‌ඡන්‌ති, තාපි තථෙව අගමංසු.
375.Evaṃme sutanti kaṇṇakatthalasuttaṃ. Tattha uruññāyanti uruññāti tassa raṭṭhassapi nagarassapi etadeva nāmaṃ, bhagavā uruññānagaraṃ upanissāya viharati. Kaṇṇakatthale migadāyeti tassa nagarassa avidūre kaṇṇakatthalaṃ nāma eko ramaṇīyo bhūmibhāgo atthi, so migānaṃ abhayatthāya dinnattā migadāyoti vuccati, tasmiṃ kaṇṇakatthale migadāye. Kenacideva karaṇīyenāti na aññena, anantarasutte vuttakaraṇīyeneva. Somā ca bhaginī sakulā ca bhaginīti imā dve bhaginiyo rañño pajāpatiyo. Bhattābhihāreti bhattaṃ abhiharaṇaṭṭhāne. Rañño bhuñjanaṭṭhānañhi sabbāpi orodhā kaṭacchuādīni gahetvā rājānaṃ upaṭṭhātuṃ gacchanti, tāpi tatheva agamaṃsu.
376. කිං පන, මහාරාජාති කස්‌මා එවමාහ? රඤ්‌ඤො ගරහපරිමොචනත්‌ථං. එවඤ්‌හි පරිසා චින්‌තෙය්‍ය – ‘‘අයං රාජා ආගච්‌ඡමානොව මාතුගාමානං සාසනං ආරොචෙති, මයං අත්‌තනො ධම්‌මතාය භගවන්‌තං දට්‌ඨුං ආගතොති මඤ්‌ඤාම, අයං පන මාතුගාමානං සාසනං ගහෙත්‌වා ආගතො, මාතුගාමදාසො මඤ්‌ඤෙ, එස පුබ්‌බෙපි ඉමිනාව කාරණෙන ආගච්‌ඡතී’’ති. පුච්‌ඡිතො පන සො අත්‌තනො ආගමනකාරණං කථෙස්‌සති, එවමස්‌ස අයං ගරහා න උප්‌පජ්‌ජිස්‌සතීති ගරහමොචනත්‌ථං එවමාහ.
376.Kiṃ pana, mahārājāti kasmā evamāha? Rañño garahaparimocanatthaṃ. Evañhi parisā cinteyya – ‘‘ayaṃ rājā āgacchamānova mātugāmānaṃ sāsanaṃ āroceti, mayaṃ attano dhammatāya bhagavantaṃ daṭṭhuṃ āgatoti maññāma, ayaṃ pana mātugāmānaṃ sāsanaṃ gahetvā āgato, mātugāmadāso maññe, esa pubbepi imināva kāraṇena āgacchatī’’ti. Pucchito pana so attano āgamanakāraṇaṃ kathessati, evamassa ayaṃ garahā na uppajjissatīti garahamocanatthaṃ evamāha.
378. අබ්‌භුදාහාසීති කථෙසි. සකිදෙව සබ්‌බං උස්‌සති සබ්‌බං දක්‌ඛිතීති යො එකාවජ්‌ජනෙන එකචිත්‌තෙන අතීතානාගතපච්‌චුප්‌පන්‌නං සබ්‌බං උස්‌සති වා දක්‌ඛිති වා, සො නත්‌ථීති අත්‌ථො. එකෙන හි චිත්‌තෙන අතීතං සබ්‌බං ජානිස්‌සාමීති ආවජ්‌ජිත්‌වාපි අතීතං සබ්‌බං ජානිතුං න සක්‌කා, එකදෙසමෙව ජානාති. අනාගතපච්‌චුප්‌පන්‌නං පන තෙන චිත්‌තෙන සබ්‌බෙනෙව සබ්‌බං න ජානාතීති. එස නයො ඉතරෙසු. එවං එකචිත්‌තවසෙනායං පඤ්‌හො කථිතො. හෙතුරූපන්‌ති හෙතුසභාවං කාරණජාතිකං. සහෙතුරූපන්‌ති සකාරණජාතිකං. සම්‌පරායිකාහං, භන්‌තෙති සම්‌පරායගුණං අහං, භන්‌තෙ, පුච්‌ඡාමි.
378.Abbhudāhāsīti kathesi. Sakidevasabbaṃ ussati sabbaṃ dakkhitīti yo ekāvajjanena ekacittena atītānāgatapaccuppannaṃ sabbaṃ ussati vā dakkhiti vā, so natthīti attho. Ekena hi cittena atītaṃ sabbaṃ jānissāmīti āvajjitvāpi atītaṃ sabbaṃ jānituṃ na sakkā, ekadesameva jānāti. Anāgatapaccuppannaṃ pana tena cittena sabbeneva sabbaṃ na jānātīti. Esa nayo itaresu. Evaṃ ekacittavasenāyaṃ pañho kathito. Heturūpanti hetusabhāvaṃ kāraṇajātikaṃ. Saheturūpanti sakāraṇajātikaṃ. Samparāyikāhaṃ, bhanteti samparāyaguṇaṃ ahaṃ, bhante, pucchāmi.
379. පඤ්‌චිමානීති ඉමස්‌මිං සුත්‌තෙ පඤ්‌ච පධානියඞ්‌ගානි ලොකුත්‌තරමිස්‌සකානි කථිතානි. කථිනඞ්‌ගණවාසීචූළසමුද්‌දත්‌ථෙරො පන ‘‘තුම්‌හාකං, භන්‌තෙ, කිං රුච්‌චතී’’ති වුත්‌තෙ ‘‘මය්‌හං ලොකුත්‌තරානෙවාති රුච්‌චතී’’ති ආහ. පධානවෙමත්‌තතන්‌ති පධානනානත්‌තං. අඤ්‌ඤාදිසමෙව හි පුථුජ්‌ජනස්‌ස පධානං, අඤ්‌ඤාදිසං සොතාපන්‌නස්‌ස, අඤ්‌ඤාදිසං සකදාගාමිනො, අඤ්‌ඤාදිසං අනාගාමිනො, අඤ්‌ඤාදිසං අරහතො, අඤ්‌ඤාදිසං අසීතිමහාසාවකානං, අඤ්‌ඤාදිසං ද්‌වින්‌නං අග්‌ගසාවකානං, අඤ්‌ඤාදිසං පච්‌චෙකබුද්‌ධානං, අඤ්‌ඤාදිසං සබ්‌බඤ්‌ඤුබුද්‌ධානං. පුථුජ්‌ජනස්‌ස පධානං සොතාපන්‌නස්‌ස පධානං න පාපුණාති…පෙ.… පච්‌චෙකබුද්‌ධස්‌ස පධානං සබ්‌බඤ්‌ඤුබුද්‌ධස්‌ස පධානං න පාපුණාති. ඉමමත්‌ථං සන්‌ධාය ‘‘පධානවෙමත්‌තතං වදාමී’’ති ආහ. දන්‌තකාරණං ගච්‌ඡෙය්‍යුන්‌ති යං අකූටකරණං, අනවච්‌ඡින්‌දනං , ධුරස්‌ස අච්‌ඡින්‌දනන්‌ති දන්‌තෙසු කාරණං දිස්‌සති, තං කාරණං උපගච්‌ඡෙය්‍යුන්‌ති අත්‌ථො. දන්‌තභූමින්‌ති දන්‌තෙහි ගන්‌තබ්‌බභූමිං. අස්‌සද්‌ධොතිආදීසු පුථුජ්‌ජනසොතාපන්‌නසකදාගාමිඅනාගාමිනො චත්‌තාරොපි අස්‌සද්‌ධා නාම. පුථුජ්‌ජනො හි සොතාපන්‌නස්‌ස සද්‌ධං අප්‌පත්‌තොති අස්‌සද්‌ධො, සොතාපන්‌නො සකදාගාමිස්‌ස, සකදාගාමී අනාගාමිස්‌ස, අනාගාමී අරහතො සද්‌ධං අප්‌පත්‌තොති අස්‌සද්‌ධො, ආබාධො අරහතොපි උප්‌පජ්‌ජතීති පඤ්‌චපි බහ්‌වාබාධා නාම හොන්‌ති. අරියසාවකස්‌ස පන සඨො මායාවීති නාමං නත්‌ථි. තෙනෙව ථෙරො – ‘‘පඤ්‌ච පධානියඞ්‌ගානි ලොකුත්‌තරානි කථිතානීති මය්‌හං රුච්‌චතී’’ති ආහ. අස්‌සඛළුඞ්‌කසුත්‌තන්‌තෙ පන – ‘‘තයො ච, භික්‌ඛවෙ, අස්‌සඛළුඞ්‌කෙ තයො ච පුරිසඛළුඞ්‌කෙ දෙසෙස්‌සාමී’’ති (අ. නි. 3.141) එත්‌ථ අරියසාවකස්‌සාපි සම්‌බොධිනාමං ආගතං , තස්‌ස වසෙන ලොකුත්‌තරමිස්‌සකා කථිතාති වුත්‌තං. පුථුජ්‌ජනො පන සොතාපත්‌තිමග්‌ගවීරියං අසම්‌පත්‌තො…පෙ.… අනාගාමී අරහත්‌තමග්‌ගවීරියං අසම්‌පත්‌තොති කුසීතොපි අස්‌සද්‌ධො විය චත්‌තාරොව හොන්‌ති, තථා දුප්‌පඤ්‌ඤො.
379.Pañcimānīti imasmiṃ sutte pañca padhāniyaṅgāni lokuttaramissakāni kathitāni. Kathinaṅgaṇavāsīcūḷasamuddatthero pana ‘‘tumhākaṃ, bhante, kiṃ ruccatī’’ti vutte ‘‘mayhaṃ lokuttarānevāti ruccatī’’ti āha. Padhānavemattatanti padhānanānattaṃ. Aññādisameva hi puthujjanassa padhānaṃ, aññādisaṃ sotāpannassa, aññādisaṃ sakadāgāmino, aññādisaṃ anāgāmino, aññādisaṃ arahato, aññādisaṃ asītimahāsāvakānaṃ, aññādisaṃ dvinnaṃ aggasāvakānaṃ, aññādisaṃ paccekabuddhānaṃ, aññādisaṃ sabbaññubuddhānaṃ. Puthujjanassa padhānaṃ sotāpannassa padhānaṃ na pāpuṇāti…pe… paccekabuddhassa padhānaṃ sabbaññubuddhassa padhānaṃ na pāpuṇāti. Imamatthaṃ sandhāya ‘‘padhānavemattataṃ vadāmī’’ti āha. Dantakāraṇaṃ gaccheyyunti yaṃ akūṭakaraṇaṃ, anavacchindanaṃ , dhurassa acchindananti dantesu kāraṇaṃ dissati, taṃ kāraṇaṃ upagaccheyyunti attho. Dantabhūminti dantehi gantabbabhūmiṃ. Assaddhotiādīsu puthujjanasotāpannasakadāgāmianāgāmino cattāropi assaddhā nāma. Puthujjano hi sotāpannassa saddhaṃ appattoti assaddho, sotāpanno sakadāgāmissa, sakadāgāmī anāgāmissa, anāgāmī arahato saddhaṃ appattoti assaddho, ābādho arahatopi uppajjatīti pañcapi bahvābādhā nāma honti. Ariyasāvakassa pana saṭho māyāvīti nāmaṃ natthi. Teneva thero – ‘‘pañca padhāniyaṅgāni lokuttarāni kathitānīti mayhaṃ ruccatī’’ti āha. Assakhaḷuṅkasuttante pana – ‘‘tayo ca, bhikkhave, assakhaḷuṅke tayo ca purisakhaḷuṅke desessāmī’’ti (a. ni. 3.141) ettha ariyasāvakassāpi sambodhināmaṃ āgataṃ , tassa vasena lokuttaramissakā kathitāti vuttaṃ. Puthujjano pana sotāpattimaggavīriyaṃ asampatto…pe… anāgāmī arahattamaggavīriyaṃ asampattoti kusītopi assaddho viya cattārova honti, tathā duppañño.
එවං පනෙත්‌ථ ඔපම්‌මසංසන්‌දනං වෙදිතබ්‌බං – අදන්‌තහත්‌ථිආදයො විය හි මග්‌ගපධානරහිතො පුග්‌ගලො. දන්‌තහත්‌ථිආදයො විය මග්‌ගපධානවා. යථා අදන්‌තා හත්‌ථිආදයො කූටාකාරං අකත්‌වා අවිච්‌ඡින්‌දිත්‌වා ධුරං අපාතෙත්‌වා දන්‌තගමනං වා ගන්‌තුං දන්‌තභූමිං වා පත්‌තුං න සක්‌කොන්‌ති, එවමෙවං මග්‌ගපධානරහිතො මග්‌ගපධානවතා පත්‌තබ්‌බං පාපුණිතුං නිබ්‌බත්‌තෙතබ්‌බං ගුණං නිබ්‌බත්‌තෙතුං න සක්‌කොති. යථා පන දන්‌තහත්‌ථිආදයො කූටාකාරං අකත්‌වා අවිච්‌ඡින්‌දිත්‌වා ධුරං අපාතෙත්‌වා දන්‌තගමනං වා ගන්‌තුං දන්‌තභූමිං වා පත්‌තුං සක්‌කොන්‌ති , එවමෙවං මග්‌ගපධානවා මග්‌ගපධානවතා පත්‌තබ්‌බං පාපුණිතුං නිබ්‌බත්‌තෙතබ්‌බං ගුණං නිබ්‌බත්‌තෙතුං සක්‌කොති. ඉදං වුත්‌තං හොති – ‘‘සොතාපත්‌තිමග්‌ගපධානවා සොතාපත්‌තිමග්‌ගපධානවතා පත්‌තොකාසං පාපුණිතුං නිබ්‌බත්‌තෙතබ්‌බං ගුණං නිබ්‌බත්‌තෙතුං සක්‌කොති…පෙ.… අරහත්‌තමග්‌ගපධානවා අරහත්‌තමග්‌ගපධානවතා පත්‌තොකාසං පාපුණිතුං නිබ්‌බත්‌තෙතබ්‌බං ගුණං නිබ්‌බත්‌තෙතුං සක්‌කොතී’’ති.
Evaṃ panettha opammasaṃsandanaṃ veditabbaṃ – adantahatthiādayo viya hi maggapadhānarahito puggalo. Dantahatthiādayo viya maggapadhānavā. Yathā adantā hatthiādayo kūṭākāraṃ akatvā avicchinditvā dhuraṃ apātetvā dantagamanaṃ vā gantuṃ dantabhūmiṃ vā pattuṃ na sakkonti, evamevaṃ maggapadhānarahito maggapadhānavatā pattabbaṃ pāpuṇituṃ nibbattetabbaṃ guṇaṃ nibbattetuṃ na sakkoti. Yathā pana dantahatthiādayo kūṭākāraṃ akatvā avicchinditvā dhuraṃ apātetvā dantagamanaṃ vā gantuṃ dantabhūmiṃ vā pattuṃ sakkonti , evamevaṃ maggapadhānavā maggapadhānavatā pattabbaṃ pāpuṇituṃ nibbattetabbaṃ guṇaṃ nibbattetuṃ sakkoti. Idaṃ vuttaṃ hoti – ‘‘sotāpattimaggapadhānavā sotāpattimaggapadhānavatā pattokāsaṃ pāpuṇituṃ nibbattetabbaṃ guṇaṃ nibbattetuṃ sakkoti…pe… arahattamaggapadhānavā arahattamaggapadhānavatā pattokāsaṃ pāpuṇituṃ nibbattetabbaṃ guṇaṃ nibbattetuṃ sakkotī’’ti.
380. සම්‌මප්‌පධානාති මග්‌ගපධානෙන සම්‌මප්‌පධානා. න කිඤ්‌චි නානාකරණං වදාමි යදිදං විමුත්‌තියා විමුත්‌තින්‌ති යං එකස්‌ස ඵලවිමුත්‌තියා ඉතරස්‌ස ඵලවිමුත්‌තිං ආරබ්‌භ නානාකරණං වත්‌තබ්‌බං සියා, තං න කිඤ්‌චි වදාමීති අත්‌ථො. අච්‌චියා වා අච්‌චින්‌ති අච්‌චියා වා අච්‌චිම්‌හි. සෙසපදද්‌වයෙපි එසෙව නයො, භුම්‌මත්‌ථෙ හි එතං උපයොගවචනං. කිං පන ත්‌වං, මහාරාජාති, මහාරාජ, කිං ත්‌වං? ‘‘සන්‌ති දෙවා චාතුමහාරාජිකා, සන්‌ති දෙවා තාවතිංසා…පෙ.… සන්‌ති දෙවා පරනිම්‌මිතවසවත්‌තිනො, සන්‌ති දෙවා තතුත්‌තරි’’න්‌ති එවං දෙවානං අත්‌ථිභාවං න ජානාසි, යෙන එවං වදෙසීති. තතො අත්‌ථිභාවං ජානාමි, මනුස්‌සලොකං පන ආගච්‌ඡන්‌ති නාගච්‌ඡන්‌තීති ඉදං පුච්‌ඡන්‌තො යදි වා තෙ, භන්‌තෙතිආදිමාහ. සබ්‍යාබජ්‌ඣාති සදුක්‌ඛා, සමුච්‌ඡෙදප්‌පහානෙන අප්‌පහීනචෙතසිකදුක්‌ඛා. ආගන්‌තාරොති උපපත්‌තිවසෙන ආගන්‌තාරො. අබ්‍යාබජ්‌ඣාති සමුච්‌ඡින්‌නදුක්‌ඛා. අනාගන්‌තාරොති උපපත්‌තිවසෙන අනාගන්‌තාරො.
380.Sammappadhānāti maggapadhānena sammappadhānā. Na kiñci nānākaraṇaṃ vadāmi yadidaṃ vimuttiyā vimuttinti yaṃ ekassa phalavimuttiyā itarassa phalavimuttiṃ ārabbha nānākaraṇaṃ vattabbaṃ siyā, taṃ na kiñci vadāmīti attho. Acciyā vā accinti acciyā vā accimhi. Sesapadadvayepi eseva nayo, bhummatthe hi etaṃ upayogavacanaṃ. Kiṃ pana tvaṃ, mahārājāti, mahārāja, kiṃ tvaṃ? ‘‘Santi devā cātumahārājikā, santi devā tāvatiṃsā…pe… santi devā paranimmitavasavattino, santi devā tatuttari’’nti evaṃ devānaṃ atthibhāvaṃ na jānāsi, yena evaṃ vadesīti. Tato atthibhāvaṃ jānāmi, manussalokaṃ pana āgacchanti nāgacchantīti idaṃ pucchanto yadi vā te, bhantetiādimāha. Sabyābajjhāti sadukkhā, samucchedappahānena appahīnacetasikadukkhā. Āgantāroti upapattivasena āgantāro. Abyābajjhāti samucchinnadukkhā. Anāgantāroti upapattivasena anāgantāro.
381. පහොතීති සක්‌කොති. රාජා හි පුඤ්‌ඤවන්‌තම්‌පි ලාභසක්‌කාරසම්‌පන්‌නං යථා න කොචි උපසඞ්‌කමති, එවං කරොන්‌තො තම්‌හා ඨානා චාවෙතුං සක්‌කොති. තං අපුඤ්‌ඤවන්‌තම්‌පි සකලගාමං පිණ්‌ඩාය චරිත්‌වා යාපනමත්‌තං අලභන්‌තං යථා ලාභසක්‌කාරසම්‌පන්‌නො හොති, එවං කරොන්‌තො තම්‌හා ඨානා චාවෙතුං සක්‌කොති. බ්‍රහ්‌මචරියවන්‌තම්‌පි ඉත්‌ථීහි සද්‌ධිං සම්‌පයොජෙත්‌වා සීලවිනාසං පාපෙන්‌තො බලක්‌කාරෙන වා උප්‌පබ්‌බාජෙන්‌තො තම්‌හා ඨානා චාවෙතුං සක්‌කොති. අබ්‍රහ්‌මචරියවන්‌තම්‌පි සම්‌පන්‌නකාමගුණං අමච්‌චං බන්‌ධනාගාරං පවෙසෙත්‌වා ඉත්‌ථීනං මුඛම්‌පි පස්‌සිතුං අදෙන්‌තො තම්‌හා ඨානා චාවෙති නාම. රට්‌ඨතො පන යං ඉච්‌ඡති, තං පබ්‌බාජෙති නාම.
381.Pahotīti sakkoti. Rājā hi puññavantampi lābhasakkārasampannaṃ yathā na koci upasaṅkamati, evaṃ karonto tamhā ṭhānā cāvetuṃ sakkoti. Taṃ apuññavantampi sakalagāmaṃ piṇḍāya caritvā yāpanamattaṃ alabhantaṃ yathā lābhasakkārasampanno hoti, evaṃ karonto tamhā ṭhānā cāvetuṃ sakkoti. Brahmacariyavantampi itthīhi saddhiṃ sampayojetvā sīlavināsaṃ pāpento balakkārena vā uppabbājento tamhā ṭhānā cāvetuṃ sakkoti. Abrahmacariyavantampi sampannakāmaguṇaṃ amaccaṃ bandhanāgāraṃ pavesetvā itthīnaṃ mukhampi passituṃ adento tamhā ṭhānā cāveti nāma. Raṭṭhato pana yaṃ icchati, taṃ pabbājeti nāma.
දස්‌සනායපි නප්‌පහොන්‌තීති කාමාවචරෙ තාව අබ්‍යාබජ්‌ඣෙ දෙවෙ සබ්‍යාබජ්‌ඣා දෙවා චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණදස්‌සනායපි නප්‌පහොන්‌ති. කස්‌මා? අරහතො තත්‌ථ ඨානාභාවතො. රූපාවචරෙ පන එකවිමානස්‌මිංයෙව තිට්‌ඨන්‌ති ච නිසීදන්‌ති චාති චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණදස්‌සනාය පහොන්‌ති, එතෙහි දිට්‌ඨං පන සල්‌ලක්‌ඛිතං පටිවිද්‌ධං ලක්‌ඛණං දට්‌ඨුං සල්‌ලක්‌ඛිතුං පටිවිජ්‌ඣිතුං න සක්‌කොන්‌තීති ඤාණචක්‌ඛුනා දස්‌සනාය නප්‌පහොන්‌ති, උපරිදෙවෙ ච චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණදස්‌සනෙනාපීති.
Dassanāyapi nappahontīti kāmāvacare tāva abyābajjhe deve sabyābajjhā devā cakkhuviññāṇadassanāyapi nappahonti. Kasmā? Arahato tattha ṭhānābhāvato. Rūpāvacare pana ekavimānasmiṃyeva tiṭṭhanti ca nisīdanti cāti cakkhuviññāṇadassanāya pahonti, etehi diṭṭhaṃ pana sallakkhitaṃ paṭividdhaṃ lakkhaṇaṃ daṭṭhuṃ sallakkhituṃ paṭivijjhituṃ na sakkontīti ñāṇacakkhunā dassanāya nappahonti, uparideve ca cakkhuviññāṇadassanenāpīti.
382. කො නාමො අයං, භන්‌තෙති රාජා ථෙරං ජානන්‌තොපි අජානන්‌තො විය පුච්‌ඡති. කස්‌මා? පසංසිතුකාමතාය. ආනන්‌දරූපොති ආනන්‌දසභාවො. බ්‍රහ්‌මපුච්‌ඡාපි වුත්‌තනයෙනෙව වෙදිතබ්‌බා. අථ ඛො අඤ්‌ඤතරො පුරිසොති සා කිර කථා විටටූභෙනෙව කථිතා, තෙ ‘‘තයා කථිතා, තයා කථිතා’’ති කුපිතා අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤං ඉමස්‌මිංයෙව ඨානෙ අත්‌තනො අත්‌තනො බලකායං උට්‌ඨාපෙත්‌වා කලහම්‌පි කරෙය්‍යුන්‌ති නිවාරණත්‌ථං සො රාජපුරිසො එතදවොච. සෙසං සබ්‌බත්‌ථ උත්‌තානමෙව. අයං පන දෙසනා නෙය්‍යපුග්‌ගලස්‌ස වසෙන නිට්‌ඨිතාති.
382.Ko nāmo ayaṃ, bhanteti rājā theraṃ jānantopi ajānanto viya pucchati. Kasmā? Pasaṃsitukāmatāya. Ānandarūpoti ānandasabhāvo. Brahmapucchāpi vuttanayeneva veditabbā. Atha kho aññataro purisoti sā kira kathā viṭaṭūbheneva kathitā, te ‘‘tayā kathitā, tayā kathitā’’ti kupitā aññamaññaṃ imasmiṃyeva ṭhāne attano attano balakāyaṃ uṭṭhāpetvā kalahampi kareyyunti nivāraṇatthaṃ so rājapuriso etadavoca. Sesaṃ sabbattha uttānameva. Ayaṃ pana desanā neyyapuggalassa vasena niṭṭhitāti.
පපඤ්‌චසූදනියා මජ්‌ඣිමනිකායට්‌ඨකථාය
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
කණ්‌ණකත්‌ථලසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Kaṇṇakatthalasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
චතුත්‌ථවග්‌ගවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Catutthavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය • Majjhimanikāya / 10. කණ්‌ණකත්‌ථලසුත්‌තං • 10. Kaṇṇakatthalasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (ටීකා) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / 10. කණ්‌ණකත්‌ථලසුත්‌තවණ්‌ණනා • 10. Kaṇṇakatthalasuttavaṇṇanā
