| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / อปทาน-อฎฺฐกถา • Apadāna-aṭṭhakathā |
๑๐. กปฺปรุกฺขิยเตฺถรอปทานวณฺณนา
10. Kapparukkhiyattheraapadānavaṇṇanā
สิทฺธตฺถสฺส ภควโตติอาทิกํ อายสฺมโต กปฺปรุกฺขิยเตฺถรสฺส อปทานํ (เถรคา. อฎฺฐ. ๒.๕๗๖)ฯ อยมฺปิ ปุริมพุเทฺธสุ กตาธิกาโร เตสุ เตสุ ภเวสุ นิพฺพานาธิคมูปายภูตานิ ปุญฺญานิ อุปจินโนฺต สิทฺธตฺถสฺส ภควโต กาเล วิภวสมฺปเนฺน เอกสฺมิํ กุเล นิพฺพโตฺต มหทฺธโน มหาโภโค สตฺถริ ปสโนฺน สตฺตหิ รตเนหิ วิจิตฺตํ สุวณฺณมยํ กปฺปรุกฺขํ กาเรตฺวา สิทฺธตฺถสฺส ภควโต เจติยสฺส สมฺมุเข ฐเปตฺวา ปูเชสิฯ โส เอวรูปํ ปุญฺญํ กตฺวา ยาวตายุกํ ฐตฺวา ตโต จุโต สุคตีสุเยว สํสรโนฺต กเมน อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท เอกสฺมิํ กุลเคเห นิพฺพโตฺต วิญฺญุตํ ปโตฺต ฆราวาสํ สณฺฐเปตฺวา รตนตฺตเย ปสโนฺน ธมฺมํ สุตฺวา ปฎิลทฺธสโทฺธ สตฺถุ อาราเธตฺวา ปพฺพชิโต นจิรเสฺสว อรหตฺตํ ปตฺวา ปุเพฺพ กตกุสลนาเมน กปฺปรุกฺขิยเตฺถโรติ ปากโฎ อโหสิฯ
Siddhatthassa bhagavatotiādikaṃ āyasmato kapparukkhiyattherassa apadānaṃ (theragā. aṭṭha. 2.576). Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tesu tesu bhavesu nibbānādhigamūpāyabhūtāni puññāni upacinanto siddhatthassa bhagavato kāle vibhavasampanne ekasmiṃ kule nibbatto mahaddhano mahābhogo satthari pasanno sattahi ratanehi vicittaṃ suvaṇṇamayaṃ kapparukkhaṃ kāretvā siddhatthassa bhagavato cetiyassa sammukhe ṭhapetvā pūjesi. So evarūpaṃ puññaṃ katvā yāvatāyukaṃ ṭhatvā tato cuto sugatīsuyeva saṃsaranto kamena imasmiṃ buddhuppāde ekasmiṃ kulagehe nibbatto viññutaṃ patto gharāvāsaṃ saṇṭhapetvā ratanattaye pasanno dhammaṃ sutvā paṭiladdhasaddho satthu ārādhetvā pabbajito nacirasseva arahattaṃ patvā pubbe katakusalanāmena kapparukkhiyattheroti pākaṭo ahosi.
๑๐๘. โส เอวํ ปตฺตอรหตฺตผโล อตฺตโน ปุพฺพกมฺมํ สริตฺวา โสมนสฺสวเสน ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสโนฺต สิทฺธตฺถสฺส ภควโตติอาทิมาหฯ ถูปเสฎฺฐสฺส สมฺมุขาติ เสฎฺฐสฺส อุตฺตมสฺส ธาตุนิหิตถูปสฺส เจติยสฺส สมฺมุขฎฺฐาเน วิจิตฺตทุเสฺส อเนกวเณฺณหิ วิสเมน วิสทิเสน จิเตฺตน มโนหเร จินปฎฺฎโสมารปฎฺฎาทิเก ทุเสฺส ฯ ลเคตฺวา โอลเคฺคตฺวา กปฺปรุกฺขํ ฐเปสิํ อหํ ปติฎฺฐเปสินฺติ อโตฺถฯ เสสํ อุตฺตานตฺถเมวาติฯ
108. So evaṃ pattaarahattaphalo attano pubbakammaṃ saritvā somanassavasena pubbacaritāpadānaṃ pakāsento siddhatthassa bhagavatotiādimāha. Thūpaseṭṭhassa sammukhāti seṭṭhassa uttamassa dhātunihitathūpassa cetiyassa sammukhaṭṭhāne vicittadusse anekavaṇṇehi visamena visadisena cittena manohare cinapaṭṭasomārapaṭṭādike dusse . Lagetvā olaggetvā kapparukkhaṃ ṭhapesiṃ ahaṃ patiṭṭhapesinti attho. Sesaṃ uttānatthamevāti.
กปฺปรุกฺขิยเตฺถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ
Kapparukkhiyattheraapadānavaṇṇanā samattā.
จตุตฺถวคฺควณฺณนา สมตฺตาฯ
Catutthavaggavaṇṇanā samattā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / ขุทฺทกนิกาย • Khuddakanikāya / อปทานปาฬิ • Apadānapāḷi / ๑๐. กปฺปรุกฺขิยเตฺถรอปทานํ • 10. Kapparukkhiyattheraapadānaṃ
