| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
๖-๘. กปฺปสุตฺตาทิวณฺณนา
6-8. Kappasuttādivaṇṇanā
๑๕๖-๑๕๘. ฉเฎฺฐ สํวฎฺฎนํ วินสฺสนํ สํวโฎฺฎ, สํวฎฺฎโต อุทฺธํ ตถา ฐายี สํวฎฺฎฎฺฐายีฯ วิวฎฺฎนํ นิพฺพตฺตนํ, วฑฺฒนํ วา วิวโฎฺฎฯ ‘‘เตโชสํวโฎฺฎ, อาโปสํวโฎฺฎ, วาโยสํวโฎฺฎติ เอวํ สํวฎฺฎสีมานุกฺกเมน สํวเฎฺฎสุ วตฺตเพฺพสุ ตถา อวตฺวา อาโปสํวโฎฺฎ, เตโชสํวโฎฺฎ, วาโยสํวโฎฺฎติ วจนํ สํวฎฺฎมหาภูตเทสนานุปุพฺพิยา’’ติ เกจิฯ ‘‘ภาวีสํวฎฺฎานุปุพฺพิยา’’ติ อปเรฯ อาเปน สํวโฎฺฎ อาโปสํวโฎฺฎฯ สํวฎฺฎสีมาติ สํวฎฺฎนมริยาทาฯ สํวฎฺฎตีติ วินสฺสติฯ สทาติ สพฺพกาลํ, ตีสุปิ สํวฎฺฎกาเลสูติ อโตฺถฯ เอกํ พุทฺธเกฺขตฺตํ วินสฺสตีติ เอตฺถ พุทฺธเกฺขตฺตํ นาม ติวิธํ โหติ ชาติเกฺขตฺตํ, อาณาเกฺขตฺตํ, วิสยเกฺขตฺตญฺจฯ
156-158. Chaṭṭhe saṃvaṭṭanaṃ vinassanaṃ saṃvaṭṭo, saṃvaṭṭato uddhaṃ tathā ṭhāyī saṃvaṭṭaṭṭhāyī. Vivaṭṭanaṃ nibbattanaṃ, vaḍḍhanaṃ vā vivaṭṭo. ‘‘Tejosaṃvaṭṭo, āposaṃvaṭṭo, vāyosaṃvaṭṭoti evaṃ saṃvaṭṭasīmānukkamena saṃvaṭṭesu vattabbesu tathā avatvā āposaṃvaṭṭo, tejosaṃvaṭṭo, vāyosaṃvaṭṭoti vacanaṃ saṃvaṭṭamahābhūtadesanānupubbiyā’’ti keci. ‘‘Bhāvīsaṃvaṭṭānupubbiyā’’ti apare. Āpena saṃvaṭṭo āposaṃvaṭṭo. Saṃvaṭṭasīmāti saṃvaṭṭanamariyādā. Saṃvaṭṭatīti vinassati. Sadāti sabbakālaṃ, tīsupi saṃvaṭṭakālesūti attho. Ekaṃ buddhakkhettaṃ vinassatīti ettha buddhakkhettaṃ nāma tividhaṃ hoti jātikkhettaṃ, āṇākkhettaṃ, visayakkhettañca.
ตตฺถ ชาติเกฺขตฺตํ ทสสหสฺสจกฺกวาฬปริยนฺตํ โหติ, ตถาคตสฺส ปฎิสนฺธิคฺคหณาทีสุ กมฺปติฯ อาณาเกฺขตฺตํ โกฎิสตสหสฺสจกฺกวาฬปริยนฺตํ, ยตฺถ รตนสุตฺตํ (ขุ. ปา. ๖.๑ อาทโย; สุ. นิ. ๒๒๔ อาทโย) ขนฺธปริตฺตํ (อ. นิ. ๔.๖๗; จูฬว. ๒๕๑) ธชคฺคปริตฺตํ (สํ. นิ. ๑.๒๔๙) อาฎานาฎิยปริตฺตํ (ที. นิ. ๓.๒๗๗-๒๗๘) โมรปริตฺตนฺติ (ชา. ๑.๒.๑๗-๑๘) อิเมสํ ปริตฺตานํ อานุภาโว วตฺตติฯ วิสยเกฺขตฺตํ อนนฺตาปริมาณํ, ยํ ‘‘ยาวตา วา ปนากเงฺขยฺยา’’ติ (อ. นิ. ๓.๘๑) วุตฺตํฯ ตตฺถ ยํ ยํ ตถาคโต อากงฺขติ, ตํ ตํ ชานาติฯ เอวเมเตสุ ตีสุ พุทฺธเกฺขเตฺตสุ เอกํ อาณาเกฺขตฺตํ วินสฺสติ , ตสฺมิํ ปน วินสฺสเนฺต ชาติเกฺขตฺตํ วินฎฺฐเมว โหติ, วินสฺสนฺตญฺจ เอกโตว วินสฺสติ, สณฺฐหนฺตญฺจ เอกโตว สณฺฐหติฯ เสสเมตฺถ วิสุทฺธิมคฺคสํวณฺณนาสุ (วิสุทฺธิ. มหาฎี. ๒.๔๐๔) วุตฺตนเยเนว คเหตพฺพํฯ สตฺตมฎฺฐมานิ อุตฺตานตฺถาเนวฯ
Tattha jātikkhettaṃ dasasahassacakkavāḷapariyantaṃ hoti, tathāgatassa paṭisandhiggahaṇādīsu kampati. Āṇākkhettaṃ koṭisatasahassacakkavāḷapariyantaṃ, yattha ratanasuttaṃ (khu. pā. 6.1 ādayo; su. ni. 224 ādayo) khandhaparittaṃ (a. ni. 4.67; cūḷava. 251) dhajaggaparittaṃ (saṃ. ni. 1.249) āṭānāṭiyaparittaṃ (dī. ni. 3.277-278) moraparittanti (jā. 1.2.17-18) imesaṃ parittānaṃ ānubhāvo vattati. Visayakkhettaṃ anantāparimāṇaṃ, yaṃ ‘‘yāvatā vā panākaṅkheyyā’’ti (a. ni. 3.81) vuttaṃ. Tattha yaṃ yaṃ tathāgato ākaṅkhati, taṃ taṃ jānāti. Evametesu tīsu buddhakkhettesu ekaṃ āṇākkhettaṃ vinassati , tasmiṃ pana vinassante jātikkhettaṃ vinaṭṭhameva hoti, vinassantañca ekatova vinassati, saṇṭhahantañca ekatova saṇṭhahati. Sesamettha visuddhimaggasaṃvaṇṇanāsu (visuddhi. mahāṭī. 2.404) vuttanayeneva gahetabbaṃ. Sattamaṭṭhamāni uttānatthāneva.
กปฺปสุตฺตาทิวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Kappasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya
๖. กปฺปสุตฺตํ • 6. Kappasuttaṃ
๗. โรคสุตฺตํ • 7. Rogasuttaṃ
๘. ปริหานิสุตฺตํ • 8. Parihānisuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
๖. กปฺปสุตฺตวณฺณนา • 6. Kappasuttavaṇṇanā
๗. โรคสุตฺตวณฺณนา • 7. Rogasuttavaṇṇanā
๘. ปริหานิสุตฺตวณฺณนา • 8. Parihānisuttavaṇṇanā
