| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปญฺจปกรณ-อฎฺฐกถา • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
๑๓. เตรสมวโคฺค
13. Terasamavaggo
๑. กปฺปฎฺฐกถาวณฺณนา
1. Kappaṭṭhakathāvaṇṇanā
๖๕๔-๖๕๗. อิทานิ กปฺปฎฺฐกถา นาม โหติฯ ตตฺถ เยสํ ‘‘สงฺฆํ สมคฺคํ เภตฺวาน, กปฺปํ นิรยมฺหิ ปจฺจตี’’ติ ‘‘สกลมฺปิ กปฺปํ สงฺฆเภทโก นิรเย ติฎฺฐตี’’ติ ลทฺธิ, เสยฺยถาปิ ราชคิริกานํ; เต สนฺธาย กปฺปโฎฺฐติ ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฎิญฺญา อิตรสฺสฯ พุโทฺธ จ โลเกติ อิทํ วินา พุทฺธุปฺปาเทน สงฺฆเภทสฺส อภาวทสฺสนตฺถํ วุตฺตํฯ กโปฺป จ สณฺฐาติ สโงฺฆ จ ภิชฺชตีติอาทิ ‘‘ยทิ โส สกลํ กปฺปํ ติฎฺฐติ, สณฺฐหนโต ปฎฺฐาย ตํ กมฺมํ กตฺวา ตตฺถ อุปฺปชฺชิตฺวา ติเฎฺฐยฺยา’’ติ ทเสฺสตุํ วุตฺตํฯ อตีตนฺติอาทิ เหฎฺฐา วุตฺตาธิปฺปายเมวฯ กปฺปโฎฺฐ อิทฺธิมาติ ปเญฺห ภาวนามยํ สนฺธาย ปฎิกฺขิปติ, ปรสมเย ปนสฺส ชาติมยํ อิทฺธิํ อิจฺฉนฺติ, ตํ สนฺธาย ปฎิชานาติฯ ฉนฺทิทฺธิปาโทติอาทิ ‘‘ชาติมยาย อิทฺธิยา อิทฺธิมาติ ลทฺธิมตฺตเมตํ, กิํ เตน, ยทิ ปนสฺส อิทฺธิ อตฺถิ, อิมินา นเยน อิทฺธิปาทา ภาวิตา ภเวยฺยุ’’นฺติ โจทนตฺถํ วุตฺตํฯ อาปายิโก เนรยิโกติ สุตฺตํ ยํ โส เอกํ กปฺปํ อสีติภาเค กตฺวา ตโต เอกภาคมตฺตํ กาลํ ติเฎฺฐยฺย, ตํ อายุกปฺปํ สนฺธาย วุตฺตํ, ตสฺมา อสาธกนฺติฯ
654-657. Idāni kappaṭṭhakathā nāma hoti. Tattha yesaṃ ‘‘saṅghaṃ samaggaṃ bhetvāna, kappaṃ nirayamhi paccatī’’ti ‘‘sakalampi kappaṃ saṅghabhedako niraye tiṭṭhatī’’ti laddhi, seyyathāpi rājagirikānaṃ; te sandhāya kappaṭṭhoti pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Buddho ca loketi idaṃ vinā buddhuppādena saṅghabhedassa abhāvadassanatthaṃ vuttaṃ. Kappo ca saṇṭhāti saṅgho ca bhijjatītiādi ‘‘yadi so sakalaṃ kappaṃ tiṭṭhati, saṇṭhahanato paṭṭhāya taṃ kammaṃ katvā tattha uppajjitvā tiṭṭheyyā’’ti dassetuṃ vuttaṃ. Atītantiādi heṭṭhā vuttādhippāyameva. Kappaṭṭho iddhimāti pañhe bhāvanāmayaṃ sandhāya paṭikkhipati, parasamaye panassa jātimayaṃ iddhiṃ icchanti, taṃ sandhāya paṭijānāti. Chandiddhipādotiādi ‘‘jātimayāya iddhiyā iddhimāti laddhimattametaṃ, kiṃ tena, yadi panassa iddhi atthi, iminā nayena iddhipādā bhāvitā bhaveyyu’’nti codanatthaṃ vuttaṃ. Āpāyiko nerayikoti suttaṃ yaṃ so ekaṃ kappaṃ asītibhāge katvā tato ekabhāgamattaṃ kālaṃ tiṭṭheyya, taṃ āyukappaṃ sandhāya vuttaṃ, tasmā asādhakanti.
กปฺปฎฺฐกถาวณฺณนาฯ
Kappaṭṭhakathāvaṇṇanā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / อภิธมฺมปิฎก • Abhidhammapiṭaka / กถาวตฺถุปาฬิ • Kathāvatthupāḷi / (๑๒๖) ๑. กปฺปฎฺฐกถา • (126) 1. Kappaṭṭhakathā
ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ปญฺจปกรณ-มูลฎีกา • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ๑. กปฺปฎฺฐกถาวณฺณนา • 1. Kappaṭṭhakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ปญฺจปกรณ-อนุฎีกา • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ๑. กปฺปฎฺฐกถาวณฺณนา • 1. Kappaṭṭhakathāvaṇṇanā
