| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā |
กปฺปิยภูมิอนุชานนกถาวณฺณนา
Kappiyabhūmianujānanakathāvaṇṇanā
๒๙๕. โอรวสทฺทนฺติ มหาสทฺทํฯ พหูหิ สมฺปริวาเรตฺวาติ เอตฺถ เอเกนาปิ วฎฺฎติฯ ‘‘พหูสุ เอกสฺสปิ วจเนน สห สิยาติ วุตฺต’’นฺติ วทนฺติฯ ‘‘อามสิตฺวา’’ติ วุตฺตตฺตา อนามสิเต น วฎฺฎติฯ ‘‘โทโส นตฺถี’’ติ วจเนน เสสาปิ อนุญฺญาตาฯ ‘‘ภิตฺติเญฺจ อุปสเนฺต ปจฺฉา ตํ ปูเรนฺติ, ตตฺถ กาตุํ น วฎฺฎติ, ปกติภูมิยํเยว กาตุํ วฎฺฎตี’’ติ วทนฺติฯ ตํ อุปริ อฎฺฐกถายํ ‘‘อิฎฺฐกาทีหิ กตาจยสฺสา’’ติอาทินา วิรุชฺฌติ วิยฯ มตฺติกาปิณฺฑํ วาติ เอตฺถ ‘‘อสติยา อนธิฎฺฐิตาย สริตฎฺฐานโต ปฎฺฐาย เจ อุปริ อธิฎฺฐิตา, เหฎฺฐา ฐิตํ ภณฺฑํ อกปฺปิยํ, อุปริฎฺฐิตเมว กปฺปิยํ, อยเมตฺถ วิเสโส’’ติ วุตฺตํฯ เอตฺถ กปฺปิยกุฎิ ลทฺธุํ วฎฺฎตีติ เอวํวิเธ ปุน กาตพฺพาติ อโตฺถฯ กปฺปิยกุฎิํ กาตุํ เทมาติ เอตฺถ กปฺปิยกุฎิกิจฺจํ กาตุนฺติ อธิปฺปาโยฯ โภชนสาลา ปน เสนาสนเมว, ตสฺมา ตตฺถ กาตพฺพนฺติ อปเรฯ ‘‘อกเตปิ วฎฺฎตี’’ติ วุตฺตํฯ
295.Oravasaddanti mahāsaddaṃ. Bahūhi samparivāretvāti ettha ekenāpi vaṭṭati. ‘‘Bahūsu ekassapi vacanena saha siyāti vutta’’nti vadanti. ‘‘Āmasitvā’’ti vuttattā anāmasite na vaṭṭati. ‘‘Doso natthī’’ti vacanena sesāpi anuññātā. ‘‘Bhittiñce upasante pacchā taṃ pūrenti, tattha kātuṃ na vaṭṭati, pakatibhūmiyaṃyeva kātuṃ vaṭṭatī’’ti vadanti. Taṃ upari aṭṭhakathāyaṃ ‘‘iṭṭhakādīhi katācayassā’’tiādinā virujjhati viya. Mattikāpiṇḍaṃ vāti ettha ‘‘asatiyā anadhiṭṭhitāya saritaṭṭhānato paṭṭhāya ce upari adhiṭṭhitā, heṭṭhā ṭhitaṃ bhaṇḍaṃ akappiyaṃ, upariṭṭhitameva kappiyaṃ, ayamettha viseso’’ti vuttaṃ. Ettha kappiyakuṭi laddhuṃ vaṭṭatīti evaṃvidhe puna kātabbāti attho. Kappiyakuṭiṃ kātuṃ demāti ettha kappiyakuṭikiccaṃ kātunti adhippāyo. Bhojanasālā pana senāsanameva, tasmā tattha kātabbanti apare. ‘‘Akatepi vaṭṭatī’’ti vuttaṃ.
‘‘มุขสนฺนิธิ นาม โภชนกาเล สนฺนิธี’’ติ ลิขิตํฯ มุขสนฺนิธีติ ตสฺส นามํฯ ‘‘ยทิ สนฺนิธิ โหติ, ปาจิตฺติยํ ภเวยฺย, มุขสนฺนิธิ ปน ทุกฺกฎํ, ตสฺมา สนฺนิธิ อนธิเปฺปตา’’ติ วุตฺตํฯ ‘‘ตสฺส สนฺตกํ กตฺวา’’ติ วุตฺตตฺตา อนเปกฺขวิสฺสชฺชนํ นาธิเปฺปตํฯ จีวรวิกปฺปเน วิย กปฺปิยมตฺตํ ญาตพฺพนฺติ เกจิฯ
‘‘Mukhasannidhi nāma bhojanakāle sannidhī’’ti likhitaṃ. Mukhasannidhīti tassa nāmaṃ. ‘‘Yadi sannidhi hoti, pācittiyaṃ bhaveyya, mukhasannidhi pana dukkaṭaṃ, tasmā sannidhi anadhippetā’’ti vuttaṃ. ‘‘Tassa santakaṃ katvā’’ti vuttattā anapekkhavissajjanaṃ nādhippetaṃ. Cīvaravikappane viya kappiyamattaṃ ñātabbanti keci.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / มหาวคฺคปาฬิ • Mahāvaggapāḷi / ๑๗๙. กปฺปิยภูมิอนุชานนา • 179. Kappiyabhūmianujānanā
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / มหาวคฺค-อฎฺฐกถา • Mahāvagga-aṭṭhakathā / กปฺปิยภูมิอนุชานนกถา • Kappiyabhūmianujānanakathā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / กปฺปิยภูมิอนุชานนกถาวณฺณนา • Kappiyabhūmianujānanakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / กปฺปิยภูมิอนุชานนกถาวณฺณนา • Kappiyabhūmianujānanakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi / ๑๗๙. กปฺปิยภูมิอนุชานนกถา • 179. Kappiyabhūmianujānanakathā
