| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā |
กปฺปิยภูมิอนุชานนกถาวณฺณนา
Kappiyabhūmianujānanakathāvaṇṇanā
๒๙๕. อนุปฺปเค เอวาติ ปาโตวฯ โอรวสทฺทนฺติ มหาสทฺทํฯ ตํ ปน อวตฺวาปีติ ปิ-สเทฺทน ตถาวจนมฺปิ อนุชานาติฯ อฎฺฐกถาสูติ อนฺธกฎฺฐกถาวิรหิตาสุ เสสฎฺฐกถาสุฯ สาธารณลกฺขณนฺติ อนฺธกฎฺฐกถาย สห สพฺพฎฺฐกถานํ สมานํฯ
295.Anuppage evāti pātova. Oravasaddanti mahāsaddaṃ. Taṃ pana avatvāpīti pi-saddena tathāvacanampi anujānāti. Aṭṭhakathāsūti andhakaṭṭhakathāvirahitāsu sesaṭṭhakathāsu. Sādhāraṇalakkhaṇanti andhakaṭṭhakathāya saha sabbaṭṭhakathānaṃ samānaṃ.
จยนฺติ อธิฎฺฐานอุจฺจวตฺถุํฯ ยโต ปฎฺฐายาติ ยโต อิฎฺฐกาทิโต ปฎฺฐาย, ยํ อาทิํ กตฺวา ภิตฺติํ อุฎฺฐาเปตุกามาติ อโตฺถฯ ‘‘ถมฺภา ปน อุปริ อุคฺคจฺฉนฺติ, ตสฺมา วฎฺฎนฺตี’’ติ เอเตน อิฎฺฐกปาสาณา เหฎฺฐา ปติฎฺฐาปิตาปิ ยทิ จยโต, ภูมิโต วา เอกงฺคุลมตฺตมฺปิ อุคฺคตา ติฎฺฐนฺติ, วฎฺฎนฺตีติ สิทฺธํ โหติฯ
Cayanti adhiṭṭhānauccavatthuṃ. Yato paṭṭhāyāti yato iṭṭhakādito paṭṭhāya, yaṃ ādiṃ katvā bhittiṃ uṭṭhāpetukāmāti attho. ‘‘Thambhā pana upari uggacchanti, tasmā vaṭṭantī’’ti etena iṭṭhakapāsāṇā heṭṭhā patiṭṭhāpitāpi yadi cayato, bhūmito vā ekaṅgulamattampi uggatā tiṭṭhanti, vaṭṭantīti siddhaṃ hoti.
อาราโมติ อุปจารสีมาปริจฺฉิโนฺน สกโล วิหาโรฯ เสนาสนานีติ วิหารสฺส อโนฺต ติณกุฎิอาทิกานิ สงฺฆสฺส นิวาสเคหานิฯ วิหารโคนิสาทิกา นามาติ เสนาสนโคนิสาทิกาฯ เสนาสนานิ หิ สยํ ปริกฺขิตฺตานิปิ อารามปริเกฺขปาภาเวน ‘‘โคนิสาทิกานี’’ติ วุตฺตานิฯ ‘‘อุปฑฺฒปริกฺขิโตฺตปี’’ติ อิมินา ตโต อูนปริกฺขิโตฺต เยภุเยฺยน อปริกฺขิโตฺต นาม, ตสฺมา อปริกฺขิตฺตสงฺขฺยเมว คจฺฉตีติ ทเสฺสติฯ เอตฺถาติ อุปฑฺฒาทิปริกฺขิเตฺตฯ กปฺปิยกุฎิํ ลทฺธุํ วฎฺฎตีติ โคนิสาทิยา อภาเวน เสสกปฺปิยกุฎีสุ ตีสุ ยา กาจิ กปฺปิยกุฎิ กาตพฺพาติ อโตฺถฯ
Ārāmoti upacārasīmāparicchinno sakalo vihāro. Senāsanānīti vihārassa anto tiṇakuṭiādikāni saṅghassa nivāsagehāni. Vihāragonisādikā nāmāti senāsanagonisādikā. Senāsanāni hi sayaṃ parikkhittānipi ārāmaparikkhepābhāvena ‘‘gonisādikānī’’ti vuttāni. ‘‘Upaḍḍhaparikkhittopī’’ti iminā tato ūnaparikkhitto yebhuyyena aparikkhitto nāma, tasmā aparikkhittasaṅkhyameva gacchatīti dasseti. Etthāti upaḍḍhādiparikkhitte. Kappiyakuṭiṃ laddhuṃ vaṭṭatīti gonisādiyā abhāvena sesakappiyakuṭīsu tīsu yā kāci kappiyakuṭi kātabbāti attho.
เตสํ เคหานีติ เอตฺถ ภิกฺขูนํ วาสตฺถาย กตมฺปิ ยาว น เทนฺติ, ตาว เตสํ สนฺตกํเยว ภวิสฺสตีติ ทฎฺฐพฺพํฯ วิหารํ ฐเปตฺวาติ อุปสมฺปนฺนานํ วาสตฺถาย กตเคหํ ฐเปตฺวาติ อโตฺถฯ เคหนฺติ นิวาสเคหํ, ตทญฺญํ ปน อุโปสถาคาราทิ สพฺพํ อนิวาสเคหํ จตุกปฺปิยภูมิวิมุตฺตา ปญฺจมี กปฺปิยภูมิฯ สงฺฆสนฺตเกปิ หิ เอตาทิเส เคเห สุฎฺฐุ ปริกฺขิตฺตารามเตฺตปิ อโพฺภกาเส วิย อโนฺตวุตฺถาทิโทโส นตฺถิฯ เยน เกนจิ ฉเนฺน, ปริจฺฉเนฺน จ สหเสยฺยปฺปโหนเก ภิกฺขุสงฺฆสฺส นิวาสเคเห อโนฺตวุตฺถาทิโทโส, น อญฺญตฺถฯ เตนาห ‘‘ยํ ปนา’’ติอาทิฯ ตตฺถ ‘‘สงฺฆิกํ วา ปุคฺคลิกํ วา’’ติ อิทํ กิญฺจาปิ ภิกฺขุนีนํ สามญฺญโต วุตฺตํ, ภิกฺขูนํ ปน สงฺฆิกํ ปุคฺคลิกญฺจ ภิกฺขุนีนํ, ตาสํ สงฺฆิกํ ปุคฺคลิกญฺจ ภิกฺขูนํ คิหิสนฺตกฎฺฐาเน ติฎฺฐตีติ เวทิตพฺพํฯ
Tesaṃ gehānīti ettha bhikkhūnaṃ vāsatthāya katampi yāva na denti, tāva tesaṃ santakaṃyeva bhavissatīti daṭṭhabbaṃ. Vihāraṃ ṭhapetvāti upasampannānaṃ vāsatthāya katagehaṃ ṭhapetvāti attho. Gehanti nivāsagehaṃ, tadaññaṃ pana uposathāgārādi sabbaṃ anivāsagehaṃ catukappiyabhūmivimuttā pañcamī kappiyabhūmi. Saṅghasantakepi hi etādise gehe suṭṭhu parikkhittārāmattepi abbhokāse viya antovutthādidoso natthi. Yena kenaci channe, paricchanne ca sahaseyyappahonake bhikkhusaṅghassa nivāsagehe antovutthādidoso, na aññattha. Tenāha ‘‘yaṃ panā’’tiādi. Tattha ‘‘saṅghikaṃ vā puggalikaṃ vā’’ti idaṃ kiñcāpi bhikkhunīnaṃ sāmaññato vuttaṃ, bhikkhūnaṃ pana saṅghikaṃ puggalikañca bhikkhunīnaṃ, tāsaṃ saṅghikaṃ puggalikañca bhikkhūnaṃ gihisantakaṭṭhāne tiṭṭhatīti veditabbaṃ.
มุขสนฺนิธีติ อโนฺตสนฺนิหิตโทโส หิ มุขปฺปเวสนนิมิตฺตํ อาปตฺติํ กโรติ, นาญฺญถาฯ ตสฺมา ‘‘มุขสนฺนิธี’’ติ วุโตฺตฯ
Mukhasannidhīti antosannihitadoso hi mukhappavesananimittaṃ āpattiṃ karoti, nāññathā. Tasmā ‘‘mukhasannidhī’’ti vutto.
ตตฺถ ตตฺถ ขณฺฑา โหนฺตีติ อุปฑฺฒโต อธิกํ ขณฺฑา โหนฺติฯ สพฺพสฺมิํ ฉทเน วินเฎฺฐติ ติณปณฺณาทิวสฺสปริตฺตายเก ฉทเน วินเฎฺฐฯ โคปานสีนํ ปน อุปริ วลฺลีหิ พทฺธทเณฺฑสุ ฐิเตสุปิ ชหิตวตฺถุกา โหนฺติ เอวฯ ปกฺขปาสกมณฺฑลนฺติ เอกสฺมิํ ปเสฺส ติณฺณํ โคปานสีนํ อุปริ ฐิตติณปณฺณาทิจฺฉทนํ วุจฺจติฯ
Tattha tattha khaṇḍā hontīti upaḍḍhato adhikaṃ khaṇḍā honti. Sabbasmiṃ chadane vinaṭṭheti tiṇapaṇṇādivassaparittāyake chadane vinaṭṭhe. Gopānasīnaṃ pana upari vallīhi baddhadaṇḍesu ṭhitesupi jahitavatthukā honti eva. Pakkhapāsakamaṇḍalanti ekasmiṃ passe tiṇṇaṃ gopānasīnaṃ upari ṭhitatiṇapaṇṇādicchadanaṃ vuccati.
อนุปสมฺปนฺนสฺส ทาตโพฺพ อสฺสาติอาทินา อกปฺปิยกุฎิยํ วุตฺถมฺปิ อนุปสมฺปนฺนสฺส ทิเนฺน กปฺปิยํ โหติ, สาเปกฺขทานเญฺจตฺถ วฎฺฎติ, ปฎิคฺคหณํ วิย น โหตีติ ทเสฺสติฯ
Anupasampannassa dātabbo assātiādinā akappiyakuṭiyaṃ vutthampi anupasampannassa dinne kappiyaṃ hoti, sāpekkhadānañcettha vaṭṭati, paṭiggahaṇaṃ viya na hotīti dasseti.
๒๙๙. ปาฬิยํ กนฺตาเร สมฺภาเวสีติ อปฺปภกฺขกนฺตาเร สมฺปาปุณิฯ
299. Pāḷiyaṃ kantāre sambhāvesīti appabhakkhakantāre sampāpuṇi.
กปฺปิยภูมิอนุชานนกถาวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Kappiyabhūmianujānanakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / มหาวคฺคปาฬิ • Mahāvaggapāḷi
๑๗๙. กปฺปิยภูมิอนุชานนา • 179. Kappiyabhūmianujānanā
๑๘๑. ปญฺจโครสาทิอนุชานนา • 181. Pañcagorasādianujānanā
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / มหาวคฺค-อฎฺฐกถา • Mahāvagga-aṭṭhakathā / กปฺปิยภูมิอนุชานนกถา • Kappiyabhūmianujānanakathā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / กปฺปิยภูมิอนุชานนกถาวณฺณนา • Kappiyabhūmianujānanakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / กปฺปิยภูมิอนุชานนกถาวณฺณนา • Kappiyabhūmianujānanakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi / ๑๗๙. กปฺปิยภูมิอนุชานนกถา • 179. Kappiyabhūmianujānanakathā
