| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
කප්‌පියභූමිඅනුජානනකථාවණ්‌ණනා
Kappiyabhūmianujānanakathāvaṇṇanā
295. අභිලාපමත්‌තන්‌ති දෙසනාමත්‌තං. ආමිසඛාදනත්‌ථායාති තත්‌ථ තත්‌ථ ඡඩ්‌ඩිතස්‌ස ආමිසස්‌ස ඛාදනත්‌ථාය. අනුප්‌පගෙයෙවාති පාතොයෙව. ඔරවසද්‌දන්‌ති මහාසද්‌දං. තං පන අවත්‌වාපීති අන්‌ධකට්‌ඨකථායංවුත්‌තනයෙන අවත්‌වාපි. පි-සද්‌දෙන තථා වචනම්‌පි අනුජානාති. අට්‌ඨකථාසු වුත්‌තනයෙනාති සෙසඅට්‌ඨකථාසු වුත්‌තනයෙන. ‘‘කප්‌පියකුටිං කරොමා’ති වා, ‘කප්‌පියකුටී’ති වා වුත්‌තෙ සාධාරණලක්‌ඛණ’’න්‌ති සබ්‌බඅට්‌ඨකථාසු වුත්‌තඋස්‌සාවනන්‌තිකාකුටිකරණලක්‌ඛණං. චයන්‌ති අධිට්‌ඨානං. යතො පට්‌ඨායාති යතො ඉට්‌ඨකතො සිලතො මත්‌තිකාපිණ්‌ඩතො වා පට්‌ඨාය. පඨමිට්‌ඨකාදීනං හෙට්‌ඨා න වට්‌ටන්‌තීති භිත්‌තියා පඨමිට්‌ඨකාදීනං හෙට්‌ඨා භූමියං පතිට්‌ඨාපියමානා ඉට්‌ඨකාදයො භූමිගතිකත්‌තා ‘‘කප්‌පියකුටිං කරොමා’’ති වත්‌වා පතිට්‌ඨාපෙතුං න වට්‌ටන්‌ති. යදි එවං භූමියං නිඛණිත්‌වා පතිට්‌ඨාපියමානා ථම්‌භා කස්‌මා තථා වත්‌වා පතිට්‌ඨාපෙතුං වට්‌ටන්‌තීති ආහ ‘‘ථම්‌භා පන…පෙ.… වට්‌ටන්‌තී’’ති. සඞ්‌ඝසන්‌තකමෙවාති වාසත්‌ථාය කතං සඞ්‌ඝිකසෙනාසනං සන්‌ධාය වදති. භික්‌ඛුසන්‌තකන්‌ති වාසත්‌ථාය එව කතං භික්‌ඛුස්‌ස පුග්‌ගලිකසෙනාසනං. මුඛසන්‌නිධීති ඉමිනා අන්‌තොවුත්‌ථදුක්‌කටමෙව දීපිතං.
295.Abhilāpamattanti desanāmattaṃ. Āmisakhādanatthāyāti tattha tattha chaḍḍitassa āmisassa khādanatthāya. Anuppageyevāti pātoyeva. Oravasaddanti mahāsaddaṃ. Taṃ pana avatvāpīti andhakaṭṭhakathāyaṃvuttanayena avatvāpi. Pi-saddena tathā vacanampi anujānāti. Aṭṭhakathāsu vuttanayenāti sesaaṭṭhakathāsu vuttanayena. ‘‘Kappiyakuṭiṃ karomā’ti vā, ‘kappiyakuṭī’ti vā vutte sādhāraṇalakkhaṇa’’nti sabbaaṭṭhakathāsu vuttaussāvanantikākuṭikaraṇalakkhaṇaṃ. Cayanti adhiṭṭhānaṃ. Yato paṭṭhāyāti yato iṭṭhakato silato mattikāpiṇḍato vā paṭṭhāya. Paṭhamiṭṭhakādīnaṃ heṭṭhā na vaṭṭantīti bhittiyā paṭhamiṭṭhakādīnaṃ heṭṭhā bhūmiyaṃ patiṭṭhāpiyamānā iṭṭhakādayo bhūmigatikattā ‘‘kappiyakuṭiṃ karomā’’ti vatvā patiṭṭhāpetuṃ na vaṭṭanti. Yadi evaṃ bhūmiyaṃ nikhaṇitvā patiṭṭhāpiyamānā thambhā kasmā tathā vatvā patiṭṭhāpetuṃ vaṭṭantīti āha ‘‘thambhā pana…pe… vaṭṭantī’’ti. Saṅghasantakamevāti vāsatthāya kataṃ saṅghikasenāsanaṃ sandhāya vadati. Bhikkhusantakanti vāsatthāya eva kataṃ bhikkhussa puggalikasenāsanaṃ. Mukhasannidhīti iminā antovutthadukkaṭameva dīpitaṃ.
කප්‌පියභූමිඅනුජානනකථාවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Kappiyabhūmianujānanakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවග්‌ගපාළි • Mahāvaggapāḷi / 179. කප්‌පියභූමිඅනුජානනා • 179. Kappiyabhūmianujānanā
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvagga-aṭṭhakathā / කප්‌පියභූමිඅනුජානනකථා • Kappiyabhūmianujānanakathā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / කප්‌පියභූමිඅනුජානනකථාවණ්‌ණනා • Kappiyabhūmianujānanakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / කප්‌පියභූමිඅනුජානනකථාවණ්‌ණනා • Kappiyabhūmianujānanakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / 179. කප්‌පියභූමිඅනුජානනකථා • 179. Kappiyabhūmianujānanakathā
