| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ವಿನಯಸಙ್ಗಹ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Vinayasaṅgaha-aṭṭhakathā |
೧೯. ಕಪ್ಪಿಯಭೂಮಿವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾ
19. Kappiyabhūmivinicchayakathā
೧೦೧. ಕಪ್ಪಿಯಾಚತುಭೂಮಿಯೋತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚತಸ್ಸೋ ಕಪ್ಪಿಯಭೂಮಿಯೋ ಉಸ್ಸಾವನನ್ತಿಕಂ ಗೋನಿಸಾದಿಕಂ ಗಹಪತಿಂ ಸಮ್ಮುತಿ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ॰ ೨೯೫) ವಚನತೋ ಉಸ್ಸಾವನನ್ತಿಕಾ ಗೋನಿಸಾದಿಕಾ ಗಹಪತಿ ಸಮ್ಮುತೀತಿ ಇಮಾ ಚತಸ್ಸೋ ಕಪ್ಪಿಯಭೂಮಿಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ತತ್ಥ (ಮಹಾವ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨೯೫) ಉಸ್ಸಾವನನ್ತಿಕಾ ತಾವ ಏವಂ ಕಾತಬ್ಬಾ – ಯೋ ಥಮ್ಭಾನಂ ವಾ ಉಪರಿ ಭಿತ್ತಿಪಾದೇ ವಾ ನಿಖನಿತ್ವಾ ವಿಹಾರೋ ಕರೀಯತಿ, ತಸ್ಸ ಹೇಟ್ಠಾ ಥಮ್ಭಪಟಿಚ್ಛಕಾ ಪಾಸಾಣಾ ಭೂಮಿಗತಿಕಾ ಏವ। ಪಠಮತ್ಥಮ್ಭಂ ಪನ ಪಠಮಭಿತ್ತಿಪಾದಂ ವಾ ಪತಿಟ್ಠಾಪೇನ್ತೇಹಿ ಬಹೂಹಿ ಸಮ್ಪರಿವಾರೇತ್ವಾ ‘‘ಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿಂ ಕರೋಮ, ಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿಂ ಕರೋಮಾ’’ತಿ ವಾಚಂ ನಿಚ್ಛಾರೇನ್ತೇಹಿ ಮನುಸ್ಸೇಸು ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಪತಿಟ್ಠಾಪೇನ್ತೇಸು ಆಮಸಿತ್ವಾ ವಾ ಸಯಂ ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ವಾ ಥಮ್ಭೋ ವಾ ಭಿತ್ತಿಪಾದೋ ವಾ ಪತಿಟ್ಠಾಪೇತಬ್ಬೋ। ಕುರುನ್ದಿಮಹಾಪಚ್ಚರೀಸು ಪನ ‘‘ಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿ ಕಪ್ಪಿಯಕುಟೀತಿ ವತ್ವಾ ಪತಿಟ್ಠಾಪೇತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ। ಅನ್ಧಕಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿಂ ಅಧಿಟ್ಠಾಮೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ, ತಂ ಪನ ಅವತ್ವಾಪಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಸು ವುತ್ತನಯೇನ ವುತ್ತೇ ದೋಸೋ ನತ್ಥಿ। ಇದಂ ಪನೇತ್ಥ ಸಾಧಾರಣಲಕ್ಖಣಂ ‘‘ಥಮ್ಭಪತಿಟ್ಠಾಪನಞ್ಚ ವಚನಪರಿಯೋಸಾನಞ್ಚ ಸಮಕಾಲಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ। ಸಚೇ ಹಿ ಅನಿಟ್ಠಿತೇ ವಚನೇ ಥಮ್ಭೋ ಪತಿಟ್ಠಾತಿ, ಅಪ್ಪತಿಟ್ಠಿತೇ ವಾ ತಸ್ಮಿಂ ವಚನಂ ನಿಟ್ಠಾತಿ, ಅಕತಾ ಹೋತಿ ಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿ। ತೇನೇವ ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಂ ವುತ್ತಂ ‘‘ಬಹೂಹಿ ಸಮ್ಪರಿವಾರೇತ್ವಾ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ಅವಸ್ಸಞ್ಹಿ ಏತ್ಥ ಏಕಸ್ಸಪಿ ವಚನನಿಟ್ಠಾನಞ್ಚ ಥಮ್ಭಪತಿಟ್ಠಾನಞ್ಚ ಏಕತೋ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ। ಇಟ್ಠಕಾಸಿಲಾಮತ್ತಿಕಾಕುಟ್ಟಕಾಸು ಪನ ಕುಟೀಸು ಹೇಟ್ಠಾ ಚಯಂ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ವಾ ಅಬನ್ಧಿತ್ವಾ ವಾ ಕರೋನ್ತು, ಯತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಭಿತ್ತಿಂ ಉಟ್ಠಾಪೇತುಕಾಮಾ ಹೋನ್ತಿ, ತಂ ಸಬ್ಬಪಠಮಂ ಇಟ್ಠಕಂ ವಾ ಸಿಲಂ ವಾ ಮತ್ತಿಕಾಪಿಣ್ಡಂ ವಾ ಗಹೇತ್ವಾ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿ ಕಾತಬ್ಬಾ, ಇಟ್ಠಕಾದಯೋ ಭಿತ್ತಿಯಂ ಪಠಮಿಟ್ಠಕಾದೀನಂ ಹೇಟ್ಠಾ ನ ವಟ್ಟನ್ತಿ, ಥಮ್ಭಾ ಪನ ಉಪರಿ ಉಗ್ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ವಟ್ಟನ್ತಿ। ಅನ್ಧಕಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಥಮ್ಭೇಹಿ ಕರಿಯಮಾನೇ ಚತೂಸು ಕೋಣೇಸು ಚತ್ತಾರೋ ಥಮ್ಭಾ, ಇಟ್ಠಕಾದಿಕುಟ್ಟೇ ಚತೂಸು ಕೋಣೇಸು ದ್ವೇ ತಿಸ್ಸೋ ಇಟ್ಠಕಾ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ತಥಾ ಪನ ಅಕತಾಯಪಿ ದೋಸೋ ನತ್ಥಿ, ಅಟ್ಠಕಥಾಸು ಹಿ ವುತ್ತಮೇವ ಪಮಾಣಂ।
101.Kappiyācatubhūmiyoti ettha ‘‘anujānāmi, bhikkhave, catasso kappiyabhūmiyo ussāvanantikaṃ gonisādikaṃ gahapatiṃ sammuti’’nti (mahāva. 295) vacanato ussāvanantikā gonisādikā gahapati sammutīti imā catasso kappiyabhūmiyo veditabbā. Tattha (mahāva. aṭṭha. 295) ussāvanantikā tāva evaṃ kātabbā – yo thambhānaṃ vā upari bhittipāde vā nikhanitvā vihāro karīyati, tassa heṭṭhā thambhapaṭicchakā pāsāṇā bhūmigatikā eva. Paṭhamatthambhaṃ pana paṭhamabhittipādaṃ vā patiṭṭhāpentehi bahūhi samparivāretvā ‘‘kappiyakuṭiṃ karoma, kappiyakuṭiṃ karomā’’ti vācaṃ nicchārentehi manussesu ukkhipitvā patiṭṭhāpentesu āmasitvā vā sayaṃ ukkhipitvā vā thambho vā bhittipādo vā patiṭṭhāpetabbo. Kurundimahāpaccarīsu pana ‘‘kappiyakuṭi kappiyakuṭīti vatvā patiṭṭhāpetabba’’nti vuttaṃ. Andhakaṭṭhakathāyaṃ ‘‘saṅghassa kappiyakuṭiṃ adhiṭṭhāmī’’ti vuttaṃ, taṃ pana avatvāpi aṭṭhakathāsu vuttanayena vutte doso natthi. Idaṃ panettha sādhāraṇalakkhaṇaṃ ‘‘thambhapatiṭṭhāpanañca vacanapariyosānañca samakālaṃ vaṭṭatī’’ti. Sace hi aniṭṭhite vacane thambho patiṭṭhāti, appatiṭṭhite vā tasmiṃ vacanaṃ niṭṭhāti, akatā hoti kappiyakuṭi. Teneva mahāpaccariyaṃ vuttaṃ ‘‘bahūhi samparivāretvā vattabbaṃ, avassañhi ettha ekassapi vacananiṭṭhānañca thambhapatiṭṭhānañca ekato bhavissatī’’ti. Iṭṭhakāsilāmattikākuṭṭakāsu pana kuṭīsu heṭṭhā cayaṃ bandhitvā vā abandhitvā vā karontu, yato paṭṭhāya bhittiṃ uṭṭhāpetukāmā honti, taṃ sabbapaṭhamaṃ iṭṭhakaṃ vā silaṃ vā mattikāpiṇḍaṃ vā gahetvā vuttanayeneva kappiyakuṭi kātabbā, iṭṭhakādayo bhittiyaṃ paṭhamiṭṭhakādīnaṃ heṭṭhā na vaṭṭanti, thambhā pana upari uggacchanti, tasmā vaṭṭanti. Andhakaṭṭhakathāyaṃ ‘‘thambhehi kariyamāne catūsu koṇesu cattāro thambhā, iṭṭhakādikuṭṭe catūsu koṇesu dve tisso iṭṭhakā adhiṭṭhātabbā’’ti vuttaṃ. Tathā pana akatāyapi doso natthi, aṭṭhakathāsu hi vuttameva pamāṇaṃ.
ಗೋನಿಸಾದಿಕಾ ದುವಿಧಾ ಆರಾಮಗೋನಿಸಾದಿಕಾ ವಿಹಾರಗೋನಿಸಾದಿಕಾತಿ। ತಾಸು ಯತ್ಥ ನೇವ ಆರಾಮೋ, ನ ಸೇನಾಸನಾನಿ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಾನಿ ಹೋನ್ತಿ, ಅಯಂ ಆರಾಮಗೋನಿಸಾದಿಕಾ ನಾಮ। ಯತ್ಥ ಸೇನಾಸನಾನಿ ಸಬ್ಬಾನಿ ವಾ ಏಕಚ್ಚಾನಿ ವಾ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಾನಿ, ಆರಾಮೋ ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತೋ, ಅಯಂ ವಿಹಾರಗೋನಿಸಾದಿಕಾ ನಾಮ। ಇತಿ ಉಭಯತ್ರಾಪಿ ಆರಾಮಸ್ಸ ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಭಾವೋಯೇವ ಪಮಾಣಂ। ‘‘ಆರಾಮೋ ಪನ ಉಪಡ್ಢಪರಿಕ್ಖಿತ್ತೋಪಿ ಬಹುತರಂ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತೋಪಿ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತೋಯೇವ ನಾಮಾ’’ತಿ ಕುರುನ್ದಿಮಹಾಪಚ್ಚರೀಸು ವುತ್ತಂ, ಏತ್ಥ ಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿಂ ಲದ್ಧುಂ ವಟ್ಟತಿ।
Gonisādikā duvidhā ārāmagonisādikā vihāragonisādikāti. Tāsu yattha neva ārāmo, na senāsanāni parikkhittāni honti, ayaṃ ārāmagonisādikā nāma. Yattha senāsanāni sabbāni vā ekaccāni vā parikkhittāni, ārāmo aparikkhitto, ayaṃ vihāragonisādikā nāma. Iti ubhayatrāpi ārāmassa aparikkhittabhāvoyeva pamāṇaṃ. ‘‘Ārāmo pana upaḍḍhaparikkhittopi bahutaraṃ parikkhittopi parikkhittoyeva nāmā’’ti kurundimahāpaccarīsu vuttaṃ, ettha kappiyakuṭiṃ laddhuṃ vaṭṭati.
ಗಹಪತೀತಿ ಮನುಸ್ಸಾ ಆವಾಸಂ ಕತ್ವಾ ‘‘ಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿಂ ದೇಮ, ಪರಿಭುಞ್ಜಥಾ’’ತಿ ವದನ್ತಿ, ಏಸಾ ಗಹಪತಿ ನಾಮ, ‘‘ಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿಂ ಕಾತುಂ ದೇಮಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇಪಿ ವಟ್ಟತಿಯೇವ। ಅನ್ಧಕಟ್ಠಕಥಾಯಂ ಪನ ‘‘ಯಸ್ಮಾ ಭಿಕ್ಖುಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಸೇಸಸಹಧಮ್ಮಿಕಾನಂ ಸಬ್ಬೇಸಞ್ಚ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ ಹತ್ಥತೋ ಪಟಿಗ್ಗಹೋ ಚ ಸನ್ನಿಧಿ ಚ ಅನ್ತೋವುತ್ಥಞ್ಚ ತೇಸಂ ಸನ್ತಕಂ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ವಟ್ಟತಿ, ತಸ್ಮಾ ತೇಸಂ ಗೇಹಾನಿ ವಾ ತೇಹಿ ದಿನ್ನಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿ ವಾ ಗಹಪತೀತಿ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ, ಪುನಪಿ ವುತ್ತಂ ‘‘ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ವಿಹಾರಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯೋ ವಾ ಆರಾಮಿಕಾನಂ ವಾ ತಿತ್ಥಿಯಾನಂ ವಾ ದೇವತಾನಂ ವಾ ನಾಗಾನಂ ವಾ ಅಪಿ ಬ್ರಹ್ಮಾನಂ ವಿಮಾನಂ ಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿ ಹೋತೀ’’ತಿ, ತಂ ಸುವುತ್ತಂ। ಸಙ್ಘಸನ್ತಕಮೇವ ಹಿ ಭಿಕ್ಖುಸನ್ತಕಂ ವಾ ಗೇಹಂ ಗಹಪತಿಕುಟಿಕಾ ನ ಹೋತಿ।
Gahapatīti manussā āvāsaṃ katvā ‘‘kappiyakuṭiṃ dema, paribhuñjathā’’ti vadanti, esā gahapati nāma, ‘‘kappiyakuṭiṃ kātuṃ demā’’ti vuttepi vaṭṭatiyeva. Andhakaṭṭhakathāyaṃ pana ‘‘yasmā bhikkhuṃ ṭhapetvā sesasahadhammikānaṃ sabbesañca devamanussānaṃ hatthato paṭiggaho ca sannidhi ca antovutthañca tesaṃ santakaṃ bhikkhussa vaṭṭati, tasmā tesaṃ gehāni vā tehi dinnakappiyakuṭi vā gahapatīti vuccatī’’ti vuttaṃ, punapi vuttaṃ ‘‘bhikkhusaṅghassa vihāraṃ ṭhapetvā bhikkhunupassayo vā ārāmikānaṃ vā titthiyānaṃ vā devatānaṃ vā nāgānaṃ vā api brahmānaṃ vimānaṃ kappiyakuṭi hotī’’ti, taṃ suvuttaṃ. Saṅghasantakameva hi bhikkhusantakaṃ vā gehaṃ gahapatikuṭikā na hoti.
ಸಮ್ಮುತಿ ನಾಮ ಞತ್ತಿದುತಿಯಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ಸಾವೇತ್ವಾ ಸಮ್ಮತಾ। ಏವಞ್ಚ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಮ್ಮನ್ನಿತಬ್ಬಾ, ಬ್ಯತ್ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪಟಿಬಲೇನ ಸಙ್ಘೋ ಞಾಪೇತಬ್ಬೋ –
Sammuti nāma ñattidutiyakammavācāya sāvetvā sammatā. Evañca pana, bhikkhave, sammannitabbā, byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo –
‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ। ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ ಸಙ್ಘೋ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ವಿಹಾರಂ ಕಪ್ಪಿಯಭೂಮಿಂ ಸಮ್ಮನ್ನೇಯ್ಯ, ಏಸಾ ಞತ್ತಿ।
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ saṅgho itthannāmaṃ vihāraṃ kappiyabhūmiṃ sammanneyya, esā ñatti.
‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ। ಸಙ್ಘೋ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ವಿಹಾರಂ ಕಪ್ಪಿಯಭೂಮಿಂ ಸಮ್ಮನ್ನತಿ। ಯಸ್ಸಾಯಸ್ಮತೋ ಖಮತಿ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ವಿಹಾರಸ್ಸ ಕಪ್ಪಿಯಭೂಮಿಯಾ ಸಮ್ಮುತಿ, ಸೋ ತುಣ್ಹಸ್ಸ। ಯಸ್ಸ ನಕ್ಖಮತಿ, ಸೋ ಭಾಸೇಯ್ಯ।
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Saṅgho itthannāmaṃ vihāraṃ kappiyabhūmiṃ sammannati. Yassāyasmato khamati itthannāmassa vihārassa kappiyabhūmiyā sammuti, so tuṇhassa. Yassa nakkhamati, so bhāseyya.
‘‘ಸಮ್ಮತೋ ಸಙ್ಘೇನ ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ವಿಹಾರೋ ಕಪ್ಪಿಯಭೂಮಿ ಖಮತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ॰ ೨೯೫)।
‘‘Sammato saṅghena itthannāmo vihāro kappiyabhūmi khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti (mahāva. 295).
ಕಮ್ಮವಾಚಂ ಅವತ್ವಾ ಅಪಲೋಕನಕಮ್ಮವಸೇನ ಸಾವೇತ್ವಾ ಕತಾಪಿ ಸಮ್ಮತಾ ಏವ।
Kammavācaṃ avatvā apalokanakammavasena sāvetvā katāpi sammatā eva.
೧೦೨. ಯಂ (ಮಹಾವ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨೯೫) ಇಮಾಸು ಚತೂಸು ಕಪ್ಪಿಯಭೂಮೀಸು ವುತ್ತಂ ಆಮಿಸಂ, ತಂ ಸಬ್ಬಂ ಅನ್ತೋವುತ್ಥಸಙ್ಖ್ಯಂ ನ ಗಚ್ಛತಿ। ಭಿಕ್ಖೂನಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖುನೀನಞ್ಚ ಅನ್ತೋವುತ್ಥಅನ್ತೋಪಕ್ಕಮೋಚನತ್ಥಞ್ಹಿ ಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿಯೋ ಅನುಞ್ಞಾತಾ। ಯಂ ಪನ ಅಕಪ್ಪಿಯಭೂಮಿಯಂ ಸಹಸೇಯ್ಯಪ್ಪಹೋನಕೇ ಗೇಹೇ ವುತ್ತಂ ಸಙ್ಘಿಕಂ ವಾ ಪುಗ್ಗಲಿಕಂ ವಾ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ವಾ ಸನ್ತಕಂ ಏಕರತ್ತಮ್ಪಿ ಠಪಿತಂ, ತಂ ಅನ್ತೋವುತ್ಥಂ, ತತ್ಥ ಪಕ್ಕಞ್ಚ ಅನ್ತೋಪಕ್ಕಂ ನಾಮ ಹೋತಿ, ಏತಂ ನ ಕಪ್ಪತಿ। ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕಂ ಪನ ಯಾವಜೀವಿಕಞ್ಚ ವಟ್ಟತಿ।
102. Yaṃ (mahāva. aṭṭha. 295) imāsu catūsu kappiyabhūmīsu vuttaṃ āmisaṃ, taṃ sabbaṃ antovutthasaṅkhyaṃ na gacchati. Bhikkhūnañca bhikkhunīnañca antovutthaantopakkamocanatthañhi kappiyakuṭiyo anuññātā. Yaṃ pana akappiyabhūmiyaṃ sahaseyyappahonake gehe vuttaṃ saṅghikaṃ vā puggalikaṃ vā bhikkhussa bhikkhuniyā vā santakaṃ ekarattampi ṭhapitaṃ, taṃ antovutthaṃ, tattha pakkañca antopakkaṃ nāma hoti, etaṃ na kappati. Sattāhakālikaṃ pana yāvajīvikañca vaṭṭati.
ತತ್ರಾಯಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ಸಾಮಣೇರೋ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ತಣ್ಡುಲಾದಿಕಂ ಆಮಿಸಂ ಆಹರಿತ್ವಾ ಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿಯಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಪುನದಿವಸೇ ಪಚಿತ್ವಾ ದೇತಿ, ಅನ್ತೋವುತ್ಥಂ ನ ಹೋತಿ। ತತ್ಥ ಅಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿಯಂ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಸಪ್ಪಿಆದೀಸು ಕಿಞ್ಚಿ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ದೇತಿ। ಮುಖಸನ್ನಿಧಿ ನಾಮ ಹೋತಿ। ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಂ ಪನ ‘‘ಅನ್ತೋವುತ್ಥಂ ಹೋತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ನಾಮಮತ್ತಮೇವ ನಾನಾಕರಣಂ, ಭಿಕ್ಖು ಅಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿಯಂ ಠಪಿತಸಪ್ಪಿಞ್ಚ ಯಾವಜೀವಿಕಪಣ್ಣಞ್ಚ ಏಕತೋ ಪಚಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಸತ್ತಾಹಂ ನಿರಾಮಿಸಂ ವಟ್ಟತಿ। ಸಚೇ ಆಮಿಸಸಂಸಟ್ಠಂ ಕತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಅನ್ತೋವುತ್ಥಞ್ಚೇವ ಸಾಮಂಪಕ್ಕಞ್ಚ ಹೋತಿ। ಏತೇನುಪಾಯೇನ ಸಬ್ಬಸಂಸಗ್ಗಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಆಮಿಸಂ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪಚಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ। ಸಚೇಪಿಸ್ಸ ಉಣ್ಹಯಾಗುಯಾ ಸುಲಸಿಪಣ್ಣಾನಿ ವಾ ಸಿಙ್ಗಿವೇರಂ ವಾ ಲೋಣಂ ವಾ ಪಕ್ಖಿಪನ್ತಿ, ತಮ್ಪಿ ಚಾಲೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ‘‘ಯಾಗುಂ ನಿಬ್ಬಾಪೇಮೀ’’ತಿ ಪನ ಚಾಲೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಉತ್ತಣ್ಡುಲಭತ್ತಂ ಲಭಿತ್ವಾ ಪಿದಹಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ। ಸಚೇ ಪನ ಮನುಸ್ಸಾ ಪಿದಹಿತ್ವಾ ದೇನ್ತಿ, ವಟ್ಟತಿ। ‘‘ಭತ್ತಂ ಮಾ ನಿಬ್ಬಾಯತೂ’’ತಿ ಪಿದಹಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಖೀರತಕ್ಕಾದೀಸು ಪನ ಸಕಿಂ ಕುಥಿತೇಸು ಅಗ್ಗಿಂ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ ಪುನಪಾಕಸ್ಸ ಅನುಞ್ಞಾತತ್ತಾ।
Tatrāyaṃ vinicchayo – sāmaṇero bhikkhussa taṇḍulādikaṃ āmisaṃ āharitvā kappiyakuṭiyaṃ nikkhipitvā punadivase pacitvā deti, antovutthaṃ na hoti. Tattha akappiyakuṭiyaṃ nikkhittasappiādīsu kiñci pakkhipitvā deti. Mukhasannidhi nāma hoti. Mahāpaccariyaṃ pana ‘‘antovutthaṃ hotī’’ti vuttaṃ. Tattha nāmamattameva nānākaraṇaṃ, bhikkhu akappiyakuṭiyaṃ ṭhapitasappiñca yāvajīvikapaṇṇañca ekato pacitvā paribhuñjati, sattāhaṃ nirāmisaṃ vaṭṭati. Sace āmisasaṃsaṭṭhaṃ katvā paribhuñjati, antovutthañceva sāmaṃpakkañca hoti. Etenupāyena sabbasaṃsaggā veditabbā. Yaṃ kiñci āmisaṃ bhikkhuno pacituṃ na vaṭṭati. Sacepissa uṇhayāguyā sulasipaṇṇāni vā siṅgiveraṃ vā loṇaṃ vā pakkhipanti, tampi cāletuṃ na vaṭṭati, ‘‘yāguṃ nibbāpemī’’ti pana cāletuṃ vaṭṭati. Uttaṇḍulabhattaṃ labhitvā pidahituṃ na vaṭṭati. Sace pana manussā pidahitvā denti, vaṭṭati. ‘‘Bhattaṃ mā nibbāyatū’’ti pidahituṃ vaṭṭati, khīratakkādīsu pana sakiṃ kuthitesu aggiṃ kātuṃ vaṭṭati punapākassa anuññātattā.
ಇಮಾ ಪನ ಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿಯೋ ಕದಾ ಜಹಿತವತ್ಥುಕಾ ಹೋನ್ತಿ? ಉಸ್ಸಾವನನ್ತಿಕಾ ತಾವ ಯಾ ಥಮ್ಭಾನಂ ಉಪರಿ ಭಿತ್ತಿಪಾದೇ ವಾ ನಿಖನಿತ್ವಾ ಕತಾ, ಸಾ ಸಬ್ಬೇಸು ಥಮ್ಭೇಸು ಚ ಭಿತ್ತಿಪಾದೇಸು ಚ ಅಪನೀತೇಸು ಜಹಿತವತ್ಥುಕಾ ಹೋತಿ। ಸಚೇ ಪನ ಥಮ್ಭೇ ವಾ ಭಿತ್ತಿಪಾದೇ ವಾ ಪರಿವತ್ತೇನ್ತಿ, ಯೋ ಯೋ ಠಿತೋ, ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಪತಿಟ್ಠಾತಿ, ಸಬ್ಬೇಸುಪಿ ಪರಿವತ್ತಿತೇಸು ಅಜಹಿತವತ್ಥುಕಾವ ಹೋತಿ। ಇಟ್ಠಕಾದೀಹಿ ಕತಾ ಚಯಸ್ಸ ಉಪರಿ ಭಿತ್ತಿಅತ್ಥಾಯ ಠಪಿತಂ ಇಟ್ಠಕಂ ವಾ ಸಿಲಂ ವಾ ಮತ್ತಿಕಾಪಿಣ್ಡಂ ವಾ ಆದಿಂ ಕತ್ವಾ ವಿನಾಸಿತಕಾಲೇ ಜಹಿತವತ್ಥುಕಾವ ಹೋತಿ। ಯೇಹಿ ಪನ ಇಟ್ಠಕಾದೀಹಿ ಅಧಿಟ್ಠಿತಾ, ತೇಸು ಅಪನೀತೇಸುಪಿ ತದಞ್ಞೇಸು ಪತಿಟ್ಠಾತೀತಿ ಅಜಹಿತವತ್ಥುಕಾವ ಹೋತಿ। ಗೋನಿಸಾದಿಕಾ ಪಾಕಾರಾದೀಹಿ ಪರಿಕ್ಖೇಪೇ ಕತೇ ಜಹಿತವತ್ಥುಕಾವ ಹೋತಿ। ಪುನ ತಸ್ಮಿಂ ಆರಾಮೇ ಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿಂ ಲದ್ಧುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಸಚೇ ಪನ ಪುನಪಿ ಪಾಕಾರಾದಯೋ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಖಣ್ಡಾ ಹೋನ್ತಿ, ತತೋ ತತೋ ಗಾವೋ ಪವಿಸನ್ತಿ, ಪುನ ಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿ ಹೋತಿ। ಇತರಾ ಪನ ದ್ವೇ ಗೋಪಾನಸೀಮತ್ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬಸ್ಮಿಂ ಛದನೇ ವಿನಟ್ಠೇ ಜಹಿತವತ್ಥುಕಾವ ಹೋನ್ತಿ। ಸಚೇ ಗೋಪಾನಸೀನಂ ಉಪರಿ ಏಕಮ್ಪಿ ಪಕ್ಖಪಾಸಕಮಣ್ಡಲಂ ಅತ್ಥಿ, ರಕ್ಖತಿ।
Imā pana kappiyakuṭiyo kadā jahitavatthukā honti? Ussāvanantikā tāva yā thambhānaṃ upari bhittipāde vā nikhanitvā katā, sā sabbesu thambhesu ca bhittipādesu ca apanītesu jahitavatthukā hoti. Sace pana thambhe vā bhittipāde vā parivattenti, yo yo ṭhito, tattha tattha patiṭṭhāti, sabbesupi parivattitesu ajahitavatthukāva hoti. Iṭṭhakādīhi katā cayassa upari bhittiatthāya ṭhapitaṃ iṭṭhakaṃ vā silaṃ vā mattikāpiṇḍaṃ vā ādiṃ katvā vināsitakāle jahitavatthukāva hoti. Yehi pana iṭṭhakādīhi adhiṭṭhitā, tesu apanītesupi tadaññesu patiṭṭhātīti ajahitavatthukāva hoti. Gonisādikā pākārādīhi parikkhepe kate jahitavatthukāva hoti. Puna tasmiṃ ārāme kappiyakuṭiṃ laddhuṃ vaṭṭati. Sace pana punapi pākārādayo tattha tattha khaṇḍā honti, tato tato gāvo pavisanti, puna kappiyakuṭi hoti. Itarā pana dve gopānasīmattaṃ ṭhapetvā sabbasmiṃ chadane vinaṭṭhe jahitavatthukāva honti. Sace gopānasīnaṃ upari ekampi pakkhapāsakamaṇḍalaṃ atthi, rakkhati.
೧೦೩. ಯತ್ರ ಪನಿಮಾ ಚತಸ್ಸೋಪಿ ಕಪ್ಪಿಯಭೂಮಿಯೋ ನತ್ಥಿ, ತತ್ಥ ಕಿಂ ಕಾತಬ್ಬನ್ತಿ? ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ದತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಸನ್ತಕಂ ಕತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ। ತತ್ರಿದಂ ವತ್ಥು – ಕರವಿಕತಿಸ್ಸತ್ಥೇರೋ ಕಿರ ವಿನಯಧರಪಾಮೋಕ್ಖೋ ಮಹಾಸೀವತ್ಥೇರಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕಂ ಅಗಮಾಸಿ। ಸೋ ದೀಪಾಲೋಕೇನ ಸಪ್ಪಿಕುಮ್ಭಂ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ‘‘ಭನ್ತೇ, ಕಿಮೇತ’’ನ್ತಿ ಪುಚ್ಛಿ। ಥೇರೋ ‘‘ಆವುಸೋ, ಗಾಮತೋ ಸಪ್ಪಿಕುಮ್ಭೋ ಆಭತೋ ಲೂಖದಿವಸೇ ಸಪ್ಪಿನಾ ಭುಞ್ಜನತ್ಥಾಯಾ’’ತಿ ಆಹ। ತತೋ ನಂ ತಿಸ್ಸತ್ಥೇರೋ ‘‘ನ ವಟ್ಟತಿ, ಭನ್ತೇ’’ತಿ ಆಹ। ಥೇರೋ ಪುನದಿವಸೇ ಪಮುಖೇ ನಿಕ್ಖಿಪಾಪೇಸಿ। ತಿಸ್ಸತ್ಥೇರೋ ಪುನ ಏಕದಿವಸಂ ಆಗತೋ ತಂ ದಿಸ್ವಾ ತಥೇವ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ‘‘ಭನ್ತೇ, ಸಹಸೇಯ್ಯಪ್ಪಹೋನಕಟ್ಠಾನೇ ಠಪೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಆಹ। ಥೇರೋ ಪುನದಿವಸೇ ಬಹಿ ನೀಹರಾಪೇತ್ವಾ ನಿಕ್ಖಿಪಾಪೇಸಿ, ತಂ ಚೋರಾ ಹರಿಂಸು। ಸೋ ಪುನ ಏಕದಿವಸಂ ಆಗತಂ ತಿಸ್ಸತ್ಥೇರಮಾಹ ‘‘ಆವುಸೋ, ತಯಾ ‘ನ ವಟ್ಟತೀ’ತಿ ವುತ್ತೇ ಸೋ ಕುಮ್ಭೋ ಬಹಿ ನಿಕ್ಖಿತ್ತೋ ಚೋರೇಹಿ ಹಟೋ’’ತಿ। ತತೋ ನಂ ತಿಸ್ಸತ್ಥೇರೋ ಆಹ ‘‘ನನು, ಭನ್ತೇ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ದಾತಬ್ಬೋ ಅಸ್ಸ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಹಿ ದತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಸನ್ತಕಂ ಕತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ।
103. Yatra panimā catassopi kappiyabhūmiyo natthi, tattha kiṃ kātabbanti? Anupasampannassa datvā tassa santakaṃ katvā paribhuñjitabbaṃ. Tatridaṃ vatthu – karavikatissatthero kira vinayadharapāmokkho mahāsīvattherassa santikaṃ agamāsi. So dīpālokena sappikumbhaṃ passitvā ‘‘bhante, kimeta’’nti pucchi. Thero ‘‘āvuso, gāmato sappikumbho ābhato lūkhadivase sappinā bhuñjanatthāyā’’ti āha. Tato naṃ tissatthero ‘‘na vaṭṭati, bhante’’ti āha. Thero punadivase pamukhe nikkhipāpesi. Tissatthero puna ekadivasaṃ āgato taṃ disvā tatheva pucchitvā ‘‘bhante, sahaseyyappahonakaṭṭhāne ṭhapetuṃ na vaṭṭatī’’ti āha. Thero punadivase bahi nīharāpetvā nikkhipāpesi, taṃ corā hariṃsu. So puna ekadivasaṃ āgataṃ tissattheramāha ‘‘āvuso, tayā ‘na vaṭṭatī’ti vutte so kumbho bahi nikkhitto corehi haṭo’’ti. Tato naṃ tissatthero āha ‘‘nanu, bhante, anupasampannassa dātabbo assa, anupasampannassa hi datvā tassa santakaṃ katvā paribhuñjituṃ vaṭṭatī’’ti.
ಇತಿ ಪಾಳಿಮುತ್ತಕವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯಸಙ್ಗಹೇ
Iti pāḷimuttakavinayavinicchayasaṅgahe
ಕಪ್ಪಿಯಭೂಮಿವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾ ಸಮತ್ತಾ।
Kappiyabhūmivinicchayakathā samattā.
