Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
๙. กรชกายสุตฺตวณฺณนา
9. Karajakāyasuttavaṇṇanā
๒๑๙. นวเม ทุกฺขสฺสาติ วิปากทุกฺขสฺส, วฎฺฎทุกฺขเสฺสว วาฯ อิมสฺมิํ สุเตฺต มณิโอปมฺมํ นตฺถิฯ เอวํ วิคตาภิโชฺฌติ เอวนฺติ นิปาตมตฺตํฯ ยถา วา เมตฺตํ ภาเวนฺตา วิคตาภิชฺฌา ภวนฺติ, เอวํ วิคตาภิโชฺฌฯ เอวมสฺส วิคตาภิชฺฌตาทีหิ นีวรณวิกฺขมฺภนํ ทเสฺสตฺวา อิทานิ อกุสลนิสฺสรณานิ กเถโนฺต เมตฺตาสหคเตนาติอาทิมาหฯ อปฺปมาณนฺติ อปฺปมาณสตฺตารมฺมณตาย จิณฺณวสิตาย วา อปฺปมาณํฯ ปมาณกตํ กมฺมํ นาม กามาวจรกมฺมํฯ น ตํ ตตฺราวติฎฺฐตีติ ตํ มโหโฆ ปริตฺตํ อุทกํ วิย อตฺตโน โอกาสํ คเหตฺวา ฐาตุํ น สโกฺกติ, อถ โข นํ โอเฆ ปริตฺตํ อุทกํ วิย อิทเมว อปฺปมาณํ กมฺมํ อโชฺฌตฺถริตฺวา อตฺตโน วิปากํ นิพฺพเตฺตติฯ ทหรตเคฺคติ ทหรกาลโต ปฎฺฐายฯ
219. Navame dukkhassāti vipākadukkhassa, vaṭṭadukkhasseva vā. Imasmiṃ sutte maṇiopammaṃ natthi. Evaṃ vigatābhijjhoti evanti nipātamattaṃ. Yathā vā mettaṃ bhāventā vigatābhijjhā bhavanti, evaṃ vigatābhijjho. Evamassa vigatābhijjhatādīhi nīvaraṇavikkhambhanaṃ dassetvā idāni akusalanissaraṇāni kathento mettāsahagatenātiādimāha. Appamāṇanti appamāṇasattārammaṇatāya ciṇṇavasitāya vā appamāṇaṃ. Pamāṇakataṃ kammaṃ nāma kāmāvacarakammaṃ. Na taṃ tatrāvatiṭṭhatīti taṃ mahogho parittaṃ udakaṃ viya attano okāsaṃ gahetvā ṭhātuṃ na sakkoti, atha kho naṃ oghe parittaṃ udakaṃ viya idameva appamāṇaṃ kammaṃ ajjhottharitvā attano vipākaṃ nibbatteti. Daharataggeti daharakālato paṭṭhāya.
นายํ กาโย อาทายคมนิโยติ อิมํ กายํ คเหตฺวา ปรโลกํ คนฺตุํ นาม น สกฺกาติ อโตฺถ ฯ จิตฺตนฺตโรติ จิตฺตการโณ, อถ วา จิเตฺตเนว อนฺตริโกฯ เอกเสฺสว หิ จุติจิตฺตสฺส อนนฺตรา ทุติเย ปฎิสนฺธิจิเตฺต เทโว นาม โหติ, เนรยิโก นาม โหติ, ติรจฺฉานคโต นาม โหติฯ ปุริมนเยปิ จิเตฺตน การณภูเตน เทโว เนรยิโก วา โหตีติ อโตฺถฯ สพฺพํ ตํ อิธ เวทนียนฺติ ทิฎฺฐธมฺมเวทนียโกฎฺฐาสวเนตํ วุตฺตํฯ น ตํ อนุคํ ภวิสฺสตีติ เมตฺตาย อุปปชฺชเวทนียภาวสฺส อุปจฺฉินฺนตฺตา อุปปชฺชเวทนียวเสน น อนุคตํ ภวิสฺสติฯ อิทํ โสตาปนฺนสกทาคามิอริยปุคฺคลานํ ปจฺจเวกฺขณํ เวทิตพฺพํฯ อนาคามิตายาติ ฌานานาคามิตายฯ อิธปญฺญสฺสาติ อิมสฺมิํ สาสเน ปญฺญา อิธปญฺญา นาม, สาสนจริตาย อริยปญฺญาย ฐิตสฺส อริยสาวกสฺสาติ อโตฺถฯ อุตฺตริวิมุตฺตินฺติ อรหตฺตํฯ ทสมํ อุตฺตานตฺถเมวาติฯ
Nāyaṃ kāyo ādāyagamaniyoti imaṃ kāyaṃ gahetvā paralokaṃ gantuṃ nāma na sakkāti attho . Cittantaroti cittakāraṇo, atha vā citteneva antariko. Ekasseva hi cuticittassa anantarā dutiye paṭisandhicitte devo nāma hoti, nerayiko nāma hoti, tiracchānagato nāma hoti. Purimanayepi cittena kāraṇabhūtena devo nerayiko vā hotīti attho. Sabbaṃ taṃ idha vedanīyanti diṭṭhadhammavedanīyakoṭṭhāsavanetaṃ vuttaṃ. Na taṃ anugaṃ bhavissatīti mettāya upapajjavedanīyabhāvassa upacchinnattā upapajjavedanīyavasena na anugataṃ bhavissati. Idaṃ sotāpannasakadāgāmiariyapuggalānaṃ paccavekkhaṇaṃ veditabbaṃ. Anāgāmitāyāti jhānānāgāmitāya. Idhapaññassāti imasmiṃ sāsane paññā idhapaññā nāma, sāsanacaritāya ariyapaññāya ṭhitassa ariyasāvakassāti attho. Uttarivimuttinti arahattaṃ. Dasamaṃ uttānatthamevāti.
กรชกายวโคฺค ปฐโมฯ
Karajakāyavaggo paṭhamo.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya / ๙. กรชกายสุตฺตํ • 9. Karajakāyasuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ๑-๕๓๖. ปฐมนิรยสคฺคสุตฺตาทิวณฺณนา • 1-536. Paṭhamanirayasaggasuttādivaṇṇanā