Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / అఙ్గుత్తరనికాయ • Aṅguttaranikāya |
౪. కారణపాలీసుత్తం
4. Kāraṇapālīsuttaṃ
౧౯౪. ఏకం సమయం భగవా వేసాలియం విహరతి మహావనే కూటాగారసాలాయం. తేన ఖో పన సమయేన కారణపాలీ 1 బ్రాహ్మణో లిచ్ఛవీనం కమ్మన్తం కారేతి. అద్దసా ఖో కారణపాలీ బ్రాహ్మణో పిఙ్గియానిం బ్రాహ్మణం దూరతోవ ఆగచ్ఛన్తం; దిస్వా పిఙ్గియానిం బ్రాహ్మణం ఏతదవోచ –
194. Ekaṃ samayaṃ bhagavā vesāliyaṃ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Tena kho pana samayena kāraṇapālī 2 brāhmaṇo licchavīnaṃ kammantaṃ kāreti. Addasā kho kāraṇapālī brāhmaṇo piṅgiyāniṃ brāhmaṇaṃ dūratova āgacchantaṃ; disvā piṅgiyāniṃ brāhmaṇaṃ etadavoca –
‘‘హన్ద, కుతో ను భవం పిఙ్గియానీ ఆగచ్ఛతి దివా దివస్సా’’తి? ‘‘ఇతోహం 3, భో, ఆగచ్ఛామి సమణస్స గోతమస్స సన్తికా’’తి. ‘‘తం కిం మఞ్ఞతి భవం, పిఙ్గియానీ, సమణస్స గోతమస్స పఞ్ఞావేయ్యత్తియం? పణ్డితో మఞ్ఞే’’తి? ‘‘కో చాహం, భో, కో చ సమణస్స గోతమస్స పఞ్ఞావేయ్యత్తియం జానిస్సామి! సోపి నూనస్స తాదిసోవ యో సమణస్స గోతమస్స పఞ్ఞావేయ్యత్తియం జానేయ్యా’’తి! ‘‘ఉళారాయ ఖలు భవం, పిఙ్గియానీ, సమణం గోతమం పసంసాయ పసంసతీ’’తి. ‘‘కో చాహం, భో, కో చ సమణం గోతమం పసంసిస్సామి! పసత్థప్పసత్థోవ 4 సో భవం గోతమో సేట్ఠో దేవమనుస్సాన’’న్తి. ‘‘కిం పన భవం, పిఙ్గియానీ, అత్థవసం సమ్పస్సమానో సమణే గోతమే ఏవం అభిప్పసన్నో’’తి?
‘‘Handa, kuto nu bhavaṃ piṅgiyānī āgacchati divā divassā’’ti? ‘‘Itohaṃ 5, bho, āgacchāmi samaṇassa gotamassa santikā’’ti. ‘‘Taṃ kiṃ maññati bhavaṃ, piṅgiyānī, samaṇassa gotamassa paññāveyyattiyaṃ? Paṇḍito maññe’’ti? ‘‘Ko cāhaṃ, bho, ko ca samaṇassa gotamassa paññāveyyattiyaṃ jānissāmi! Sopi nūnassa tādisova yo samaṇassa gotamassa paññāveyyattiyaṃ jāneyyā’’ti! ‘‘Uḷārāya khalu bhavaṃ, piṅgiyānī, samaṇaṃ gotamaṃ pasaṃsāya pasaṃsatī’’ti. ‘‘Ko cāhaṃ, bho, ko ca samaṇaṃ gotamaṃ pasaṃsissāmi! Pasatthappasatthova 6 so bhavaṃ gotamo seṭṭho devamanussāna’’nti. ‘‘Kiṃ pana bhavaṃ, piṅgiyānī, atthavasaṃ sampassamāno samaṇe gotame evaṃ abhippasanno’’ti?
‘‘సేయ్యథాపి, భో, పురిసో అగ్గరసపరితిత్తో న అఞ్ఞేసం హీనానం రసానం పిహేతి; ఏవమేవం ఖో, భో, యతో యతో తస్స భోతో గోతమస్స ధమ్మం సుణాతి – యది సుత్తసో, యది గేయ్యసో, యది వేయ్యాకరణసో, యది అబ్భుతధమ్మసో – తతో తతో న అఞ్ఞేసం పుథుసమణబ్రాహ్మణప్పవాదానం పిహేతి.
‘‘Seyyathāpi, bho, puriso aggarasaparititto na aññesaṃ hīnānaṃ rasānaṃ piheti; evamevaṃ kho, bho, yato yato tassa bhoto gotamassa dhammaṃ suṇāti – yadi suttaso, yadi geyyaso, yadi veyyākaraṇaso, yadi abbhutadhammaso – tato tato na aññesaṃ puthusamaṇabrāhmaṇappavādānaṃ piheti.
‘‘సేయ్యథాపి, భో, పురిసో జిఘచ్ఛాదుబ్బల్యపరేతో మధుపిణ్డికం అధిగచ్ఛేయ్య. సో యతో యతో సాయేథ, లభతేవ 7 సాదురసం అసేచనకం; ఏవమేవం ఖో, భో, యతో యతో తస్స భోతో గోతమస్స ధమ్మం సుణాతి – యది సుత్తసో, యది గేయ్యసో, యది వేయ్యాకరణసో, యది అబ్భుతధమ్మసో – తతో తతో లభతేవ అత్తమనతం, లభతి చేతసో పసాదం.
‘‘Seyyathāpi, bho, puriso jighacchādubbalyapareto madhupiṇḍikaṃ adhigaccheyya. So yato yato sāyetha, labhateva 8 sādurasaṃ asecanakaṃ; evamevaṃ kho, bho, yato yato tassa bhoto gotamassa dhammaṃ suṇāti – yadi suttaso, yadi geyyaso, yadi veyyākaraṇaso, yadi abbhutadhammaso – tato tato labhateva attamanataṃ, labhati cetaso pasādaṃ.
‘‘సేయ్యథాపి, భో, పురిసో చన్దనఘటికం అధిగచ్ఛేయ్య – హరిచన్దనస్స వా లోహితచన్దనస్స వా. సో యతో యతో ఘాయేథ – యది మూలతో, యది మజ్ఝతో, యది అగ్గతో – అధిగచ్ఛతేవ 9 సురభిగన్ధం అసేచనకం; ఏవమేవం ఖో, భో, యతో యతో తస్స భోతో గోతమస్స ధమ్మం సుణాతి – యది సుత్తసో, యది గేయ్యసో, యది వేయ్యాకరణసో, యది అబ్భుతధమ్మసో – తతో తతో అధిగచ్ఛతి పామోజ్జం అధిగచ్ఛతి సోమనస్సం.
‘‘Seyyathāpi, bho, puriso candanaghaṭikaṃ adhigaccheyya – haricandanassa vā lohitacandanassa vā. So yato yato ghāyetha – yadi mūlato, yadi majjhato, yadi aggato – adhigacchateva 10 surabhigandhaṃ asecanakaṃ; evamevaṃ kho, bho, yato yato tassa bhoto gotamassa dhammaṃ suṇāti – yadi suttaso, yadi geyyaso, yadi veyyākaraṇaso, yadi abbhutadhammaso – tato tato adhigacchati pāmojjaṃ adhigacchati somanassaṃ.
‘‘సేయ్యథాపి, భో, పురిసో ఆబాధికో దుక్ఖితో బాళ్హగిలానో. తస్స కుసలో భిసక్కో ఠానసో ఆబాధం నీహరేయ్య; ఏవమేవం ఖో, భో, యతో యతో తస్స భోతో గోతమస్స ధమ్మం సుణాతి – యది సుత్తసో, యది గేయ్యసో, యది వేయ్యాకరణసో, యది అబ్భుతధమ్మసో – తతో తతో సోకపరిదేవదుక్ఖదోమనస్సుపాయాసా అబ్భత్థం గచ్ఛన్తి.
‘‘Seyyathāpi, bho, puriso ābādhiko dukkhito bāḷhagilāno. Tassa kusalo bhisakko ṭhānaso ābādhaṃ nīhareyya; evamevaṃ kho, bho, yato yato tassa bhoto gotamassa dhammaṃ suṇāti – yadi suttaso, yadi geyyaso, yadi veyyākaraṇaso, yadi abbhutadhammaso – tato tato sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā abbhatthaṃ gacchanti.
‘‘సేయ్యథాపి , భో, పోక్ఖరణీ అచ్ఛోదకా సాతోదకా సీతోదకా సేతకా సుపతిత్థా రమణీయా. అథ పురిసో ఆగచ్ఛేయ్య ఘమ్మాభితత్తో ఘమ్మపరేతో కిలన్తో తసితో పిపాసితో . సో తం పోక్ఖరణిం ఓగాహేత్వా న్హాత్వా చ పివిత్వా చ సబ్బదరథకిలమథపరిళాహం పటిప్పస్సమ్భేయ్య. ఏవమేవం ఖో, భో, యతో యతో తస్స భోతో గోతమస్స ధమ్మం సుణాతి – యది సుత్తసో, యది గేయ్యసో, యది వేయ్యాకరణసో, యది అబ్భుతధమ్మసో – తతో తతో సబ్బదరథకిలమథపరిళాహా పటిప్పస్సమ్భన్తీ’’తి.
‘‘Seyyathāpi , bho, pokkharaṇī acchodakā sātodakā sītodakā setakā supatitthā ramaṇīyā. Atha puriso āgaccheyya ghammābhitatto ghammapareto kilanto tasito pipāsito . So taṃ pokkharaṇiṃ ogāhetvā nhātvā ca pivitvā ca sabbadarathakilamathapariḷāhaṃ paṭippassambheyya. Evamevaṃ kho, bho, yato yato tassa bhoto gotamassa dhammaṃ suṇāti – yadi suttaso, yadi geyyaso, yadi veyyākaraṇaso, yadi abbhutadhammaso – tato tato sabbadarathakilamathapariḷāhā paṭippassambhantī’’ti.
ఏవం వుత్తే కారణపాలీ బ్రాహ్మణో ఉట్ఠాయాసనా ఏకంసం ఉత్తరాసఙ్గం కరిత్వా దక్ఖిణం జాణుమణ్డలం పథవియం నిహన్త్వా యేన భగవా తేనఞ్జలిం పణామేత్వా తిక్ఖత్తుం ఉదానం ఉదానేసి –
Evaṃ vutte kāraṇapālī brāhmaṇo uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā dakkhiṇaṃ jāṇumaṇḍalaṃ pathaviyaṃ nihantvā yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā tikkhattuṃ udānaṃ udānesi –
‘‘నమో తస్స భగవతో అరహతో సమ్మాసమ్బుద్ధస్స;
‘‘Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa;
నమో తస్స భగవతో అరహతో సమ్మాసమ్బుద్ధస్స;
Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa;
నమో తస్స భగవతో అరహతో సమ్మాసమ్బుద్ధస్సా’’తి.
Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassā’’ti.
‘‘అభిక్కన్తం, భో పిఙ్గియాని, అభిక్కన్తం, భో పిఙ్గియాని! సేయ్యథాపి, భో పిఙ్గియాని, నిక్కుజ్జితం 11 వా ఉక్కుజ్జేయ్య పటిచ్ఛన్నం వా వివరేయ్య, మూళ్హస్స వా మగ్గం ఆచిక్ఖేయ్య అన్ధకారే వా తేలపజ్జోతం ధారేయ్య – చక్ఖుమన్తో రూపాని దక్ఖన్తీతి; ఏవమేవం భోతా పిఙ్గియానినా అనేకపరియాయేన ధమ్మో పకాసితో. ఏసాహం, భో పిఙ్గియాని, తం భవన్తం గోతమం సరణం గచ్ఛామి ధమ్మఞ్చ భిక్ఖుసఙ్ఘఞ్చ. ఉపాసకం మం భవం పిఙ్గియానీ ధారేతు, అజ్జతగ్గే పాణుపేతం సరణం గత’’న్తి. చతుత్థం.
‘‘Abhikkantaṃ, bho piṅgiyāni, abhikkantaṃ, bho piṅgiyāni! Seyyathāpi, bho piṅgiyāni, nikkujjitaṃ 12 vā ukkujjeyya paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya – cakkhumanto rūpāni dakkhantīti; evamevaṃ bhotā piṅgiyāninā anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ, bho piṅgiyāni, taṃ bhavantaṃ gotamaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ bhavaṃ piṅgiyānī dhāretu, ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti. Catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / అఙ్గుత్తరనికాయ (అట్ఠకథా) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ౪. కారణపాలీసుత్తవణ్ణనా • 4. Kāraṇapālīsuttavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / అఙ్గుత్తరనికాయ (టీకా) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ౪. కారణపాలీసుత్తవణ్ణనా • 4. Kāraṇapālīsuttavaṇṇanā