Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya |
៤. ការណបាលីសុត្តំ
4. Kāraṇapālīsuttaṃ
១៩៤. ឯកំ សមយំ ភគវា វេសាលិយំ វិហរតិ មហាវនេ កូដាគារសាលាយំ។ តេន ខោ បន សមយេន ការណបាលី 1 ព្រាហ្មណោ លិច្ឆវីនំ កម្មន្តំ ការេតិ។ អទ្ទសា ខោ ការណបាលី ព្រាហ្មណោ បិង្គិយានិំ ព្រាហ្មណំ ទូរតោវ អាគច្ឆន្តំ; ទិស្វា បិង្គិយានិំ ព្រាហ្មណំ ឯតទវោច –
194. Ekaṃ samayaṃ bhagavā vesāliyaṃ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Tena kho pana samayena kāraṇapālī 2 brāhmaṇo licchavīnaṃ kammantaṃ kāreti. Addasā kho kāraṇapālī brāhmaṇo piṅgiyāniṃ brāhmaṇaṃ dūratova āgacchantaṃ; disvā piṅgiyāniṃ brāhmaṇaṃ etadavoca –
‘‘ហន្ទ, កុតោ នុ ភវំ បិង្គិយានី អាគច្ឆតិ ទិវា ទិវស្សា’’តិ? ‘‘ឥតោហំ 3, ភោ, អាគច្ឆាមិ សមណស្ស គោតមស្ស សន្តិកា’’តិ។ ‘‘តំ កិំ មញ្ញតិ ភវំ, បិង្គិយានី, សមណស្ស គោតមស្ស បញ្ញាវេយ្យត្តិយំ? បណ្ឌិតោ មញ្ញេ’’តិ? ‘‘កោ ចាហំ, ភោ, កោ ច សមណស្ស គោតមស្ស បញ្ញាវេយ្យត្តិយំ ជានិស្សាមិ! សោបិ នូនស្ស តាទិសោវ យោ សមណស្ស គោតមស្ស បញ្ញាវេយ្យត្តិយំ ជានេយ្យា’’តិ! ‘‘ឧឡារាយ ខលុ ភវំ, បិង្គិយានី, សមណំ គោតមំ បសំសាយ បសំសតី’’តិ។ ‘‘កោ ចាហំ, ភោ, កោ ច សមណំ គោតមំ បសំសិស្សាមិ! បសត្ថប្បសត្ថោវ 4 សោ ភវំ គោតមោ សេដ្ឋោ ទេវមនុស្សាន’’ន្តិ។ ‘‘កិំ បន ភវំ, បិង្គិយានី, អត្ថវសំ សម្បស្សមានោ សមណេ គោតមេ ឯវំ អភិប្បសន្នោ’’តិ?
‘‘Handa, kuto nu bhavaṃ piṅgiyānī āgacchati divā divassā’’ti? ‘‘Itohaṃ 5, bho, āgacchāmi samaṇassa gotamassa santikā’’ti. ‘‘Taṃ kiṃ maññati bhavaṃ, piṅgiyānī, samaṇassa gotamassa paññāveyyattiyaṃ? Paṇḍito maññe’’ti? ‘‘Ko cāhaṃ, bho, ko ca samaṇassa gotamassa paññāveyyattiyaṃ jānissāmi! Sopi nūnassa tādisova yo samaṇassa gotamassa paññāveyyattiyaṃ jāneyyā’’ti! ‘‘Uḷārāya khalu bhavaṃ, piṅgiyānī, samaṇaṃ gotamaṃ pasaṃsāya pasaṃsatī’’ti. ‘‘Ko cāhaṃ, bho, ko ca samaṇaṃ gotamaṃ pasaṃsissāmi! Pasatthappasatthova 6 so bhavaṃ gotamo seṭṭho devamanussāna’’nti. ‘‘Kiṃ pana bhavaṃ, piṅgiyānī, atthavasaṃ sampassamāno samaṇe gotame evaṃ abhippasanno’’ti?
‘‘សេយ្យថាបិ, ភោ, បុរិសោ អគ្គរសបរិតិត្តោ ន អញ្ញេសំ ហីនានំ រសានំ បិហេតិ; ឯវមេវំ ខោ, ភោ, យតោ យតោ តស្ស ភោតោ គោតមស្ស ធម្មំ សុណាតិ – យទិ សុត្តសោ, យទិ គេយ្យសោ, យទិ វេយ្យាករណសោ, យទិ អព្ភុតធម្មសោ – តតោ តតោ ន អញ្ញេសំ បុថុសមណព្រាហ្មណប្បវាទានំ បិហេតិ។
‘‘Seyyathāpi, bho, puriso aggarasaparititto na aññesaṃ hīnānaṃ rasānaṃ piheti; evamevaṃ kho, bho, yato yato tassa bhoto gotamassa dhammaṃ suṇāti – yadi suttaso, yadi geyyaso, yadi veyyākaraṇaso, yadi abbhutadhammaso – tato tato na aññesaṃ puthusamaṇabrāhmaṇappavādānaṃ piheti.
‘‘សេយ្យថាបិ, ភោ, បុរិសោ ជិឃច្ឆាទុព្ពល្យបរេតោ មធុបិណ្ឌិកំ អធិគច្ឆេយ្យ។ សោ យតោ យតោ សាយេថ, លភតេវ 7 សាទុរសំ អសេចនកំ; ឯវមេវំ ខោ, ភោ, យតោ យតោ តស្ស ភោតោ គោតមស្ស ធម្មំ សុណាតិ – យទិ សុត្តសោ, យទិ គេយ្យសោ, យទិ វេយ្យាករណសោ, យទិ អព្ភុតធម្មសោ – តតោ តតោ លភតេវ អត្តមនតំ, លភតិ ចេតសោ បសាទំ។
‘‘Seyyathāpi, bho, puriso jighacchādubbalyapareto madhupiṇḍikaṃ adhigaccheyya. So yato yato sāyetha, labhateva 8 sādurasaṃ asecanakaṃ; evamevaṃ kho, bho, yato yato tassa bhoto gotamassa dhammaṃ suṇāti – yadi suttaso, yadi geyyaso, yadi veyyākaraṇaso, yadi abbhutadhammaso – tato tato labhateva attamanataṃ, labhati cetaso pasādaṃ.
‘‘សេយ្យថាបិ, ភោ, បុរិសោ ចន្ទនឃដិកំ អធិគច្ឆេយ្យ – ហរិចន្ទនស្ស វា លោហិតចន្ទនស្ស វា។ សោ យតោ យតោ ឃាយេថ – យទិ មូលតោ, យទិ មជ្ឈតោ, យទិ អគ្គតោ – អធិគច្ឆតេវ 9 សុរភិគន្ធំ អសេចនកំ; ឯវមេវំ ខោ, ភោ, យតោ យតោ តស្ស ភោតោ គោតមស្ស ធម្មំ សុណាតិ – យទិ សុត្តសោ, យទិ គេយ្យសោ, យទិ វេយ្យាករណសោ, យទិ អព្ភុតធម្មសោ – តតោ តតោ អធិគច្ឆតិ បាមោជ្ជំ អធិគច្ឆតិ សោមនស្សំ។
‘‘Seyyathāpi, bho, puriso candanaghaṭikaṃ adhigaccheyya – haricandanassa vā lohitacandanassa vā. So yato yato ghāyetha – yadi mūlato, yadi majjhato, yadi aggato – adhigacchateva 10 surabhigandhaṃ asecanakaṃ; evamevaṃ kho, bho, yato yato tassa bhoto gotamassa dhammaṃ suṇāti – yadi suttaso, yadi geyyaso, yadi veyyākaraṇaso, yadi abbhutadhammaso – tato tato adhigacchati pāmojjaṃ adhigacchati somanassaṃ.
‘‘សេយ្យថាបិ, ភោ, បុរិសោ អាពាធិកោ ទុក្ខិតោ ពាឡ្ហគិលានោ។ តស្ស កុសលោ ភិសក្កោ ឋានសោ អាពាធំ នីហរេយ្យ; ឯវមេវំ ខោ, ភោ, យតោ យតោ តស្ស ភោតោ គោតមស្ស ធម្មំ សុណាតិ – យទិ សុត្តសោ, យទិ គេយ្យសោ, យទិ វេយ្យាករណសោ, យទិ អព្ភុតធម្មសោ – តតោ តតោ សោកបរិទេវទុក្ខទោមនស្សុបាយាសា អព្ភត្ថំ គច្ឆន្តិ។
‘‘Seyyathāpi, bho, puriso ābādhiko dukkhito bāḷhagilāno. Tassa kusalo bhisakko ṭhānaso ābādhaṃ nīhareyya; evamevaṃ kho, bho, yato yato tassa bhoto gotamassa dhammaṃ suṇāti – yadi suttaso, yadi geyyaso, yadi veyyākaraṇaso, yadi abbhutadhammaso – tato tato sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā abbhatthaṃ gacchanti.
‘‘សេយ្យថាបិ , ភោ, បោក្ខរណី អច្ឆោទកា សាតោទកា សីតោទកា សេតកា សុបតិត្ថា រមណីយា។ អថ បុរិសោ អាគច្ឆេយ្យ ឃម្មាភិតត្តោ ឃម្មបរេតោ កិលន្តោ តសិតោ បិបាសិតោ ។ សោ តំ បោក្ខរណិំ ឱគាហេត្វា ន្ហាត្វា ច បិវិត្វា ច សព្ពទរថកិលមថបរិឡាហំ បដិប្បស្សម្ភេយ្យ។ ឯវមេវំ ខោ, ភោ, យតោ យតោ តស្ស ភោតោ គោតមស្ស ធម្មំ សុណាតិ – យទិ សុត្តសោ, យទិ គេយ្យសោ, យទិ វេយ្យាករណសោ, យទិ អព្ភុតធម្មសោ – តតោ តតោ សព្ពទរថកិលមថបរិឡាហា បដិប្បស្សម្ភន្តី’’តិ។
‘‘Seyyathāpi , bho, pokkharaṇī acchodakā sātodakā sītodakā setakā supatitthā ramaṇīyā. Atha puriso āgaccheyya ghammābhitatto ghammapareto kilanto tasito pipāsito . So taṃ pokkharaṇiṃ ogāhetvā nhātvā ca pivitvā ca sabbadarathakilamathapariḷāhaṃ paṭippassambheyya. Evamevaṃ kho, bho, yato yato tassa bhoto gotamassa dhammaṃ suṇāti – yadi suttaso, yadi geyyaso, yadi veyyākaraṇaso, yadi abbhutadhammaso – tato tato sabbadarathakilamathapariḷāhā paṭippassambhantī’’ti.
ឯវំ វុត្តេ ការណបាលី ព្រាហ្មណោ ឧដ្ឋាយាសនា ឯកំសំ ឧត្តរាសង្គំ ករិត្វា ទក្ខិណំ ជាណុមណ្ឌលំ បថវិយំ និហន្ត្វា យេន ភគវា តេនញ្ជលិំ បណាមេត្វា តិក្ខត្តុំ ឧទានំ ឧទានេសិ –
Evaṃ vutte kāraṇapālī brāhmaṇo uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā dakkhiṇaṃ jāṇumaṇḍalaṃ pathaviyaṃ nihantvā yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā tikkhattuṃ udānaṃ udānesi –
‘‘នមោ តស្ស ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស;
‘‘Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa;
នមោ តស្ស ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស;
Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa;
នមោ តស្ស ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្សា’’តិ។
Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassā’’ti.
‘‘អភិក្កន្តំ, ភោ បិង្គិយានិ, អភិក្កន្តំ, ភោ បិង្គិយានិ! សេយ្យថាបិ, ភោ បិង្គិយានិ, និក្កុជ្ជិតំ 11 វា ឧក្កុជ្ជេយ្យ បដិច្ឆន្នំ វា វិវរេយ្យ, មូឡ្ហស្ស វា មគ្គំ អាចិក្ខេយ្យ អន្ធការេ វា តេលបជ្ជោតំ ធារេយ្យ – ចក្ខុមន្តោ រូបានិ ទក្ខន្តីតិ; ឯវមេវំ ភោតា បិង្គិយានិនា អនេកបរិយាយេន ធម្មោ បកាសិតោ។ ឯសាហំ, ភោ បិង្គិយានិ, តំ ភវន្តំ គោតមំ សរណំ គច្ឆាមិ ធម្មញ្ច ភិក្ខុសង្ឃញ្ច។ ឧបាសកំ មំ ភវំ បិង្គិយានី ធារេតុ, អជ្ជតគ្គេ បាណុបេតំ សរណំ គត’’ន្តិ។ ចតុត្ថំ។
‘‘Abhikkantaṃ, bho piṅgiyāni, abhikkantaṃ, bho piṅgiyāni! Seyyathāpi, bho piṅgiyāni, nikkujjitaṃ 12 vā ukkujjeyya paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya – cakkhumanto rūpāni dakkhantīti; evamevaṃ bhotā piṅgiyāninā anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ, bho piṅgiyāni, taṃ bhavantaṃ gotamaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ bhavaṃ piṅgiyānī dhāretu, ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti. Catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ៤. ការណបាលីសុត្តវណ្ណនា • 4. Kāraṇapālīsuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ៤. ការណបាលីសុត្តវណ្ណនា • 4. Kāraṇapālīsuttavaṇṇanā