Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya

    4. කාරණපාලීසුත්‌තං

    4. Kāraṇapālīsuttaṃ

    194. එකං සමයං භගවා වෙසාලියං විහරති මහාවනෙ කූටාගාරසාලායං. තෙන ඛො පන සමයෙන කාරණපාලී 1 බ්‍රාහ්‌මණො ලිච්‌ඡවීනං කම්‌මන්‌තං කාරෙති. අද්‌දසා ඛො කාරණපාලී බ්‍රාහ්‌මණො පිඞ්‌ගියානිං බ්‍රාහ්‌මණං දූරතොව ආගච්‌ඡන්‌තං; දිස්‌වා පිඞ්‌ගියානිං බ්‍රාහ්‌මණං එතදවොච –

    194. Ekaṃ samayaṃ bhagavā vesāliyaṃ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Tena kho pana samayena kāraṇapālī 2 brāhmaṇo licchavīnaṃ kammantaṃ kāreti. Addasā kho kāraṇapālī brāhmaṇo piṅgiyāniṃ brāhmaṇaṃ dūratova āgacchantaṃ; disvā piṅgiyāniṃ brāhmaṇaṃ etadavoca –

    ‘‘හන්‌ද, කුතො නු භවං පිඞ්‌ගියානී ආගච්‌ඡති දිවා දිවස්‌සා’’ති? ‘‘ඉතොහං 3, භො, ආගච්‌ඡාමි සමණස්‌ස ගොතමස්‌ස සන්‌තිකා’’ති. ‘‘තං කිං මඤ්‌ඤති භවං, පිඞ්‌ගියානී, සමණස්‌ස ගොතමස්‌ස පඤ්‌ඤාවෙය්‍යත්‌තියං? පණ්‌ඩිතො මඤ්‌ඤෙ’’ති? ‘‘කො චාහං, භො, කො ච සමණස්‌ස ගොතමස්‌ස පඤ්‌ඤාවෙය්‍යත්‌තියං ජානිස්‌සාමි! සොපි නූනස්‌ස තාදිසොව යො සමණස්‌ස ගොතමස්‌ස පඤ්‌ඤාවෙය්‍යත්‌තියං ජානෙය්‍යා’’ති! ‘‘උළාරාය ඛලු භවං, පිඞ්‌ගියානී, සමණං ගොතමං පසංසාය පසංසතී’’ති. ‘‘කො චාහං, භො, කො ච සමණං ගොතමං පසංසිස්‌සාමි! පසත්‌ථප්‌පසත්‌ථොව 4 සො භවං ගොතමො සෙට්‌ඨො දෙවමනුස්‌සාන’’න්‌ති. ‘‘කිං පන භවං, පිඞ්‌ගියානී, අත්‌ථවසං සම්‌පස්‌සමානො සමණෙ ගොතමෙ එවං අභිප්‌පසන්‌නො’’ති?

    ‘‘Handa, kuto nu bhavaṃ piṅgiyānī āgacchati divā divassā’’ti? ‘‘Itohaṃ 5, bho, āgacchāmi samaṇassa gotamassa santikā’’ti. ‘‘Taṃ kiṃ maññati bhavaṃ, piṅgiyānī, samaṇassa gotamassa paññāveyyattiyaṃ? Paṇḍito maññe’’ti? ‘‘Ko cāhaṃ, bho, ko ca samaṇassa gotamassa paññāveyyattiyaṃ jānissāmi! Sopi nūnassa tādisova yo samaṇassa gotamassa paññāveyyattiyaṃ jāneyyā’’ti! ‘‘Uḷārāya khalu bhavaṃ, piṅgiyānī, samaṇaṃ gotamaṃ pasaṃsāya pasaṃsatī’’ti. ‘‘Ko cāhaṃ, bho, ko ca samaṇaṃ gotamaṃ pasaṃsissāmi! Pasatthappasatthova 6 so bhavaṃ gotamo seṭṭho devamanussāna’’nti. ‘‘Kiṃ pana bhavaṃ, piṅgiyānī, atthavasaṃ sampassamāno samaṇe gotame evaṃ abhippasanno’’ti?

    ‘‘සෙය්‍යථාපි, භො, පුරිසො අග්‌ගරසපරිතිත්‌තො න අඤ්‌ඤෙසං හීනානං රසානං පිහෙති; එවමෙවං ඛො, භො, යතො යතො තස්‌ස භොතො ගොතමස්‌ස ධම්‌මං සුණාති – යදි සුත්‌තසො, යදි ගෙය්‍යසො, යදි වෙය්‍යාකරණසො, යදි අබ්‌භුතධම්‌මසො – තතො තතො න අඤ්‌ඤෙසං පුථුසමණබ්‍රාහ්‌මණප්‌පවාදානං පිහෙති.

    ‘‘Seyyathāpi, bho, puriso aggarasaparititto na aññesaṃ hīnānaṃ rasānaṃ piheti; evamevaṃ kho, bho, yato yato tassa bhoto gotamassa dhammaṃ suṇāti – yadi suttaso, yadi geyyaso, yadi veyyākaraṇaso, yadi abbhutadhammaso – tato tato na aññesaṃ puthusamaṇabrāhmaṇappavādānaṃ piheti.

    ‘‘සෙය්‍යථාපි, භො, පුරිසො ජිඝච්‌ඡාදුබ්‌බල්‍යපරෙතො මධුපිණ්‌ඩිකං අධිගච්‌ඡෙය්‍ය. සො යතො යතො සායෙථ, ලභතෙව 7 සාදුරසං අසෙචනකං; එවමෙවං ඛො, භො, යතො යතො තස්‌ස භොතො ගොතමස්‌ස ධම්‌මං සුණාති – යදි සුත්‌තසො, යදි ගෙය්‍යසො, යදි වෙය්‍යාකරණසො, යදි අබ්‌භුතධම්‌මසො – තතො තතො ලභතෙව අත්‌තමනතං, ලභති චෙතසො පසාදං.

    ‘‘Seyyathāpi, bho, puriso jighacchādubbalyapareto madhupiṇḍikaṃ adhigaccheyya. So yato yato sāyetha, labhateva 8 sādurasaṃ asecanakaṃ; evamevaṃ kho, bho, yato yato tassa bhoto gotamassa dhammaṃ suṇāti – yadi suttaso, yadi geyyaso, yadi veyyākaraṇaso, yadi abbhutadhammaso – tato tato labhateva attamanataṃ, labhati cetaso pasādaṃ.

    ‘‘සෙය්‍යථාපි, භො, පුරිසො චන්‌දනඝටිකං අධිගච්‌ඡෙය්‍ය – හරිචන්‌දනස්‌ස වා ලොහිතචන්‌දනස්‌ස වා. සො යතො යතො ඝායෙථ – යදි මූලතො, යදි මජ්‌ඣතො, යදි අග්‌ගතො – අධිගච්‌ඡතෙව 9 සුරභිගන්‌ධං අසෙචනකං; එවමෙවං ඛො, භො, යතො යතො තස්‌ස භොතො ගොතමස්‌ස ධම්‌මං සුණාති – යදි සුත්‌තසො, යදි ගෙය්‍යසො, යදි වෙය්‍යාකරණසො, යදි අබ්‌භුතධම්‌මසො – තතො තතො අධිගච්‌ඡති පාමොජ්‌ජං අධිගච්‌ඡති සොමනස්‌සං.

    ‘‘Seyyathāpi, bho, puriso candanaghaṭikaṃ adhigaccheyya – haricandanassa vā lohitacandanassa vā. So yato yato ghāyetha – yadi mūlato, yadi majjhato, yadi aggato – adhigacchateva 10 surabhigandhaṃ asecanakaṃ; evamevaṃ kho, bho, yato yato tassa bhoto gotamassa dhammaṃ suṇāti – yadi suttaso, yadi geyyaso, yadi veyyākaraṇaso, yadi abbhutadhammaso – tato tato adhigacchati pāmojjaṃ adhigacchati somanassaṃ.

    ‘‘සෙය්‍යථාපි, භො, පුරිසො ආබාධිකො දුක්‌ඛිතො බාළ්‌හගිලානො. තස්‌ස කුසලො භිසක්‌කො ඨානසො ආබාධං නීහරෙය්‍ය; එවමෙවං ඛො, භො, යතො යතො තස්‌ස භොතො ගොතමස්‌ස ධම්‌මං සුණාති – යදි සුත්‌තසො, යදි ගෙය්‍යසො, යදි වෙය්‍යාකරණසො, යදි අබ්‌භුතධම්‌මසො – තතො තතො සොකපරිදෙවදුක්‌ඛදොමනස්‌සුපායාසා අබ්‌භත්‌ථං ගච්‌ඡන්‌ති.

    ‘‘Seyyathāpi, bho, puriso ābādhiko dukkhito bāḷhagilāno. Tassa kusalo bhisakko ṭhānaso ābādhaṃ nīhareyya; evamevaṃ kho, bho, yato yato tassa bhoto gotamassa dhammaṃ suṇāti – yadi suttaso, yadi geyyaso, yadi veyyākaraṇaso, yadi abbhutadhammaso – tato tato sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā abbhatthaṃ gacchanti.

    ‘‘සෙය්‍යථාපි , භො, පොක්‌ඛරණී අච්‌ඡොදකා සාතොදකා සීතොදකා සෙතකා සුපතිත්‌ථා රමණීයා. අථ පුරිසො ආගච්‌ඡෙය්‍ය ඝම්‌මාභිතත්‌තො ඝම්‌මපරෙතො කිලන්‌තො තසිතො පිපාසිතො . සො තං පොක්‌ඛරණිං ඔගාහෙත්‌වා න්‌හාත්‌වා ච පිවිත්‌වා ච සබ්‌බදරථකිලමථපරිළාහං පටිප්‌පස්‌සම්‌භෙය්‍ය. එවමෙවං ඛො, භො, යතො යතො තස්‌ස භොතො ගොතමස්‌ස ධම්‌මං සුණාති – යදි සුත්‌තසො, යදි ගෙය්‍යසො, යදි වෙය්‍යාකරණසො, යදි අබ්‌භුතධම්‌මසො – තතො තතො සබ්‌බදරථකිලමථපරිළාහා පටිප්‌පස්‌සම්‌භන්‌තී’’ති.

    ‘‘Seyyathāpi , bho, pokkharaṇī acchodakā sātodakā sītodakā setakā supatitthā ramaṇīyā. Atha puriso āgaccheyya ghammābhitatto ghammapareto kilanto tasito pipāsito . So taṃ pokkharaṇiṃ ogāhetvā nhātvā ca pivitvā ca sabbadarathakilamathapariḷāhaṃ paṭippassambheyya. Evamevaṃ kho, bho, yato yato tassa bhoto gotamassa dhammaṃ suṇāti – yadi suttaso, yadi geyyaso, yadi veyyākaraṇaso, yadi abbhutadhammaso – tato tato sabbadarathakilamathapariḷāhā paṭippassambhantī’’ti.

    එවං වුත්‌තෙ කාරණපාලී බ්‍රාහ්‌මණො උට්‌ඨායාසනා එකංසං උත්‌තරාසඞ්‌ගං කරිත්‌වා දක්‌ඛිණං ජාණුමණ්‌ඩලං පථවියං නිහන්‌ත්‌වා යෙන භගවා තෙනඤ්‌ජලිං පණාමෙත්‌වා තික්‌ඛත්‌තුං උදානං උදානෙසි –

    Evaṃ vutte kāraṇapālī brāhmaṇo uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā dakkhiṇaṃ jāṇumaṇḍalaṃ pathaviyaṃ nihantvā yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā tikkhattuṃ udānaṃ udānesi –

    ‘‘නමො තස්‌ස භගවතො අරහතො සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධස්‌ස;

    ‘‘Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa;

    නමො තස්‌ස භගවතො අරහතො සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධස්‌ස;

    Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa;

    නමො තස්‌ස භගවතො අරහතො සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධස්‌සා’’ති.

    Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassā’’ti.

    ‘‘අභික්‌කන්‌තං, භො පිඞ්‌ගියානි, අභික්‌කන්‌තං, භො පිඞ්‌ගියානි! සෙය්‍යථාපි, භො පිඞ්‌ගියානි, නික්‌කුජ්‌ජිතං 11 වා උක්‌කුජ්‌ජෙය්‍ය පටිච්‌ඡන්‌නං වා විවරෙය්‍ය, මූළ්‌හස්‌ස වා මග්‌ගං ආචික්‌ඛෙය්‍ය අන්‌ධකාරෙ වා තෙලපජ්‌ජොතං ධාරෙය්‍ය – චක්‌ඛුමන්‌තො රූපානි දක්‌ඛන්‌තීති; එවමෙවං භොතා පිඞ්‌ගියානිනා අනෙකපරියායෙන ධම්‌මො පකාසිතො. එසාහං, භො පිඞ්‌ගියානි, තං භවන්‌තං ගොතමං සරණං ගච්‌ඡාමි ධම්‌මඤ්‌ච භික්‌ඛුසඞ්‌ඝඤ්‌ච. උපාසකං මං භවං පිඞ්‌ගියානී ධාරෙතු, අජ්‌ජතග්‌ගෙ පාණුපෙතං සරණං ගත’’න්‌ති. චතුත්‌ථං.

    ‘‘Abhikkantaṃ, bho piṅgiyāni, abhikkantaṃ, bho piṅgiyāni! Seyyathāpi, bho piṅgiyāni, nikkujjitaṃ 12 vā ukkujjeyya paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya – cakkhumanto rūpāni dakkhantīti; evamevaṃ bhotā piṅgiyāninā anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ, bho piṅgiyāni, taṃ bhavantaṃ gotamaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ bhavaṃ piṅgiyānī dhāretu, ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti. Catutthaṃ.







    Footnotes:
    1. කරණපාලී (ක.)
    2. karaṇapālī (ka.)
    3. ඉධාහං (ස්‍යා. කං.), ඉතො හි ඛො අහං (ම. නි. 1.288)
    4. පසට්‌ඨපසට්‌ඨො ච (ස්‍යා. කං. ක.)
    5. idhāhaṃ (syā. kaṃ.), ito hi kho ahaṃ (ma. ni. 1.288)
    6. pasaṭṭhapasaṭṭho ca (syā. kaṃ. ka.)
    7. සායෙය්‍ය, ලභෙථෙව (ම. නි. 1.205)
    8. sāyeyya, labhetheva (ma. ni. 1.205)
    9. අධිගච්‌ඡෙථෙව (?)
    10. adhigacchetheva (?)
    11. නිකුජ්‌ජිතං (ක.)
    12. nikujjitaṃ (ka.)



    Related texts:



    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 4. කාරණපාලීසුත්‌තවණ්‌ණනා • 4. Kāraṇapālīsuttavaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 4. කාරණපාලීසුත්‌තවණ්‌ණනා • 4. Kāraṇapālīsuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact