Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya |
੪. ਕਾਰਣਪਾਲੀਸੁਤ੍ਤਂ
4. Kāraṇapālīsuttaṃ
੧੯੪. ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ વੇਸਾਲਿਯਂ વਿਹਰਤਿ ਮਹਾવਨੇ ਕੂਟਾਗਾਰਸਾਲਾਯਂ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਕਾਰਣਪਾਲੀ 1 ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਲਿਚ੍ਛવੀਨਂ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਂ ਕਾਰੇਤਿ। ਅਦ੍ਦਸਾ ਖੋ ਕਾਰਣਪਾਲੀ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਪਿਙ੍ਗਿਯਾਨਿਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਦੂਰਤੋવ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ; ਦਿਸ੍વਾ ਪਿਙ੍ਗਿਯਾਨਿਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਏਤਦવੋਚ –
194. Ekaṃ samayaṃ bhagavā vesāliyaṃ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Tena kho pana samayena kāraṇapālī 2 brāhmaṇo licchavīnaṃ kammantaṃ kāreti. Addasā kho kāraṇapālī brāhmaṇo piṅgiyāniṃ brāhmaṇaṃ dūratova āgacchantaṃ; disvā piṅgiyāniṃ brāhmaṇaṃ etadavoca –
‘‘ਹਨ੍ਦ, ਕੁਤੋ ਨੁ ਭવਂ ਪਿਙ੍ਗਿਯਾਨੀ ਆਗਚ੍ਛਤਿ ਦਿવਾ ਦਿવਸ੍ਸਾ’’ਤਿ? ‘‘ਇਤੋਹਂ 3, ਭੋ, ਆਗਚ੍ਛਾਮਿ ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਾ’’ਤਿ। ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਤਿ ਭવਂ, ਪਿਙ੍ਗਿਯਾਨੀ, ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾવੇਯ੍ਯਤ੍ਤਿਯਂ? ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਮਞ੍ਞੇ’’ਤਿ? ‘‘ਕੋ ਚਾਹਂ, ਭੋ, ਕੋ ਚ ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾવੇਯ੍ਯਤ੍ਤਿਯਂ ਜਾਨਿਸ੍ਸਾਮਿ! ਸੋਪਿ ਨੂਨਸ੍ਸ ਤਾਦਿਸੋવ ਯੋ ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾવੇਯ੍ਯਤ੍ਤਿਯਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ! ‘‘ਉਲ਼ਾਰਾਯ ਖਲੁ ਭવਂ, ਪਿਙ੍ਗਿਯਾਨੀ, ਸਮਣਂ ਗੋਤਮਂ ਪਸਂਸਾਯ ਪਸਂਸਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਕੋ ਚਾਹਂ, ਭੋ, ਕੋ ਚ ਸਮਣਂ ਗੋਤਮਂ ਪਸਂਸਿਸ੍ਸਾਮਿ! ਪਸਤ੍ਥਪ੍ਪਸਤ੍ਥੋવ 4 ਸੋ ਭવਂ ਗੋਤਮੋ ਸੇਟ੍ਠੋ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਕਿਂ ਪਨ ਭવਂ, ਪਿਙ੍ਗਿਯਾਨੀ, ਅਤ੍ਥવਸਂ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ਸਮਣੇ ਗੋਤਮੇ ਏવਂ ਅਭਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨੋ’’ਤਿ?
‘‘Handa, kuto nu bhavaṃ piṅgiyānī āgacchati divā divassā’’ti? ‘‘Itohaṃ 5, bho, āgacchāmi samaṇassa gotamassa santikā’’ti. ‘‘Taṃ kiṃ maññati bhavaṃ, piṅgiyānī, samaṇassa gotamassa paññāveyyattiyaṃ? Paṇḍito maññe’’ti? ‘‘Ko cāhaṃ, bho, ko ca samaṇassa gotamassa paññāveyyattiyaṃ jānissāmi! Sopi nūnassa tādisova yo samaṇassa gotamassa paññāveyyattiyaṃ jāneyyā’’ti! ‘‘Uḷārāya khalu bhavaṃ, piṅgiyānī, samaṇaṃ gotamaṃ pasaṃsāya pasaṃsatī’’ti. ‘‘Ko cāhaṃ, bho, ko ca samaṇaṃ gotamaṃ pasaṃsissāmi! Pasatthappasatthova 6 so bhavaṃ gotamo seṭṭho devamanussāna’’nti. ‘‘Kiṃ pana bhavaṃ, piṅgiyānī, atthavasaṃ sampassamāno samaṇe gotame evaṃ abhippasanno’’ti?
‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭੋ, ਪੁਰਿਸੋ ਅਗ੍ਗਰਸਪਰਿਤਿਤ੍ਤੋ ਨ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਹੀਨਾਨਂ ਰਸਾਨਂ ਪਿਹੇਤਿ; ਏવਮੇવਂ ਖੋ, ਭੋ, ਯਤੋ ਯਤੋ ਤਸ੍ਸ ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਾਤਿ – ਯਦਿ ਸੁਤ੍ਤਸੋ, ਯਦਿ ਗੇਯ੍ਯਸੋ, ਯਦਿ વੇਯ੍ਯਾਕਰਣਸੋ, ਯਦਿ ਅਬ੍ਭੁਤਧਮ੍ਮਸੋ – ਤਤੋ ਤਤੋ ਨ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਪੁਥੁਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਪ੍ਪવਾਦਾਨਂ ਪਿਹੇਤਿ।
‘‘Seyyathāpi, bho, puriso aggarasaparititto na aññesaṃ hīnānaṃ rasānaṃ piheti; evamevaṃ kho, bho, yato yato tassa bhoto gotamassa dhammaṃ suṇāti – yadi suttaso, yadi geyyaso, yadi veyyākaraṇaso, yadi abbhutadhammaso – tato tato na aññesaṃ puthusamaṇabrāhmaṇappavādānaṃ piheti.
‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭੋ, ਪੁਰਿਸੋ ਜਿਘਚ੍ਛਾਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯਪਰੇਤੋ ਮਧੁਪਿਣ੍ਡਿਕਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ। ਸੋ ਯਤੋ ਯਤੋ ਸਾਯੇਥ, ਲਭਤੇવ 7 ਸਾਦੁਰਸਂ ਅਸੇਚਨਕਂ; ਏવਮੇવਂ ਖੋ, ਭੋ, ਯਤੋ ਯਤੋ ਤਸ੍ਸ ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਾਤਿ – ਯਦਿ ਸੁਤ੍ਤਸੋ, ਯਦਿ ਗੇਯ੍ਯਸੋ, ਯਦਿ વੇਯ੍ਯਾਕਰਣਸੋ, ਯਦਿ ਅਬ੍ਭੁਤਧਮ੍ਮਸੋ – ਤਤੋ ਤਤੋ ਲਭਤੇવ ਅਤ੍ਤਮਨਤਂ, ਲਭਤਿ ਚੇਤਸੋ ਪਸਾਦਂ।
‘‘Seyyathāpi, bho, puriso jighacchādubbalyapareto madhupiṇḍikaṃ adhigaccheyya. So yato yato sāyetha, labhateva 8 sādurasaṃ asecanakaṃ; evamevaṃ kho, bho, yato yato tassa bhoto gotamassa dhammaṃ suṇāti – yadi suttaso, yadi geyyaso, yadi veyyākaraṇaso, yadi abbhutadhammaso – tato tato labhateva attamanataṃ, labhati cetaso pasādaṃ.
‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭੋ, ਪੁਰਿਸੋ ਚਨ੍ਦਨਘਟਿਕਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ – ਹਰਿਚਨ੍ਦਨਸ੍ਸ વਾ ਲੋਹਿਤਚਨ੍ਦਨਸ੍ਸ વਾ। ਸੋ ਯਤੋ ਯਤੋ ਘਾਯੇਥ – ਯਦਿ ਮੂਲਤੋ, ਯਦਿ ਮਜ੍ਝਤੋ, ਯਦਿ ਅਗ੍ਗਤੋ – ਅਧਿਗਚ੍ਛਤੇવ 9 ਸੁਰਭਿਗਨ੍ਧਂ ਅਸੇਚਨਕਂ; ਏવਮੇવਂ ਖੋ, ਭੋ, ਯਤੋ ਯਤੋ ਤਸ੍ਸ ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਾਤਿ – ਯਦਿ ਸੁਤ੍ਤਸੋ, ਯਦਿ ਗੇਯ੍ਯਸੋ, ਯਦਿ વੇਯ੍ਯਾਕਰਣਸੋ, ਯਦਿ ਅਬ੍ਭੁਤਧਮ੍ਮਸੋ – ਤਤੋ ਤਤੋ ਅਧਿਗਚ੍ਛਤਿ ਪਾਮੋਜ੍ਜਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛਤਿ ਸੋਮਨਸ੍ਸਂ।
‘‘Seyyathāpi, bho, puriso candanaghaṭikaṃ adhigaccheyya – haricandanassa vā lohitacandanassa vā. So yato yato ghāyetha – yadi mūlato, yadi majjhato, yadi aggato – adhigacchateva 10 surabhigandhaṃ asecanakaṃ; evamevaṃ kho, bho, yato yato tassa bhoto gotamassa dhammaṃ suṇāti – yadi suttaso, yadi geyyaso, yadi veyyākaraṇaso, yadi abbhutadhammaso – tato tato adhigacchati pāmojjaṃ adhigacchati somanassaṃ.
‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭੋ, ਪੁਰਿਸੋ ਆਬਾਧਿਕੋ ਦੁਕ੍ਖਿਤੋ ਬਾਲ਼੍ਹਗਿਲਾਨੋ। ਤਸ੍ਸ ਕੁਸਲੋ ਭਿਸਕ੍ਕੋ ਠਾਨਸੋ ਆਬਾਧਂ ਨੀਹਰੇਯ੍ਯ; ਏવਮੇવਂ ਖੋ, ਭੋ, ਯਤੋ ਯਤੋ ਤਸ੍ਸ ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਾਤਿ – ਯਦਿ ਸੁਤ੍ਤਸੋ, ਯਦਿ ਗੇਯ੍ਯਸੋ, ਯਦਿ વੇਯ੍ਯਾਕਰਣਸੋ, ਯਦਿ ਅਬ੍ਭੁਤਧਮ੍ਮਸੋ – ਤਤੋ ਤਤੋ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ ਅਬ੍ਭਤ੍ਥਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ।
‘‘Seyyathāpi, bho, puriso ābādhiko dukkhito bāḷhagilāno. Tassa kusalo bhisakko ṭhānaso ābādhaṃ nīhareyya; evamevaṃ kho, bho, yato yato tassa bhoto gotamassa dhammaṃ suṇāti – yadi suttaso, yadi geyyaso, yadi veyyākaraṇaso, yadi abbhutadhammaso – tato tato sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā abbhatthaṃ gacchanti.
‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ , ਭੋ, ਪੋਕ੍ਖਰਣੀ ਅਚ੍ਛੋਦਕਾ ਸਾਤੋਦਕਾ ਸੀਤੋਦਕਾ ਸੇਤਕਾ ਸੁਪਤਿਤ੍ਥਾ ਰਮਣੀਯਾ। ਅਥ ਪੁਰਿਸੋ ਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਘਮ੍ਮਾਭਿਤਤ੍ਤੋ ਘਮ੍ਮਪਰੇਤੋ ਕਿਲਨ੍ਤੋ ਤਸਿਤੋ ਪਿਪਾਸਿਤੋ । ਸੋ ਤਂ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਂ ਓਗਾਹੇਤ੍વਾ ਨ੍ਹਾਤ੍વਾ ਚ ਪਿવਿਤ੍વਾ ਚ ਸਬ੍ਬਦਰਥਕਿਲਮਥਪਰਿਲ਼ਾਹਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭੇਯ੍ਯ। ਏવਮੇવਂ ਖੋ, ਭੋ, ਯਤੋ ਯਤੋ ਤਸ੍ਸ ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਾਤਿ – ਯਦਿ ਸੁਤ੍ਤਸੋ, ਯਦਿ ਗੇਯ੍ਯਸੋ, ਯਦਿ વੇਯ੍ਯਾਕਰਣਸੋ, ਯਦਿ ਅਬ੍ਭੁਤਧਮ੍ਮਸੋ – ਤਤੋ ਤਤੋ ਸਬ੍ਬਦਰਥਕਿਲਮਥਪਰਿਲ਼ਾਹਾ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨ੍ਤੀ’’ਤਿ।
‘‘Seyyathāpi , bho, pokkharaṇī acchodakā sātodakā sītodakā setakā supatitthā ramaṇīyā. Atha puriso āgaccheyya ghammābhitatto ghammapareto kilanto tasito pipāsito . So taṃ pokkharaṇiṃ ogāhetvā nhātvā ca pivitvā ca sabbadarathakilamathapariḷāhaṃ paṭippassambheyya. Evamevaṃ kho, bho, yato yato tassa bhoto gotamassa dhammaṃ suṇāti – yadi suttaso, yadi geyyaso, yadi veyyākaraṇaso, yadi abbhutadhammaso – tato tato sabbadarathakilamathapariḷāhā paṭippassambhantī’’ti.
ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ ਕਾਰਣਪਾਲੀ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਏਕਂਸਂ ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗਂ ਕਰਿਤ੍વਾ ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਜਾਣੁਮਣ੍ਡਲਂ ਪਥવਿਯਂ ਨਿਹਨ੍ਤ੍વਾ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨਞ੍ਜਲਿਂ ਪਣਾਮੇਤ੍વਾ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਸਿ –
Evaṃ vutte kāraṇapālī brāhmaṇo uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā dakkhiṇaṃ jāṇumaṇḍalaṃ pathaviyaṃ nihantvā yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā tikkhattuṃ udānaṃ udānesi –
‘‘ਨਮੋ ਤਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ।
‘‘Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa;
ਨਮੋ ਤਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ।
Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa;
ਨਮੋ ਤਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸਾ’’ਤਿ॥
Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassā’’ti.
‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ, ਭੋ ਪਿਙ੍ਗਿਯਾਨਿ, ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ, ਭੋ ਪਿਙ੍ਗਿਯਾਨਿ! ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭੋ ਪਿਙ੍ਗਿਯਾਨਿ, ਨਿਕ੍ਕੁਜ੍ਜਿਤਂ 11 વਾ ਉਕ੍ਕੁਜ੍ਜੇਯ੍ਯ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ વਾ વਿવਰੇਯ੍ਯ, ਮੂਲ਼੍ਹਸ੍ਸ વਾ ਮਗ੍ਗਂ ਆਚਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ ਅਨ੍ਧਕਾਰੇ વਾ ਤੇਲਪਜ੍ਜੋਤਂ ਧਾਰੇਯ੍ਯ – ਚਕ੍ਖੁਮਨ੍ਤੋ ਰੂਪਾਨਿ ਦਕ੍ਖਨ੍ਤੀਤਿ; ਏવਮੇવਂ ਭੋਤਾ ਪਿਙ੍ਗਿਯਾਨਿਨਾ ਅਨੇਕਪਰਿਯਾਯੇਨ ਧਮ੍ਮੋ ਪਕਾਸਿਤੋ। ਏਸਾਹਂ, ਭੋ ਪਿਙ੍ਗਿਯਾਨਿ, ਤਂ ਭવਨ੍ਤਂ ਗੋਤਮਂ ਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛਾਮਿ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਞ੍ਚ। ਉਪਾਸਕਂ ਮਂ ਭવਂ ਪਿਙ੍ਗਿਯਾਨੀ ਧਾਰੇਤੁ, ਅਜ੍ਜਤਗ੍ਗੇ ਪਾਣੁਪੇਤਂ ਸਰਣਂ ਗਤ’’ਨ੍ਤਿ। ਚਤੁਤ੍ਥਂ।
‘‘Abhikkantaṃ, bho piṅgiyāni, abhikkantaṃ, bho piṅgiyāni! Seyyathāpi, bho piṅgiyāni, nikkujjitaṃ 12 vā ukkujjeyya paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya – cakkhumanto rūpāni dakkhantīti; evamevaṃ bhotā piṅgiyāninā anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ, bho piṅgiyāni, taṃ bhavantaṃ gotamaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ bhavaṃ piṅgiyānī dhāretu, ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti. Catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੪. ਕਾਰਣਪਾਲੀਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 4. Kāraṇapālīsuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ੪. ਕਾਰਣਪਾਲੀਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 4. Kāraṇapālīsuttavaṇṇanā