Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya

    ၁၀. ကာရဏ္ဍဝသုတ္တံ

    10. Kāraṇḍavasuttaṃ

    ၁၀. ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ စမ္ပာယံ ဝိဟရတိ ဂဂ္ဂရာယ ပောက္ခရဏိယာ တီရေ။ တေန ခော ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဘိက္ခုံ အာပတ္တိယာ စောဒေန္တိ။ သော ဘိက္ခု ဘိက္ခူဟိ အာပတ္တိယာ စောဒိယမာနော အညေနာညံ ပဋိစရတိ, ဗဟိဒ္ဓာ ကထံ အပနာမေတိ, ကောပဉ္စ ဒောသဉ္စ အပ္ပစ္စယဉ္စ ပာတုကရောတိ။

    10. Ekaṃ samayaṃ bhagavā campāyaṃ viharati gaggarāya pokkharaṇiyā tīre. Tena kho pana samayena bhikkhū bhikkhuṃ āpattiyā codenti. So bhikkhu bhikkhūhi āpattiyā codiyamāno aññenāññaṃ paṭicarati, bahiddhā kathaṃ apanāmeti, kopañca dosañca appaccayañca pātukaroti.

    အထ ခော ဘဂဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘နိဒ္ဓမထေတံ , ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလံ; နိဒ္ဓမထေတံ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလံ။ အပနေယ္ယေသော 1, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော။ ကိံ ဝော တေန ပရပုတ္တေန ဝိသောဓိတေန 2! ဣဓ , ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ တာဒိသံယေဝ ဟောတိ အဘိက္ကန္တံ ပဋိက္ကန္တံ အာလောကိတံ ဝိလောကိတံ သမိဉ္ဇိတံ ပသာရိတံ သင္ဃာဋိပတ္တစီဝရဓာရဏံ, သေယ္ယထာပိ အညေသံ ဘဒ္ဒကာနံ ဘိက္ခူနံ – ယာဝသ္သ ဘိက္ခူ အာပတ္တိံ န ပသ္သန္တိ။ ယတော စ ခ္ဝသ္သ ဘိက္ခူ အာပတ္တိံ ပသ္သန္တိ, တမေနံ ဧဝံ ဇာနန္တိ – ‘သမဏဒူသီဝာယံ 3 သမဏပလာပော သမဏကာရဏ္ဍဝော’တိ 4။ တမေနံ ဣတိ ဝိဒိတ္ဝာ ဗဟိဒ္ဓာ နာသေန္တိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? မာ အညေ ဘဒ္ဒကေ ဘိက္ခူ ဒူသေသီ’’တိ!

    Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘niddhamathetaṃ , bhikkhave, puggalaṃ; niddhamathetaṃ, bhikkhave, puggalaṃ. Apaneyyeso 5, bhikkhave, puggalo. Kiṃ vo tena paraputtena visodhitena 6! Idha , bhikkhave, ekaccassa puggalassa tādisaṃyeva hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ, seyyathāpi aññesaṃ bhaddakānaṃ bhikkhūnaṃ – yāvassa bhikkhū āpattiṃ na passanti. Yato ca khvassa bhikkhū āpattiṃ passanti, tamenaṃ evaṃ jānanti – ‘samaṇadūsīvāyaṃ 7 samaṇapalāpo samaṇakāraṇḍavo’ti 8. Tamenaṃ iti viditvā bahiddhā nāsenti. Taṃ kissa hetu? Mā aññe bhaddake bhikkhū dūsesī’’ti!

    ‘‘သေယ္ယထာပိ, ဘိက္ခဝေ, သမ္ပန္နေ ယဝကရဏေ ယဝဒူသီ 9 ဇာယေထ ယဝပလာပော ယဝကာရဏ္ဍဝောတိ။ တသ္သ တာဒိသံယေဝ မူလံ ဟောတိ, သေယ္ယထာပိ အညေသံ ဘဒ္ဒကာနံ ယဝာနံ; တာဒိသံယေဝ နာဠံ ဟောတိ, သေယ္ယထာပိ အညေသံ ဘဒ္ဒကာနံ ယဝာနံ; တာဒိသံယေဝ ပတ္တံ ဟောတိ, သေယ္ယထာပိ အညေသံ ဘဒ္ဒကာနံ ယဝာနံ – ယာဝသ္သ သီသံ န နိဗ္ဗတ္တတိ။ ယတော စ ခ္ဝသ္သ သီသံ နိဗ္ဗတ္တတိ, တမေနံ ဧဝံ ဇာနန္တိ – ‘ယဝဒူသီဝာယံ ယဝပလာပော ယဝကာရဏ္ဍဝော’တိ ။ တမေနံ ဣတိ ဝိဒိတ္ဝာ သမူလံ ဥပ္ပာဋေတ္ဝာ ဗဟိဒ္ဓာ ယဝကရဏသ္သ ဆဍ္ဍေန္တိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? မာ အညေ ဘဒ္ဒကေ ယဝေ ဒူသေသီတိ!

    ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, sampanne yavakaraṇe yavadūsī 10 jāyetha yavapalāpo yavakāraṇḍavoti. Tassa tādisaṃyeva mūlaṃ hoti, seyyathāpi aññesaṃ bhaddakānaṃ yavānaṃ; tādisaṃyeva nāḷaṃ hoti, seyyathāpi aññesaṃ bhaddakānaṃ yavānaṃ; tādisaṃyeva pattaṃ hoti, seyyathāpi aññesaṃ bhaddakānaṃ yavānaṃ – yāvassa sīsaṃ na nibbattati. Yato ca khvassa sīsaṃ nibbattati, tamenaṃ evaṃ jānanti – ‘yavadūsīvāyaṃ yavapalāpo yavakāraṇḍavo’ti . Tamenaṃ iti viditvā samūlaṃ uppāṭetvā bahiddhā yavakaraṇassa chaḍḍenti. Taṃ kissa hetu? Mā aññe bhaddake yave dūsesīti!

    ‘‘ဧဝမေဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဣဓေကစ္စသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ တာဒိသံယေဝ ဟောတိ အဘိက္ကန္တံ ပဋိက္ကန္တံ အာလောကိတံ ဝိလောကိတံ သမိဉ္ဇိတံ ပသာရိတံ သင္ဃာဋိပတ္တစီဝရဓာရဏံ, သေယ္ယထာပိ အညေသံ ဘဒ္ဒကာနံ ဘိက္ခူနံ – ယာဝသ္သ ဘိက္ခူ အာပတ္တိံ န ပသ္သန္တိ။ ယတော စ ခ္ဝသ္သ ဘိက္ခူ အာပတ္တိံ ပသ္သန္တိ, တမေနံ ဧဝံ ဇာနန္တိ – ‘သမဏဒူသီဝာယံ သမဏပလာပော သမဏကာရဏ္ဍဝော’တိ။ တမေနံ ဣတိ ဝိဒိတ္ဝာ ဗဟိဒ္ဓာ နာသေန္တိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? မာ အညေ ဘဒ္ဒကေ ဘိက္ခူ ဒူသေသီတိ။

    ‘‘Evamevaṃ kho, bhikkhave, idhekaccassa puggalassa tādisaṃyeva hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ, seyyathāpi aññesaṃ bhaddakānaṃ bhikkhūnaṃ – yāvassa bhikkhū āpattiṃ na passanti. Yato ca khvassa bhikkhū āpattiṃ passanti, tamenaṃ evaṃ jānanti – ‘samaṇadūsīvāyaṃ samaṇapalāpo samaṇakāraṇḍavo’ti. Tamenaṃ iti viditvā bahiddhā nāsenti. Taṃ kissa hetu? Mā aññe bhaddake bhikkhū dūsesīti.

    ‘‘သေယ္ယထာပိ, ဘိက္ခဝေ, မဟတော ဓညရာသိသ္သ ဖုဏမာနသ္သ 11 တတ္ထ ယာနိ တာနိ ဓညာနိ ဒဠ္ဟာနိ သာရဝန္တာနိ တာနိ ဧကမန္တံ ပုဉ္ဇံ ဟောတိ, ယာနိ ပန တာနိ ဓညာနိ ဒုဗ္ဗလာနိ ပလာပာနိ တာနိ ဝာတော ဧကမန္တံ အပဝဟတိ 12။ တမေနံ သာမိကာ သမ္မဇ္ဇနိံ ဂဟေတ္ဝာ ဘိယ္ယောသောမတ္တာယ အပသမ္မဇ္ဇန္တိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? မာ အညေ ဘဒ္ဒကေ ဓညေ ဒူသေသီတိ! ဧဝမေဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဣဓေကစ္စသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ တာဒိသံယေဝ ဟောတိ အဘိက္ကန္တံ ပဋိက္ကန္တံ အာလောကိတံ ဝိလောကိတံ သမိဉ္ဇိတံ ပသာရိတံ သင္ဃာဋိပတ္တစီဝရဓာရဏံ, သေယ္ယထာပိ အညေသံ ဘဒ္ဒကာနံ ဘိက္ခူနံ – ယာဝသ္သ ဘိက္ခူ အာပတ္တိံ န ပသ္သန္တိ။ ယတော စ ခ္ဝသ္သ ဘိက္ခူ အာပတ္တိံ ပသ္သန္တိ, တမေနံ ဧဝံ ဇာနန္တိ – ‘သမဏဒူသီဝာယံ သမဏပလာပော သမဏကာရဏ္ဍဝော’တိ။ တမေနံ ဣတိ ဝိဒိတ္ဝာ ဗဟိဒ္ဓာ နာသေန္တိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? မာ အညေ ဘဒ္ဒကေ ဘိက္ခူ ဒူသေသီတိ။

    ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, mahato dhaññarāsissa phuṇamānassa 13 tattha yāni tāni dhaññāni daḷhāni sāravantāni tāni ekamantaṃ puñjaṃ hoti, yāni pana tāni dhaññāni dubbalāni palāpāni tāni vāto ekamantaṃ apavahati 14. Tamenaṃ sāmikā sammajjaniṃ gahetvā bhiyyosomattāya apasammajjanti. Taṃ kissa hetu? Mā aññe bhaddake dhaññe dūsesīti! Evamevaṃ kho, bhikkhave, idhekaccassa puggalassa tādisaṃyeva hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ, seyyathāpi aññesaṃ bhaddakānaṃ bhikkhūnaṃ – yāvassa bhikkhū āpattiṃ na passanti. Yato ca khvassa bhikkhū āpattiṃ passanti, tamenaṃ evaṃ jānanti – ‘samaṇadūsīvāyaṃ samaṇapalāpo samaṇakāraṇḍavo’ti. Tamenaṃ iti viditvā bahiddhā nāsenti. Taṃ kissa hetu? Mā aññe bhaddake bhikkhū dūsesīti.

    ‘‘သေယ္ယထာပိ, ဘိက္ခဝေ, ပုရိသော ဥဒပာနပနာဠိယတ္ထိကော တိဏ္ဟံ ကုဌာရိံ 15 အာဒာယ ဝနံ ပဝိသေယ္ယ။ သော ယံ ယဒေဝ ရုက္ခံ ကုဌာရိပာသေန အာကောဋေယ္ယ တတ္ထ ယာနိ တာနိ ရုက္ခာနိ ဒဠ္ဟာနိ သာရဝန္တာနိ တာနိ ကုဌာရိပာသေန အာကောဋိတာနိ ကက္ခဠံ ပဋိနဒန္တိ; ယာနိ ပန တာနိ ရုက္ခာနိ အန္တောပူတီနိ အဝသ္သုတာနိ ကသမ္ဗုဇာတာနိ တာနိ ကုဌာရိပာသေန အာကောဋိတာနိ ဒဒ္ဒရံ ပဋိနဒန္တိ။ တမေနံ မူလေ ဆိန္ဒတိ, မူလေ ဆိန္ဒိတ္ဝာ အဂ္ဂေ ဆိန္ဒတိ, အဂ္ဂေ ဆိန္ဒိတ္ဝာ အန္တော သုဝိသောဓိတံ ဝိသောဓေတိ, အန္တော သုဝိသောဓိတံ ဝိသောဓေတ္ဝာ ဥဒပာနပနာဠိံ ယောဇေတိ။ ဧဝမေဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ , ဣဓေကစ္စသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ တာဒိသံယေဝ ဟောတိ အဘိက္ကန္တံ ပဋိက္ကန္တံ အာလောကိတံ ဝိလောကိတံ သမိဉ္ဇိတံ ပသာရိတံ သင္ဃာဋိပတ္တစီဝရဓာရဏံ, သေယ္ယထာပိ အညေသံ ဘဒ္ဒကာနံ ဘိက္ခူနံ – ယာဝသ္သ ဘိက္ခူ အာပတ္တိံ န ပသ္သန္တိ။ ယတော စ ခ္ဝသ္သ ဘိက္ခူ အာပတ္တိံ ပသ္သန္တိ, တမေနံ ဧဝံ ဇာနန္တိ – ‘သမဏဒူသီဝာယံ သမဏပလာပော သမဏကာရဏ္ဍဝော’တိ။ တမေနံ ဣတိ ဝိဒိတ္ဝာ ဗဟိဒ္ဓာ နာသေန္တိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? မာ အညေ ဘဒ္ဒကေ ဘိက္ခူ ဒူသေသီ’’တိ။

    ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, puriso udapānapanāḷiyatthiko tiṇhaṃ kuṭhāriṃ 16 ādāya vanaṃ paviseyya. So yaṃ yadeva rukkhaṃ kuṭhāripāsena ākoṭeyya tattha yāni tāni rukkhāni daḷhāni sāravantāni tāni kuṭhāripāsena ākoṭitāni kakkhaḷaṃ paṭinadanti; yāni pana tāni rukkhāni antopūtīni avassutāni kasambujātāni tāni kuṭhāripāsena ākoṭitāni daddaraṃ paṭinadanti. Tamenaṃ mūle chindati, mūle chinditvā agge chindati, agge chinditvā anto suvisodhitaṃ visodheti, anto suvisodhitaṃ visodhetvā udapānapanāḷiṃ yojeti. Evamevaṃ kho, bhikkhave , idhekaccassa puggalassa tādisaṃyeva hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ, seyyathāpi aññesaṃ bhaddakānaṃ bhikkhūnaṃ – yāvassa bhikkhū āpattiṃ na passanti. Yato ca khvassa bhikkhū āpattiṃ passanti, tamenaṃ evaṃ jānanti – ‘samaṇadūsīvāyaṃ samaṇapalāpo samaṇakāraṇḍavo’ti. Tamenaṃ iti viditvā bahiddhā nāsenti. Taṃ kissa hetu? Mā aññe bhaddake bhikkhū dūsesī’’ti.

    ‘‘သံဝာသာယံ ဝိဇာနာထ၊ ပာပိစ္ဆော ကောဓနော ဣတိ။

    ‘‘Saṃvāsāyaṃ vijānātha, pāpiccho kodhano iti;

    မက္ခီ ထမ္ဘီ ပဠာသီ စ၊ ဣသ္သုကီ မစ္ဆရီ သဌော။

    Makkhī thambhī paḷāsī ca, issukī maccharī saṭho.

    ‘‘သန္တဝာစော ဇနဝတိ၊ သမဏော ဝိယ ဘာသတိ။

    ‘‘Santavāco janavati, samaṇo viya bhāsati;

    ရဟော ကရောတိ ကရဏံ၊ ပာပဒိဋ္ဌိ အနာဒရော။

    Raho karoti karaṇaṃ, pāpadiṭṭhi anādaro.

    ‘‘သံသပ္ပီ စ မုသာဝာဒီ၊ တံ ဝိဒိတ္ဝာ ယထာတထံ။

    ‘‘Saṃsappī ca musāvādī, taṃ viditvā yathātathaṃ;

    သဗ္ဗေ သမဂ္ဂာ ဟုတ္ဝာန၊ အဘိနိဗ္ဗဇ္ဇယာထ 17 နံ။

    Sabbe samaggā hutvāna, abhinibbajjayātha 18 naṃ.

    ‘‘ကာရဏ္ဍဝံ 19 နိဒ္ဓမထ၊ ကသမ္ဗုံ အပကသ္သထ 20

    ‘‘Kāraṇḍavaṃ 21 niddhamatha, kasambuṃ apakassatha 22;

    တတော ပလာပေ ဝာဟေထ၊ အသ္သမဏေ သမဏမာနိနေ။

    Tato palāpe vāhetha, assamaṇe samaṇamānine.

    ‘‘နိဒ္ဓမိတ္ဝာန ပာပိစ္ဆေ၊ ပာပအာစာရဂောစရေ။

    ‘‘Niddhamitvāna pāpicche, pāpaācāragocare;

    သုဒ္ဓာသုဒ္ဓေဟိ သံဝာသံ၊ ကပ္ပယဝ္ဟော ပတိသ္သတာ။

    Suddhāsuddhehi saṃvāsaṃ, kappayavho patissatā;

    တတော သမဂ္ဂာ နိပကာ၊ ဒုက္ခသ္သန္တံ ကရိသ္သထာ’’တိ။ ဒသမံ။

    Tato samaggā nipakā, dukkhassantaṃ karissathā’’ti. dasamaṃ;

    မေတ္တာဝဂ္ဂော ပဌမော။

    Mettāvaggo paṭhamo.

    တသ္သုဒ္ဒာနံ –

    Tassuddānaṃ –

    မေတ္တံ ပညာ စ ဒ္ဝေ ပိယာ၊ ဒ္ဝေ လောကာ ဒ္ဝေ ဝိပတ္တိယော။

    Mettaṃ paññā ca dve piyā, dve lokā dve vipattiyo;

    ဒေဝဒတ္တော စ ဥတ္တရော၊ နန္ဒော ကာရဏ္ဍဝေန စာတိ။

    Devadatto ca uttaro, nando kāraṇḍavena cāti.







    Footnotes:
    1. အပနေယ္ယော သော (သီ.), အပနေယ္ယော (သ္ယာ.)
    2. ကိံ ဝောပရပုတ္တော ဝိဟေဌိယတိ (သီ.), ကိံ ပရပုတ္တော ဝိဟေဌေတိ (သ္ယာ.), ကိံ ဝော ပရပုတ္တာ ဝိဟေဌေတိ (ပီ.), ကိံ သော ပရပုတ္တော ဝိသောဓေတိ (က.)
    3. သမဏရူပီ (က.)
    4. သမဏကရဏ္ဍဝောတိ (က.)
    5. apaneyyo so (sī.), apaneyyo (syā.)
    6. kiṃ voparaputto viheṭhiyati (sī.), kiṃ paraputto viheṭheti (syā.), kiṃ vo paraputtā viheṭheti (pī.), kiṃ so paraputto visodheti (ka.)
    7. samaṇarūpī (ka.)
    8. samaṇakaraṇḍavoti (ka.)
    9. ယဝရူပီ (က.)
    10. yavarūpī (ka.)
    11. ဝုယ္ဟမာနသ္သ (သီ. ပီ.), ဖုသယမာနသ္သ (သ္ယာ.), ပုနမာနသ္သ (?)
    12. အပကသ္သတိ (သီ.)
    13. vuyhamānassa (sī. pī.), phusayamānassa (syā.), punamānassa (?)
    14. apakassati (sī.)
    15. ကုဓာရိံ (သ္ယာ. ကံ. က.)
    16. kudhāriṃ (syā. kaṃ. ka.)
    17. အဘိနိဗ္ဗိဇ္ဇယေထ (က.)
    18. abhinibbijjayetha (ka.)
    19. ကရဏ္ဍဝံ (က.) သု. နိ. ၂၈၃ ပသ္သိတဗ္ဗံ
    20. အဝကသ္သထ (က.)
    21. karaṇḍavaṃ (ka.) su. ni. 283 passitabbaṃ
    22. avakassatha (ka.)



    Related texts:



    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၁၀. ကာရဏ္ဍဝသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 10. Kāraṇḍavasuttavaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၁၀. ကာရဏ္ဍဝသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 10. Kāraṇḍavasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact