Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤਪਾਲ਼ਿ • Suttanipātapāḷi |
੪. ਕਸਿਭਾਰਦ੍વਾਜਸੁਤ੍ਤਂ
4. Kasibhāradvājasuttaṃ
ਏવਂ ਮੇ ਸੁਤਂ – ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ ਮਗਧੇਸੁ વਿਹਰਤਿ ਦਕ੍ਖਿਣਾਗਿਰਿਸ੍ਮਿਂ 1 ਏਕਨਾਲ਼ਾਯਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਾਮੇ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਕਸਿਭਾਰਦ੍વਾਜਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤਾਨਿ ਨਙ੍ਗਲਸਤਾਨਿ ਪਯੁਤ੍ਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ વਪ੍ਪਕਾਲੇ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਮਾਦਾਯ ਯੇਨ ਕਸਿਭਾਰਦ੍વਾਜਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਕਸਿਭਾਰਦ੍વਾਜਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਪਰਿવੇਸਨਾ વਤ੍ਤਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਯੇਨ ਪਰਿવੇਸਨਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਾਸਿ।
Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā magadhesu viharati dakkhiṇāgirismiṃ 2 ekanāḷāyaṃ brāhmaṇagāme. Tena kho pana samayena kasibhāradvājassa brāhmaṇassa pañcamattāni naṅgalasatāni payuttāni honti vappakāle. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena kasibhāradvājassa brāhmaṇassa kammanto tenupasaṅkami. Tena kho pana samayena kasibhāradvājassa brāhmaṇassa parivesanā vattati. Atha kho bhagavā yena parivesanā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā ekamantaṃ aṭṭhāsi.
ਅਦ੍ਦਸਾ ਖੋ ਕਸਿਭਾਰਦ੍વਾਜੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਠਿਤਂ। ਦਿਸ੍વਾਨ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਹਂ ਖੋ, ਸਮਣ, ਕਸਾਮਿ ਚ વਪਾਮਿ ਚ; ਕਸਿਤ੍વਾ ਚ વਪਿਤ੍વਾ ਚ ਭੁਞ੍ਜਾਮਿ। ਤ੍વਮ੍ਪਿ, ਸਮਣ, ਕਸਸ੍ਸੁ ਚ વਪਸ੍ਸੁ ਚ; ਕਸਿਤ੍વਾ ਚ વਪਿਤ੍વਾ ਚ ਭੁਞ੍ਜਸ੍ਸੂ’’ਤਿ।
Addasā kho kasibhāradvājo brāhmaṇo bhagavantaṃ piṇḍāya ṭhitaṃ. Disvāna bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahaṃ kho, samaṇa, kasāmi ca vapāmi ca; kasitvā ca vapitvā ca bhuñjāmi. Tvampi, samaṇa, kasassu ca vapassu ca; kasitvā ca vapitvā ca bhuñjassū’’ti.
‘‘ਅਹਮ੍ਪਿ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਕਸਾਮਿ ਚ વਪਾਮਿ ਚ; ਕਸਿਤ੍વਾ ਚ વਪਿਤ੍વਾ ਚ ਭੁਞ੍ਜਾਮੀ’’ਤਿ। ‘‘ਨ ਖੋ ਪਨ ਮਯਂ 3 ਪਸ੍ਸਾਮ ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਯੁਗਂ વਾ ਨਙ੍ਗਲਂ વਾ ਫਾਲਂ વਾ ਪਾਚਨਂ વਾ ਬਲਿਬਦ੍ਦੇ 4 વਾ। ਅਥ ਚ ਪਨ ਭવਂ ਗੋਤਮੋ ਏવਮਾਹ – ‘ਅਹਮ੍ਪਿ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਕਸਾਮਿ ਚ વਪਾਮਿ ਚ; ਕਸਿਤ੍વਾ ਚ વਪਿਤ੍વਾ ਚ ਭੁਞ੍ਜਾਮੀ’’’ਤਿ।
‘‘Ahampi kho, brāhmaṇa, kasāmi ca vapāmi ca; kasitvā ca vapitvā ca bhuñjāmī’’ti. ‘‘Na kho pana mayaṃ 5 passāma bhoto gotamassa yugaṃ vā naṅgalaṃ vā phālaṃ vā pācanaṃ vā balibadde 6 vā. Atha ca pana bhavaṃ gotamo evamāha – ‘ahampi kho, brāhmaṇa, kasāmi ca vapāmi ca; kasitvā ca vapitvā ca bhuñjāmī’’’ti.
ਅਥ ਖੋ ਕਸਿਭਾਰਦ੍વਾਜੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਗਾਥਾਯ ਅਜ੍ਝਭਾਸਿ –
Atha kho kasibhāradvājo brāhmaṇo bhagavantaṃ gāthāya ajjhabhāsi –
੭੬.
76.
‘‘ਕਸ੍ਸਕੋ ਪਟਿਜਾਨਾਸਿ, ਨ ਚ ਪਸ੍ਸਾਮ ਤੇ ਕਸਿਂ।
‘‘Kassako paṭijānāsi, na ca passāma te kasiṃ;
ਕਸਿਂ ਨੋ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਬ੍ਰੂਹਿ, ਯਥਾ ਜਾਨੇਮੁ ਤੇ ਕਸਿਂ’’॥
Kasiṃ no pucchito brūhi, yathā jānemu te kasiṃ’’.
੭੭.
77.
‘‘ਸਦ੍ਧਾ ਬੀਜਂ ਤਪੋ વੁਟ੍ਠਿ, ਪਞ੍ਞਾ ਮੇ ਯੁਗਨਙ੍ਗਲਂ।
‘‘Saddhā bījaṃ tapo vuṭṭhi, paññā me yuganaṅgalaṃ;
ਹਿਰੀ ਈਸਾ ਮਨੋ ਯੋਤ੍ਤਂ, ਸਤਿ ਮੇ ਫਾਲਪਾਚਨਂ॥
Hirī īsā mano yottaṃ, sati me phālapācanaṃ.
੭੮.
78.
‘‘ਕਾਯਗੁਤ੍ਤੋ વਚੀਗੁਤ੍ਤੋ, ਆਹਾਰੇ ਉਦਰੇ ਯਤੋ।
‘‘Kāyagutto vacīgutto, āhāre udare yato;
ਸਚ੍ਚਂ ਕਰੋਮਿ ਨਿਦ੍ਦਾਨਂ, ਸੋਰਚ੍ਚਂ ਮੇ ਪਮੋਚਨਂ॥
Saccaṃ karomi niddānaṃ, soraccaṃ me pamocanaṃ.
੭੯.
79.
‘‘વੀਰਿਯਂ ਮੇ ਧੁਰਧੋਰਯ੍ਹਂ, ਯੋਗਕ੍ਖੇਮਾਧਿવਾਹਨਂ।
‘‘Vīriyaṃ me dhuradhorayhaṃ, yogakkhemādhivāhanaṃ;
ਗਚ੍ਛਤਿ ਅਨਿવਤ੍ਤਨ੍ਤਂ, ਯਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਨ ਸੋਚਤਿ॥
Gacchati anivattantaṃ, yattha gantvā na socati.
੮੦.
80.
‘‘ਏવਮੇਸਾ ਕਸੀ ਕਟ੍ਠਾ, ਸਾ ਹੋਤਿ ਅਮਤਪ੍ਫਲਾ।
‘‘Evamesā kasī kaṭṭhā, sā hoti amatapphalā;
ਏਤਂ ਕਸਿਂ ਕਸਿਤ੍વਾਨ, ਸਬ੍ਬਦੁਕ੍ਖਾ ਪਮੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ॥
Etaṃ kasiṃ kasitvāna, sabbadukkhā pamuccatī’’ti.
੮੧.
81.
‘‘ਗਾਥਾਭਿਗੀਤਂ ਮੇ ਅਭੋਜਨੇਯ੍ਯਂ, ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਨੇਸ ਧਮ੍ਮੋ।
‘‘Gāthābhigītaṃ me abhojaneyyaṃ, sampassataṃ brāhmaṇa nesa dhammo;
ਗਾਥਾਭਿਗੀਤਂ ਪਨੁਦਨ੍ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਾ, ਧਮ੍ਮੇ ਸਤੀ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ વੁਤ੍ਤਿਰੇਸਾ॥
Gāthābhigītaṃ panudanti buddhā, dhamme satī brāhmaṇa vuttiresā.
੮੨.
82.
‘‘ਅਞ੍ਞੇਨ ਚ ਕੇવਲਿਨਂ ਮਹੇਸਿਂ, ਖੀਣਾਸવਂ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚવੂਪਸਨ੍ਤਂ।
‘‘Aññena ca kevalinaṃ mahesiṃ, khīṇāsavaṃ kukkuccavūpasantaṃ;
ਅਨ੍ਨੇਨ ਪਾਨੇਨ ਉਪਟ੍ਠਹਸ੍ਸੁ, ਖੇਤ੍ਤਂ ਹਿ ਤਂ ਪੁਞ੍ਞਪੇਕ੍ਖਸ੍ਸ ਹੋਤੀ’’ਤਿ॥
Annena pānena upaṭṭhahassu, khettaṃ hi taṃ puññapekkhassa hotī’’ti.
‘‘ਅਥ ਕਸ੍ਸ ਚਾਹਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਇਮਂ ਪਾਯਸਂ ਦਮ੍ਮੀ’’ਤਿ? ‘‘ਨ ਖ੍વਾਹਂ ਤਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਸਦੇવਕੇ ਲੋਕੇ ਸਮਾਰਕੇ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਕੇ ਸਸ੍ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਯਾ ਪਜਾਯ ਸਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਯ, ਯਸ੍ਸ ਸੋ ਪਾਯਸੋ ਭੁਤ੍ਤੋ ਸਮ੍ਮਾ ਪਰਿਣਾਮਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ વਾ ਤਥਾਗਤਸਾવਕਸ੍ਸ વਾ। ਤੇਨ ਹਿ ਤ੍વਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਤਂ ਪਾਯਸਂ ਅਪ੍ਪਹਰਿਤੇ વਾ ਛਡ੍ਡੇਹਿ ਅਪ੍ਪਾਣਕੇ વਾ ਉਦਕੇ ਓਪਿਲਾਪੇਹੀ’’ਤਿ।
‘‘Atha kassa cāhaṃ, bho gotama, imaṃ pāyasaṃ dammī’’ti? ‘‘Na khvāhaṃ taṃ, brāhmaṇa, passāmi sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya, yassa so pāyaso bhutto sammā pariṇāmaṃ gaccheyya, aññatra tathāgatassa vā tathāgatasāvakassa vā. Tena hi tvaṃ, brāhmaṇa, taṃ pāyasaṃ appaharite vā chaḍḍehi appāṇake vā udake opilāpehī’’ti.
ਅਥ ਖੋ ਕਸਿਭਾਰਦ੍વਾਜੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤਂ ਪਾਯਸਂ ਅਪ੍ਪਾਣਕੇ ਉਦਕੇ ਓਪਿਲਾਪੇਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਸੋ ਪਾਯਸੋ ਉਦਕੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਚਿਚ੍ਚਿਟਾਯਤਿ ਚਿਟਿਚਿਟਾਯਤਿ ਸਨ੍ਧੂਪਾਯਤਿ ਸਮ੍ਪਧੂਪਾਯਤਿ 11। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਫਾਲੋ ਦਿવਸਂ ਸਨ੍ਤਤ੍ਤੋ 12 ਉਦਕੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਚਿਚ੍ਚਿਟਾਯਤਿ ਚਿਟਿਚਿਟਾਯਤਿ ਸਨ੍ਧੂਪਾਯਤਿ ਸਮ੍ਪਧੂਪਾਯਤਿ; ਏવਮੇવ ਸੋ ਪਾਯਸੋ ਉਦਕੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਚਿਚ੍ਚਿਟਾਯਤਿ ਚਿਟਿਚਿਟਾਯਤਿ ਸਨ੍ਧੂਪਾਯਤਿ ਸਮ੍ਪਧੂਪਾਯਤਿ।
Atha kho kasibhāradvājo brāhmaṇo taṃ pāyasaṃ appāṇake udake opilāpesi. Atha kho so pāyaso udake pakkhitto cicciṭāyati ciṭiciṭāyati sandhūpāyati sampadhūpāyati 13. Seyyathāpi nāma phālo divasaṃ santatto 14 udake pakkhitto cicciṭāyati ciṭiciṭāyati sandhūpāyati sampadhūpāyati; evameva so pāyaso udake pakkhitto cicciṭāyati ciṭiciṭāyati sandhūpāyati sampadhūpāyati.
ਅਥ ਖੋ ਕਸਿਭਾਰਦ੍વਾਜੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਸਂવਿਗ੍ਗੋ ਲੋਮਹਟ੍ਠਜਾਤੋ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਤੋ ਪਾਦੇਸੁ ਸਿਰਸਾ ਨਿਪਤਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ , ਭੋ ਗੋਤਮ! ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਨਿਕ੍ਕੁਜ੍ਜਿਤਂ વਾ ਉਕ੍ਕੁਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ વਾ વਿવਰੇਯ੍ਯ, ਮੂਲ਼੍ਹਸ੍ਸ વਾ ਮਗ੍ਗਂ ਆਚਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਅਨ੍ਧਕਾਰੇ વਾ ਤੇਲਪਜ੍ਜੋਤਂ ਧਾਰੇਯ੍ਯ, ਚਕ੍ਖੁਮਨ੍ਤੋ ਰੂਪਾਨਿ ਦਕ੍ਖਨ੍ਤੀਤਿ 15; ਏવਮੇવਂ ਭੋਤਾ ਗੋਤਮੇਨ ਅਨੇਕਪਰਿਯਾਯੇਨ ਧਮ੍ਮੋ ਪਕਾਸਿਤੋ। ਏਸਾਹਂ ਭવਨ੍ਤਂ ਗੋਤਮਂ ਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛਾਮਿ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਞ੍ਚ, ਲਭੇਯ੍ਯਾਹਂ ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ, ਲਭੇਯ੍ਯਂ ਉਪਸਮ੍ਪਦ’’ਨ੍ਤਿ।
Atha kho kasibhāradvājo brāhmaṇo saṃviggo lomahaṭṭhajāto yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavato pādesu sirasā nipatitvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bho gotama, abhikkantaṃ , bho gotama! Seyyathāpi, bho gotama, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya, cakkhumanto rūpāni dakkhantīti 16; evamevaṃ bhotā gotamena anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ bhavantaṃ gotamaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca, labheyyāhaṃ bhoto gotamassa santike pabbajjaṃ, labheyyaṃ upasampada’’nti.
ਅਲਤ੍ਥ ਖੋ ਕਸਿਭਾਰਦ੍વਾਜੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਗવਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ, ਅਲਤ੍ਥ ਉਪਸਮ੍ਪਦਂ। ਅਚਿਰੂਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਖੋ ਪਨਾਯਸ੍ਮਾ ਭਾਰਦ੍વਾਜੋ ਏਕੋ વੂਪਕਟ੍ਠੋ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਆਤਾਪੀ ਪਹਿਤਤ੍ਤੋ વਿਹਰਨ੍ਤੋ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇવ – ਯਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਮਦੇવ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਨ੍ਤਿ, ਤਦਨੁਤ੍ਤਰਂ – ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍વਾ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਾਸਿ। ‘‘ਖੀਣਾ ਜਾਤਿ, વੁਸਿਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਕਤਂ ਕਰਣੀਯਂ, ਨਾਪਰਂ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਾਯਾ’’ਤਿ ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਾਸਿ। ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਚ 17 ਪਨਾਯਸ੍ਮਾ ਭਾਰਦ੍વਾਜੋ ਅਰਹਤਂ ਅਹੋਸੀਤਿ।
Alattha kho kasibhāradvājo brāhmaṇo bhagavato santike pabbajjaṃ, alattha upasampadaṃ. Acirūpasampanno kho panāyasmā bhāradvājo eko vūpakaṭṭho appamatto ātāpī pahitatto viharanto nacirasseva – yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti, tadanuttaraṃ – brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihāsi. ‘‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’’ti abbhaññāsi. Aññataro ca 18 panāyasmā bhāradvājo arahataṃ ahosīti.
ਕਸਿਭਾਰਦ੍વਾਜਸੁਤ੍ਤਂ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ।
Kasibhāradvājasuttaṃ catutthaṃ niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Suttanipāta-aṭṭhakathā / ੪. ਕਸਿਭਾਰਦ੍વਾਜਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 4. Kasibhāradvājasuttavaṇṇanā