Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
၅. ကသိဏသုတ္တဝဏ္ဏနာ
5. Kasiṇasuttavaṇṇanā
၂၅. ပဉ္စမေ သကလဋ္ဌေန ကသိဏာနိ, တဒာရမ္မဏာနံ ဓမ္မာနံ ခေတ္တဋ္ဌေန အဓိဋ္ဌာနဋ္ဌေန ဝာ အာယတနာနီတိ ကသိဏာယတနာနိ။ ဥဒ္ဓန္တိ ဥပရိ ဂဂဏတလာဘိမုခံ။ အဓောတိ ဟေဋ္ဌာ ဘူမိတလာဘိမုခံ။ တိရိယန္တိ ခေတ္တမဏ္ဍလံ ဝိယ သမန္တာ ပရိစ္ဆိန္ဒိတ္ဝာ။ ဧကစ္စော ဟိ ဥဒ္ဓမေဝ ကသိဏံ ဝဍ္ဎေတိ, ဧကစ္စော အဓော, ဧကစ္စော သမန္တတော။ တေန တေန ဝာ ကာရဏေန ဧဝံ ပသာရေတိ အာလောကမိဝ ရူပဒသ္သနကာမော။ တေန ဝုတ္တံ – ‘‘ပထဝီကသိဏမေကော သဉ္ဇာနာတိ ဥဒ္ဓံ အဓော တိရိယ’’န္တိ။ အဒ္ဝယန္တိ ဣဒံ ပန ဧကသ္သ အညဘာဝာနုပဂမနတ္ထံ ဝုတ္တံ။ ယထာ ဟိ ဥဒကံ ပဝိဋ္ဌသ္သ သဗ္ဗဒိသာသု ဥဒကမေဝ ဟောတိ န အညံ, ဧဝမေဝ ပထဝီကသိဏံ ပထဝီကသိဏမေဝ ဟောတိ။ နတ္ထိ တသ္သ အညကသိဏသမ္ဘေဒောတိ။ ဧသေဝ နယော သဗ္ဗတ္ထ။ အပ္ပမာဏန္တိ ဣဒံ တသ္သ တသ္သ ဖရဏအပ္ပမာဏဝသေန ဝုတ္တံ။ တဉ္ဟိ စေတသာ ဖရန္တော သကလမေဝ ဖရတိ, ‘‘အယမသ္သ အာဒိ, ဣဒံ မဇ္ဈ’’န္တိ ပမာဏံ န ဂဏ္ဟာတိ။ ဝိညာဏကသိဏန္တိ စေတ္ထ ကသိဏုဂ္ဃာဋိမာကာသေ ပဝတ္တဝိညာဏံ။ တတ္ထ ကသိဏဝသေန ကသိဏုဂ္ဃာဋိမာကာသေ, ကသိဏုဂ္ဃာဋိမာကာသဝသေန တတ္ထ ပဝတ္တဝိညာဏေ ဥဒ္ဓံအဓောတိရိယတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ အယမေတ္ထ သင္ခေပော, ကမ္မဋ္ဌာနဘာဝနာနယေန ပနေတာနိ ပထဝီကသိဏာဒီနိ ဝိတ္ထာရတော ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေ (ဝိသုဒ္ဓိ. ၁.၅၁ အာဒယော) ဝုတ္တာနေဝ။
25. Pañcame sakalaṭṭhena kasiṇāni, tadārammaṇānaṃ dhammānaṃ khettaṭṭhena adhiṭṭhānaṭṭhena vā āyatanānīti kasiṇāyatanāni. Uddhanti upari gagaṇatalābhimukhaṃ. Adhoti heṭṭhā bhūmitalābhimukhaṃ. Tiriyanti khettamaṇḍalaṃ viya samantā paricchinditvā. Ekacco hi uddhameva kasiṇaṃ vaḍḍheti, ekacco adho, ekacco samantato. Tena tena vā kāraṇena evaṃ pasāreti ālokamiva rūpadassanakāmo. Tena vuttaṃ – ‘‘pathavīkasiṇameko sañjānāti uddhaṃ adho tiriya’’nti. Advayanti idaṃ pana ekassa aññabhāvānupagamanatthaṃ vuttaṃ. Yathā hi udakaṃ paviṭṭhassa sabbadisāsu udakameva hoti na aññaṃ, evameva pathavīkasiṇaṃ pathavīkasiṇameva hoti. Natthi tassa aññakasiṇasambhedoti. Eseva nayo sabbattha. Appamāṇanti idaṃ tassa tassa pharaṇaappamāṇavasena vuttaṃ. Tañhi cetasā pharanto sakalameva pharati, ‘‘ayamassa ādi, idaṃ majjha’’nti pamāṇaṃ na gaṇhāti. Viññāṇakasiṇanti cettha kasiṇugghāṭimākāse pavattaviññāṇaṃ. Tattha kasiṇavasena kasiṇugghāṭimākāse, kasiṇugghāṭimākāsavasena tattha pavattaviññāṇe uddhaṃadhotiriyatā veditabbā. Ayamettha saṅkhepo, kammaṭṭhānabhāvanānayena panetāni pathavīkasiṇādīni vitthārato visuddhimagge (visuddhi. 1.51 ādayo) vuttāneva.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya / ၅. ကသိဏသုတ္တံ • 5. Kasiṇasuttaṃ
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၅. ကသိဏသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 5. Kasiṇasuttavaṇṇanā