| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
੫. ਕਸਿਣਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
5. Kasiṇasuttavaṇṇanā
੨੫. ਪਞ੍ਚਮੇ ਸਕਲਟ੍ਠੇਨ ਕਸਿਣਾਨਿ, ਤਦਾਰਮ੍ਮਣਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਖੇਤ੍ਤਟ੍ਠੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠੇਨ વਾ ਆਯਤਨਾਨੀਤਿ ਕਸਿਣਾਯਤਨਾਨਿ। ਉਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਉਪਰਿ ਗਗਣਤਲਾਭਿਮੁਖਂ। ਅਧੋਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਭੂਮਿਤਲਾਭਿਮੁਖਂ। ਤਿਰਿਯਨ੍ਤਿ ਖੇਤ੍ਤਮਣ੍ਡਲਂ વਿਯ ਸਮਨ੍ਤਾ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ। ਏਕਚ੍ਚੋ ਹਿ ਉਦ੍ਧਮੇવ ਕਸਿਣਂ વਡ੍ਢੇਤਿ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਅਧੋ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਸਮਨ੍ਤਤੋ। ਤੇਨ ਤੇਨ વਾ ਕਾਰਣੇਨ ਏવਂ ਪਸਾਰੇਤਿ ਆਲੋਕਮਿવ ਰੂਪਦਸ੍ਸਨਕਾਮੋ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਪਥવੀਕਸਿਣਮੇਕੋ ਸਞ੍ਜਾਨਾਤਿ ਉਦ੍ਧਂ ਅਧੋ ਤਿਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ। ਅਦ੍વਯਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ਏਕਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਭਾવਾਨੁਪਗਮਨਤ੍ਥਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਯਥਾ ਹਿ ਉਦਕਂ ਪવਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਦਿਸਾਸੁ ਉਦਕਮੇવ ਹੋਤਿ ਨ ਅਞ੍ਞਂ, ਏવਮੇવ ਪਥવੀਕਸਿਣਂ ਪਥવੀਕਸਿਣਮੇવ ਹੋਤਿ। ਨਤ੍ਥਿ ਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਕਸਿਣਸਮ੍ਭੇਦੋਤਿ। ਏਸੇવ ਨਯੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ। ਅਪ੍ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਫਰਣਅਪ੍ਪਮਾਣવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਞ੍ਹਿ ਚੇਤਸਾ ਫਰਨ੍ਤੋ ਸਕਲਮੇવ ਫਰਤਿ, ‘‘ਅਯਮਸ੍ਸ ਆਦਿ, ਇਦਂ ਮਜ੍ਝ’’ਨ੍ਤਿ ਪਮਾਣਂ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ। વਿਞ੍ਞਾਣਕਸਿਣਨ੍ਤਿ ਚੇਤ੍ਥ ਕਸਿਣੁਗ੍ਘਾਟਿਮਾਕਾਸੇ ਪવਤ੍ਤવਿਞ੍ਞਾਣਂ। ਤਤ੍ਥ ਕਸਿਣવਸੇਨ ਕਸਿਣੁਗ੍ਘਾਟਿਮਾਕਾਸੇ, ਕਸਿਣੁਗ੍ਘਾਟਿਮਾਕਾਸવਸੇਨ ਤਤ੍ਥ ਪવਤ੍ਤવਿਞ੍ਞਾਣੇ ਉਦ੍ਧਂਅਧੋਤਿਰਿਯਤਾ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਭਾવਨਾਨਯੇਨ ਪਨੇਤਾਨਿ ਪਥવੀਕਸਿਣਾਦੀਨਿ વਿਤ੍ਥਾਰਤੋ વਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ (વਿਸੁਦ੍ਧਿ॰ ੧.੫੧ ਆਦਯੋ) વੁਤ੍ਤਾਨੇવ।
25. Pañcame sakalaṭṭhena kasiṇāni, tadārammaṇānaṃ dhammānaṃ khettaṭṭhena adhiṭṭhānaṭṭhena vā āyatanānīti kasiṇāyatanāni. Uddhanti upari gagaṇatalābhimukhaṃ. Adhoti heṭṭhā bhūmitalābhimukhaṃ. Tiriyanti khettamaṇḍalaṃ viya samantā paricchinditvā. Ekacco hi uddhameva kasiṇaṃ vaḍḍheti, ekacco adho, ekacco samantato. Tena tena vā kāraṇena evaṃ pasāreti ālokamiva rūpadassanakāmo. Tena vuttaṃ – ‘‘pathavīkasiṇameko sañjānāti uddhaṃ adho tiriya’’nti. Advayanti idaṃ pana ekassa aññabhāvānupagamanatthaṃ vuttaṃ. Yathā hi udakaṃ paviṭṭhassa sabbadisāsu udakameva hoti na aññaṃ, evameva pathavīkasiṇaṃ pathavīkasiṇameva hoti. Natthi tassa aññakasiṇasambhedoti. Eseva nayo sabbattha. Appamāṇanti idaṃ tassa tassa pharaṇaappamāṇavasena vuttaṃ. Tañhi cetasā pharanto sakalameva pharati, ‘‘ayamassa ādi, idaṃ majjha’’nti pamāṇaṃ na gaṇhāti. Viññāṇakasiṇanti cettha kasiṇugghāṭimākāse pavattaviññāṇaṃ. Tattha kasiṇavasena kasiṇugghāṭimākāse, kasiṇugghāṭimākāsavasena tattha pavattaviññāṇe uddhaṃadhotiriyatā veditabbā. Ayamettha saṅkhepo, kammaṭṭhānabhāvanānayena panetāni pathavīkasiṇādīni vitthārato visuddhimagge (visuddhi. 1.51 ādayo) vuttāneva.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya / ੫. ਕਸਿਣਸੁਤ੍ਤਂ • 5. Kasiṇasuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ੫. ਕਸਿਣਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 5. Kasiṇasuttavaṇṇanā
