| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
९. कस्सकसुत्तवण्णना
9. Kassakasuttavaṇṇanā
१५५. नवमे निब्बानपटिसंयुत्तायाति निब्बानं अपदिसित्वा पवत्ताय। हटहटकेसोति पुरिमकेसे पच्छतो, पच्छिमकेसे पुरतो वामपस्सकेसे दक्खिणतो, दक्खिणपस्सकेसे वामतो फरित्वा फरित्वा विप्पकिण्णकेसो। मम चक्खुसम्फस्सविञ्ञाणायतनन्ति चक्खुविञ्ञाणेन सम्पयुत्तो चक्खुसम्फस्सोपि विञ्ञाणायतनम्पि ममेवाति। एत्थ च चक्खुसम्फस्सेन विञ्ञाणसम्पयुत्तका धम्मा गहिता, विञ्ञाणायतनेन सब्बानिपि चक्खुद्वारे उप्पन्नानि आवज्जनादिविञ्ञाणानि। सोतद्वारादीसुपि एसेव नयो। मनोद्वारे पन मनोति सावज्जनकं भवङ्गचित्तं। धम्माति आरम्मणधम्मा। मनोसम्फस्सोति सावज्जनेन भवङ्गेन सम्पयुत्तफस्सो। विञ्ञाणायतनन्ति जवनचित्तं तदारम्मणम्पि वट्टति।
155. Navame nibbānapaṭisaṃyuttāyāti nibbānaṃ apadisitvā pavattāya. Haṭahaṭakesoti purimakese pacchato, pacchimakese purato vāmapassakese dakkhiṇato, dakkhiṇapassakese vāmato pharitvā pharitvā vippakiṇṇakeso. Mama cakkhusamphassaviññāṇāyatananti cakkhuviññāṇena sampayutto cakkhusamphassopi viññāṇāyatanampi mamevāti. Ettha ca cakkhusamphassena viññāṇasampayuttakā dhammā gahitā, viññāṇāyatanena sabbānipi cakkhudvāre uppannāni āvajjanādiviññāṇāni. Sotadvārādīsupi eseva nayo. Manodvāre pana manoti sāvajjanakaṃ bhavaṅgacittaṃ. Dhammāti ārammaṇadhammā. Manosamphassoti sāvajjanena bhavaṅgena sampayuttaphasso. Viññāṇāyatananti javanacittaṃ tadārammaṇampi vaṭṭati.
तवेव पापिम, चक्खूति यं लोके तिमिरकाचादीहि उपद्दुतं अनेकरोगायतनं उपक्कविपक्कं अन्तमसो काणचक्खुपि, सब्बं तं तवेव भवतु। रूपादीसुपि एसेव नयो।
Taveva pāpima, cakkhūti yaṃ loke timirakācādīhi upaddutaṃ anekarogāyatanaṃ upakkavipakkaṃ antamaso kāṇacakkhupi, sabbaṃ taṃ taveva bhavatu. Rūpādīsupi eseva nayo.
यं वदन्तीति यं भण्डकं ‘‘मम इद’’न्ति वदन्ति। ये वदन्ति ममन्ति चाति ये च पुग्गला ‘‘मम’’न्ति वदन्ति। एत्थ चे ते मनो अत्थीति एतेसु च ठानेसु यदि चित्तं अत्थि। न मे समण मोक्खसीति समण मय्हं विसयतो न मुच्चिस्ससि। यं वदन्तीति यं भण्डकं वदन्ति, न तं मय्हं। ये वदन्तीति येपि पुग्गला एवं वदन्ति, न ते अहं। न मे मग्गम्पि दक्खसीति भवयोनिगतिआदीसु मय्हं गतमग्गम्पि न पस्ससि। नवमं।
Yaṃ vadantīti yaṃ bhaṇḍakaṃ ‘‘mama ida’’nti vadanti. Ye vadanti mamanti cāti ye ca puggalā ‘‘mama’’nti vadanti. Ettha ce te mano atthīti etesu ca ṭhānesu yadi cittaṃ atthi. Na me samaṇa mokkhasīti samaṇa mayhaṃ visayato na muccissasi. Yaṃ vadantīti yaṃ bhaṇḍakaṃ vadanti, na taṃ mayhaṃ. Ye vadantīti yepi puggalā evaṃ vadanti, na te ahaṃ. Na me maggampi dakkhasīti bhavayonigatiādīsu mayhaṃ gatamaggampi na passasi. Navamaṃ.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / ९. कस्सकसुत्तं • 9. Kassakasuttaṃ
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ९. कस्सकसुत्तवण्णना • 9. Kassakasuttavaṇṇanā
