| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
៩. កស្សកសុត្តវណ្ណនា
9. Kassakasuttavaṇṇanā
១៥៥. និព្ពានំ អបទិសិត្វាតិ និព្ពានំ និស្សាយ និព្ពានគុណេ អារព្ភាតិ អត្ថោ។ ហដហដកេសោតិ ឥតោ ចិតោ ច វិកិណ្ណត្តា អាកុលាកុលកេសោ។ ចក្ខុសម្ផស្សវិញ្ញាណាយតនន្តិ ឯត្ថ យថា ចក្ខុគ្គហណេន ផស្សោ វិសេសិតោ, តេន ឯវ វិញ្ញាណាយតនំ។ តថា សតិ ចក្ខុវិញ្ញាណស្ស ច គហណំ អាបជ្ជេយ្យាតិ។ ននុ ចេត្ថ ចក្ខុគ្គហណេន វិសេសិតត្តា ចក្ខុទ្វារិកានំ សព្ពេសំ វិញ្ញាណានំ គហណន្តិ? សច្ចមេតំ, តញ្ច ខោ បឋមេន ចក្ខុគ្គហណេនាតិ នាយំ ទោសោ។ ភវង្គចិត្តន្តិ អាវជ្ជនាយ អនន្តរបច្ចយភូតមេវ អធិប្បេតន្តិ និយមេត្វា ទស្សេតុំ ‘‘សាវជ្ជនក’’ន្តិ វុត្តំ, តស្មា តទារម្មណម្បីតិ ជវនចិត្តេន សហ តទារម្មណចិត្តម្បិ។ ‘‘វិញ្ញាណាយតន’’ន្តិ ច វុត្តេ និម្មលមេវ។
155.Nibbānaṃ apadisitvāti nibbānaṃ nissāya nibbānaguṇe ārabbhāti attho. Haṭahaṭakesoti ito cito ca vikiṇṇattā ākulākulakeso. Cakkhusamphassaviññāṇāyatananti ettha yathā cakkhuggahaṇena phasso visesito, tena eva viññāṇāyatanaṃ. Tathā sati cakkhuviññāṇassa ca gahaṇaṃ āpajjeyyāti. Nanu cettha cakkhuggahaṇena visesitattā cakkhudvārikānaṃ sabbesaṃ viññāṇānaṃ gahaṇanti? Saccametaṃ, tañca kho paṭhamena cakkhuggahaṇenāti nāyaṃ doso. Bhavaṅgacittanti āvajjanāya anantarapaccayabhūtameva adhippetanti niyametvā dassetuṃ ‘‘sāvajjanaka’’nti vuttaṃ, tasmā tadārammaṇampīti javanacittena saha tadārammaṇacittampi. ‘‘Viññāṇāyatana’’nti ca vutte nimmalameva.
‘‘ចក្ខូ’’តិ អវិសេសតោ វុត្តត្តា បន មារស្ស អយម្បិ អត្ថោ អាបន្នោតិ ទស្សេតុំ ‘‘យំ លោកេ’’តិអាទិ វុត្តំ។ ឧបក្កវិបក្កន្តិ ចក្ខុបាករោគេន ឧបរិ ហេដ្ឋា ច សព្ពសោ បក្កំ កុថិតំ។ ឯសេវ នយោតិ ឥមិនា យំ លោកេ កុដ្ឋកិលាសគណ្ឌកច្ឆុអាទីហិ ឧបទ្ទុតំ វណបីឡកាទិវសេន បគ្ឃរន្តំ អសុចិំ អន្តមសោ បរមជេគុច្ឆរូបម្បិ, សព្ពំ តំ តវេវ ហោតូតិ ឯវមាទិំ អបទិសតិ។
‘‘Cakkhū’’ti avisesato vuttattā pana mārassa ayampi attho āpannoti dassetuṃ ‘‘yaṃ loke’’tiādi vuttaṃ. Upakkavipakkanti cakkhupākarogena upari heṭṭhā ca sabbaso pakkaṃ kuthitaṃ. Eseva nayoti iminā yaṃ loke kuṭṭhakilāsagaṇḍakacchuādīhi upaddutaṃ vaṇapīḷakādivasena paggharantaṃ asuciṃ antamaso paramajeguccharūpampi, sabbaṃ taṃ taveva hotūti evamādiṃ apadisati.
យំ ភណ្ឌកន្តិ ហិរញ្ញសុវណ្ណាទិខេត្តវត្ថាទិឧបករណំ គហដ្ឋា, បព្ពជិតា ច យំ បត្តចីវរាទិំ ‘‘មម ឥទ’’ន្តិ អភិនិវិសន្តាវ វទន្តិ, ឯតេសុ បរិគ្គហត្ថេសុ ច តេសំ បរិគ្គាហកបុគ្គលេសុ ច តេ ចិត្តំ យទិ អត្ថិ, តានិ អារព្ភ តវ ចិត្តំ យទិ ភវតិ, ឯវំ ត្វំ តត្ថ ពទ្ធោ ឯវ ហោសីតិ អត្ថោ។ តេនាហ ‘‘ន មេ សមណ មោក្ខសី’’តិ។
Yaṃ bhaṇḍakanti hiraññasuvaṇṇādikhettavatthādiupakaraṇaṃ gahaṭṭhā, pabbajitā ca yaṃ pattacīvarādiṃ ‘‘mama ida’’nti abhinivisantāva vadanti, etesu pariggahatthesu ca tesaṃ pariggāhakapuggalesu ca te cittaṃ yadi atthi, tāni ārabbha tava cittaṃ yadi bhavati, evaṃ tvaṃ tattha baddho eva hosīti attho. Tenāha ‘‘na me samaṇa mokkhasī’’ti.
យំ ភណ្ឌកំ វទន្តីតិ យថាវុត្តំ ឧបករណំ លោកេ ពហុជនា ‘‘មម ឥទ’’ន្តិ វទន្តិ។ ន តំ មយ្ហន្តិ តំ មយ្ហំ ន ហោតិ, ន តត្ថ មម តណ្ហាវសេន មមន្តិ នត្ថិ។ ន តេ អហន្តិ យេ បុគ្គលា ឯត្ថ ពទ្ធា, តេបិ អហំ ន ហោមិ, តត្ថ មេ ទិដ្ឋិពទ្ធោ នត្ថិ។ ន មេ មគ្គម្បិ ទក្ខសីតិ ឯវំ សព្ពសោ ពទ្ធាភាវេន មុត្តស្ស មេ គតមគ្គម្បិ មារ ត្វំ ន ទក្ខសិ ន បស្សិស្សសិ, យេ ភវាទយោ តុយ្ហំ វិសយា, តេសុ ភវយោនិគតិអាទីសុ មយ្ហំ គតមគ្គំ ន បស្សិស្សសិ ភវនិស្សដ្ឋត្តាតិ។
Yaṃ bhaṇḍakaṃ vadantīti yathāvuttaṃ upakaraṇaṃ loke bahujanā ‘‘mama ida’’nti vadanti. Na taṃ mayhanti taṃ mayhaṃ na hoti, na tattha mama taṇhāvasena mamanti natthi. Na te ahanti ye puggalā ettha baddhā, tepi ahaṃ na homi, tattha me diṭṭhibaddho natthi. Na me maggampi dakkhasīti evaṃ sabbaso baddhābhāvena muttassa me gatamaggampi māra tvaṃ na dakkhasi na passissasi, ye bhavādayo tuyhaṃ visayā, tesu bhavayonigatiādīsu mayhaṃ gatamaggaṃ na passissasi bhavanissaṭṭhattāti.
កស្សកសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Kassakasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៩. កស្សកសុត្តំ • 9. Kassakasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៩. កស្សកសុត្តវណ្ណនា • 9. Kassakasuttavaṇṇanā
