| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
๙. จเมฺปยฺยกฺขนฺธกํ
9. Campeyyakkhandhakaṃ
กสฺสปโคตฺตภิกฺขุวตฺถุกถาวณฺณนา
Kassapagottabhikkhuvatthukathāvaṇṇanā
๓๘๐. จเมฺปยฺยกฺขนฺธเก จมฺปายนฺติ เอวํนามเก นคเรฯ ตสฺส หิ นครสฺส อารามโปกฺขรณีอาทีสุ เตสุ เตสุ ฐาเนสุ จมฺปกรุกฺขาว อุสฺสนฺนา อเหสุํ, ตสฺมา ‘‘จมฺปา’’ติ สงฺขํ อคมาสิฯ คคฺคราย โปกฺขรณิยา ตีเรติ ตสฺส จมฺปานครสฺส อวิทูเร คคฺคราย นาม ราชมเหสิยา ขณิตตฺตา ‘‘คคฺครา’’ติ ลทฺธโวหารา โปกฺขรณี อตฺถิ, ตสฺสา ตีเร สมนฺตโต นีลาทิปญฺจวณฺณกุสุมปฎิมณฺฑิตํ มหนฺตํ จมฺปกวนํ, ตสฺมิํ ภควา กุสุมคนฺธสุคเนฺธ จมฺปกวเน วิหรติฯ ตํ สนฺธาย ‘‘คคฺคราย โปกฺขรณิยา ตีเร’’ติ วุตฺตํฯ ตนฺติพโทฺธติ ตนฺติ วุจฺจติ พฺยาปาโร, ตตฺถ พโทฺธ ปสุโต อุสฺสุกฺกํ อาปโนฺนติ อโตฺถ, ตสฺมิํ อาวาเส อกตํ เสนาสนํ กโรติ, ชิณฺณํ ปฎิสงฺขโรติ, กเต อิสฺสโร โหตีติ อธิปฺปาโยฯ เตนาห ‘‘ตสฺมิํ อาวาเส กตฺตพฺพตฺตา ตนฺติปฎิพโทฺธ’’ติ, กตฺตพฺพกเมฺม อุสฺสาหมาปโนฺนติ อโตฺถฯ
380. Campeyyakkhandhake campāyanti evaṃnāmake nagare. Tassa hi nagarassa ārāmapokkharaṇīādīsu tesu tesu ṭhānesu campakarukkhāva ussannā ahesuṃ, tasmā ‘‘campā’’ti saṅkhaṃ agamāsi. Gaggarāya pokkharaṇiyā tīreti tassa campānagarassa avidūre gaggarāya nāma rājamahesiyā khaṇitattā ‘‘gaggarā’’ti laddhavohārā pokkharaṇī atthi, tassā tīre samantato nīlādipañcavaṇṇakusumapaṭimaṇḍitaṃ mahantaṃ campakavanaṃ, tasmiṃ bhagavā kusumagandhasugandhe campakavane viharati. Taṃ sandhāya ‘‘gaggarāya pokkharaṇiyā tīre’’ti vuttaṃ. Tantibaddhoti tanti vuccati byāpāro, tattha baddho pasuto ussukkaṃ āpannoti attho, tasmiṃ āvāse akataṃ senāsanaṃ karoti, jiṇṇaṃ paṭisaṅkharoti, kate issaro hotīti adhippāyo. Tenāha ‘‘tasmiṃ āvāse kattabbattā tantipaṭibaddho’’ti, kattabbakamme ussāhamāpannoti attho.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / มหาวคฺคปาฬิ • Mahāvaggapāḷi / ๒๓๔. กสฺสปโคตฺตภิกฺขุวตฺถุ • 234. Kassapagottabhikkhuvatthu
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / มหาวคฺค-อฎฺฐกถา • Mahāvagga-aṭṭhakathā / กสฺสปโคตฺตภิกฺขุวตฺถุกถา • Kassapagottabhikkhuvatthukathā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / กสฺสปโคตฺตภิกฺขุวตฺถุกถาทิวณฺณนา • Kassapagottabhikkhuvatthukathādivaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi / ๒๓๔. กสฺสปโคตฺตภิกฺขุวตฺถุกถา • 234. Kassapagottabhikkhuvatthukathā
