Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
൯. ചമ്പേയ്യക്ഖന്ധകം
9. Campeyyakkhandhakaṃ
കസ്സപഗോത്തഭിക്ഖുവത്ഥുകഥാവണ്ണനാ
Kassapagottabhikkhuvatthukathāvaṇṇanā
൩൮൦. ചമ്പേയ്യക്ഖന്ധകേ ചമ്പായന്തി ഏവംനാമകേ നഗരേ. തസ്സ ഹി നഗരസ്സ ആരാമപോക്ഖരണീആദീസു തേസു തേസു ഠാനേസു ചമ്പകരുക്ഖാവ ഉസ്സന്നാ അഹേസും, തസ്മാ ‘‘ചമ്പാ’’തി സങ്ഖം അഗമാസി. ഗഗ്ഗരായ പോക്ഖരണിയാ തീരേതി തസ്സ ചമ്പാനഗരസ്സ അവിദൂരേ ഗഗ്ഗരായ നാമ രാജമഹേസിയാ ഖണിതത്താ ‘‘ഗഗ്ഗരാ’’തി ലദ്ധവോഹാരാ പോക്ഖരണീ അത്ഥി, തസ്സാ തീരേ സമന്തതോ നീലാദിപഞ്ചവണ്ണകുസുമപടിമണ്ഡിതം മഹന്തം ചമ്പകവനം, തസ്മിം ഭഗവാ കുസുമഗന്ധസുഗന്ധേ ചമ്പകവനേ വിഹരതി. തം സന്ധായ ‘‘ഗഗ്ഗരായ പോക്ഖരണിയാ തീരേ’’തി വുത്തം. തന്തിബദ്ധോതി തന്തി വുച്ചതി ബ്യാപാരോ, തത്ഥ ബദ്ധോ പസുതോ ഉസ്സുക്കം ആപന്നോതി അത്ഥോ, തസ്മിം ആവാസേ അകതം സേനാസനം കരോതി, ജിണ്ണം പടിസങ്ഖരോതി, കതേ ഇസ്സരോ ഹോതീതി അധിപ്പായോ. തേനാഹ ‘‘തസ്മിം ആവാസേ കത്തബ്ബത്താ തന്തിപടിബദ്ധോ’’തി, കത്തബ്ബകമ്മേ ഉസ്സാഹമാപന്നോതി അത്ഥോ.
380. Campeyyakkhandhake campāyanti evaṃnāmake nagare. Tassa hi nagarassa ārāmapokkharaṇīādīsu tesu tesu ṭhānesu campakarukkhāva ussannā ahesuṃ, tasmā ‘‘campā’’ti saṅkhaṃ agamāsi. Gaggarāya pokkharaṇiyā tīreti tassa campānagarassa avidūre gaggarāya nāma rājamahesiyā khaṇitattā ‘‘gaggarā’’ti laddhavohārā pokkharaṇī atthi, tassā tīre samantato nīlādipañcavaṇṇakusumapaṭimaṇḍitaṃ mahantaṃ campakavanaṃ, tasmiṃ bhagavā kusumagandhasugandhe campakavane viharati. Taṃ sandhāya ‘‘gaggarāya pokkharaṇiyā tīre’’ti vuttaṃ. Tantibaddhoti tanti vuccati byāpāro, tattha baddho pasuto ussukkaṃ āpannoti attho, tasmiṃ āvāse akataṃ senāsanaṃ karoti, jiṇṇaṃ paṭisaṅkharoti, kate issaro hotīti adhippāyo. Tenāha ‘‘tasmiṃ āvāse kattabbattā tantipaṭibaddho’’ti, kattabbakamme ussāhamāpannoti attho.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / മഹാവഗ്ഗപാളി • Mahāvaggapāḷi / ൨൩൪. കസ്സപഗോത്തഭിക്ഖുവത്ഥു • 234. Kassapagottabhikkhuvatthu
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / കസ്സപഗോത്തഭിക്ഖുവത്ഥുകഥാ • Kassapagottabhikkhuvatthukathā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / കസ്സപഗോത്തഭിക്ഖുവത്ഥുകഥാദിവണ്ണനാ • Kassapagottabhikkhuvatthukathādivaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / ൨൩൪. കസ്സപഗോത്തഭിക്ഖുവത്ഥുകഥാ • 234. Kassapagottabhikkhuvatthukathā