| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
3. කස්‌සපගොත්‌තසුත්‌තවණ්‌ණනා
3. Kassapagottasuttavaṇṇanā
223. තතියෙ ඡෙතන්‌ති එකං මිගලුද්‌දකං. ඔවදතීති සො කිර මිගලුද්‌දකො පාතොව භුඤ්‌ජිත්‌වා ‘‘මිගෙ වධිස්‌සාමී’’ති අරඤ්‌ඤං පවිට්‌ඨො එකං රොහිතමිගං දිස්‌වා ‘‘සත්‌තියා නං පහරිස්‌සාමී’’ති අනුබන්‌ධමානො ථෙරස්‌ස පඨමසුත්‌තෙ වුත්‌තනයෙනෙව දිවාවිහාරං නිසින්‌නස්‌ස අවිදූරෙන පක්‌කමති. අථ නං ථෙරො – ‘‘උපාසක, පාණාතිපාතො නාමෙස අපායසංවත්‌තනිකො අප්‌පායුකසංවත්‌තනිකො, සක්‌කා අඤ්‌ඤෙනපි කසිවණිජ්‌ජාදිකම්‌මෙන දාරභරණං කාතුං, මා එවරූපං කක්‌ඛළකම්‌මං කරොහී’’ති ආහ. සොපි ‘‘මහාපංසුකූලිකත්‌ථෙරො කථෙතී’’ති ගාරවෙන ඨත්‌වා සොතුං ආරද්‌ධො. අථස්‌ස සොතුකාමතං ජනෙස්‌සාමීති ථෙරො අඞ්‌ගුට්‌ඨකං ජාලාපෙසි. සො අක්‌ඛීහිපි පස්‌සති, කණ්‌ණෙහිපි සුණාති, චිත්‌තං පනස්‌ස ‘‘අසුකට්‌ඨානං මිගො ගතො භවිස්‌සති, අසුකතිත්‌ථං ඔතිණ්‌ණො, තත්‌ථ නං ගන්‌ත්‌වා ඝාතෙත්‌වා යාවදිච්‌ඡකං මංසං ඛාදිත්‌වා සෙසං කාජෙනාදාය ගන්‌ත්‌වා පුත්‌තකෙ තොසෙස්‌සාමී’’ති එවං මිගස්‌සෙව අනුපදං ධාවති. එවං වික්‌ඛිත්‌තචිත්‌තස්‌ස ධම්‌මං දෙසෙන්‌තං ථෙරං සන්‌ධාය වුත්‌තං ‘‘ඔවදතී’’ති. අජ්‌ඣභාසීති ‘‘අයං ථෙරො අදාරුං තච්‌ඡන්‌තො විය අඛෙත්‌තෙ වප්‌පන්‌තො විය අත්‌තනොපි කම්‌මං නාසෙති, එතස්‌සාපි චොදෙස්‌සාමි න’’න්‌ති අභාසි.
223. Tatiye chetanti ekaṃ migaluddakaṃ. Ovadatīti so kira migaluddako pātova bhuñjitvā ‘‘mige vadhissāmī’’ti araññaṃ paviṭṭho ekaṃ rohitamigaṃ disvā ‘‘sattiyā naṃ paharissāmī’’ti anubandhamāno therassa paṭhamasutte vuttanayeneva divāvihāraṃ nisinnassa avidūrena pakkamati. Atha naṃ thero – ‘‘upāsaka, pāṇātipāto nāmesa apāyasaṃvattaniko appāyukasaṃvattaniko, sakkā aññenapi kasivaṇijjādikammena dārabharaṇaṃ kātuṃ, mā evarūpaṃ kakkhaḷakammaṃ karohī’’ti āha. Sopi ‘‘mahāpaṃsukūlikatthero kathetī’’ti gāravena ṭhatvā sotuṃ āraddho. Athassa sotukāmataṃ janessāmīti thero aṅguṭṭhakaṃ jālāpesi. So akkhīhipi passati, kaṇṇehipi suṇāti, cittaṃ panassa ‘‘asukaṭṭhānaṃ migo gato bhavissati, asukatitthaṃ otiṇṇo, tattha naṃ gantvā ghātetvā yāvadicchakaṃ maṃsaṃ khāditvā sesaṃ kājenādāya gantvā puttake tosessāmī’’ti evaṃ migasseva anupadaṃ dhāvati. Evaṃ vikkhittacittassa dhammaṃ desentaṃ theraṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘ovadatī’’ti. Ajjhabhāsīti ‘‘ayaṃ thero adāruṃ tacchanto viya akhette vappanto viya attanopi kammaṃ nāseti, etassāpi codessāmi na’’nti abhāsi.
අප්‌පපඤ්‌ඤන්‌ති නිප්‌පඤ්‌ඤං. අචෙතසන්‌ති කාරණජානනසමත්‌ථෙන චිත්‌තෙන රහිතං. මන්‌දොවාති අන්‌ධබාලො විය. සුණාතීති තව ධම්‌මකථං සුණාති. න විජානාතීති අත්‌ථමස්‌ස න ජානාති. ආලොකෙතීති තව පුථුජ්‌ජනිකඉද්‌ධියා ජලන්‌තං අඞ්‌ගුට්‌ඨකං ආලොකෙති. න පස්‌සතීති එත්‌ථ ‘‘නෙව තෙලං න වට්‌ටි න දීපකපල්‌ලිකා, ථෙරස්‌ස පන ආනුභාවෙනායං ජලතී’’ති ඉමං කාරණං න පස්‌සති. දස පජ්‌ජොතෙති දසසු අඞ්‌ගුලීසු දස පදීපෙ. රූපානීති කාරණරූපානි. චක්‌ඛූති පඤ්‌ඤාචක්‌ඛු. සංවෙගමාපාදීති කිං මෙ ඉමිනාති? වීරියං පග්‌ගය්‌හ පරමවිවෙකං අරහත්‌තමග්‌ගං පටිපජ්‌ජි. තතියං.
Appapaññanti nippaññaṃ. Acetasanti kāraṇajānanasamatthena cittena rahitaṃ. Mandovāti andhabālo viya. Suṇātīti tava dhammakathaṃ suṇāti. Na vijānātīti atthamassa na jānāti. Āloketīti tava puthujjanikaiddhiyā jalantaṃ aṅguṭṭhakaṃ āloketi. Na passatīti ettha ‘‘neva telaṃ na vaṭṭi na dīpakapallikā, therassa pana ānubhāvenāyaṃ jalatī’’ti imaṃ kāraṇaṃ na passati. Dasa pajjoteti dasasu aṅgulīsu dasa padīpe. Rūpānīti kāraṇarūpāni. Cakkhūti paññācakkhu. Saṃvegamāpādīti kiṃ me imināti? Vīriyaṃ paggayha paramavivekaṃ arahattamaggaṃ paṭipajji. Tatiyaṃ.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 3. කස්‌සපගොත්‌තසුත්‌තං • 3. Kassapagottasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 3. කස්‌සපගොත්‌තසුත්‌තවණ්‌ණනා • 3. Kassapagottasuttavaṇṇanā
