Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā |
కథినభేదం
Kathinabhedaṃ
కథినఅత్థతాదివణ్ణనా
Kathinaatthatādivaṇṇanā
౪౦౪. కథినే అనాగతవసేనాతి ఉదకాహరణాదిపయోగే ఉప్పన్నే పచ్ఛా ధోవనాదిపుబ్బకరణస్స ఉప్పత్తితో తప్పయోగస్స అనాగతవసేనేవ అనన్తరపచ్చయో. పచ్చయత్తఞ్చస్స కారియభూతస్స యస్మా నిప్ఫాదేతబ్బతం నిస్సాయ పచ్చయా పవత్తా, న వినా తేన, తస్మా తేన పరియాయేన వుత్తం, న సభావతో సబ్బత్థ. తేనాహ ‘‘పయోగస్స హీ’’తిఆది. తత్థ పయోగస్స సత్తవిధమ్పి పుబ్బకరణం పచ్చయో హోతీతి సమ్బన్ధో. కారణమాహ ‘‘యస్మా’’తిఆది. పుబ్బకరణస్సత్థాయాతి పుబ్బకరణస్స నిప్ఫాదనత్థాయ. పురేజాతపచ్చయేతి పురేజాతపచ్చయస్స విసయే. ఏసాతి పయోగో. ధోవనాదిధమ్మేసు ఏకమ్పి అత్తనో పురేజాతపచ్చయభూతం ధమ్మం న లభతి, అత్తనో ఉప్పత్తితో పురేజాతస్స పుబ్బకరణస్స అభావాతి అత్థో. లభతీతి పచ్ఛాజాతపచ్చయం పుబ్బకరణం లభతి, పచ్ఛాజాతపచ్చయో హోతీతి అత్థో.
404. Kathine anāgatavasenāti udakāharaṇādipayoge uppanne pacchā dhovanādipubbakaraṇassa uppattito tappayogassa anāgatavaseneva anantarapaccayo. Paccayattañcassa kāriyabhūtassa yasmā nipphādetabbataṃ nissāya paccayā pavattā, na vinā tena, tasmā tena pariyāyena vuttaṃ, na sabhāvato sabbattha. Tenāha ‘‘payogassa hī’’tiādi. Tattha payogassa sattavidhampi pubbakaraṇaṃ paccayo hotīti sambandho. Kāraṇamāha ‘‘yasmā’’tiādi. Pubbakaraṇassatthāyāti pubbakaraṇassa nipphādanatthāya. Purejātapaccayeti purejātapaccayassa visaye. Esāti payogo. Dhovanādidhammesu ekampi attano purejātapaccayabhūtaṃ dhammaṃ na labhati, attano uppattito purejātassa pubbakaraṇassa abhāvāti attho. Labhatīti pacchājātapaccayaṃ pubbakaraṇaṃ labhati, pacchājātapaccayo hotīti attho.
పాళియం పన్నరస ధమ్మా సహజాతపచ్చయేన పచ్చయోతి ఏత్థ పుబ్బకరణస్సాతి వా పయోగస్సాతి వా అఞ్ఞస్స కస్సచి పచ్చయుప్పన్నస్స అపరామట్ఠత్తా పన్నరస ధమ్మా సయం అఞ్ఞమఞ్ఞసహజాతపచ్చయేన పచ్చయోతి ఏవమత్థో గహేతబ్బో, తేహి సహ ఉప్పజ్జనకస్స అఞ్ఞస్స అభావా. ఏవం ఉపరి సబ్బత్థ. తేనాహ ‘‘సహజాతపచ్చయం పనా’’తిఆది. మాతికా చ పలిబోధా చాతి ఏత్థ చ-సద్దేన పఞ్చానిసంసాని గహితానీతి దట్ఠబ్బం. ఏవం మాతికానఞ్చ పలిబోధానఞ్చాతి ఏత్థాపి. తేహిపి అత్థో అనన్తరమేవ మాతికాదీహి సహ జాయన్తి. తేనేవ ‘‘పన్నరస ధమ్మా సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో’’తి వుత్తా. ఆసాతి చీవరాసా. వత్థూతి ఆసాయ నిమిత్తభూతం అనుప్పన్నచీవరం. ‘‘దస్సామ కరిస్సామా’’తి హి దాయకేహి పటిఞ్ఞాతచీవరం నిస్సాయ అనన్తరం ఉప్పజ్జమానా చీవరాసా అనన్తరపచ్చయాదిభావేన వుత్తా. ఆసానఞ్చ అనాసానఞ్చాతి లబ్భమానకచీవరే ఉప్పజ్జనకచీవరాసానఞ్చేవ అలబ్భమానే చీవరే ఉప్పజ్జనకఅనాసానఞ్చ, ఆసానం, తబ్బిగమానఞ్చాతి అత్థో. ఖణే ఖణే ఉప్పత్తిభేదం సన్ధాయ ‘‘ఆసాన’’న్తి బహువచనం కతం, ఆసాయ , అనాసాయ చాతి అత్థో. తేనాహ ‘‘ఆసా చ అనాసా చా’’తి.
Pāḷiyaṃ pannarasa dhammā sahajātapaccayena paccayoti ettha pubbakaraṇassāti vā payogassāti vā aññassa kassaci paccayuppannassa aparāmaṭṭhattā pannarasa dhammā sayaṃ aññamaññasahajātapaccayena paccayoti evamattho gahetabbo, tehi saha uppajjanakassa aññassa abhāvā. Evaṃ upari sabbattha. Tenāha ‘‘sahajātapaccayaṃ panā’’tiādi. Mātikā ca palibodhā cāti ettha ca-saddena pañcānisaṃsāni gahitānīti daṭṭhabbaṃ. Evaṃ mātikānañca palibodhānañcāti etthāpi. Tehipi attho anantarameva mātikādīhi saha jāyanti. Teneva ‘‘pannarasa dhammā sahajātapaccayena paccayo’’ti vuttā. Āsāti cīvarāsā. Vatthūti āsāya nimittabhūtaṃ anuppannacīvaraṃ. ‘‘Dassāma karissāmā’’ti hi dāyakehi paṭiññātacīvaraṃ nissāya anantaraṃ uppajjamānā cīvarāsā anantarapaccayādibhāvena vuttā. Āsānañca anāsānañcāti labbhamānakacīvare uppajjanakacīvarāsānañceva alabbhamāne cīvare uppajjanakaanāsānañca, āsānaṃ, tabbigamānañcāti attho. Khaṇe khaṇe uppattibhedaṃ sandhāya ‘‘āsāna’’nti bahuvacanaṃ kataṃ, āsāya , anāsāya cāti attho. Tenāha ‘‘āsā ca anāsā cā’’ti.
కథినఅత్థతాదివణ్ణనా నిట్ఠితా.
Kathinaatthatādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / పరివారపాళి • Parivārapāḷi / ౨. కథినఅనన్తరపచ్చయాది • 2. Kathinaanantarapaccayādi
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / పరివార-అట్ఠకథా • Parivāra-aṭṭhakathā / కథినఅత్థతాదివణ్ణనా • Kathinaatthatādivaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / కథినభేదవణ్ణనా • Kathinabhedavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / కథినఅత్థతాదివణ్ణనా • Kathinaatthatādivaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi / కథినఅత్థతాదివణ్ణనా • Kathinaatthatādivaṇṇanā