| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปริวาร-อฎฺฐกถา • Parivāra-aṭṭhakathā |
กถินเภทํ
Kathinabhedaṃ
กถินอตฺถตาทิวณฺณนา
Kathinaatthatādivaṇṇanā
๔๐๓. กถิเน – อฎฺฐ มาติกาติ ขนฺธเก วุตฺตา ปกฺกมนนฺติกาทิกา อฎฺฐฯ ปลิโพธานิสํสาปิ ปุเพฺพ วุตฺตา เอวฯ
403. Kathine – aṭṭha mātikāti khandhake vuttā pakkamanantikādikā aṭṭha. Palibodhānisaṃsāpi pubbe vuttā eva.
๔๐๔. ปโยคสฺสาติ จีวรโธวนาทิโน สตฺตวิธสฺส ปุพฺพกรณสฺสตฺถาย โย อุทกาหรณาทิโก ปโยโค กยิรติ, ตสฺส ปโยคสฺสฯ กตเม ธมฺมา อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโยติ อนาคตวเสน อนนฺตรา หุตฺวา กตเม ธมฺมา ปจฺจยา โหนฺตีติ อโตฺถฯ สมนนฺตรปจฺจเยนาติ สุฎฺฐุ อนนฺตรปจฺจเยน, อนนฺตรปจฺจยเมว อาสนฺนตรํ กตฺวา ปุจฺฉติฯ นิสฺสยปจฺจเยนาติ อุปฺปชฺชมานสฺส ปโยคสฺส นิสฺสยํ อาธารภาวํ อุปคตา วิย หุตฺวา กตเม ธมฺมา ปจฺจยา โหนฺตีติ อโตฺถฯ อุปนิสฺสยปจฺจเยนาติ อุเปเตน นิสฺสยปจฺจเยน; นิสฺสยปจฺจยเมว อุปคตตรํ กตฺวา ปุจฺฉติฯ ปุเรชาตปจฺจเยนาติ อิมินา ปฐมํ อุปฺปนฺนสฺส ปจฺจยภาวํ ปุจฺฉติฯ ปจฺฉาชาตปจฺจเยนาติ อิมินา ปจฺฉา อุปฺปชฺชนกสฺส ปจฺจยภาวํ ปุจฺฉติฯ สหชาตปจฺจเยนาติ อิมินา อปุพฺพํ อจริมํ อุปฺปชฺชมานานํ ปจฺจยภาวํ ปุจฺฉติฯ ปุพฺพกรณสฺสาติ โธวนาทิโน ปุพฺพกรณสฺสฯ ปจฺจุทฺธารสฺสาติ ปุราณสงฺฆาฎิอาทีนํ ปจฺจุทฺธรณสฺสฯ อธิฎฺฐานสฺสาติ กถินจีวราธิฎฺฐานสฺสฯ อตฺถารสฺสาติ กถินตฺถารสฺสฯ มาติกานญฺจ ปลิโพธานญฺจาติ อฎฺฐนฺนํ มาติกานํ ทฺวินฺนญฺจ ปลิโพธานํฯ วตฺถุสฺสาติ สงฺฆาฎิอาทิโน กถินวตฺถุสฺส; เสสํ วุตฺตนยเมวฯ
404.Payogassāti cīvaradhovanādino sattavidhassa pubbakaraṇassatthāya yo udakāharaṇādiko payogo kayirati, tassa payogassa. Katame dhammā anantarapaccayena paccayoti anāgatavasena anantarā hutvā katame dhammā paccayā hontīti attho. Samanantarapaccayenāti suṭṭhu anantarapaccayena, anantarapaccayameva āsannataraṃ katvā pucchati. Nissayapaccayenāti uppajjamānassa payogassa nissayaṃ ādhārabhāvaṃ upagatā viya hutvā katame dhammā paccayā hontīti attho. Upanissayapaccayenāti upetena nissayapaccayena; nissayapaccayameva upagatataraṃ katvā pucchati. Purejātapaccayenāti iminā paṭhamaṃ uppannassa paccayabhāvaṃ pucchati. Pacchājātapaccayenāti iminā pacchā uppajjanakassa paccayabhāvaṃ pucchati. Sahajātapaccayenāti iminā apubbaṃ acarimaṃ uppajjamānānaṃ paccayabhāvaṃ pucchati. Pubbakaraṇassāti dhovanādino pubbakaraṇassa. Paccuddhārassāti purāṇasaṅghāṭiādīnaṃ paccuddharaṇassa. Adhiṭṭhānassāti kathinacīvarādhiṭṭhānassa. Atthārassāti kathinatthārassa. Mātikānañca palibodhānañcāti aṭṭhannaṃ mātikānaṃ dvinnañca palibodhānaṃ. Vatthussāti saṅghāṭiādino kathinavatthussa; sesaṃ vuttanayameva.
เอวํ ยญฺจ ลพฺภติ ยญฺจ น ลพฺภติ, สพฺพํ ปุจฺฉิตฺวา อิทานิ ยํ ยสฺส ลพฺภติ, ตเทว ทเสฺสโนฺต ปุพฺพกรณํ ปโยคสฺสาติอาทินา นเยน วิสฺสชฺชนมาหฯ ตสฺสโตฺถ – ยํ วุตฺตํ ‘‘ปโยคสฺส กตเม ธมฺมา’’ติอาทิ, ตตฺถ วุจฺจเต, ปุพฺพกรณํ ปโยคสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย, สมนนฺตรนิสฺสยอุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ปโยคสฺส หิ สตฺตวิธมฺปิ ปุพฺพกรณํ ยสฺมา เตน ปโยเคน นิปฺผาเทตพฺพสฺส ปุพฺพกรณสฺสตฺถาย โส ปโยโค กยิรติ, ตสฺมา อิเมหิ จตูหิ ปจฺจเยหิ ปจฺจโย โหติฯ ปุเรชาตปจฺจเย ปเนส อุทฺทิฎฺฐธเมฺมสุ เอกธมฺมมฺปิ น ลภติ, อญฺญทตฺถุ ปุพฺพกรณสฺส สยํ ปุเรชาตปจฺจโย โหติ, ปโยเค สติ ปุพฺพกรณสฺส นิปฺผชฺชนโต ฯ เตน วุตฺตํ – ‘‘ปโยโค ปุพฺพกรณสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย’’ติฯ ปจฺฉาชาตปจฺจยํ ปน ลภติ, เตน วุตฺตํ – ‘‘ปุพฺพกรณํ ปโยคสฺส ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย’’ติฯ ปจฺฉา อุปฺปชฺชนกสฺส หิ ปุพฺพกรณสฺส อตฺถาย โส ปโยโค กยิรติฯ สหชาตปจฺจยํ ปน มาติกาปลิโพธานิสํสสงฺขาเต ปนฺนรส ธเมฺม ฐเปตฺวา อโญฺญ ปโยคาทีสุ เอโกปิ ธโมฺม น ลภติ, เต เอว หิ ปนฺนรส ธมฺมา สห กถินตฺถาเรน เอกโต นิปฺผชฺชนฺตีติ อญฺญมญฺญํ สหชาตปจฺจยา โหนฺติฯ เตน วุตฺตํ – ‘‘ปนฺนรส ธมฺมา สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย’’ติฯ เอเตนุปาเยน สพฺพปทวิสฺสชฺชนานิ เวทิตพฺพานิฯ
Evaṃ yañca labbhati yañca na labbhati, sabbaṃ pucchitvā idāni yaṃ yassa labbhati, tadeva dassento pubbakaraṇaṃ payogassātiādinā nayena vissajjanamāha. Tassattho – yaṃ vuttaṃ ‘‘payogassa katame dhammā’’tiādi, tattha vuccate, pubbakaraṇaṃ payogassa anantarapaccayena paccayo, samanantaranissayaupanissayapaccayena paccayo. Payogassa hi sattavidhampi pubbakaraṇaṃ yasmā tena payogena nipphādetabbassa pubbakaraṇassatthāya so payogo kayirati, tasmā imehi catūhi paccayehi paccayo hoti. Purejātapaccaye panesa uddiṭṭhadhammesu ekadhammampi na labhati, aññadatthu pubbakaraṇassa sayaṃ purejātapaccayo hoti, payoge sati pubbakaraṇassa nipphajjanato . Tena vuttaṃ – ‘‘payogo pubbakaraṇassa purejātapaccayena paccayo’’ti. Pacchājātapaccayaṃ pana labhati, tena vuttaṃ – ‘‘pubbakaraṇaṃ payogassa pacchājātapaccayena paccayo’’ti. Pacchā uppajjanakassa hi pubbakaraṇassa atthāya so payogo kayirati. Sahajātapaccayaṃ pana mātikāpalibodhānisaṃsasaṅkhāte pannarasa dhamme ṭhapetvā añño payogādīsu ekopi dhammo na labhati, te eva hi pannarasa dhammā saha kathinatthārena ekato nipphajjantīti aññamaññaṃ sahajātapaccayā honti. Tena vuttaṃ – ‘‘pannarasa dhammā sahajātapaccayena paccayo’’ti. Etenupāyena sabbapadavissajjanāni veditabbāni.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / ปริวารปาฬิ • Parivārapāḷi
๑. กถินอตฺถตาทิ • 1. Kathinaatthatādi
๒. กถินอนนฺตรปจฺจยาทิ • 2. Kathinaanantarapaccayādi
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / กถินเภทวณฺณนา • Kathinabhedavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / กถินอตฺถตาทิวณฺณนา • Kathinaatthatādivaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / กถินอตฺถตาทิวณฺณนา • Kathinaatthatādivaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi / กถินอตฺถตาทิวณฺณนา • Kathinaatthatādivaṇṇanā
