| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បាចិត្យាទិយោជនាបាឡិ • Pācityādiyojanāpāḷi |
កថិនភេទំ
Kathinabhedaṃ
កថិនអត្ថតាទិវណ្ណនា
Kathinaatthatādivaṇṇanā
៤០៣. កថិនេ ខន្ធកេតិ កថិនក្ខន្ធកេ។ បុព្ពេតិ កថិនក្ខន្ធកេ។
403.Kathinekhandhaketi kathinakkhandhake. Pubbeti kathinakkhandhake.
៤០៤. បយោគស្សាតិ ឯត្ថ បយោគោ នាម កោតិ អាហ ‘‘ចីវរធោវនាទិនោ’’តិអាទិ។ ឯត្ថ អាទិសទ្ទេន វិចារណឆេទនពទ្ធនសិព្ពនរជនកប្បពិន្ទុអាទិយនានិ ឆ បុព្ពករណានិ សង្គណ្ហាតិ។ ឧទកាហរណាទិកោ យោ បយោគោ ករីយតីតិ យោជនា។ អនន្តរោ នាម អតីតានន្តរអនាគតានន្តរវសេន ទុវិធោ, ឥធ អនាគតានន្តរោយេវ អធិប្បេតោតិ អាហ ‘‘អនាគតវសេនា’’តិ។ ឧទកាហរណាទិបយោគេ ហិ ឧប្បន្នេ បច្ឆា ធោវនាទិបុព្ពករណស្ស ឧប្បត្តិតោ តប្បយោគស្ស អនាគតវសេនេវ បច្ចយោ។ សមនន្តរបច្ចយេនាតិ ឯត្ថ សំសទ្ទោ សុដ្ឋុអត្ថោតិ អាហ ‘‘សុដ្ឋុ អនន្តរបច្ចយេនា’’តិ។ ‘‘អាសន្នតរ’’ន្តិ ឥមិនា សុដ្ឋុភាវំ ទស្សេតិ។ ‘‘បយោគស្សា’’តិ បទំ ‘‘អាធារភាវ’’ន្តិ បទេ សាមី, ‘‘បច្ចយា ហោន្តី’’តិ បទេ សម្បទានំ។ ‘‘និស្សយ’’ន្តិ បទំ ‘‘អាធារភាវ’’ន្តិ បទេន សំវណ្ណេតិ។ ‘‘ឧបេតេនា’’តិ ឥមិនា ឧបសទ្ទស្ស ឧបគមនត្ថំ ទស្សេតិ, ពលវត្ថំ បដិក្ខិបតិ។ បឋមន្តិ បយោគតោ, បយោគស្ស វា តាវ។ ឥមិនា បុរេជាតបច្ចយេនាតិ ឯត្ថ បុរេសទ្ទោ បឋមត្ថោតិ ទស្សេតិ។ បច្ឆាតិ បយោគតោ, បយោគស្ស វា បរំ។ អបុព្ពំ អចរិមន្តិ ឯកបហារេន។ ឥមិនា សហជាតសទ្ទស្ស អត្ថំ ទស្សេតិ។
404.Payogassāti ettha payogo nāma koti āha ‘‘cīvaradhovanādino’’tiādi. Ettha ādisaddena vicāraṇachedanabaddhanasibbanarajanakappabinduādiyanāni cha pubbakaraṇāni saṅgaṇhāti. Udakāharaṇādiko yo payogo karīyatīti yojanā. Anantaro nāma atītānantaraanāgatānantaravasena duvidho, idha anāgatānantaroyeva adhippetoti āha ‘‘anāgatavasenā’’ti. Udakāharaṇādipayoge hi uppanne pacchā dhovanādipubbakaraṇassa uppattito tappayogassa anāgatavaseneva paccayo. Samanantarapaccayenāti ettha saṃsaddo suṭṭhuatthoti āha ‘‘suṭṭhu anantarapaccayenā’’ti. ‘‘Āsannatara’’nti iminā suṭṭhubhāvaṃ dasseti. ‘‘Payogassā’’ti padaṃ ‘‘ādhārabhāva’’nti pade sāmī, ‘‘paccayā hontī’’ti pade sampadānaṃ. ‘‘Nissaya’’nti padaṃ ‘‘ādhārabhāva’’nti padena saṃvaṇṇeti. ‘‘Upetenā’’ti iminā upasaddassa upagamanatthaṃ dasseti, balavatthaṃ paṭikkhipati. Paṭhamanti payogato, payogassa vā tāva. Iminā purejātapaccayenāti ettha puresaddo paṭhamatthoti dasseti. Pacchāti payogato, payogassa vā paraṃ. Apubbaṃ acarimanti ekapahārena. Iminā sahajātasaddassa atthaṃ dasseti.
ឯវំ បុច្ឆិត្វាតិ សម្ពន្ធោ។ យន្តិ ធម្មជាតំ។ ឥទានិ អាហាតិ សម្ពន្ធោ។ យស្សាតិ បយោគាទិកស្ស។ តទេវាតិ ធម្មជាតមេវ។ តស្សាតិ ‘‘បុព្ពករណំ បយោគស្សា’’តិអាទិវចនស្ស អត្ថោ ឯវំ វេទិតព្ពោតិ យោជនា។ ‘‘បយោគស្ស កតមេ ធម្មា’’តិអាទិ យំ វចនំ វុត្តំ, តត្ថ វិស្សជ្ជនំ មយា វុច្ចតេតិ យោជនា។ ឥមិនា បាឡិយំ អជ្ឈាហរិត្វា យោជេតព្ពភាវំ ទស្សេតិ។ ចតូហិ បច្ចយេហិ បច្ចយាការំ វិត្ថារេន្តោ អាហ ‘‘បយោគស្ស ហី’’តិអាទិ។ បយោគស្ស បុព្ពករណំ បច្ចយោ ហោតីតិ សម្ពន្ធោ។ ឧទ្ទិដ្ឋធម្មេសូតិ ‘‘អនន្តរបច្ចយេន បច្ចយោ’’តិអាទិនា ឧទ្ទិដ្ឋេសុ ធម្មេសុ បុរេជាតបច្ចយោ បនេសាតិ សម្ពន្ធោ។ អថ វា ឧទ្ទិដ្ឋធម្មេសូតិ បុព្ពករណវសេន ឧទ្ទិដ្ឋេសុ ធោវនាទិធម្មេសុ ឯកធម្មម្បីតិ សម្ពន្ធោ។ ន លភតីតិ ឧទកាហរណាទិបយោគស្ស បុព្ពេ ន លភតិ។ អយន្តិ ឧទកាហរណាទិបយោគោ។ បច្ឆាជាតបច្ចយំ បន លភតីតិ ឧទកាហរណាទិបយោគោ បច្ឆាជាតបច្ចយំ លភតិ។ កស្មា លភតីតិ អាហ ‘‘បច្ឆា ឧប្បជ្ជនកស្ស ហី’’តិអាទិ។ បច្ឆាតិ បយោគស្ស, បយោគតោ វា បរំ។ ហិ យស្មា កយិរតិ, តស្មា លភតីតិ យោជនា។ សហជាតបច្ចយំ បន ន លភតីតិ សម្ពន្ធោ។ មាតិកាបលិពោធានិសំសសង្ខាតេតិ អដ្ឋមាតិកាទ្វេបលិពោធបញ្ចានិសំសសង្ខាតេ។ អញ្ញោតិ បន្នរសហិ ធម្មេហិ អញ្ញោ។ បយោគាទីសូតិអាទិសទ្ទេន បុព្ពករណបច្ចុទ្ធារអធិដ្ឋានានិ សង្គណ្ហាតិ។ ឯតេនុបាយេនាតិ ឯតេន យថាវុត្តឧបាយេន។
Evaṃ pucchitvāti sambandho. Yanti dhammajātaṃ. Idāni āhāti sambandho. Yassāti payogādikassa. Tadevāti dhammajātameva. Tassāti ‘‘pubbakaraṇaṃ payogassā’’tiādivacanassa attho evaṃ veditabboti yojanā. ‘‘Payogassa katame dhammā’’tiādi yaṃ vacanaṃ vuttaṃ, tattha vissajjanaṃ mayā vuccateti yojanā. Iminā pāḷiyaṃ ajjhāharitvā yojetabbabhāvaṃ dasseti. Catūhi paccayehi paccayākāraṃ vitthārento āha ‘‘payogassa hī’’tiādi. Payogassa pubbakaraṇaṃ paccayo hotīti sambandho. Uddiṭṭhadhammesūti ‘‘anantarapaccayena paccayo’’tiādinā uddiṭṭhesu dhammesu purejātapaccayo panesāti sambandho. Atha vā uddiṭṭhadhammesūti pubbakaraṇavasena uddiṭṭhesu dhovanādidhammesu ekadhammampīti sambandho. Na labhatīti udakāharaṇādipayogassa pubbe na labhati. Ayanti udakāharaṇādipayogo. Pacchājātapaccayaṃ pana labhatīti udakāharaṇādipayogo pacchājātapaccayaṃ labhati. Kasmā labhatīti āha ‘‘pacchā uppajjanakassa hī’’tiādi. Pacchāti payogassa, payogato vā paraṃ. Hi yasmā kayirati, tasmā labhatīti yojanā. Sahajātapaccayaṃ pana na labhatīti sambandho. Mātikāpalibodhānisaṃsasaṅkhāteti aṭṭhamātikādvepalibodhapañcānisaṃsasaṅkhāte. Aññoti pannarasahi dhammehi añño. Payogādīsūtiādisaddena pubbakaraṇapaccuddhāraadhiṭṭhānāni saṅgaṇhāti. Etenupāyenāti etena yathāvuttaupāyena.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / វិនយបិដក • Vinayapiṭaka / បរិវារបាឡិ • Parivārapāḷi
១. កថិនអត្ថតាទិ • 1. Kathinaatthatādi
២. កថិនអនន្តរបច្ចយាទិ • 2. Kathinaanantarapaccayādi
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / វិនយបិដក (អដ្ឋកថា) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / បរិវារ-អដ្ឋកថា • Parivāra-aṭṭhakathā / កថិនអត្ថតាទិវណ្ណនា • Kathinaatthatādivaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / សារត្ថទីបនី-ដីកា • Sāratthadīpanī-ṭīkā / កថិនភេទវណ្ណនា • Kathinabhedavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / វជិរពុទ្ធិ-ដីកា • Vajirabuddhi-ṭīkā / កថិនអត្ថតាទិវណ្ណនា • Kathinaatthatādivaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / វិមតិវិនោទនី-ដីកា • Vimativinodanī-ṭīkā / កថិនអត្ថតាទិវណ្ណនា • Kathinaatthatādivaṇṇanā
